Morgunblaðið - 22.04.2001, Qupperneq 28

28 SUNNUDAGUR 22. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
segir Ásgeir: Syngdu nú einu sinni
fyrir mig Blátt lítið blóm eitt er. Og
ég geri það.
Um hádegi daginn eftir hringir
Guðjón skólastjóri og segir: „Þú færð
stöðuna, hann Ásgeir Stefánsson
hringdi til mín í morgun og sagði:
„Við verðum að fá hana Huldu að
skólanum.““ Svo ég komst inn á Blátt
lítið blóm eitt er.
Húsbygging, barneign
og hjónaband
Lækjarskólinn var sérstaklega
skemmtilegur vinnustaður. Ég var
eina konan í fyrstu fyrir utan handa-
vinnukennarann, en svo fór þetta að
breytast. Mér féll kennslan mjög vel,
lét krakkana syngja heilmikið og
sagði þeim líka sögur. Ég fékk ágæt
laun og lagði fyrir eftir því sem ég
gat, það hafði ég lært af mömmu.
Jafnframt því að kenna tók ég þátt
í leiklistarlífinu hér í Hafnarfirði.
Ráðsmaðurinn í Kaþólska skólanum
hafði komið mér inn í það. Fyrsta
hlutverkið mitt hér var í Ævintýri á
gönguför, ég lék fjörugri stelpuna en
Herdís Þorvaldsdóttir hina, persónur
þessar heita Jóhanna og Lára.
Nokkru síðar lék ég í Apakettinum
með Guðmundi Jónssyni og svo í Nei-
inu og í fjölmörgum öðrum leikritum.
Þetta starf mitt með leikfélaginu
dró dilk á eftir sér, ef svo má segja.
Ég kynntist Sveini Viggó Stefáns-
syni, hann var skrifstofumaður og
vann síðar á Keflavíkurflugvelli en
fyrst og fremst var hann formaður
leikfélagsins og á kafi í leiklistinni.
Hann var giftur maður og átti börn
en eigi að síður fórum við að vera
saman og ég varð ófrísk. Þetta mælt-
ist ekki vel fyrir, sem varla var von.
Mamma og pabbi og mamma í Hlíð
tóku þessu þó með skynsemi – sögðu
að ég myndi drífa mig áfram. Eftir að
ég hafði eignast son minn Ingva og
hann var aðeins kominn á legg ákvað
ég að sækja um lóð hér í Hafnarfirði
og fara að byggja. Mörgum fannst
þetta glæfraleg ráðagerð hjá ein-
stæðri konu, en ég átti svolítið sparifé
og einnig hafði móðir mín lagt fyrir
og lét mig hafa það fé. Ég fékk lífeyr-
issjóðslán og Einar fósturbróðir
minn, sem var bankastjóri á Selfossi,
lánaði mér svolítið. Bjarni fóstur-
bróðir minn teiknaði húsið sem fyrr
gat – en það mátti bara vera 80 fer-
metrar að grunnfleti með risi sem að-
eins var hægt að standa uppréttur í
undir mæninum. Álfhildur hálfsystir
mín bauðst til að skrá sig sem eig-
anda að efri hæðinni og þá var hægt
að reisa tveggja hæða hús. Mér tókst
að flytja inn í neðri hæðina fullbúna
þegar drengurinn var fimm ára og
nokkru seinna flutti Sveinn Viggó til
mín, en hann var þá skilinn við konu
sína fyrir nokkru. Við eignuðumst
síðar tvo syni, þá Hjálmar og Ólaf, og
giftum okkur 1963. Með tímanum
græddust öll sár og samkomulagið í
fjölskyldunni allri varð sérlega gott.
Satt að segja bjóst ég í upphafi ekki
við öðru en að verða ein með minn
dreng og þess vegna fór ég út í þessa
húsbyggingu.
Mamma setti á sig kinnalit
Álfhildur hálfsystir mín, sem var
ráðskona á Bessastöðum hjá Ásgeiri
Ásgeirssyni, kom því til leiðar að
móðir hennar Alma kom hingað til
mín til þess að hitta Kristínu móður
mína. Mamma bjó sig upp á í peysu-
föt og setti á sig kinnalit og svo sátu
þær gömlu konurnar og dáðust sam-
eiginlega að því hvað Hjálmar, mið-
sonur minn, væri líkur honum Run-
ólfi afa sínum á Kornsá. Svona var nú
það.
Það voru ekki allir hrifnir af þessu
Hjálmars-nafni, margir höfðu þá ekki
heyrt um annan Hjálmar en Hjálmar
tudda. En þannig lá í þessari nafngift
að þegar móðir mín gekk með mig
dreymdi hana að til hennar kæmi
maður með reifastranga, fékk henni
hann og sagði: „Þú átt að eiga hann,
þetta er Hjálmar.“ Hún sagði mér
þennan draum og nafnið sat í mér. Ég
hefði fengið þetta nafn hefði ég verið
strákur, en úr því ég var stelpa hlaut
ég nafnið Hulda. Þá var mikið sungið
kvæðið um Hjálmar og Huldu, sem
byrjar svo: „Hjálmar í blómskrýddri
brekkunni stóð.“ Líka hefur mömmu
kannski þótt nafnið táknrænt, ég var
nú hálfgert huldubarn.
Ánægð með mitt ævistarf
Ég er ánægð með mitt ævistarf –
kennsluna. En ég er ekki viss um að
ég hefði valið það ef ég væri ung í dag.
Mér fannst líka óskaplega gaman að
leika.
Ég hætti þó að leika að mestu eftir
að ég eignaðist yngri drengina. Á ferli
mínum sem áhugaleikkona lék ég
fjölmörg hlutverk en mitt uppáhalds-
hlutverk var Úlrika í Kinnarhvols-
systrum, það er mikið sænskt drama
um konu sem lætur græðgina teyma
sig út í ófæru. Ég vann með mörgum
leikstjórum og fannst gaman að vinna
með þeim ýmsum. Ekki síst er Einar
Pálsson mér eftirminnilegur, hann
var afar skilningsríkur og gat líka
komið svo vel frá sér því sem hann
vildi fá fram í leiknum. Ef ég ætti að
velja mér hlutverk hefði ég viljað fá
tækifæri til að leika Sigrúnu í Sig-
rúnu á Sunnuhvoli eftir Björnsson.
Jón Norðfjörð var um tíma með
framsagnartilsögn fyrir okkur hjá
Leikfélagi Hafnarfjarðar í tengslum
við starf sitt sem leikstjóri. Hann
sagði við okkur: „Ef þið farið með
kvæði er langbest að þið lærið það
utan að.“ Ég lærði þá m.a. Rispu eftir
Tennyson í þýðingu Einars Kvaran,
um 30 erindi. Svo fór ég seinni part
dags til Jóns, tók mér stöðu og fór að
hafa yfir kvæðið. Eftir að ég hafði
þulið upp úr mér fyrsta erindið sagði
hann: „Þetta er stórkostlegt, ég nýt
þess enn betur ef ég halla mér hér á
dívaninn.“ Skuggsýnt var orðið og ég
hélt áfram að þylja. Þegar ég var búin
með öll 30 erindin ríkti algjör þögn.
Ég hugsaði að svona væri það þá fyrir
hinar stóru stjörnur þegar þær stæðu
á sviðinu og hefðu heillað svo áheyr-
endur að ekki heyrðist neitt.“ – Það
mátti heyra saumnál detta. Þar kom
að mér fannst þögnin orðin nokkuð
löng, ræskti mig og sagði: „Ég er
búin, Jón.“ Hann tók þá að hrjóta. Ég
gat ekki vakið hann og fór út.
Eina sem ég sé eftir í þessu sam-
bandi er að hafa ekki lært að syngja,
ég hefði haft gaman af því og átti þess
raunar kost. Þótt kennslan og leik-
listin hafi verið mín aðalviðfangsefni
um dagana lagði ég ýmislegt fleira
fyrir mig, t.d. vann ég tvö sumur á
Keflavíkurflugvelli.
Þar vann ég með kornungri stúlku
sem ég segi alltaf að ég hafi bjargað
frá ástandinu og er mjög ánægð með
að hafa gert það. Þessi stúlka var
stúdent, afbragðsnemandi, en var
jafn hrekklaus og hún var mikill
námsmaður. Ég sá að henni var hætt
og bauð henni að setjast að í „lamba-
stíunni“, herbergi hér í húsinu mínu
sem litlu strákarnir höfðu verið í.
Glugginn í því herbergi skrölti dálítið
svo ég sagði stúlkunni að setja eitt-
hvað í hann til að stöðva skröltið. Hún
gerði það og sagði að skröltið væri
hætt. Svo fór hún eitthvað burt um
tíma og ég fór inn í herbergið til að at-
huga með gluggann. Þá sá ég hvað
hún hafði sett í gluggann til að stöðva
skröltið – hún hafði sett þar spari-
sjóðsbókina sína! Þessi stúlka fór
nokkru síðar í læknisnám erlendis og
starfar sem læknir ytra í dag.
Ég hætti formlegri kennslu 64 ára
gömul, þá var ég komin á eftirlaun.
Eftir það fékkst ég talsvert við að
kenna lesblindum krökkum og gekk
það ágætlega.
Miklar framfarir hafa orðið í
kennslu frá því ég hóf störf fyrir rúm-
um sextíu árum. Einkum er kennslan
ekki eins bundin við bókina og áður
var. Á hinn bóginn hefur ýmislegt
farið út sem eftirsjá er að, t.d. er ekki
nærri því eins mikið sungið í stofun-
um og fyrrum. Söngurinn sameinaði
krakkana og gerði þá rólegri. Ég
sagði þeim líka oft sögur; endursagði
bæði þjóðsögur og skáldsögur – en til
að fá sögurnar urðu þau að hafa lokið
ýmsum verkefnum. Ég er ennþá að
hitta fólk sem ég kenndi sem þakkar
mér og vitnar í sönginn og sögurnar
sem ég sagði. Þetta, og raunar ým-
islegt annað, segir mér að ég hafi ekki
til einskis barist.“
Guðmundur Jónsson og Hulda í hlutverkum sínum í Apakettinum.
Gullsmiðir
Frönsku-
námskeið
verða haldin
30. apríl.-22. júní 2001
Innritun frá 9. apríl. Námskeið fyrir byrjendur
og lengra komna, taltímar. Námskeið fyrir börn og
eldri borgara og einkatímar. Kennum í fyrirtækjum.
Ferðamannafranska: 10 tíma hraðnámskeið fyrir
Frakklandsfara. Stuðningskennsla fyrir skólafólk.
Upplýsingar í síma 552 3870
frá kl. 11-18
Hringbraut 121, JL-Húsið,
107 Reykjavík, fax 562 3820.
✆
Veffang: http://af.ismennt.is
Netfang: af@ismennt.is