Morgunblaðið - 31.08.2001, Síða 46

46 FÖSTUDAGUR 31. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
Í OKKAR hreina og tæra landi eru
framleiddar matvörur sem eiga sér
fáa líka. Stór hluti kemur frá land-
búnaði, s.s. grænmeti og garðávext-
ir, mjólkurvörur og margskonar
kjöt. Landbúnaðurinn hér á landi er
lítið þekktur fyrir að nota eiturefni
gegn skordýrum og öðrum meindýr-
um, mengað vatn eða vaxtarhormón.
En eru matvælin „lífræn“? Öll fram-
leiðslan á uppruna sinn í náttúrunni
þar sem við nýtum eiginleika og upp-
skeru hennar okkur til nytja og mat-
ar, en þar með er ekki sagt að hún sé
„lífræn“.
Þegar rætt er um lífrænt ræktuð
matvæli er verið að tala um matvæli
sem uppfyllt hafa ákveðnar reglur
um framleiðsluhætti. Sérstakar al-
þjóðareglur IFOAM gilda um slíka
framleiðslu og hafa flest lönd tekið
þær upp og staðfært. Lífrænir bú-
skaparhættir byggjast fyrst og
fremst á því að nota takmörkuð að-
föng en horfa á býlið sem eina heild
og byggja upp hringrás næringar-
efna innan búsins eða innan ákveð-
inna svæða. Þannig er ekki keypt inn
eða notaður tilbúinn áburður, tak-
mörkuð notkun innflutts kjarnfóð-
urs, skordýra- og meindýraeiturs og
litið gaumgæfilega á aðbúnað dýr-
anna, m.t.t. hversu rúmt er um þau,
hversu mikla hreyfingu þau fá,
hvernig birtan er í húsunum o.fl.
Þessir framleiðsluhættir leiða yfir-
leitt af sér minni uppskeru af hverju
túni og minni afurðir af grip en að
sama skapi meiri vinnu fyrir bónd-
ann. Dýravelferð og umhverfisvernd
er því sett framar öllu öðru á búinu
og það staðfest með árlegu eftirliti.
Hér á landi eru til reglur um líf-
ræna framleiðsluhætti sem tugir
bænda framleiða eftir. Ekki er nóg
með að framleiðsla búsins sé vottuð
heldur allt ferlið frá moldu til matar.
Afurðastöðvar og heildsölur eru því
einnig vottaðar. Í verslunum, sér-
staklega á höfuðborgarsvæðinu, má
sjá þessar vörur. Takmarkað fram-
boð er af þeim, en þær vörur sem eru
lífrænt vottaðar eru t.d. mjólk, AB-
mjólk, lambakjöt, margskonar
grænmeti og kryddjurtir, kartöflur,
brauð, smyrsl og nuddolíur o.fl.
Nautakjöt ætti einnig að vera á
markaðnum, en hér á landi á að vera
hægt að velja kjöt af mismunandi
ræktunarkynjum, s.s. íslenskum,
Galloway, Limosin og Aberdeen
angus. Kjötgæðin og eiginleikar þess
eru mjög mismunandi og er fram-
leiðslumagnið takmarkað. Fyrir ut-
an lífrænu framleiðsuna hér á landi
má finna fjölda tegunda sem vottað-
ar eru eftir alþjóðlegu stöðlunum, og
má þar nefna ýmsan barnamat, hrá-
efni í bakstur og margt fleira. Allar
vörur sem framleiddar eru undir
merkjum lífrænna framleiðsluhátta
eru sérstaklega merktar frá eftirlits-
aðila, því er nauðsynlegt að kynna
sér merkingarnar og átta sig á hvar
þær eru til sölu. Einnig má benda á
að veitingastaðir eru farnir að bjóða
upp á tilreidda rétti úr lífrænum af-
urðum, þó aðeins í Reykjavík!
Hvað var í matinn í gær? Og hvað
verður í matinn næsta föstudags-
kvöld? Verði íslenskt hráefni á boð-
stólum vertu viss um að það sé eins
íslenskt og hægt er. Ferðu yfir það í
huganum eða ræðið þið saman um
það hvernig hver einstök eining á
disknum er framleidd, hvað er vitað
um upprunann og framleiðsluferlið?
Eða skiptir það engu máli?
ÁSDÍS HELGA
BJARNADÓTTIR,
Hvanneyri.
Eru lífræn mat-
væli framleidd
hér á landi?
Frá Ásdísi Helgu Bjarnadóttur:
Í ÁR er G. Verdis minnst á 100. ártíð
hans sem eins mesta óperutónskálds
sögunnar. Sunnudagskvöldið 12.
ágúst sl. urðu 44 Íslendingar, sem
taka þátt í ferðinni „Listatöfrar Ítal-
íu“ vitni að einstökum listviðburði í
Arenunni í Veróna, þar sem nærri
30.000 manns hlýddu á óperuna Aida
eftir Verdi. Hrifningin var í hámarki,
og er það mál óperuunnenda í hópn-
um, að slíka fullkomnun í sviðsetn-
ingu hafi þeir aldrei séð fyrr. Heild-
aráhrifin af flutningnum voru svo
mögnuð að fólk stóð bókstaflega á
öndinni.
Stórtenórinn okkar, Kristján Jó-
hannsson, opnar fyrstu senuna med
hinni frægu aríu „Celeste Aida“, sem
er einhver erfiðasta byrjun sem um
getur í óperu. Röddin var frekar
þung í upphafi, en tónvísi Kristjáns
er óskeikul, frammistaða hans fag-
leg, og röddin léttist og skírðist eftir
því sem á leið flutninginn. Allir flytj-
endur voru í hæsta gæðaflokki. Hríf-
andi tær rödd Mariu Dragoni í hlut-
verki Aidu smaug út í hvern krók og
kima, og ekki var dramatísk rödd
Bruna Baglione síðri sem Amneris.
Svífandi léttleiki ballettatriðanna
voru frábært mótvægi við drama-
tíska framvindu söngatriðanna.
Gleði viðstaddra yfir einstökum
flutningi var slík, að þátttakendur í
ferðinni tóku svo til orða að nú hefðu
þeir fengið andvirði hennar eftir tvo
daga af 16, sem ferðin stendur, enda
liggur leiðin til allra helstu lista-
borga Ítalíu. Fólk er í sjöunda himni
og sendir bestu kveðjur heim.
INGÓLFUR
GUÐBRANDSSON,
forstjóri Heimsklúbbs Ingólfs.
Lofleg frammistaða
Kristjáns Jóhannssonar
Frá Ingólfi Guðbrandssyni: