Morgunblaðið - 05.07.2001, Qupperneq 26

LISTIR
26 FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
UNNAR Örn Auðarson hefur
tekið þátt í nokkrum samsýningum
þar sem hann hefur sýnt góð tilþrif
og verið til alls vís, en einkasýn-
ingar hans eru ekki margar. Sú sem
nú er í galleri@hlemmur er hressi-
leg og sýnir bestu hliðar lista-
mannsins sem og veikleika, en þeir
eru hverfandi miðað við styrkinn.
Miðpunktur sýningarinnar, og
jafnframt stærsta verkið, er mikill
hlaði settur saman úr stólum og
borðum sem dúkað er yfir með hálf-
möttu plastteppi svo að líkist einna
helst snjóhúsi. Hægt er að ganga
inn í það öðrum megin og sjá þar
meðal annars flúrljós og uppblásna
blöðru, í formi fólksbifreiðar. Hin-
um megin er sjónvarpsskjár felldur
inn í hýsið með myndbandi sem
sýnir einmana knattspyrnumann
leika gylltum fótbolta eftir mann-
lausum götum Þingholtsins, alla leið
niður að Tjörn.
Við vegginn andspænis hýsinu
hlykkjast skúlptúr niður á gólfið
samsettur úr tugum súkkulaðihúð-
aðra kleinuhringja. Rétt utar, við
gluggann, standa svo tvö misstór
fiskabúr, eitt ofan á öðru, með
nokkrum villuráfandi gobifiskum.
Af titli sýningarinnar – Fullvaxta
– má gefa sér að verkin fjalli um
stökkið frá unglingsskeiði til full-
orðinsára. Einmana knattspyrnu-
maður stendur þá eftir og finnur
ekki lengur neinn til að að leika við.
Gullknötturinn á boðskortinu er
orðinn loftlaus og
samfallinn. Fisk-
arnir í búrinu eru
afskiptir og kleinu-
hringirnir hlaðast
upp. Allt er breytt
og söknuðurinn rík-
ir einn í yfirgefnu
byrginu.
Þótt viðtal lista-
mannsins við Kar-
lottu Blöndal á
heimasíðu gallerís-
ins segi minna en
ekki neitt og drepi
inntakinu á dreif
verður varla horft á
þetta ágæta verk
öðruvísi en sem
ljúfsára upprifjun
hins einmana fullorðna á ævintýra-
gnótt æskuáranna. En burtséð frá
öllu inntaki er veikleiki framsetn-
ingarinnar fólginn í vannýttum
möguleikum. Unnar hefði hæglega
getað brugðið upp töfrabirtu innan
úr tjaldhýsi sínu eða keyrt upp feg-
urð fiskabúranna. Í staðinn er það
kleinuhringjalengjan ein sem býr
yfir nægilegum töfrum til að soga
að sér athyglina. Samt sem áður
glittir víða í skipulagshæfileika
listamannsins.
Með bernskuna að baki
MYNDLIST
g a l l e r i @ h l e m m u r . i s
Til 15. júlí. Opið fimmtudaga til
sunnudaga frá kl. 14 - 18.
BLÖNDUÐ TÆKNI
UNNAR ÖRN AUÐARSON
Halldór Björn Runólfsson
Morgunblaðið/Halldór B. Runólfsson
Frá sýningu Unnars Arnar Auðarsonar í galleri-
@hlemmur.is, Þverholti 5.
Í JÚNÍHEFTI bandaríska tíma-
ritsins Records International er far-
ið lofsamlegum orðum um tónlist
Johns Speight á geisladiski sem Ís-
lensk tónverkamiðstöð gaf út í
fyrra. Í dómnum segir: „Norræn
áhrif hafa seytlað inn í tónlist þessa
Englendings, sem hefur tekið sér ís-
lenskt ríkisfang; – sterk, tær or-
kestrasjón, og tilfinning fyrir
fáguðum, norrænum eiginleika birt-
unnar, sem maður tengir helst við
tónlist Rautavaara og Englunds.
Verk Johns Speight eru tónal, að-
gengileg og oft dramatísk (Sinfónía
nr. 2 var samin undir áhrifum af
eyðimerkurstormi) og þau munu
höfða til allra þeirra sem sækja í
norræna samtímatónlist.“ Þrjú verk
eru á geisladiskinum, Sinfónía nr. 1,
Sinfónía nr. 2 og klarinettukonsert-
inn Melodious Birds Sing Madri-
gals. Flytjendur eru Julie Kennard
sópran, Einar Jóhannesson klari-
nettuleikari og Sinfóníuhljómsveit
Íslands.
Verk Johns
Speight fá
góða dóma
LAUFEY Sigurðardóttir fiðluleikari
og Páll Eyjólfsson gítarleikari koma
fram á Sumartónleikum í Stykkis-
hólmskirkju í kvöld, fimmtudags-
kvöld, kl. 20.30. Þau hafa starfað
saman frá árinu 1986, víða haldið
tónleika bæði hérlendis og erlendis.
Meðal efnis á efnisskránni eru
verk eftir Handel, Paganini, Ibert,
Massenet og nýtt verk, Gefjun eftir
Hilmar Þórðarson. Það var sérstak-
lega samið fyrir Laufeyju og Pál og
frumfluttu þau það í Finnlandi í
október 2000.
Laufey og Páll
í Stykkishólms-
kirkju
RAGNA opnar sýningu á nýjum
olíuverkum í dag, fimmtudag, kl. 17 á
Vínbarnum á Kirkjutorgi.
Þetta er níunda einkasýning
Rögnu en hún lauk námi í California
Institute of Art árið 1989.
Vínbarinn er opinn alla daga frá
kl. 12-1 en um helgar til kl. 4. Sýning-
unni lýkur 26. júlí.
Ný olíuverk á
Vínbarnum
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
Í KVÖLD frumsýnir Leikfélag Ís-
lands glysrokksöngleikinn Hedwig
eftir John Cameron Mitchell og
Stephen Trask í Loftkastalanum.
Björgvin Franz Gíslason fer með
hlutverk Hedwig og er á sviðinu sýn-
inguna á enda en auk hans leikur
Ragnhildur Gísladóttir lítið hlut-
verk. Þá er hljómsveitin Reiða restin
í stóru hlutverki, þar sem sagan ger-
ist á tónleikum Hedwig, þar sem hún
segir áhorfendum sögu sína milli
þess sem hún syngur söngva sem
tengjast fremur kaldranalegu en
skondnu lífshlaupi hennar. Reiða
restin er hljómsveit hennar og er
skipuð flóttamönnum frá Balkan-
skaga.
Í leit að hinum helmingnum
Hedwig fæddist sem pilturinn
Hans í Austur-Berlín, í lok 6. áratug-
arins og elst upp í skugga Berlínar-
múrsins. Hans líður fyrir fátækt og
eymd; býr með móður sinni og hefur
lítið haft. Í ömurleikanum upplifir
hann sig ófullkominn; – eins og í
hann vanti annan helminginn og er í
stöðugri leit að sínu betra sjálfi; hin-
um helmingnum. Öðru vísi fullkomn-
ast hann ekki sem manneskja. Múr-
inn leikur stórt hlutverk í sýningunni
og verður táknrænn fyrir tvískipt
eðli Hansa og þá óyfirstíganlegu erf-
iðleika hans að finna sig. Hann trúir
á betri veröld handan múrsins, þar
sem hann trúir að hann muni finna
frelsi og ást. Loks finnur Hans ást-
ina í amerískum hermanni og í hon-
um sér hann drauminn um að kom-
ast burt. En tveir karlmenn komast
ekki saman til fyrirheitna landsins
og í örvæntingu gengst Hans undir
kynskiptaaðgerð sem misheppnast.
Hans tekur upp nafn móður sinnar,
Hedwig, giftist hermanninum og
saman fara þau til Bandaríkjanna.
Þar skilur hermaðurinn við Hedwig
og skilur hana eftir í nöturlegu hjól-
hýsahverfi í Kansas. Hedwig kemst í
tæri við alls konar fólk og lifir á ystu
nöf, skemmtir með hljómsveit sinni
og selur sig þess á milli. Hún kynnist
Tommy Gnosis, þau verða ástfangin
og Hedwig kennir honum að spila, en
Tommy hverfur á brott með lög
Hedwig og slær í gegn sem rokkari
svo um munar með eigin hljómsveit.
Eftir situr Hedwig í ástarsorg og
vonleysi. Í Tommy fann hún þann
hluta sjálfrar sín sem hún var alltaf
að leita að. Meira verður ekki sagt
um söguþráðinn, sem er í senn
hnyttinn og tragískur. Á tónleikun-
um lítur Hedwig yfir farinn veg og
sér ævi sína í fyrsta skipti í sam-
hengi.
Verðlaunaverk
Í leikritinu leikur hljómsveit Hed-
wig, Reiða restin, alls konar tónlist,
rokk, ballöður, kántrí og pönk svo
eitthvað sé nefnt; Hedwig er vel
heima í þessu öllu, skemmtikraftur
af guðs náð. Tónlistin og textar við
hana eru eftir Stephen Trask en leik-
textinn eftir John Cameron Mitchell
en hann byggir verkið á sögu konu
sem hann kynntist 14 ára gamall í
hjólhýsahverfi í Kansas. Mitchell sló
sjálfur í gegn í hlutverki Hedwig en
verkið hefur hlotið margvíslegar við-
urkenningar. Mitchell leikstýrði
einnig kvikmynd um Hedwig og lék
titilhlutverkið en myndin hlaut tvenn
verðlaun á hinni virtu Sundance-
kvikmyndahátíð í Bandaríkjunum.
Verið er að frumsýna myndina er-
lendis um þessar mundir en hún
kemur til Íslands í október.
Höfðum ekki áhuga
á gömlum lummum
Magnús Geir Þórðarson er leik-
stjóri sýningarinnar. „Hedwig er
gríðarlega vel skrifað verk. Það er
gaman að takast á við söngleik, sem
er miklu meira en bara söngleikur.
Hedwig er svo langt frá því að vera
gömul söngleikjalumma. Það er glæ-
nýtt og kraftmikið. Það er mjög í
takt við það sem er að gerast í kring-
um okkur; húmorinn er nútímalegur
og músíkin er eins konar sambland
af Bowie, Suede og Pulp. Aðalum-
fjöllunarefnið er reyndar klassískt,
leitin að ástinni, en hér er tekið á
þessu viðfangsefni á ferskan hátt.
Þetta er svona verk sem hægt er að
kjamsa á og túlka á marga ólíka
vegu. Rammi verksins stendur minni
kynslóð nærri, enda gerist verkið á
síðustu þrjátíu árum, frá því að
skuggi kalda stríðsins litaði daglegt
líf, yfir í það að múrinn fellur og svo
hvernig austur og vestur hafa þróast
eftir fall múrsins. Fall múrsins er
stór viðburður í verkinu.“
Heil og falleg manneskja
bak við meikið
„Annað sem hreif mig við verkið
er það að í upphafi stendur maður
frammi fyrir þessari manneskju,
Hedwig, og veit ekki alveg hvað hún
er, maður upplifir hana sem frík. En
smám saman eru umbúðirnar flysj-
aðar utan af henni og á endanum,
þegar grímurnar eru fallnar hver af
annarri, sér maður heila fallega
manneskju á bak við allt meikið.“
Leikarinn í hlutverki Hedwig er á
sviðinu allan tímann og segir Magn-
ús Geir að það sé ekki hægt að neita
því að það hafi valdið heilabrotum
hver yrði rétti leikarinn í aðalhlut-
verkið. „Maður var sér auðvitað
mjög meðvitandi um það að það
mæðir gríðarlega mikið á leikaran-
um en við höfðum trú á Björgvini og
sjáum það núna að það var sannar-
lega ekki að ástæðulausu. Hann er
mjög sterkur í þessu og ótrúlega
þroskaður leikari. Hann er alltaf að
koma manni á óvart og það er ekki að
sjá að þarna sé á ferðinni nýútskrif-
aður leikari að leika sitt fyrsta hlut-
verk sem atvinnuleikari. Annars er
verið að taka áhættu á öllum víg-
stöðvum í þessu verki. Umfjöllunar-
efnið er eldfimt og leiðin sem við för-
um er engin málamiðlunarleið. Við
ákváðum að ganga alla leið; til dæm-
is þá er músíkin keyrð á fullum
krafti, en ekki í hefðbundnum söng-
leikja-styrk og ýmislegt annað í um-
gjörðinni er djarft. Að sama skapi er
engin málamiðlun í því að velja nýút-
skrifaðan leikara í þetta stóra hlut-
verk,“ segir Magnús Geir Þórðarson
leikstjóri, „málamiðlanir hefðu hvort
eð er ekki hæft Hedwig og karakter
hennar. Maður verður að leyfa sér að
vera mátulega pönkaður fyrir Hed-
wig.“
Leikfélag Íslands frumsýnir söngleikinn Hedwig í Loftkastalanum í kvöld
Brú milli frelsis og ófrelsis
Hedwig, Björgvin Franz Gíslason í hlutverki sínu.