Frjáls verslun - 01.08.1979, Qupperneq 12

STIKLAÐ Á STÓRU...
Vaxandi markaðshlutdeild
Markaðshlutdeild Kaftibrennslu
Akureyrar í kaffisölunni hér á landi
hefur vaxið mjög ört undanfarið.
Sem dæmi má nefna, að 1975 seldi
hún 573 lestir af brenndu og möl-
uðu kaffi, sem var 33,8% af
heildarsölunni í landinu. Á síðasta
ári seldi fyrirtækið 909 lestir, sem er
57,2% af heildarsölunni, sem þá var
1.588 lestir í öllu landinu. Svo virð-
ist sem kaffidrykkja okkar íslend-
inga sé heldur að minnka. Síðustu
15 árin höfum við lengst af neytt
nálægt 1500 lesta af brenndu og
möluðu kaffi árlega. Árið 1975 var
þessi tala þó komin upp í nær 1700
lestir, en hefur farið lækkandi síð-
an.
Þetta kann að vera skýringin á
því, sem fram kom á fundi Norræna
samvinnusambandsins á Akureyri,
er fjallaði um kaffiviðskiptin, að við
erum langt frá því að vera mesta
kaffidrykkjuþjóð Norðurlanda. Á
síðasta ári voru seld hér 9,08 kg af
kaffi á hvern íbúa, sem mun vera
lægri tala en sem nemur sölunni á
hvern landsmann a.m.k. i Dan-
mörku, Finnlandi og Svíþjóð. Það
hefur lengi verið landlæg trú hér á
landi, að kaffi væri þjóðardrykkur
okkar íslendinga. Samkvæmt
þessum upplýsingum virðist okkur
þó vera óhætt að taka þá skoðun til
endurskoðunar. Þrátt fyrir alla
söluaukninguna á Braga- og
Santos-kaffinu, eru frændur okkar
annars staðar á Noróurlöndum
orðnir meiri kaffidrykkjumenn
heldur en við.
Skipakomur og vöruflutningar
til Reykjavíkur
Árið 1978 komu alls 2997 skip til
Reykjavíkurhafnar samtals að
stærð 3.052.700 br. rúmlestir. Að
fjölda til var fækkun á skipakomum
frá fyrra ári sem nam 7,5% en að
stærö varð minnkunin 2,9%. Fækk-
unin liggur einkum í færri skipa-
komum af ströndinni svo og færri
komum erlendra rannsóknar- og
eftirlitsskipa. Af heildar skipakom-
um eru 2776 komur íslenskra skipa
eða 92,6% en að stærð gera ís-
lensku skipin 64,2% af heildinni og
hefur hvorutveggja hlutfall hækkað
lítiðeitt fráfyrra ári. Alls voru komur
erlendra skipa 221 af 20 mismun-
andi þjóðernum. Flestar voru kom-
ur rússneskra skipa eða 48, 43
dönsk og 41 norskt.
Heildar vöru- og aflamagn, sem
fór um höfnina á árinu nam
1.674.609 tonnuj sem er 13,9%
aukning frá fyrra ári og munar lang
mestu um aukningu á lönduðum
steinefnum. Almennir vöruflutning-
ar um höfnina minnkuðu aftur á
móti um 6,6% frá fyrra ári og námu
nú 963.651 tonni. Minnkun varð
bæði í flutningi til hafnarinnar og
frá henni.
Afli lagður á land nam 85.559
tonnum og minnkaói um 6,1% frá
fyrra ári. Af heildar aflamagninu
nam loðna 51.816 tonnum. Bifreið-
ar fluttar með Akraborg um höfnina
námu um 42.100 en ekki liggja fyrir
upplýsingar um það vörumagn sem
flutningabifrieðar fluttu né heldur
um fjölda þeirra.
Heildarfjöldi gáma sem fór um
höfnina varð 36.620 sem er 13%
aukning frá fyrra ári. Af flutningi frá
útlöndum sem fer um hafnarbakka í
eigu hafnarsjóðs fór um 39% um
Sundahöfn.
Beinar rekstrartekjur námu á ár-
inu 922.9 m.kr. sem er um 8.9%
hækkun frá áætlun. Vörugjöld
námu 463.2 m.kr. sem er 10,3%
hækkun frá fjárhagsáætlun sem
nam 420 m.kr. Aflagjöld námu 33.7
milljónum og fóru 68% fram úr
áæutlun. Skipagjöld námu 83.4
milljónum og urðu 5,2% undir
áæutlun. Skipaþjónusta í heild nam
187.9 milljónum og fór 12,5% fram
úr áætlun.
Breytingar hjá Máli og menningu
Nýlega var bókabúð Máls og
menningar formlega opnuð eftir
njiklar breytingar. Byggð hefur ver-
ið efri hæð, eða svalir, fyrir ofan
götuhæð verslunarinnar og þar
mun deild erlendra bóka hafa aö-
setur sitt. Með þessum breytingum
er húsnæði verslunarinnar fullnýtt.
Áður deildu íslenskar og erlendar
bækur með sér húsrýminu á götu-
hæðinni en nú verða, eins og áður
segir, aðeins erlendar bækur á nýju
hæðinni en innlendar bækur fá alla
götuhæöina til afnota. Þessar
breytingar hafa stórbætt alla aö-
stöðu verslunarinnar, bæði fyrir
viðskiptavini og eins starfsfólk.
Sýnataka heilbrigðiseftirlits
Eins og undanfarin ár tók Heil-
brigðiseftirlit Reykjavíkurborgar
reglulega sýni af helztu neyzluvör-
um í fyrra, sérstaklega þó þeim,
sem eru viðkvæmastar og hættast
er við skemmdum svo sem af
brauðsamlokum, unnum kjötvör-
um, mjólk og mjólkurvörum. Þá
voru einnig tekin sýni af neyzluvatni
og baðvatni úr sundlaugum borg-
arinnar. Aukin var sýnishornataka á
mjólk vegna umræðu um lengri
sölufrest.
Á árinu 1978 voru send 2947 sýni
til 'rannsóknarstofnana. Sýnitaka er
aukin þegar ástæða þykir til og þá
sérstaklega ef grunur leikur á, að
varan sé skemmd. Af þessum
ástæðum gefa niðurstöður því ekki
rétta mynd um gæði neyzluvara al-
mennt, að því er gerlafjölda snerti.
Þá eru ennfremur árlega tekinn
nokkur fjöldi sýna, aðallega af
unnum kjötvörum til efnagreining-
ar.
Á árinu voru tekin 64 sýni af salt-
kjöti og unnum kjötvörum til efna-
greiningar þar sem er athugaö um
íblöndun nitrits og nitrata. 7 sýni
reyndust yfir leyfilegum mörkum
fyrir nitrit og 16 fyrir nitrat.