Morgunblaðið - 11.08.2001, Blaðsíða 42

MINNINGAR
42 LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ólafur Ólafssonfæddist í Háa-
gerði á Skagaströnd
24. maí 1905. Hann
lést á sjúkrahúsinu á
Sauðárkróki 4. ágúst
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru Ólafur
Ólafsson í Háagerði,
f. 1856, d. 1906, og
Helga Árnadóttir, f. í
Eyjafirði 6. júní
1879, d. 25. ágúst
1912. Systkini hans
voru: Jón Árnason
(sonur Helgu),
Helga, María, Guð-
ríður og Jón. Ólafur ólst upp hjá
hjónunum Ólafi Björnssyni og Sig-
urlaugu Sigurðardóttur á Árbakka
í Vindhælishreppi. Árið 1935
kvæntist Ólafur Sveinfríði Jóns-
dóttur, f. 2. apríl 1898, d. 23. júlí
1967. Þeirra börn eru: 1) Jónmund-
ur Friðrik, f. 3. maí 1934, sambýlis-
kona Sveinbjörg Björnsdóttir sem
er nýlátin, 2) Olga, f. 29. maí 1935,
fyrrv. maki Ólafur Þ. Sigurðsson,
d. 7. febrúar 2001, 3) Eiðný Hilma,
f. 5. júlí 1936, maki Jón Stefánsson,
janúar 1916, d. 3. september 1981.
Seinni kona hans var Guðrún Sig-
urgeirsdóttir, f. 15. maí 1925, d. 27.
desember 1983, 2) Guðrún, f. 26.
október 1922, maki Baldur Þórar-
insson f. 3. október 1921, d. 14.
september 1988, 3) Erlenda Stef-
ana, f. 15. desember 1923, maki
Kristján Fjeldsted, f. 4. febrúar
1922. Ólafur og Sveinfríður ólu
upp tvö börn Guðrúnar, þau Gísla
Ófeigsson, f. 13. júní 1943, maki
Ester Garðarsdóttir, og Sveinfríði
Sigrúnu Guðmundsdóttur, f. 16.
desember 1947, maki Ásgeir Axels-
son. Ólafur og Sveinfríður hófu bú-
skap á Borgarlæk á Skaga árið
1933, síðan fluttu þau að Álfhóli í
Skagahreppi. Þaðan fluttu þau að
Kleif á Skaga árið 1935 og bjuggu
þar í 13 ár, er þau fluttu að Kamba-
koti í Vindhælishreppi, þar sem
þau bjuggu til ársins 1967 er Svein-
fríður lést. Jónmundur sonur
þeirra tók þá við búinu. Eftir að
Ólafur brá búi dvaldist hann mest í
Kambakoti, að undanskildum
nokkrum árum sem hann dvaldist í
Grindavík og Kópavogi hjá dóttur
sinni Olgu. Frá 1990 dvaldi hann
síðan á Gauksstöðum á Skaga hjá
dóttur sinni Eiðnýju og tengdasyni
sínum Jóni.
Útför Ólafs fer fram frá Hóla-
neskirkju á Skagaströnd í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
4) Ólafur, f. 3. nóvem-
ber 1939, maki Hjör-
dís Sæunn Þorsteins-
dóttir, 5) Guðríður
Fjóla, f. 19. janúar
1941, maki Hörður Jó-
hannesson, f. 9. sept-
ember 1938, d. 7. októ-
ber 1988, sambýlis-
maður Skarphéðinn
Jóhannesson. Fyrir
hjónaband eignaðist
Ólafur þrjú börn. Þau
eru tvíburarnir Þórey
og Hallur, f. 3. október
1931. Maki Halls er
Guðlaug Berglind
Björnsdóttir. Móðir Halls og Þór-
eyjar var Guðbjörg Hallbera Guð-
jónsdóttir, f. 23. september 1891, d.
3. júlí 1981. Fríða, f. 11. janúar
1933, maki Guðmundur Matthías-
son. Móðir Fríðu var Klemensína
Guðný Jónsdóttir, f. 25. október
1909, d. 25. júlí 1966. Stjúpbörn
Ólafs frá fyrra hjónabandi Svein-
fríðar eru: 1) Guðmundur, f. 27.
september 1921, d. 24. desember
1998. Fyrri kona Guðmundar var
Guðlaug Jóhannesdóttir, f. 31.
Hetjan hann pabbi minn er nú
farinn frá okkur í bili. Ég samgleðst
honum að vera nú laus við þrautir
og pínu enda var hann búinn að lifa
langa og stranga ævi. Það er margs
að minnast þegar farið er að láta
hugann reika til baka, það gerist
alltaf þegar ættingjar og vinir
hverfa yfir móðuna miklu. Ólafur
Ólafsson var sérstakur karakter, ég
nefni hann hetju því hann var það í
mínum huga, hann var margra
manna maki við allt sem hann tók
sér fyrir hendur, hvort sem hann
var með orfið, að binda upp á klakk
úti á sjó á árabátnum sínum, að
fiska í soðið eða sækja björg í bú um
langan veg í brjáluðum veðrum, á
stundum í brjáluðum veðrum.
Stundum vissum við börnin og móð-
ir mín ekki hvort við sæjum hann
aftur heilan á húfi. Ég get ekki stillt
mig um að minnast á hestana hans.
Þeir voru ekki minni karakter en
eigandinn, sem tamdi þá sjálfur og
talaði við þá eins og menn, þeir
skildu hann fullkomlega og gerðu
það sem hann bað þá um.
Foreldrar mínir bjuggu fyrstu
búskaparár sín á leigujörðum, fyrst
í Húnavatnssýslu, svo á Kleif á
Skaga, þar þurfti að borga leiguna
með því að taka allan rekavið sem
rak þar á land, og það var hræðilega
erfitt verk og vond aðstaða að koma
þessu þangað sem það átti að fara.
En það gustaði oft um hann föður
minn enda skapstór og vildi láta
verkin ganga bæði fljótt og vel. Þeg-
ar við bjuggum á Kleif veiktist hann
og varð að leita sér lækninga norður
á Akureyri, þar var hann skorinn
upp við magasári, sem betur fer
fékk hann fullan bata. Árið 1949
fluttu foreldrar mínir aftur yfir
Skagaheiðina, þau keyptu jörðina
Kambakot við Skagaströnd, það var
í síðasta sinn sem þau fluttu búferl-
um. Í Kambakoti var lítið búið að
rækta og engar girðingar, svo allt
var opið fyrir seppum nágrannanna.
Faðir minn tók til við að stækka
túnin og girða landið. Þetta var að
sjálfsögðu mikið verk, en barnahóp-
urinn var farinn að potast upp, og
gat hjálpað til. Í ágúst sama ár og
við fluttum að Kambakoti urðum við
fyrir því óláni að það kviknaði í bæn-
um og allt brann sem brunnið gat.
Þetta var hræðilegt áfall því ekki
var búið að tryggja þannig að við
stóðum eftir allslaus, en það var
ekki gefist upp því faðir minn lét
innrétta tvær krær í fjárhúsunum
og þar bjuggum við í tvö ár á meðan
verið var að byggja nýtt hús. Það
var ótrúlegt hvað faðir minn og
móðir voru dugleg við að berjast
áfram.
Ég man oft þegar við bróðir minn
vorum í skólanum á næsta bæ. Það
kom stundum fyrir að pabbi þurfti
að sækja okkur út af veðri, þá batt
hann okkur við sig, þá var hríðin og
veðurofsinn svo mikill að maður sá
ekki út úr augunum en alltaf
þrammaði hann í gegnum óveðrið og
við vissum ekki fyrri til en hann var
kominn með okkur heim í hús. Einu
sinni man ég eftir að hafa verið
stödd langt uppi í dal að smala, þá
gerði snjókomu svo mikla að ég sá
ekki út úr augunum, ég fór af baki
hestinum og var að reyna að átta
mig á í hvaða átt ég ætti að fara, en
birtist þá ekki faðir minn út úr hríð-
arkófinu og mikið óskaplega var ég
fegin, því þá vissi ég að mér var
borgið.
Árið 1967 dó móðir mín langt um
aldur fram. Jónmundur bróðir minn
var þá í búskapnum með pabba. Eft-
ir þetta fór hann suður og var um
tíma hjá systur minni og mági í
Grindavík, heilsan var farin að bila
sem vonlegt var, en hann fór aftur
norður í Kambakot og var þar í
nokkur ár, en árið 1998 flutti hann
til dóttur sinnar og tengdasonar að
Gauksstöðum. Þar bjó hann við gott
atlæti, og vil ég færa þeim Eiðnýju
systur minni og Jóni manni hennar
mínar innilegustu þakkir fyrir
þeirra góðu umönnun. Ég vil að lok-
um geta þess að síðustu árin var fað-
ir minn mjög farinn að heilsu en hélt
sinni andlegu reisn þar til yfir lauk.
Ég kveð þig nú að sinni og þakka
þér fyrir allt og bið guð að geyma
þig.
Þín dóttir,
Fjóla.
Fyrir um 56 árum fórum við kon-
an mín, Erla, frá Reykjavík til
æskustöðva hennar að Kleif á Skaga
í Skagafirði. Þetta var um tíu
klukkutíma ferð enda allt malarveg-
ir og óbrúaðar ár. Þegar þangað
kom var tekið á móti okkur af mikilli
rausn. Ólafur bóndi fór á báti sínum
á handfæri við svokallaðan Þursa og
veiddi slatta af þorski. Þegar hann
kom að landi sendi hann fisk á
bæina í kring. Þetta þóttu mér
skrýtnar aðfarir, en þá var mér sagt
að þarna væru allir fyrir einn og
einn fyrir alla. Ólafur var harðdug-
legur maður og ósérhlífinn og þótti
mér oft nóg um. Kona hans, Svein-
fríður, var öllum kostum búin sem
góða húsmóður mega prýða og
fannst mér mest um hve þrifin hún
var gagnvart mat og híbýlum enda
skóluð af veru sinni hjá fólki eins og
fjölskyldu Gests á Hæli sem gat
hennar í bók sem sérstakrar stúlku
sem hjálpaði vel til í miklum veik-
indum þar eystra. Þar sem jörðin
gaf ekki nóg af sér vann Ólafur að
jarðabótum fyrir landbúnaðarfélag-
ið í Skagafirði og Húnavatnssýslu á
fjölda býla vor og haust með plóg og
herfi og afbragðshestum sem hann
tamdi sjálfur og skilaði afbragðs-
verki hverju sinni. Sveinfríður and-
aðist 23. júlí 1967 á Sjúkrahúsinu á
Sauðárkróki. Ég þakka Sveinfríði
og Ólafi samleið okkar í lífinu. Ég
lærði svo margt af þessu sambandi
að ég tel mig betri mann en ella.
Kærar þakkir,
Kristján Fjeldsted.
Afi minn fór á honum Rauð,
eitthvað suður á bæi.
Sækja bæði sykur og brauð,
sitt af hvoru tagi.
Þessi einfalda vísa kom upp í
huga minn þegar ég ákvað að setjast
niður og rita nokkur kveðjuorð um
hann afa minn. Hún segir nokkuð
um hann. Bæði var hann mikill
hestamaður hér í eina tíð og einnig
veit ég að lífið fór oft ekki mjúkum
höndum um hann og samferðamenn
hans, þannig að oft hefur þurft að
hafa mikið fyrir að sækja sykur og
brauð.
Mínar fyrstu minningar um afa
eru tengdar honum og ömmu í
Kambakoti og eru þær einkar ljúfar.
Ég man eftir að hafa dvalið þar oft á
tíðum sem ungt barn, ásamt öðrum
fjölskyldumeðlimum, stórum sem
smáum. Þessar minningar eru bað-
aðar sól og sumri. Allra fyrstu minn-
ingabrotin um afa eru tengd nokkru
afar mikilvægu í mínu lífi, nefnilega
líkamsrækt. Man ég eftir því að hafa
horft á hann í morgunskímunni, að
steypa sér kollhnís í rúminu, ásamt
því að iðka hinar ýmsu leikfimiæf-
ingar, enda var maðurinn ákaflega
vel á sig kominn fram á efri ár.
Þessar æfingar fannst mér alveg
kostulegar, en fannst mér henta
mun betur morgunleikfimin okkar
ömmu, með Valdimar Örnólfssyni.
Ekki man ég eftir að hann afi hafi
verið mjög margmáll á þessum tíma,
en ég sóttist þó eftir að vera í návist
hans. Man ég eftir að hafa fylgt hon-
um í fjósið og haldið honum selskap
syngjandi hárri raust. Einnig var
gaman að fara í skemmuna og horfa
á hann berja harðfiskinn, áður en
hann var borinn á kvöldverðarborð-
ið. Eitthvað reyndi afi blessaður nú
að virkja ungviðið við almenn
sveitastörf og man ég eftir honum
smíðandi hrífur handa minnsta fólk-
inu. Þessar smíðar voru afar vinsæl-
ar og er ég ekki frá því að þeir sem
fengu að handleika þessa sérsmíð-
uðu gripi hafi lagt verulega hart að
sér og fengið blöðru í lófana, eða
tvær. Stundum þurfti að ganga
spottakorn til að sækja kýrnar og
var það ekki talið eftir, enda þoldi
afi okkur ekki leti. Gaman fannst
mér að fylgja honum eftir upp á
kambinn fyrir ofan bæinn er hann
leit eftir hestunum sínum og eru
fleyg orðin sem telpukornið lét falla
er hún fylgdi honum eftir, ansi stutt
í annan endann þá og orðin þreytt.
„Afi, ég er svo sybbin, lúin og lasin.
Má ég fara á háhest.“ Hló afi dátt að
þessu og lyfti mér auðvitað á háhest,
þar sem ég sat á heimleiðinnni.
Eftir að amma dó og afi brá búi
kom hann suður til Grindavíkur og
bjó hjá okkur fjölskyldunni um
tíma. Með sér tók hann nokkra
hesta, því án þeirra félaga sinna
held ég að honum hafi ekki mikið
þótt til lífsins koma. Vann hann í
fiski í nokkur ár og fannst okkur öll-
um afskaplega gaman að hafa hann
hjá okkur. Sem fyrr var hann alla
jafna ekki málglaður, en gaman
hafði hann af spjalli er gesti bar að
garði og ekki síst ef tappi var dreg-
inn úr flösku. Hláturinn hans
gleymist fáum sem heyrðu og víst er
að ófáum smábörnunum hefur
brugðið í brún. Eftir nokkurra ára
dvöl hjá okkur í Grindavíkinni flutti
afi aftur norður í Kambakot, en kom
svo aftur á mölina og dvaldi um hríð
hjá móður minni í Kópavogi. Kom
hann á þeim tíma oft í heimsókn,
með mömmu. Lét hann sig ekki
muna um það, hálfníræður maður-
inn, að príla úr aftursætinu í fram-
sætið, þegar Skodinn hennar
mömmu leyfði aðeins að hægt væri
að nota eina hurð, og gjarnan aðra
afturhurðina, á köldum vetrardög-
um.
Já, hann afi var stórbrotinn og
skemmtilegur karakter. Þótt yfir-
borðið virtist oft hrjúft leyndist þar
undir ljúf og stórskemmtileg lund.
Elsku afi. Okkur fjölskyldumeðlim-
unum þykir sérlega notalegt að hafa
hitt þig nú nýverið og fengið að
kveðja þig, því það vitum við nú að
við vorum að gera. Ekki varstu spar
á velgengnisóskirnar, okkur og öll-
um okkar afkomendum til handa.
Megi guð og góðar vættir umlykja
þig og bera þig í hæstu hæðir, þar
sem vel verður tekið á móti þér af
ömmu og nafna þínum, sem fór að-
eins hálfu ári á undan þér. Hafðu
þökk fyrir allt og allt.
Þín dótturdóttir,
Helga.
ÓLAFUR
ÓLAFSSON
Það er með ein-
kennilegri blöndu af
gleði og sorg sem við
hugsum til Jakobínu, systir föð-
urömmu okkar, nú þegar hún hef-
ur síðust af systrahópnum leitað á
vit forfeðranna. Gleðin tengist auð-
vitað minningunni sem hún skilur
eftir, og þeim kærleik og um-
hyggju sem alltaf geislaði frá
henni.
Glettni, gamansemi og hrein-
skilni lýsa trúlega best persónu
hennar. Hún bjó einnig yfir sér-
staklega hlýjum og smitandi hlátri
sem oft var erfitt að standast.
Enda var enginn óhultur fyrir
glettni hennar eða hreinskilni og
sjaldnast var Bína að skafa af hlut-
unum ef henni líkaði ekki einhver
eða eitthvað. „Þetta eru meiri and-
skotans fíflin“ var setning sem hún
JAKOBÍNA
JÓHANNESDÓTTIR
✝ Jakobína Jó-hannesdóttir
fæddist á Syðra-Hóli
í Glæsibæjarhreppi í
Eyjafirði 7. mars
1912. Hún lést á
Landspítalanum í
Fossvogi 20. júlí síð-
astliðinn og fór útför
hennar fram frá
Fossvogskirkju 27.
júlí.
oft notaði um leið og
hún sló sér á lær og
skellti svo upp úr. Þó
svo heilsa og líkami
hafi verið farin að
gefa sig undir það síð-
asta hvarf aldrei
kímnigáfa hennar eða
glettni.
Fyrstu minningar
okkar af Bínu eru frá
Frakkastígnum þar
sem hún bjó allt þar
til hún flutti inn á elli-
heimilið á Norður-
brún. Það var alltaf
ævintýri að koma
þangað og Kristinn eyddi þar mikl-
um tíma í barnæsku. Oftar en ekki
hitti hann fyrir einhvern fjarskyld-
an ættingja sem átti leið um hjá
Bínu því þar var alltaf mikill gesta-
gangur. Á þessum tíma jukust því
kynni okkar og vitneskja á ætt-
ingum fjær og nær því alltaf kom
fólk við hjá henni þegar það átti
bæjarleið, hvort sem það kom frá
Blönduósi eða úr Breiðholtinu.
Hún laðaði fólk til sín því fólki leið
vel hjá henni.
Það gætti einnig áhrifa frá Am-
eríku á Frakkastígnum því bæði
börn Bínu og Ármanns heitins, eig-
inmans hennar, fluttu til Ameríku
ung að árum. Það var því alltaf
einhver ævintýraljómi sem um-
vafði Bínu, hvort sem það var am-
eríska jólaserían á jólatrénu, súkk-
ulaðikökur sem við höfðum aldrei
smakkað áður eða bara ævintýrið
og spenningurinn yfir því að
frænka okkar og frændi bjuggu í
Ameríku.
Bína var partur af sérlega metn-
aðarfullri kynslóð sem nú er óðum
að hverfa, kynslóð sem upplifði
sjálfstæði þjóðar og lagði grunninn
að því velmegunarríki sem við lif-
um við í dag. Hún var mjög ötul
kona og vann mestan part ævi
sinnar eins og tíðkaðist enda var
hún með eindæmum sjálfstæð.
Eftir að ég (Kristinn) flutti til
Ameríku hafði ég það fyrir venju
að heimsækja Bínu við hvert tæki-
færi þegar ég kom til Íslands.
Undir það síðasta kvaddi hún mig
alltaf með þeim orðum að ef hún
ennþá tórði ætti ég endilega að líta
inn hjá henni í næstu ferð. Ég tók
þetta aldrei alvarlega, sló einungis
á létta strengi eins og hún gerði
ávallt og sagði henni að vera ekki
með þessa vitleysu. Auðvitað var
þetta óskhyggja af minni hálfu eða
jafnvel ótti við eigin ódauðleika. Að
vissu leyti hafði ég þó rétt fyrir
mér því hún verður alltaf til staðar
í minningunni.
Um leið og við kveðjum Jak-
obínu og þökkum samfylgdina vilj-
um við senda okkar bestu sam-
úðarkveðjur til Ernu, Jóhanns,
Önnu Lindu og allra barna og
barnabarna Bínu. Hlátur hennar
og glettni munu vafalaust létta
undir í himnaríki.
Kristinn og Guðfinna.
EIGI minningargrein að birtast
á útfarardegi (eða í sunnudags-
blaði ef útför er á mánudegi), er
skilafrestur sem hér segir: Í
sunnudags- og þriðjudagsblað
þarf grein að berast fyrir hádegi
á föstudag. Í miðvikudags-,
fimmtudags-, föstudags- og
laugardagsblað þarf greinin að
berast fyrir hádegi tveimur
virkum dögum fyrir birtingar-
dag. Berist grein eftir að skila-
frestur er útrunninn eða eftir að
útför hefur farið fram, er ekki
unnt að lofa ákveðnum birting-
ardegi. Þar sem pláss er tak-
markað getur þurft að fresta
birtingu greina, enda þótt þær
berist innan hins tiltekna skila-
frests.
Formáli
Æskilegt er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upplýs-
ingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og
börn, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer fram.
Ætlast er til að þessar upplýs-
ingar komi aðeins fram í formál-
anum, sem er feitletraður, en
ekki í greinunum sjálfum.
Skilafrestur
minning-
argreina