Morgunblaðið - 14.01.2001, Blaðsíða 42

KIRKJUSTARF
42 SUNNUDAGUR 14. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
UMSJÓNARMANNI finnst
svo margt ryðjast um í kollin-
um á sér, að hann veit hreint
ekki hvert lag ætlar að verða á
pistli dagsins. Líklega verður
það einhvers konar ólag; öðru-
vísi sagt: þátturinn verður í
ólagi.


„Bláfjólur eru í blaði Týra,
og blátt er hár á tískufrú;
í maganum er magasýra,
í mínu hjarta aðeins þú,
dúllía dúllía“ o.s.frv.
Þetta er úr gamansöng eftir
dr. Sigurð Þórarinsson [Inn-
skot: Hvernig geta ókunnugir
vitað að S.Þ. var af Norð-Aust-
urlandi? Jú, í öðrum alkunnum
texta segir hann: „Sunnanblær
fer mildur“ o.s.frv. Á landinu
norð-austanverðu er sunn-
anáttin hlý] Innskoti lokið.
Hvað skyldu margir skilja upp-
hafslínuna í vísunni atarna?
Fjólur í blaði? Hvers konar
blaði, kannski hnífsblaði því
hinu ógleymanlega sem skilst í
bakka og egg? Og blað Týra,
hvað er það og hver er Týri?
Að loknum allmörgum árum
við landbúnaðarnám og störf,
kom Valtýr Stefánsson heim til
Íslands. Hann var sonur Stef-
áns skólameistara, bróður
Huldu, og Hulda heitir einnig
dóttir hans. Sigurður prestur í
Vigur var bróðir Stefáns, föður
Valtýs, afi Sigurðar Bjarnason-
ar. Árið 1924 tók hann með Jóni
Kjartanssyni lögfræðingi, sem
ættaður var austan frá Skál og
Holti á Síðu við ritstjórn Mbl.
Pólitíkin var hörð í þá daga og
hvert tækifæri gripið til að
koma höggi á andstæðinginn.
Óvinir Morgunblaðsins þóttust
kenna erlend máláhrif í skrif-
um Valtýs og kölluðu „fjólur“
(d. sprogblomst). Ég hef lesið
kynstur eftir Valtý og enga fjól-
una fundið í þeim urtagarði.
Hann var meistari viðtalsins.
En nefndur „Fjólupabbi“ af
andstæðingunum og í revíum,
og snemma reyndu menn að
niðra Morgunblaðinu með upp-
nefninu „Moggi“. Í einni revíu
segir (og verst að vita ekki höf-
undinn. Var það kannski Þórð-
ur Eyjólfsson, seinna hæsta-
réttardómari?)
Við Eyjafjörð
eru átök hörð
og barnaskólabrak;
menn klípa börn í bak
og brúka steinbítstak.
Þetta sannar
ekkert annað
en hvað fólk er spillt,
svo Moggatetur
tæpast getur
tekið þetta gilt.
Og jafnvel Brynleifi brá...


Ég sat barn í suðurstofunni
heima og las þáttinn Á víð og
dreif í Tímanum. Þar voru
nefndir með lítilli virðingu
Mosaskeggur og Moggi.
„Hvaða vondu menn eru
þetta?“ sagði ég við afa minn.
„Blessaður nafni minn, vertu
ekki að lesa þetta rugl. Mosa-
skeggur er uppnefni á góðum
manni, og Moggi er uppnefni á
blaði sem heitir Morgunblaðið,
búið til af andstæðingum þess í
niðrunarskyni; Morgunblaðið
er gott blað.“
Auðvitað hélt ég áfram að
lesa Tímann mest fyrir frá-
bæra stílsnilld á skammagrein-
um Jónasar frá Hriflu. (Ég held
að hún hafi náð hámarki sínu í
greininni Af mold ertu kominn
um Sigurð sem gaf ríkinu
Bessastaði, 16. apríl 1942).


Morgunblaðið hélt áfram að
heita Moggi, og nú ekki bara í
niðrunarskyni, heldur varð
þetta góðlátlegt gæluorð. Um-
sjónarmaður snaraðist fyrir
mörgum árum inn í söluskála
nær Varmahlíð í Seyluhreppi,
Skag., og spurði: „Er Mogginn
kominn?“ „Ha, hvað?“ sagði af-
greiðslustúlkan. „Hér vinnur
enginn með því nafni.“
Nú veit sérhver afgreiðslu-
stúlka, hvar sem er á landinu,
hver Mogginn er, en liðin er sú
tíð að menn leiti að „málfjólum“
í Morgunblaðinu. Nú er sköp-
um svo skipt, að þetta blað er
með réttu viðurkennt eitt
helsta bólvirki íslenskrar
tungu, bókmennta og annarra
lista.
Mörgum er það að þakka, en
nú um aldamótin létu af starfi á
blaðinu tveir menn sem ekki
ber síst að þakka það. Þeir eru
Matthías Johannessen og Gísli
Sigurðsson. Þeir hafa mótað
stefnu Morgunblaðsins, og þá
má kalla í hópi fremstu manna
aldar sinnar í baráttunni fyrir
hreinleika, sveigjanleika og
fjölbreytileika íslensks máls.
Þar var aldrei hvikað, enginn
undansláttur réttlættur. Kraf-
an var sú, að á Íslandi væru til
orð um „allt sem er hugsað á
jörðu“. Svo langt gekk að mað-
ur einhver kvartaði undan því,
að Morgunblaðið væri svo
þjóðlegt og púkalegt, að þar
yrði að auglýsa á íslensku (ekki
ísl-ensku)!


Jæja, það fór sem mig varði.
Þátturinn er í ólagi, því að ég á
eftir talsverðan bút sem bíða
verður næsta þáttar.


Hlymrekur handan kvað:
Ekki reyndist það vitlegt hjá Viggu
að vanmeta hjúin sín dyggu
og á kolrangri braut
hana kunnáttu þraut,
enda „kom þá til teiss og siggu“.


Auk þess stig um áramótin:
1) Eva Sólan hefur bæði festu
(fjórðungur) og sveigjanleika
(stundarfjórðungur). 2) Samú-
el Örn fyrir skíðatíð, ekki
„skíðavertíð“ og Kristófer
Svavarsson fyrir „renndu sér á
skautum“, ekki „skautuðu“.
Og Sigurður Eggert Davíðs-
son cand. mag. skaut því að mér
að habent sua fata libelli hefði
Eiríkur Magnússon meistari í
Cambridge þýtt: Kennir margs
á kvers ævinni, sbr. þátt 1091.
ÍSLENSKT MÁL
Umsjónarmaður Gísli Jónsson
1092. þáttur
AKUREYRINGURINN Jón
Heiðar Sigurðsson varð Íslands-
meistari barna tíu ára og yngri eftir
harða keppni á fjölmennu skákmóti
sem haldið var í Reykjavík um síð-
ustu helgi. Hann var níu ára þegar
mótið fór fram, en átti tíu ára afmæli
daginn eftir að því lauk, þannig að
hann hafði heldur betur ástæðu til að
fagna á afmælisdeginum. Jón Heiðar
fékk 7½ vinning af 9 mögulegum, en
þrír keppendur fylgdu fast á hæla
honum með 7 vinninga. Það voru þau
Örn Ágústsson, Ásgeir Mogensen og
Björk Baldursdóttir. Þar sem fyrsta
og annað sætið gáfu réttindi til að
keppa á Norðurlandamótinu í skóla-
skák var tefld aukakeppni um annað
sætið. Þar sigraði Örn Ágústsson, Ás-
geir Mogensen varð annar og Björk
Baldursdóttir varð þriðja. Norður-
landamótið í skólaskák verður að
þessu sinni haldið hér á landi í febrú-
ar. Röð efstu manna í barnaflokki á
Skákþingi Íslands varð þessi:
1. Jón Heiðar Sigurðsson 7½ v
2. Örn Ágústsson 7 v.
3. Ásgeir Mogensen 7 v.
4. Björk Baldursdóttir 7 v.
5. Helgi Brynjarsson 6½ v.
6.–10. Haraldur Franklín Magnús,
Ólafur Ólafsson, Sverrir Þorgeirsson,
Árni Gunnar Eyþórsson og Árni
Freyr Snorrason 6 v.
11.–14. Hallgerður Þorsteinsdóttir,
Gylfi Davíðsson, Helgi Ragnar Jens-
son, Einar Sigurðsson 5½ v.
15.–20. Bjarki Brynjarsson, Bene-
dikt Sigurleifsson, Dofri Snorrason,
Eyþór Gylfason, Smári Eggertsson
og Ásgeir Örn Ágústsson 5 v.
21.–24. Grétar Atli Davíðsson, Ey-
þór Franzson, Magnús Freyr Norð-
fjörð og Oddur Máni Malmberg 4½ v.
o.s.frv.
Alls tóku 47 börn þátt í mótinu.
Skákstjórar voru Haraldur Baldurs-
son, Helgi Ólafsson og Ríkharður
Sveinsson.
Skákþing Reykjavíkur hafið
Skákþing Reykjavíkur er jafnan
eitt fjölmennasta kappskákmót
landsins og að þessu sinni taka 58
skákmenn þátt í mótinu. Tveir alþjóð-
legir meistarar eru með, þeir Jón
Viktor Gunnarsson og Sævar Bjarna-
son. Það sætir hins vegar tíðindum,
að tveir alþjóðlegir meistarar kvenna
tefla á mótinu, en það hefur ekki
gerst áður. Það eru þær Lenka
Ptácníková og Guðfríður Lilja Grét-
arsdóttir. Einnig tekur Íslandsmeist-
ari kvenna, Harpa Ingólfsdóttir, þátt
í mótinu.
Nú hafa verið tefldar tvær umferð-
ir. Í fyrstu umferð voru öll úrslit eins
og vænta mátti, þ.e. stigahærri kepp-
Jón Heiðar Sig-
urðsson Íslands-
meistari barna
SKÁK
R e y k j a v í k
SKÁKÞING ÍSLANDS –
BARNAFLOKKUR
5.–6.1. 2001
SKÁK
Alls tóku 47 börn þátt í keppni um Íslandsmeistaratitil barna á Skák-
þingi Íslands í Reykjavík um síðustu helgi.
Áfram dunar djassinn í kvöldmess-
um Laugarneskirkju. Nú horfum við
fram til nýrrar aldar með bjartsýni
og trú í þakkargjörð til Guðs og fyr-
irbæn fyrir landi og lýð. Enn sem
fyrr leikur djasskvartett Gunnars
Gunnarssonar fyrir okkur og kór
kirkjunnar leiðir safnaðarsönginn.
Gunnar leikur á flygil kirkjunnar,
Matthías M.D. Hemstock á tromm-
ur, Sigurður Flosason á saxófón og
Jón Rafnsson á kontrabassa, en
prestshjónin sr. Jóna Hrönn Bolla-
dóttir og sr. Bjarni Karlsson þjóna
að orðinu og borðinu. Heilsum nýju
ári saman og komum til kvöldmessu.
Alfanámskeið í
Hafnarfjarð-
arkirkju
Fimmtudagskvöldið 18. janúar nk.
kl. 19.00 fer fram kynning á Alfa-
námskeiði í Strandbergi, safnaðar-
heimili Hafnarfjarðarkirkju, og er
boðið upp á léttan kvöldverð í upp-
hafi hennar. Sjálft námskeiðið hefst
viku síðar fimmtudagskvöldið 25.
janúar nk. einnig kl. 19.00, en fundir
á námskeiðinu hefjast með léttum
málsverði hverju sinni.
Alfa er fyrsti stafurinn í grísku,
sem er frumtunga Nýja testament-
isins, og vísar til þeirra orða þess um
Jesúm Krist, að hann sé upphafið og
takmarkið. Og Alfanámskeið felst í
vikulegum samverustundum í tíu
vikur þar sem á einfaldan og að-
gengilegan hátt er fjallað um meg-
inspurningar lífsins og svör kristinn-
ar trúar við þeim. Alfanámskeið felst
jafnframt í gefandi og þægilegu sam-
félagi þar sem umhyggja og trúarleg
hlýja umlykur þátttakendur. Eftir
málsverð fer fram fræðsla, síðan er
spjallað og rætt um efnið.
Námskeiðið er öllum opið. Greitt
er fyrir málsverði og kennslugögn
kr. 3800.
Alfanámskeið á vegum Hafnar-
fjarðarkirkju hafa farið fram síðustu
misseri og fylgt þeim mikil blessun.
Námskeiðin eru samkirkjuleg því
fræðsluna annast bæði fræðarar úr
Þjóðkirkjunni og samfélaginu Veg-
inum. Það vottar einlægan vilja til
þess að efla einingu kristinna manna
á sögulegum tímamótum og í upphafi
nýrrar aldar. Æskilegt er að til-
kynna komu sína á kynningarfund-
inn og fá frekari upplýsingar í síma
869-6215 eða 8548605. Sr. Gunnþór
Ingason sóknarprestur hefur um-
sjón með Alfanámskeiðum í safnað-
arheimili Hafnarfjarðarkirkju.
Prestar Hafnarfjarðarkirkju.
Sorgarúr-
vinnsluhópur í
Vídalínskirkju
Sorgarúrvinnsluhópur hefur
göngu sína miðvikudaginn 17. janúar
næstkomandi í Vídalínskirkju kl.
20:00 og miðað er við samveru í hvert
sinn, sem standi yfir í um það bil
tvær klukkustundir. Gert er ráð fyr-
ir tíu samverum, en hugsanleg
einkaráðgjöf er að sjálfsögðu einnig í
boði, ef þörf krefur, meðfram hóp-
vinnunni.
Þarna munum við leitast við að
stuðla að eðlilegri úrvinnslu sorgar-
innar með umræðum og leiðbeining-
um um eðli og inntak þeirra sterku
tilfinninga sem gera vart við sig þeg-
ar sorgin kveður dyra.
Skráning í hópinn mun fara fram
mánudaginn 15. janúar og þriðju-
daginn 16. janúar á skrifstofu Garða-
sóknar. Miðað er við að fjöldi í hópn-
um verði tíu manns.
Prestar Garðaprestakalls.
Háteigskirkja. Spjallstund mánu-
dag kl. 10–12 í Setrinu á neðri hæð
safnaðarheimilis fyrir eldri borgara
með Þórdísi þjónustufulltrúa. Eldri
borgarar grípa í spil mánudag kl.
13.30–16 í Setrinu á neðri hæð safn-
aðarheimilisins.
Laugarneskirkja. Morgunbænir
kl. 6.45–7.05. Kirkjuklúbbur 8–9 ára
mánudag kl. 14.30. TTT (10–12 ára)
mánudag kl. 15.45. Kynningarfund-
ur 12 spora starfsins mánudag kl. 20.
Neskirkja. Hjónastarf Neskirkju
sunnudagskvöld kl. 20. Tilfinninga-
leg tjáskipti. Stefán Jóhannsson MA
fjölskylduráðgjafi fjallar um efnið.
Sr. Halldór Reynisson. Starf fyrir
sex ára börn mánudag kl. 14–15.
TTT-starf (10–12 ára) mánudag kl.
16.30. Húsið opið frá kl. 16. For-
eldramorgnar miðvikudag kl. 10–12.
Kaffi og spjall.
Seltjarnarneskirkja. Æskulýðs-
félagið (8., 9. og 10. bekkur) kl. 20–
22.
Árbæjarkirkja. Æskulýðsfélag
fyrir 13 ára (fermingarbörn vorsins
2001) kl. 20–21.30. Æskulýðsfélag
eldri deildir, 9. og 10. bekkingar, kl.
20–21.30. Kirkjuprakkarar 7–9 ára
kl. 16–17 á mánudögum. TTT-starf
fyrir 10–12 ára kl. 17–18 á mánudög-
um.
Fella- og Hólakirkja. Starf fyrir
9–10 ára drengi á mánudögum kl.
17–18. Æskulýðsstarf fyrir 9.–10.
bekk á mánudögum kl. 20–22.
Grafarvogskirkja. Bænahópur kl.
20. Tekið er við bænarefnum í kirkj-
unni alla daga frá kl. 9–17 í síma 587-
9070. Mánudagur: KFUK fyrir
stúlkur 9–12 ára kl. 17.30–18.30.
Hjallakirkja. Æskulýðsfélag fyrir
Kvöldmessa
í Laugarnes-
kirkju
Safnaðarstarf
Morgunblaðið/Árni SæbergLaugarneskirkja