Morgunblaðið - 11.08.2001, Blaðsíða 50

50 LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ






 


    
 


 
 

 
 

  
 
!
 BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100  Símbréf 569 1329
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Í MAÍ á síðasta ári ritaði ég grein
í Mbl. undir heitinu, „Þorskar í
Reykjavík“. Þar bjó ég til drauma-
dæmi um friðun þorsks í hrygn-
ingarorlofi til Reykjavíkur en
Reykjavík var afmarkað svæði á
milli Gróttu og Kjalarness þar sem
ég vildi friða þorsk fyrir netum á
hrygningartíma. Ég lék mér þar
að tölum, lagði saman, dró frá,
margfaldaði og deildi samkvæmt
uppskrift úr kennslubókum um
náttúrufræði sem ég hafði áður
notað sem kennari í grunnskóla á
Íslandi.
Ég sem íslenskur ríkisborgari er
hluthafi í „sameign þjóðarinnar“,
íslenskum fiskistofnum. Þannig er
mér ekki sama um hvernig örlög
þeirra verða því það hefur áhrif á
örlög mín og okkar í íslensku sam-
félagi.
Í áðurnefndri grein tók ég 80
tonn af þorskhrygnum og 800 tonn
af hængum og makaði saman á 10
árum í friðuðu umhverfi og fékk út
563.000 tonn af þorski með veiði-
stofn upp á 280.000 tonn. Þetta
reiknilíkan mitt bar ég saman við
tölur frá Hafrannsóknastofnun um
hryggningarstofn upp á 440.000
tonn. Þá fór mig að gruna að eitt-
hvað verulega mikið væri að í sam-
setingu stofnsins um fjölda hrygna
og hænga í stofninum. Niðurstað-
an varð sú að ég taldi alvarlegt
ójafnvægi vera á milli fjölda
hænga og hrygna í stofninum og
að hrygnan væri komin í útrým-
ingarhættu. Ég gat mér til um það
að líklega ættu þorskanet einhvern
þátt í að skapa þetta ójafnvægi, að
belgmiklar hrygnur festust frekar
í netum en þvengmjóir hængar.
Sérfræðingur í málefnum haf-
rannsókna hélt því fram í opinberu
viðtali að „Guð einn vissi hversu
margir þorskar væru í sjónum“.
Þetta er að mörgu leyti rétt en það
þarf ekki Guð til að meta hversu
margir þorskar gætu verið í sjón-
um ef málið er skoðað á réttum
forsendum. Ég bað Fiskistofu um
að kanna fyrir mig hversu mörg
tonn af þorskhrognum bærust á
land í gegnum opinbert eftirlits-
kerfi sjávarútvegsráðherra síðustu
10 árin. Frá stofnuninni fékk ég
yfirlit 11 ára með þeim fyrirvara
að tölur áranna ’90 til ’97 væru
vanmetnar um allt að 30%. Ég vil
vekja sérstaka athygli á árunum
’98, ’99 og 2000. Það er sérstakt
rannsóknarefni að kanna af hverju
tölur tvöfaldast á milli ’98 og árs-
ins 2000 úr 740 tonnum í 1.606
tonn.
1990 ............................. 591 tonn
1991 ............................. 607 tonn
1992 ............................. 538 tonn
1993 ............................. 674 tonn
1994 ............................. 592 tonn
1995 ............................. 597 tonn
1996 ............................. 401 tonn
1997 ............................. 510 tonn
1998 ............................. 740 tonn
1999 ............................ 1.188 tonn
2000 ............................ 1.606 tonn
Hér verður hrygningarstofninn
fyrir þungu áfalli. Ég ætla nú að
sýna fram á að það má meta það
hversu margir þorskar gætu verið
í sjónum að gefnum forsendum
Fiskistofu fyrir árið 2000 ef 1.606
tonn af þorskhrognum hefðu feng-
ið að klekjast út. Þetta ár komu á
land eitt þúsund sex hundruð og
sex tonn af þorskhrognum. Í einu
kílói af þorskhrognum eru u.þ.b.
700.000 þúsund hrogn. Ef ég
margfalda þetta fæ ég út trilljónir
þorskhrogna. Ég ætla að fara eftir
aðferðafræði íslenskra fiskifræð-
inga og fyrna við hrygningu
(drepa) 98% af þessum 1.606 tonn-
um af þorskhrognum og hef eftir
það 157 tonn af hrognum sem ég
ætla að klekja út.
Ég einfalda þetta mál fyrir les-
endur Mbl. þannig að ég fyrni 1
kíló hrogn sem eru 700.000 hrogn
um 98% og fæ þannig út 14.000
hrogn sem verða 14.000 fiskar sem
þyngjast um eitt kíló á ári og
verða þannig 14.000 kíló eða 14
tonn. Nú verður eitt kíló af hrogn-
um 14 tonn, 10 kíló 140 tonn 100
kg 1.400 tonn og 1.000 kg hrogn
14.000 tonn. 157 tonn af hrognum
gefa af sér 2.198.000 tonn. Tvær
milljónir eitt hundrað níutíu og
átta þúsund tonn af ársgömlum
þorski. Þorskurinn þyngist um eitt
kg á milli ára. Þegar fiskurinn er
tveggja ára verður magnið
4.396.000 tonn, þriggja ára
6.594.000 tonn og svo koll af kolli.
Ég met upplýsingar um hrogn í
umferð á þann hátt að fiskveiði-
flotinn sæki af fullum þunga í
hrygningarstofninn en ekki í sjálf-
an veiðistofninn og ef það er rétt
ályktað er það mjög alvarlegt mál
fyrir hrygnur í útrýmingarhættu.
Þetta hnignunartímabil hófst árið
1998 og er í hámarki nú fiskveiði-
árið 2000 til 2001. Ef þorskar í
fæðingarorlofi uppi við fjörur Ís-
lands fengju frið fyrir þorskanet-
um allt hrygningartímabilið frá
janúar til júní eru miklar líkur á
því að stofninn nái að stækka all-
verulega næstu árin. Ég sem með-
eigandi að stofninum krefst þess
og ætla að vona að sjávarútvegs-
ráðherra sé mér sammála.
GUÐBRANDUR JÓNSSON,
Stýrimannastíg 13.
Þorskhrygnur í
útrýmingarhættu
Frá Guðbrandi Jónssyni:
Gjafavara – matar- og kaffistell .
All ir verðflokkar.
- Gæðavara
Heimsfrægir hönnuðir
m.a. Gianni Versace.
VERSLUNIN
Laugavegi 52, s. 562 4244.