Frjáls verslun - 01.08.1979, Qupperneq 78

ti! umrædu
Molbúaháttur í matvælaframleiðslu
Umræðan um íslenzkan lagmetisiðnað,
sem fram hefur farið í blöðum að undan-
förnu, hefur opnað augu margra fyrir
þeirri lífsnauðsyn að markaðsvörur úr því
afburðagóða hráefni í sjávarafla, sem ís-
lendingar geta oft státað af og boðið til
útflutnings, séu þannig tilreiddar að þær
standist síauknar kröfur til matvæla á
þeim markaðssvæðum, sem við eigum
helzt viðskipti við.
Til þess að þeim markmiðum verði að
fullu náð og við lærum í alvöru af reynsl-
unni þurfa þeir aðilar, sem helzt koma
hér við sögu, að taka sig saman í andlit-
inu, hætta öllum tilburðum til að koma
sök á aðra eða láta sem ekkert sé en
viðurkenna hreinlega eigin mistök með
ásetningi um bót og betrun. Annað væri
ekki til neins líklegra en að eyðileggja
gjörsamlega það takmarkaða álit sem
vissar lagmetisvörur okkar njóta á er-
lendum mörkuðum. Væri þakkarvert ef
þeim hrokafyllstu í röðum forsvars-
manna fyrir eiturbrasinu hjá sumum ís-
lenzkum matvælafyrirtækjum væri ýtt
svolítið til hliðar og aðrir menn skiln-
ingsríkari á þá miklu hagsmuni, sem í
húfi geta verið, fengnir til að setjast í
stólana þeirra. Sannleikurinn er sá, að
hér á landi er því miður framleitt alltof
mikið af vörum, sem engan veginn
standast samanburð við erlenda fram-
leiðslu hvað gæði snertir og samrýmast
ekki viðteknum venjum á hinum háþró-
uðu neytendamörkuðum varðandi hönn-
un og frágang umbúða, vörumerkingu og
fleiri þætti vöruþróunar.
Svo haldið sé áfram með dæmi af lag-
metisframleiðslunni hefur það ekki farið
framhjá neinum blaðalesanda, að heil-
brigðisyfirvöld hafa með skyndiathugun
á lagmeti í verzlunum hér fundið gerla-
gróður í sumum tegundum þessara inn-
lendu matvæla og eitt framleiðslufyrir-
tæki að minnsta kosti hefur hlotið hinar
mestu ákúrur fyrir ávirðingar sínar fyrr
og síðar. En ekkert lát virðist á, að vörum
þessa framleiðanda sé stillt upp í mat-
vöruverzlunum fyrir augu neytenda.
Allir kannast við það, að til undan-
tekninga heyrir ef menn án vélstjórarétt-
inda eða sveinsprófs í rennismíði geta
með sæmilega auðveldu móti opnað
sardínudósir frá íslenzkum lagmetis-
verksmiðjum með þeim hjálpartækjum
sem dósunum fylgja, ef þau á annað borð
gleymast ekki hreinlega í innpökkuninni.
Þessara opnunarvandamála verður raun-
ar víðar vart. Jafnágætar vörur og
Mjólkursamsalan í Reykjavík sendir frá
sér eru sumar hverjar í plastdósum, sem
ekki er hægt að opna með góðu móti og
snúa fáir frá þeirri viðureign án þess að
vera útbíaðir í skyri eða sýrðum rjóma.
Kannski segja einhverjir sem svo, að
þetta sé bull og hégómi sem óþarfi sé að
nefna einu sinni. Það viðhorf lýsir ein-
mitt lenzkunni hér. Það eru nákvæmlega
þessi atriði, svo smá sem þau kunna að
virðast í fljótu bragði, sem riðið geta
baggamuninn um það, hvort útflutnings-
framleiðsla okkar nær árangri á mikil-
vægum mörkuðum erlendis eða hvort út-
lendir kaupendur fussa og sveia við
henni.
Við eigum margt ólært í þessum efnum
og skulum draga okkar lærdóm af
reynslunni, sem ólygnust er. Framleiðum
ætar vörur ofan í sjálfa okkur og leyfum
útlendingum síðan að njóta gæðanna
með okkur.