Morgunblaðið - 28.09.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 28. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SJÓNVARPSSTÖÐIN Skjár einn birti opnu-
auglýsingu í Morgunblaðinu í gær, þar sem
áhorfendur stöðvarinnar eru hvattir til að láta
fé af hendi rakna í söfnun til þess að „tryggja
bjarta framtíð Skjás eins“. Í auglýsingunni
segir ennfremur: „Það er hart í ári og við biðj-
um ekki um lítið. Við biðjum þig að styrkja
okkur um 4.290 kr. eða andvirði mánaðar-
áskriftar Stöðvar 2 og tryggja þannig áfram-
haldandi ókeypis sjónvarp á Íslandi. Hjálpaðu
okkur að skemmta þér.“ Hjá lögreglustjóra-
embættinu í Reykjavík var kannað lögmæti
slíkra safnana og var niðurstaðan sú að söfnun
Skjás eins stæðist lög.
Árni Þór Vigfússon sjónvarpsstjóri Skjás
eins segir áhorfendur stöðvarinnar hafa tekið
söfnuninni vel og að hún hafi farið vel af stað.
Símalínur hafa verið rauðglóandi og baráttu-
kveðjur borist frá velunnurum stöðvarinnar í
tölvupósti. Þá segir Árni að fólk hafi verið að
láta af hendi rakna tvöfalda og jafnvel þrefalda
þá upphæð sem beðið var um í auglýsingunni.
En ástæðan fyrir því að Skjár einn ákvað að
leita aðstoðar almennings í landinu nú er sú að
undanfarið hefur endurfjármögnun á fyrir-
tækinu staðið yfir og hún hefur tekið lengri
tíma en áætlað var að sögn Árna „Það er hart í
ári, en endurfjármögnun stöðvarinnar er á
lokastigi núna. Við vildum samt á þessum
tímapunkti leita til þjóðarinnar og biðja hana
um að styrkja okkur, aðeins í þetta eina skipti,
með sömu krónutölu og samkeppnisaðili okk-
ar, Stöð 2, kostar á mánuði og þar með leggja
sitt af mörkum til að tryggja bjarta framtíð
Skjás eins og að við getum haldið úti metn-
aðarfullri dagskrá til frambúðar.“ Árni segir
að í auglýsingunni felist einnig ákveðin herferð
til að vekja athygli á sérstöðu stöðvarinnar; að
hún sé og verði áfram ókeypis, þrátt fyrir að í
þetta eina skipti sé almenningur beðinn um
fjárstyrk. „Þetta er auglýsingaherferð sem
fær fólk til að hugsa. Við viljum minna fólk á
hvernig miðill við erum og að samkeppnisað-
ilar okkar eru ekki ókeypis.“
Hann telur ástæðuna fyrir erfiðri fjárhags-
stöðu Skjás eins ekki vera þá að auglýsinga-
tekjur hafi dregist saman. „Við teljum okkur
vera að ná gríðarlega góðum árangri sem aug-
lýsingastöð. Um leið og gengið hefur verið frá
endurfjármögnun stöðvarinnar sjáum við fram
á bjarta framtíð.“ Ekki kemur til greina að
taka upp áskriftargjöld til áhorfenda stöðv-
arinnar.
Árni telur að Íslenska sjónvarpsfélagið
muni væntanlega fara að skila hagnaði á
næstu misserum og að ástæða þess að fjár-
hagsstaðan sé bág þessa stundina sé sú að
stöðin hafi í upphafi verið fjármögnuð með
skammtímalánum og þau hafi verið mikil byrði
á rekstrinum.
Árni vonar að ekki þurfi að grípa til frekari
uppsagna eða skera niður dagskrá stöðvarinn-
ar á næstunni en í ágúst var öllum starfs-
mönnum á fréttastofu sagt upp vegna endur-
skipulagningar á starfseminni.
Í kjölfar birtingar auglýsingarinnar í gær
fór af stað umræða um hvort löglegt væri að
Skjár einn auglýsti opinbera fjársöfnun með
þessum hætti. Í samtali Morgunblaðsins við
Þorstein Skúlason, deildarlögfræðing lögregl-
unnar í Reykjavík, kom fram að í kjölfar at-
hugasemdar sem embættinu barst hefði málið
verið kannað en í lögum er kveðið á um með
hvaða hætti safna megi fjárframlögum. Könn-
unin leiddi í ljós að fjáröflun til rekstrar stöðv-
arinnar með þessum hætti væri lögmæt. Til-
kynning verður að berast lögreglustjóra áður
en fjársöfnun af þessu tagi fer fram og var
slíkt gert. Sérstakt leyfi þarf hins vegar fyrir
opinberum söfnunum þegar safnað er á götum
úti eða gengið í hús. Þorsteinn segir að ábend-
ing hafi einnig borist um að söfnunin bryti í
bága við 15. grein útvarpslaga þar sem fjallað
er um tekjustofna útvarps. Eftir að hafa kynnt
sér málið segir Þorsteinn þó ekkert benda til
að svo sé.
Í samkeppnislögum segir meðal annars að
auglýsingar megi ekki vera rangar, villandi,
ófullnægjandi eða ósanngjarnar gagnvart
keppinautum eða neytendum. Sigurjón Heið-
arsson hjá Samkeppnisstofnun segir erfitt að
meta hvort auglýsingin brjóti í bága við sam-
keppnislög.
Áður en stofnunin fer ofan í kjölinn á máli
sem þessu þurfi henni að berast rökstutt er-
indi frá utanaðkomandi aðila. Sigurjón segir
keppinauta Skjás eins verða að meta hvort
þeim finnist að sér vegið í auglýsingunni.
Skjár einn biður áhorfendur um fjárframlög í opnuauglýsingu í dagblöðum
„Við biðjum
ekki um lítið“
ÞINGVELLIR skörtuðu sínu feg-
ursta í gær, á þriðja degi heimsókn-
ar Jóakims Danaprins og Alexöndru
prinsessu, í boði forseta Íslands,
Ólafs Ragnars Grímssonar. Þau
snæddu hádegisverð í ráð-
herrabústaðnum á Þingvöllum með
Davíð Oddssyni forsætisráðherra,
Ástríði Thorarensen eiginkonu
hans, Ólafi Ragnari og Dorrit
Moussaieff.
Jóakim sagði í samtali við Morg-
unblaðið telja mikilvægt að hlúa að
sambandi dönsku konungsfjölskyld-
unnar og Íslands. „Það hefur alltaf
verið náið samband milli Íslands og
Danmerkur og enn nánara milli kon-
ungsfjölskyldunnar og Íslands. Kon-
ungsfjölskyldan var jú áður fyrr
einnig hin íslenska kóngafjöl-
skylda,“ segir Jóakim. Ísland sé ekki
lengur svo langt frá Danmerku, nú
þurfi ekki að ferðast í viku eða tíu
daga á skipi til að heimsækja landið,
eins og forfeður hans þurftu að gera
hér á árum áður. „Nú er þetta
þriggja tíma ferðalag í flugvél. Það
er einstök upplifun að koma til Ís-
lands og sjá það sem maður sér
hvergi annars staðar á norð-
urslóðum, eins og í Grænlandi eða
Kanada. Þess vegna ákváðum við
strax að þiggja boðið þegar forseti
Íslands bauð okkur að koma,“ segir
prinsinn.
Alexandra hefur aldrei komið áð-
ur til Íslands. „Vinir mínir sem hafa
komið hingað sögðu mér að hér
væru engin tré og það kom mér í
opna skjöldu að Ísland er mun
grænna en ég hafði ímyndað mér,“
segir Alexandra. „ Það sló mig einn-
ig hversu mismunandi arkitektúrinn
er hér á Íslandi. Ég hef fengið þá
skýringu að það sé enginn arkitekta-
skóli hér á Íslandi, þannig að arki-
tektar fara til annarra landa til að
mennta sig og koma með reynslu
sína heim aftur. Mér finnst mjög
áhugavert að sjá að íbúðarhús eru
mjög ólík hverju öðru.“
Jóakim segir að þau hjónin hafi
sjálf tekið þátt í að skipuleggja dag-
skrá heimsóknarinnar. „Ísland er
stórt land og þar sem við höfum
bara fjóra daga verðum við að tak-
marka okkur. En það eru ákveðnir
staðir sem maður verður að heim-
sækja eins og t.d. Þingvellir, Geysir
og Gullfoss og það tekur heilan dag.
Það er einnig mikilvægt að skoða
Reykjavík sem tekur líka heilan dag
og svo verður maður auðvitað að
skoða Norðurland,“ sagði Jóakim. Í
dag heimsækja prinsinn, prinsessan
og föruneyti þeirra Akureyri og
fara einnig til Mývatns.
Jóakim kom hingað síðast fyrir
sextán árum og segir hann landið
vera mikið breytt. „Það er ekki hægt
að líkja Reykjavík dagsins í dag við
borgina fyrir sextán árum. Það er
greinilegt að efnahagsuppsveiflan
sem öll evrópsk lönd hafa notið góðs
af síðustu tvo áratugi, hefur markað
spor sín hér. Munurinn er greini-
legur. Borgin hefur stækkað mikið
og ástand húsanna er betra.“
Prinsinn segir að alla sína
barnæsku hafi hann heyrt mikið
talað um Ísland. Foreldrar hans
heimsóttu landið í byrjun áttunda
áratugarins og segir hann að hann
hafi heyrt mikið rætt um þá ferð.
„Svo þegar eldfjöll gjósa á Íslandi
kemst það í fréttirnar sem gerir Ís-
land að sérstöku umræðuefni. Að
sjálfsögðu hefur sameiginlegur upp-
runi og hin almennu norrænu tengsl
við landið gert það að verkum að
maður hefur ætíð verið meðvitaður
um Ísland.“
Nikolai litla boðið persónulega
Nikolai prins, tveggja ára sonur
Jóakims og Alexöndru er einnig
með í för, enda var honum boðið
persónulega, að sögn Alexöndru. Á
annarri hæð ráðherrabústaðarins,
þar sem viðtalið er tekið, eru greini-
leg ummerki eftir barn: Litabók og
litir á borðinu, drykkjarmál og
smekkur í sófanum og ýmis leik-
föng. Aðspurð um hvort ferð á borð
við þessa sé ekki erfið fyrir Nikolai
segir Alexandra að hann taki ekki
þátt í allri dagskránni. „Við höfum
séð til þess að hann sé stundum með.
Við sögðum við hann að nú færum
við til Íslands og hann kæmi með og
það fannst honum mjög gott. Svo
vissi hann að við ættum að fljúga
hingað, hann vissi að eitthvað sér-
stakt væri í vændum. Ef við hefðum
ekki tekið hann með hefði hann setið
heima og það hefði verið leiðinlegt
fyrir hann. Hann verður líka að fá
að upplifa hlutina. Það er svo mikil
náttúra hér og það er stórkostlegt
fyrir lítið barn, sérstaklega hér á
Þingvöllum, að geta hlaupið úti og
leikið sér,“ segir Alexandra. „Auð-
vitað er þetta svolítið erfitt fyrir
hann, en hann erótrúlega með-
færilegur og lærdómsfús. Hann er
alltaf að læra eitthvað nýtt og tekur
öllu með jafnaðargeði,“ bætir hún
við. Jóakim segir að barnfóstra sé
alltaf með þegar Nikolai litli ferðast
með foreldrum sínum. „Það er mik-
ilvægt að ákveðin regla sé á lífi
hans,“ segir Alexandra .
Venjulegir foreldrar
Jóakim og Alexandra segja að þau
sjái um uppeldi sonar síns, rétt eins
og venjulegir foreldrar. Þegar þau
eru spurð hvort þau fari t.d. á fætur
til að svæfa drenginn ef hann vakn-
ar á nóttunni bankar Jóakim í borðið
fyrir framan hann og segir hlæjandi
„sjö, níu, þrettán. Það gerir hann
sem betur fer ekki, hann sefur eins
og engill allar nætur. Við höfum
aldrei haft það vandamál. En við
sjáum til þess að hann fái eins venju-
legt uppeldi og mögulegt er. Hann
má þó heldur ekki einangrast frá því
lífi sem hann er fæddur inn í. Það
væri rangt gagnvart honum, því þá
myndi hann einn góðan veðurdag
þurfa að horfast í augu við heim sem
hann skilur ekki. Hann þarf að vita
að við erum oft í burtu og í kastljósi
fjölmiðlanna og hið sama gildir um
hann,“ segir Jóakim. Hann segir að
þess vegna sé það mikilvægt að hann
ferðist með þeim af og til. „Því er
gott að hann sé svo meðfærilegur að
hann geti komið með okkur sem lítið
barn og kynnst fjölmiðlum. Á þann
hátt verður það aldrei framandi fyr-
ir hann.“ Alexandra bætir við að
betra sé að fjölmiðlar séu hluti af lífi
hans frá upphafi, því erfitt gæti ver-
ið fyrir t.d. tíu ára barn að skilja fjöl-
miðlaheiminn hafi það ekki kynnst
honum áður. Jóakim þekkir hvernig
er að alast upp í konungsfjölskyldu,
en hann segir að honum hafi verið
haldið örlítið meira utan fjölmiðla-
athygli en syni hans. „Nikolai veit
vel hvað fjölmiðlar eru, hann hefur
oft staðið fyrir framan fjöldann all-
an af myndavélum og tekið því öllu
mjög rólega og náttúrulega.“
Jóakim og Alexandra búa í
Schackenborgarhöll. Þau segja
meta mikils að heimili þeirra sé á
landsbyggðinni og segjast safna
kröftum þar. Þau segjast bæði njóta
sveitasælunnar og stórborgarlífsins
í Kaupmannahöfn.
„Ísland er
mun grænna
en ég hafði
ímyndað mér“
Morgunblaðið/Golli
Útsýnið frá Hakinu var mjög fagurt í gær. Þingvellir skörtuðu sínu fegursta í haustlitunum.
Jóakim Danaprins og Alexandra prins-
essa leggja áherslu á að Nikolai prins,
sonur þeirra, fái eins venjulegt uppeldi
og mögulegt er. Í viðtali við Morgunblað-
ið segja þau frá ferð sinni um Ísland,
kóngalífinu og mikilvægi þess að halda
tengslum Íslands og Danmerkur.
Jóakim prins brá á leik
með Nikolai.