Frjáls verslun - 01.03.1996, Blaðsíða 74

HEFUR DÁLÆTI
ÁÖNNU OG
SIGMUND FREUD
Christine hefur mikið dálæti á
þeim hjónum Önnu og Sigmund
Freud. í viðtalinu vitnar hún einmitt
í sjálfsævisögu Önnu Freud. Vegna
óska listamannsins eru hér birtar
nokkrar myndir úr Sigmund Freud
safninu í London.
yefstóll
Önnu Freud.
Sófinn frægi þar sem
Freud dáleiddi fólk.
Skrifborð
Sigmunds Freud.
Skrifborð Önnu Freud.
11. Hver er stjórnmálaskoðun þín?
„Stjórnmálaskoðanir mínar eru
„steyptar" í mót jafnaðarstefnunnar.
Jafnrétti handa öllum. Stundum held
ég að ef kommúnisminn fengi að þríf-
ast innan kerfis, sem væri meira og
minna frjálst, gæti hann gengið full-
komlega upp.
Ég er bara að verða hrædd við allar
þessar hægrihreyfingar sem eru að
spretta upp. Sérstaklega þessa
hægrisveiflu í Austurríki. Ég er
hrædd um að við höfum lítið lært af
fortíðinni. Takmark frönsku bylting-
arinnar 1789, „jafnrétti, frelsi og
bræðralag“, verður jafn aðkallandi á
tuttugustu og fyrstu öldinni.“
12. Hver er hugmynd þín um það
hvernig við eigum að takast á við
núverandi mengun, s.s. gróður-
húsaáhrif, súrt regn, ósonlagið
o.s.frv.?
„Stundum fyllist ég skelfingu yfir
öllum þeim hryllilegu hlutum sem við
erum að gera umhverfi okkar, sér-
staklega þegar maður finnur heitan
sumarvindinn. Það er eins og að
hlaupa á vegg. Fjármagnið veitir iðn-
aðinum svo mikið vald. Ég reyni að
búa mér til kerfi til að ganga betur um
umhverfið, forðast sorp og bílaút-
blástur, upphitun, spillandi efni
o.s.frv. En það er ekki nóg til að losna
við slæmu samviskuna og ég get ekki
gert þetta að meginstefi, það væri
ekki einlæg afstaða.“
13. Hvert finnst þér hlutverk lista
eiga að vera í vestrænni samtíma-
menningu?
„Því miður hefur listaheimurinn
verið skilinn frá þjóðfélaginu. Fyrir
mig sem listamann er það stærsta
vandamálið. Það er ómögulegt að ná
til stórra hópa af fólki. Sérstaklega
fyrir samtímalistina. Aðeins þessa
litla innsta hrings menningarvita,
hinna meðvituðu borgara. Mig langar
til að útbreiða listina til stærri hópa.
Þetta er e.t.v. aðeins mögulegt ef
listamaðurinn stígur niður af stalli
snillingsins sem oftar en ekki er þar
sem makindalegir safnarar, listhúsa-
eigendur og listaverkasalar vilja hafa
hann. Peningar eru að sjálfsögðu hinn
máttugi áhrifavaldur í þeirri þróun.
Listamaðurinn verður þvf að kafa í
kalt vatnið, djúpt undir yfirborðið og
leita möguleika til að nálgast listskynjun
annars fólks. Þetta er ósjaldan löng og
erfið leið en ef listamanninum tekst að
fá viðbrögð hefur vel tekist til.“
14. Hverskonar líf mundir þú vilja
sjá á næstu öld?
„Auðvitað sé ég fyrir mér meiri
mannúð, ábyrgð og umburðarlyndi
gagnvart komandi kynslóðum. En í
stórum dráttum verð ég ánægð ef
lýðræðisleg hugsun getur haldið
áfram að gera lífið á jörðinni bæri-
legra. Ég á mér þá ósk og held að það
sé smá von.“
15. Lítur þú á þig sem hluta af nátt-
úrunni?
„Ég finn tengsl mín við náttúruna,
sér í lagi þegar ég stend frammi fyrir
veikindum, fæðingu eða dauða, sorg
eða gleði. Ég mun aldrei gleyma því
að ég er hluti úr þessu gangverki."
16. Hver er tilgangurinn með til-
veru þinni?
„Að vera til og að tilvera mín geri
sem allra mest gagn. Að vera hluti af
alheiminum."
17. Hvert er hlutverk menningar-
innar (afskipta mannsins af náttúr-
unni) í tengslum við lífsandann?
„Að mínu mati er gagnslaust að að-
skilja menninguna og lífið. Ég trúi að
hringrásin sé óendanleg. Þetta flæði á
milli mermingarinnar og lífsins gæti þó
verið áhugavert skilyrði. “
18. Hver er megintilgangur lífs okk-
ar?
19. Er Guð til?
20. Hver er framtíð lífsins í alheim-
inum?
21. Hvert er eðli alheimsins?
Þessar spurningar (18,19,20,21 )
eru einhvemveginn tengdar. Eina
leiðir af annarri.
„Hvort það sé til Guð? Það get ég
eiginlega ekki sagt til um. En ein-
hvern veginn finnst mér vera eitt-
hvert erindi, verkefni sem hver ein-
asta manneskja þarf að uppfylla og
tengist alheiminum. Hver veit?
Mér finnast kjaminn búa í orðum
gömlu konunnar, ÖnnuFreud: „Éger
hjartanlega sammála þér um að ekki
sé allt eins og við vildum hafa það.
Samt sem áður hef ég á tilfinningunni
að það sé aðeins ein leið fær, nefni-
lega sú að reyna að vera sjálfur í lagi
og að skapa sér þó ekki væri nema
k'tinn hring þar sem málum er skipað
eins og maður vill hafa þau.““
„Ekki er allt eins og við vildum hafa það. Samt sem áður
hef ég á tilfinningunni að það sé aðeins ein leið fær, nefnilega sú
að reyna að vera sjálfur í lagi. “
— Christine vitnar hér í orb Önnu Freud.
74