Morgunblaðið - 09.10.2001, Blaðsíða 22

22 ÞRIÐJUDAGUR 9. OKTÓBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Ráðist gegn hryðjuverkamönnum
Varnarmálaráðherrann sagði að bar-
áttan gegn hryðjuverkasamtökum í
heiminum myndi taka nokkur ár og
grípa þyrfti til margs konar annarra
aðgerða en loftárása til að uppræta
hryðjuverkastarfsemina. „Þetta
vandamál verður ekki leyst með
stýriflaugum,“ sagði hann í viðtali
við fréttasjónvarpið CNN.
Embættismenn í bandaríska varn-
armálaráðuneytinu sögðu að fyrsta
lota árásanna myndi standa í nokkra
daga. Eftir að fyrstu loftárásirnar
hófust laust eftir klukkan níu á
sunnudagskvöld að staðartíma vörp-
uðu tvær bandarískar flutningavélar
niður matvælum og lyfjum til íbúa
Afganistans. Bandaríkjastjórn vonar
að matvælaaðstoðin dragi úr áhrif-
um aðgerðanna á líf íbúanna, meðal
annars fólks sem flúið hefur heimili
sín, og sannfæri þá um að árásirnar
beinist að hryðjuverkamönnum, ekki
afgönsku þjóðinni. Bandarísk flugvél
var notuð til að útvarpa þessum
skilaboðum til íbúanna og önnur
skilaboð voru send út til talibana.
NATO sendir AWACS-vélar
til Bandaríkjanna
Atlantshafsbandalagið ákvað í
gær að senda fimm AWACS fjar-
skipta- og eftirlitsvélar til Banda-
ríkjanna og sú ákvörðun bendir til
þess að búist sé við langvinnum
hernaðaraðgerðum í Afganistan.
AWACS-vélarnar eiga að leysa af
hólmi bandarískar eftirlitsvélar sem
eiga að taka þátt í aðgerðunum í Afg-
anistan.
Rumsfield sagði að fyrstu árásirn-
ar hefðu reynst „árangursríkar að
mörgu leyti“. Gerðar hefðu verið
árásir á þjálfunarbúðir hryðjuverka-
manna, herflugvelli, herflugvélar,
ratsjárstöðvar og loftvarnastöðvar.
Einn flugvallanna hefði einnig verið
notaður fyrir áætlunarflug en aðeins
hefði verið ráðist á herflugvélar á
vellinum.
„Öll skotmörkin hernaðarleg“
Rumsfeld sagði að ekkert væri
hæft í staðhæfingum talibana um að
þeir hefðu skotið niður bandaríska
flugvél fyrstu nótt árásanna og að
margir óbreyttir borgarar hefðu fall-
ið. „Við höfum samþykkt hvert ein-
asta skotmark – þau eru öll hern-
aðarleg. Enginn vafi leikur á því að
þeir sem voru í grennd við þessi
skotmörk voru þar vegna þess að
þeir eru í al-Qaeda eða her talibana.
Markmið okkar er að sigra þá sem
standa fyrir hermdarverkum og þá
sem vernda eða styðja þá.“
Geoff Hoon, varnarmálaráðherra
Bretlands, sagði að ráðist hefði verið
á 30 skotmörk, meðal annars þrjú í
Kabúl, og tjónið væri verulegt.
Að sögn bandaríska varnarmála-
ráðuneytisins var árás gerð á stjórn-
stöð hers talibana í Kandahar, mið-
stöð íslömsku hreyfingarinnar.
Afganskir heimildarmenn sögðu að
reykjarmökk legði frá bústað leið-
toga talibana, múllans Mohammeds
Omars, sem er talinn hafa flúið frá
borginni.
Sprengingar urðu einnig í höfuð-
borginni, Kabúl, og í eða nálægt
nokkrum þjálfunarbúðum al-Qaeda.
Heimildarmenn í Afganistan
sögðu að fyrsta árásin hefði verið
gerð á Kabúl og mikil sprenging
hefði orðið í eða við þjálfunarbúðir
Osama bin Ladens um 20 km suður
af Jalalabad. Höfuðstöðvar talibana í
Kandahar, byggingar á flugvelli
borgarinnar og íbúðarhús stuðnings-
manna bin Ladens hefðu einnig orðið
fyrir árásum.
Bin Laden og Omar
sagðir hafa lifað af
Talibanar sögðu að bin Laden og
Omar hefðu báðir lifað af fyrstu
árásarhrinuna. Talibanar sögðust
vera „fórnarlömb hroka og heimsku-
legrar utanríkisstefnu Bandaríkj-
anna“ og „hryllilegra hermdar-
verka“.
Sendimaður talibana fór í banda-
ríska sendiráðið í Íslamabad á laug-
ardag með þau skilaboð að stjórnin í
Kabúl væri tilbúin að framselja bin
Laden að nokkrum skilyrðum upp-
fylltum. Sendiráðsmenn neituðu að
ræða við sendimanninn. „Engin skil-
yrði. Farðu og segðu yfirmönnum
þínum að við höfum kastað þér út úr
sendiráðinu. Við viljum engar samn-
ingaviðræður, engin skilyrði,“ sögðu
sendiráðsmennirnir, að sögn eins
þeirra.
Sendiherra talibana í grannríkinu
Pakistan sagði að 20 óbreyttir borg-
arar hefðu fallið í flugskeytaárásum
á Kabúl og nágrenni. Fréttastofan
AP hafði samband við fjögur sjúkra-
hús í borginni og fékk þær upplýs-
ingar að ekki væri vitað um mann-
fall. Talibanar fullyrtu einnig að þrír
óbreyttir borgarar hefðu látið lífið í
Kandahar.
Talsmaður bandaríska varnar-
málaráðuneytisins sagði að ekki væri
vitað til þess að mannfall hefði orðið
meðal óbreyttra borgara.
Þúsundir manna flýja
frá borgunum
Fimmtán sprengjuflugvélar frá
ýmsum herstöðvum, meðal annars
torséðar vélar af gerðinni B-2 sem
flugu frá Bandaríkjunum, og 25 flug-
vélar af flugmóðurskipum tóku þátt í
loftárásunum. Um fimmtíu stýri-
flaugum var skotið frá herskipum og
kafbátum í Arabíuflóa, að sögn Rich-
ards Myers, forseta bandaríska her-
ráðsins.
Tomahawk-stýriflaugum og tölvu-
stýrðum sprengjum var beitt í árás-
um á skotmörk í að minnsta kosti
fimm borgum.
Þúsundir skelfingu lostinna íbúa
flúðu frá borgunum og fregnir
hermdu að glundroði hefði ríkt í höf-
uðborginni sem varð rafmagnslaus
um leið og fyrsta árásin var gerð. Á
meðal flóttafólksins voru aldraðir
menn með eigur sínar á hjólbörum
og konur sem héldu á smábörnum.
„Við förum í erfiðari
æfingaferðir“
Fyrsta markmið árásanna var að
lama loftvarnakerfi talibana og eyði-
leggja allar flugvélar þeirra til að
hættuminna yrði fyrir bandarísku
flugvélarnar að gera fleiri árásir og
varpa niður matvælum. Fimm
bandarískir flugmenn, sem tóku þátt
í árásunum á sunnudag, sögðu að
hermenn talibana hefðu hleypt af
loftvarnabyssum en flugvélarnar
hefðu ekki verið í mikilli hættu. „Við
förum í erfiðari flugferðir á venjuleg-
um æfingum,“ sagði einn þeirra.
Forseti bandaríska herráðsins
sagði að leynilegum aðgerðum yrði
haldið áfram í Afganistan og virtist
eiga við sérsveitir sem þegar hafa
verið sendar til landsins.
Árásunum er einnig ætlað að
veikja hersveitir talibana og styrkja
stöðu Norðurbandalagsins sem hef-
ur barist gegn stjórn talibana. Liðs-
menn Norðurbandalagsins fögnuðu
árásunum ákaft og hertu sókn sína
gegn her talibana. Fregnir hermdu
einnig að uppreisn hefði verið gerð
gegn talibönum í bænum Zaranj, við
landamærin að Íran.
Heimildarmenn í Norðurbanda-
laginu sögðu að Bandaríkjamenn og
Bretar myndu halda loftárásunum
áfram í viku og fylgjast grannt með
liðsflutningum talibana. Tjónið yrði
síðan metið og Norðurbandalaginu
sagt að blása til sóknar í átt að Kab-
úl.
Bandarískir þingmenn, sem hafa
aðgang að upplýsingum frá leyni-
þjónustunni CIA, segja að árásirnar
á Afganistan auki hættuna á fleiri
hryðjuverkum í Bandaríkjunum. Ör-
yggisgæsla var hert á flugvöllum,
íþróttaleikvöngum og í opinberum
byggingum í landinu. Alríkislögregl-
an, FBI, bað allar lögreglustöðvar
Bandaríkjanna að vera með há-
marksviðbúnað vegna hættunnar á
hryðjuverkum.
Ráðist á um
30 skotmörk
í fyrstu hrinu
Sprengjuárásir hafnar á Afganistan
Peshawar, Washington, Charikar. AP, AFP, The Washington Post.

Ekki vitað um mannfall
meðal óbreyttra borgara

40 flugvélum og 50 stýri-
flaugum beitt í árásunum
BANDARÍKJAMENN og Bretar hófu á sunnudag sprengju-
og flugskeytaárásir á flugvelli í Afganistan og fleiri mannvirki
sem eru talin mikilvæg fyrir al-Qaeda, hreyfingu Osama bin
Ladens, og talibana sem hafa meginhluta landsins á valdi sínu.
Donald H. Rumsfeld, varnarmálaráðherra Bandaríkjanna,
sagði að 24–36 skotmörk hefðu verið hæfð í þessari hrinu.
TALIBANAR leystu bresku blaða-
konuna, Yvonne Ridley, úr haldi í
gær.
Ridley var handtekin fyrir tíu
dögum eftir að hún hafði laumast
inn í Afganistan frá Pakistan. Rid-
ley starfar fyrir dagblaðið Sunday
Express og kvaðst hún í gær vit-
anlega vera frelsinu fegin.
Talibanar fylgdu Ridley að
landamærunum eftir að hafa sann-
reynt að hún væri ekki njósnari.
Kom hún fram við Torkhum-
landamærastöðina síðdegis í gær.
Reuters
Laus úr prísund
Peshawar. AP.


"( 6+%5
  (67+% -
.

 
)/
&
/0  
 
/
&"(14 
"(14 
8'"
 & . 
+%5
 
"(+'%

' , 1     2 3 


 
 +%- + 
!( ' + 





< 
 
<  *
" 
 =
" 
"  
 6
66
F
G

HI


J




I
K J0
J





G

L$


"*
;0
!<=4
0
*/*
 








  


G




= 
%: 
.*(
= >(0 )
)0*-
: ;0%: 
.*(
= >(0 )  =-/ 

H$MN
,%& "(
&. &"(14
OM !
 2: 5("8!
' ,
1 
 9
$OOE
!4- !""8!
OD
! A 
ON %(%(

: 5%%; !4-
5("8!
<@A7<
)0
@
!&1  =-1 ;
& +%5 $ !(
/=-1 ;
8++   )-%
!( &'(% '-"$
1+ 

0
@
1%%
 % 
"-%(" 1%-
&( +  7-
%( 8%