Morgunblaðið - 22.04.2001, Page 27

hafði náð í höndina á honum. Svona
var hann góður drengur og allt fólkið
í Hlíð. Ég var lánsmanneskja að fá að
alast þar upp. Ég leið ekki – en það
gerði móðir mín.
Akurliljan rauða
Þegar ég kom suður til Reykjavík-
ur til að hefja nám í þriðja bekk í
Kvennaskólanum settist ég að í Al-
þingishúsinu hjá mömmu. Hún hafði
seiglast áfram þrátt fyrir heilsuleys-
ið. Það er enda seigla í hennar ætt.
Sonur Jóhönnu systur hennar var
Haraldur Matthíasson kennari á
Laugarvatni, hvers sonur, Ólafur Örn
alþingismaður, gekk á Suðurpólinn.
Ég hafði nokkrum sinnum komið
til Reykjavíkur en nú var ég þar lang-
dvölum og líkaði vel, bæði í Alþing-
ishúsinu og í skólanum. Það var gam-
an að búa í Alþingishúsinu. Stundum
fór ég upp til þess að hlusta á umræð-
urnar á kvöldin og um tíma vann ég í
fatageymslunni. Margir þingmenn-
irnir eru mér eftirminnilegir. Ólafur
Thors til dæmis. Hann kom hlaup-
andi inn um dyrnar, oft með þrjá
trefla. Hann var með einn trefil yfir
frakkanum, þreif hann af sér og henti
honum á borðið hjá mér, annan yfir
jakkanum og henti honum líka á
borðið en hafði alltaf á sér trefilinn
undir jakkanum. Hann var alltaf svo
hress og glaður. Haraldur Guð-
mundsson tók af sér hattinn og tref-
ilinn, braut trefilinn saman og lagði á
borðið og hanskana á, hneigði sig ör-
lítið og gekk burt. Hermann Jónas-
son var alltaf í gráleitum fötum og
snyrtimennskan alveg fullkomin.
Bjarni Ásgeirsson var skemmtilega
hagmæltur. Einu sinni kom ég þang-
að sem síminn var, þá sátu við hann
tvær símastúlkur, Ingibjörg og Katr-
ín. Bjarni hallaði sér upp að dyra-
karmi og var að bíða eftir símtali, en
þá var farið inn í klefa til að tala í sím-
ann. Allt í einu segir hann:
Ingibjörg er eins og sól,
þó ekki ber’ún danskan kjól.
Situr hún á sínum stól,
siðprúð við eitt kjaftatól.
Um hana snúast eins og hjól
alþingis- og stjórnarfól.
Margur sem að sáran kól,
sækir yl í hennar ból.
Hann bara talaði þetta svona. Ingi-
björg var ákaflega falleg kona, hold-
ug og „flott“ í peysufötunum.
Ég tók á móti yfirhöfnum þing-
mannanna eins og fyrr sagði, engin
númer voru, maður varð að þekkja
hver átti hvað. Stundum varð maður
að smjúga milli frakkanna til að
sækja hina réttu yfirhöfn, það var
mismunandi lykt af frökkunum, af
sumum dálítið sterk tóbakslykt en af
öðrum ilmur sem maður er ekkert að
tala um.
Það voru haldnar miklar þingveisl-
ur á Hótel Borg og öllum boðið – líka
ræstingakonum og stelpunum úr
fatageymslunni. Í einni slíkri veislu
var ort um Jón á Akri, sem þá var for-
seti sameinaðs Alþingis:
Drekkum austræn, vestræn vín,
vodka og svartadauða.
Áfeng gerist ilman þín,
akurliljan rauða.
Og þér eruð ekki búnar að fá
neina stöðu ennþá, Hulda?
Eftir að hafa lokið námi frá
Kvennaskólanum fór ég í Kennara-
skólann. Mamma vildi að ég færi í
menntaskóla, en það vildi ég ekki. Við
vorum sex stúlkur í Kennaraskólan-
um og margir sætir strákar. Kennsla
var karlastarf þá. Við höfðum góða
kennara. Sigfús Einarsson var söng-
kennari. Hafi ég nokkurn tíma séð
áru í kringum höfuð manns þá var
það í kringum höfuð Sigfúsar, einkum
var ljómi yfir honum þegar okkur
tókst vel, en hann æfði okkur m.a. í
söng fyrir útvarpið.
Í Kennaraskólanum varð ég fyrst
alvarlega ástfangin. Sá útvaldi var
Helgi Þorláksson, sem síðar varð
skólastjóri í Reykjavík. Hann var fal-
legur maður og „sjarmerandi“. Ekk-
ert varð þó úr því ástarævintýri ann-
að en það að við vorum alla tíð góðir
vinir.
Að loknu kennaraprófi vildi ég auð-
vitað komast í kennarastöðu, helst
hér fyrir sunnan því ég vildi síður
fara langt frá mömmu. Ég fór að
sækja um en ekkert gekk lengi vel.
Ásgeir Ásgeirsson var þá fræðslu-
málastjóri, ég þekkti hann úr
þinginu. Um haustið, í september,
fékk ég boð um að koma til fræðslu-
málastjóra.
„Og þér eruð ekki búnar að fá
neina stöðu ennþá Hulda? Ég ætla að
senda yður vestur til Bolungarvíkur,“
segir Ásgeir. Á þessum tíma þéruð-
ust allir. „Gullfoss fer eftir þrjá daga,
þér skuluð fara með honum. Já – og
þér eigið líka að spila í kirkjunni.“ Ég
hafði lært á orgel hjá elstu fóstursyst-
ur minni, Arndísi Pálsdóttur, sem síð-
ar varð húsfreyja í Sandvík og er
móðir Páls Lýðssonar rithöfundar.
Seinna lærði ég hjá Kjartani Jóhann-
essyni, kunningja mömmu Ragnhild-
ar, svo hjá Kristni Ingvarssyni og tók
loks söngpróf hjá Sigfúsi Einarssyni.
Í Bolungarvík
Ég fór vestur á skipi í nýju bláu
kápunni minni og var á áfangastað
hífð í trossu um borð í pramma. Það
var ekki gott fyrir kápuna og ég var
dauðhrædd. „Það er alveg óþarfi að
vera hrædd góða mín, það er öllu
óhætt,“ sagði Þórður Hjaltason, for-
maður skólanefndar, en hjá honum
og hans góðu konu, Kristínu Guð-
mundsdóttur, bjó ég meðan ég var í
Bolungarvík.
Mér leist nú ekki reglulega vel á
Bolungarvík í fyrstu en það breyttist
og ég fór að sjá fegurð staðarins. Ég
gleymi aldrei þegar presturinn mess-
aði eitt sinn á gamlárskvöld klukkan
ellefu. Eftir messu um miðnætti
komu allir kirkjugestir út – þá var
komið nýtt ár. Harðfenni var, heið-
skír himinn, norðurljósin voru eins og
kóróna yfir fjallinu Erni og Djúpið
var dimmblátt. Fólkið stóð þegjandi
og horfði, svo var fegurðin mikil.
Ég kenndi þrjá vetur í Bolungarvík
og varð að kenna allt mögulegt, líka
handavinnu drengja. Í Bolungarvík
sté ég fyrst á leiksvið. Eitt fyrsta leik-
ritið sem ég fékk hlutverk í var Ráðs-
kona Bakkabræðra, sem síðar var
sýnt hér í Hafnarfirði mjög lengi, ég
hafði er yfir lauk leikið þetta hlutverk
yfir hundrað sinnum. Ég fór auðvitað
á böll þar vestra. Það tíðkaðist að
konur sátu öðrum megin í salnum og
herrar hinum megin. Svo komu þeir
og buðu upp í dans, eftir einn dans
var daman svo leidd til sætis. En í
fyrsta skipti sem mér var boðið upp,
af ungum og fallegum manni, hvíslaði
hann að mér ofurlágt eftir fyrsta
dansinn: Ættum við að halda á? Ég
vissi ekki hvað hann meinti en þetta
þýddi að halda áfram að dansa og það
gerðum við.
Ég varð afar ástfangin þarna af
mjög glæsilegum manni, hann hafði
fallega söngrödd og var snillingur í
höndunum. En þetta samband entist
ekki og eftir þrjú ár fór ég með skipi
suður aftur.
Ég treysti mér ekki til að vera
þarna eftir að upp úr ástarsamband-
inu slitnaði.
Blátt lítið blóm eitt er
Þegar ég kom suður haustið 1942
fór ég að kenna í Kaþólska skólanum í
Hafnarfirði en bjó hjá mömmu í lítilli
íbúð sem hún hafði á Laufásvegi 43.
Um vorið kenndi ég í forföllum í
Lækjarskóla. Guðjón Guðjónsson
skólastjóri sagðist vilja fá mig að
skólanum. Ég sótti um stöðu þar, en
um mitt sumar segir Guðjón mér að
það verði víst ekki nein staða laus um
haustið, ég geti því ekki komið nema
þá sem forfallakennari. Það leist mér
ekki vel á. En örlögin gripu í taum-
ana. Ég hafði stundum litið til með
dreng hjóna sem bjuggu nálægt Kaþ-
ólska skólanum. Eitt sinn sem oftar
kom ég þangað og þá var konan ekki
heima. Húsbóndinn, sem var skip-
stjóri, afsakaði það að eiga ekkert
kaffi en bauð mér drykk í stóru glasi
úr ísskápnum, sem ég þáði með þökk-
um því ég var þyrst. Mér fannst
drykkurinn ágætur og þáði annað
stórt glas. Svo fór ég að kenna í
kvöldskólanum hjá kaþólsku systrun-
um. Þegar ég kom uppeftir var ég
einhvern veginn ekki upplögð í
stærðfræðikennslu svo ég lét stelp-
urnar fara að syngja og spilaði undir
á orgelið. Þetta varð hinn fjörugasti
söngur. Þegar tíminn var búinn kom
príorinnan og sagði: „Þið syngið
svona ljómandi vel, viltu ekki æfa kór
með krökkunum og láta þau svo
syngja við útskriftina?“ Ég játti
þessu og fór heim. Daginn eftir hitti
ég skipstjórann og hann spurði:
„Hvernig gekk kennslan?“ „Ágæt-
lega, ég lét stelpurnar fara að
syngja.“ Þá hló hann mikið og sagði:
„Mér stóð ekki alveg á sama, þetta
var enskur bjór og þú drakkst tvær
dósir.“
Þessi hjón buðu mér með sér norð-
ur í land. Á Akureyri hittum við Ás-
geir Stefánsson sem var einn aðal-
maðurinn hér í Hafnarfirði. Hann var
m.a. stórútgerðarmaður og formaður
skólanefndar. Hann var í bílnum með
okkur suður og við sungum mikið.
Ásgeir hélt sérstaklega upp á Blátt
lítið blóm eitt er. Þegar við vorum á
leiðinni niður Reykjavíkurveginn
Hulda og Óli Þ. Guðbjartsson, fyrrverandi ráðherra, í hlutverkum sín-
um í Kinnarhvolssystrum sem hún setti upp á Selfossi um 1953.
SJÁ SÍÐU 28
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. APRÍL 2001 27
Heimsferðir opna þér leiðina til
Ítalíu á verði sem hefur aldrei
sést fyrr á Íslandi. Vikuleg flug
alla föstudaga til Mílanó, þessarar háborgar lista og tísku í heiminum.
Hér kynnist þú listaverkum Leonardo da Vinci, Scala óperunni með
frægustu listamönnum heimsins, hinum fræga miðbæ þar sem Duomo
dómkirkjan gnæfir yfir, hinni frægu verslunargötu Galeria Vittorio,
Emanuele II, ráðhúsinu, glæsilegustu verslunum heimsins, listasöfnum
og nýtur lífsins í þessu menningarhjarta Evrópu.
Verð kr. 22.720
Verð p.mann, m.v. hjón með
2 börn, 2 - 11 ára.
Skattar, kr. 2.495 fyrir fullorðinn,
kr. 1810 fyrir barn, innifaldir.
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Verð kr. 23.520
Flugsæti fyrir fullorðinn.
Verð kr. 26.015 með sköttum.
Beint flug föstudaga.
Brottför frá Keflavík kl. 17.10
Flug heim á
miðvikudagsmorgnum.
Flugsæti
Flug og bíll
Flug og hótel
Mílanó
í sumar
frá 22.720 kr.