Morgunblaðið - 08.04.2001, Qupperneq 8

FRÉTTIR
8 SUNNUDAGUR 8. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Mannfræðistofnun – fyrirlestur
Hvernig Ísland
endurspeglast
í ljósmyndum
ÞRIÐJUDAGINN10. apríl mun AnnaBrydon mannfræð-
ingur og lektor við Wilfrid
Laurier University halda
opinberan fyrirlestur í
Odda, stofu 101, og hefst
fyrirlesturinn klukkan
12.15. Anna var spurð hvað
hún ætlaði að fjalla um í
fyrirlestri sínum?
„Ég ætla að ræða um tvö
efni, annars vegar íslensk-
an listamann, Árna Har-
aldsson, sem fæddist á Ís-
land 1951 en flutti til
Kanada með fjölskyldu
sinni 1961. Hann er nú
kennari við Emily Carr
College of Art. Árni hefur
fjallað um nútímaaktitekt-
ur og umhverfisskipulag á
tímabilinu 1925 til 1950 á
Íslandi, Ísrael og líka í Indlandi,
bæði í riti en einkum í ljósmyndum.
Með ljósmyndum sínum hefur
hann fest á filmu liðna tíð, hvernig
hlutirnir litu út þá. Í öðru lagi ætla
ég að tala um mótmæli gegn fram-
kvæmdum við Eyjabakka sem
fram fóru á svæðinu árið 1999 og
ljósmyndir frá þeim atburðum. Ég
ætla og að ræða um hvernig lista-
menn geta fengið okkur til sá sjá
umhverfi okkar á nýja hátt og
þannig látið okkur hugsa á annan
hátt um það sem við áður töldum
sjálfsagt.“
– Hvaða rannsóknir hefur þú
fengist við á Íslandi?
„Fyrstu rannsóknir mínar voru
tengdar Vestur-Íslendingum í
Kanada, nánar tiltekið í Manitoba.
Ég er áhugasöm um þjóðhópa og
skoðaði m.a. í þessu sambandi Ís-
lendingadaginn í Gimli, fjallkonuna
sem slíka og einnig skoðaði ég
samband Íslendinga og Indíána.
Þegar ég kom til Íslands 1988 var
ég áhugasöm um þjóðernistilfinn-
ingu og sjálfsmynd Íslendinga og
skrifaði doktorsritgerð mína um
það efnien ég varð fljótlega tengd
íslenska samfélaginu. Minn út-
gangspunktur var hvalamálið sem
þá var í brennidepli.“
– Fannstu mikil líkindi með Ís-
lendingum nútímans og Vestur-Ís-
lendingum?
„Mér fannst einna áhugaverðast
hvernig Íslendingar og Vestur-Ís-
lendingar misskildu hverjir aðra,
ef svo má segja. Báðir hóparnir
vildu spegla sig hvor í öðrum, Ís-
lendingar nútímas vildu sjá Íslend-
inga fortíðarinnar í Vestur-Íslend-
ingum og skildu illa að Vestur-
Íslendingar eru fyrst og fremst
Kanadamenn og Vestur-Íslending-
ar vildu sjá í Íslendingum forfeður
sína í þeirra heimkynnum og finna
að þeir tilheyrðu þessum hópi. En
hvort tveggja var eðlilega mis-
skilningur. Þarna var í báðum til-
vikum um að ræða nútímafólk.
Hvorugur hópurinn lifði í fortíð-
inni.“
– Hvernig komst þú í bland við
listir?
„Ég fór að skrifa um
ýmis listaverk í Kanada
vegna þess að ég skildi
og lærði að listamenn
og mannfræðingar eiga
ýmislegt sameiginlegt.
Þeir vilja fá fólk til þess
að líta á hlutina frá öðru
sjónarhorni og eru sér meðvitandi
um að þeir eru að skoða umhverfið.
Listamenn eru sérfræðingar í að
skoða heiminn og við lifum í heimi
sem er fullur af ímyndum sem við
viljum læra að þekkja betur.“
– Hvað vakti áhuga þinn á Árna
Haraldssyni?
„Í fyrsta lagi sá ég nafnið og átt-
aði mig á að hann var frá Íslandi.
Mikilvægara var þó að við deildum
áhuga á sambandi því sem er á
milli arkitektúrs og samfélagsins.
Ég sá verk fyrst í Vancouver og
seinna setti ég upp sýningu með
verkum hans sem bar nafnið At
Last Sight og var haldin í London í
Kanada, þar sem ég bý. Svavar
Gestsson, ræðismaður Íslendinga í
Kanada, opnaði sýninguna í tilefni
árþúsundaskiptanna. Ég myndi
gjarnan vilja setja þessa sýningu
upp hér á landi. Þess má geta að
Árni Haraldsson mun koma hingað
til lands til að vinna í sumar og mun
þá starfa á Skriðuklaustri.“
– Hvert er þitt sjónarhorn í
skrifum þínum um hvalamálið og
Ísland?
„Ég er ekki áhugasöm um hvort
hvalir eru veiddir eða ekki. Mitt
sjónarmið er í fyrsta lagi að skoða
hinn mikla mun sem var á því
hvernig fólk sá þetta mál. Í öðru
lagi voru, á þeim tíma í íslenskri
sögu, miklar breytingar að eiga sér
stað, fiskveiðikvótinn var aðkom-
ast á og einnig var hinn íslenski
fjármálamarkaður að opnast fyrir
umheiminum. Myndin sem Íslend-
ingar höfðu af grænfriðungum var
að sumu leyti sprottin upp úr
sjálfsmynd þeirra sem var að
breytast, þeir voru að flytjast úr
sveitunum til Reykjavíkursvæðis-
ins, þeir höfðu fjarlægst náttúruna
sem slíka.“
– Hvernig líkar þér að starfa hér
á Íslandi?
„ReykjavíkurAkad-
emían þar sem ég hef
aðstöðu er mjög sér-
stakt íslenskt umhverfi,
mjög skapandi og þar
ríkir mikil samvinna.
Það er ekki til neinn
svona staður í Kanada. Það er auð-
veldara að skrifa þegar maður er í
góðum félagsskap. Ég hef fengið
ýmis áhugaverð viðbrögð þar við
hugmyndum mínum og upplýsing-
ar úr rannsóknum sem félagar
mínir í akademíunni hafa sjálfir
gert eða þekkja. Ég býst við að
verða hér að störfum fram í maílok.
Anne Brydon

Anne Brydon fæddist 1. maí
1956 í Brampton í Kanada. Hún
lauk doktorsprófi í mannfræði
frá McGill University í Montréal í
Québec árið 1992. Hún hefur
starfað við fag sitt og er nú lekt-
or í félagsfræði og mannfræði
við Wilfrid Laurier-háskólann
íWaterloo, Ontario. Hún hefur
komið til Íslands til dvalar og
rannsókna annað slagið frá 1988
og er um þessar mundir við rit-
störf í ReykjavíkurAkademíunni.
Skoðaði m.a.
samband
Vestur-Ís-
lendinga og
indíána
Gætirðu ekki smellt einum ekta Guðnakossi á Davíð fyrir mig og sagt farvel, Frans?
VEÐURSTOFA Íslands segir
marsmánuð hafa verið í kaldara
lagi en sólríkan. Fyrstu daga
mánaðarins var frost víða en um
5. mars fór hiti yfir frostmark
víða um land. Um miðbik mán-
aðarins tók síðan að kólna á ný og
var hiti undir frostmarki víðast
hvar síðari hluta mánaðarins.
Sólskinsstundir í Reykjavík
voru 126 sem er 15 stundum yfir
meðallagi. Sólin skein í 94 sól-
skinsstundir á Akureyri sem er 17
stundum meira en í meðalári.
Í Reykjavík var meðalhiti 0 stig
sem er 1,5 stigum kaldara en í
meðalári. Á Akureyri var með-
alhitinn -2,8 stig sem er 2,5 stig-
um kaldara en í meðalári. Á
Hveravöllum var meðalhitinn -7,9
stig sem er 2,1 stigi undir með-
allagi.
Úrkoma í Reykjavík var 24,4
mm sem er lítið eða einungis 38%
af meðalúrkomu. Á Akureyri var
úrkoman 40,4 mm sem er rétt
undir meðallagi. Á Hveravöllum
mældist úrkoma 24,9 mm sem er
minnsta úrkoma þar í marsmán-
uði síðan 1981.
Sólríkur en kaldur
marsmánuður