Morgunblaðið - 05.02.2002, Síða 1

29. TBL. 90. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 5. FEBRÚAR 2002 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 5. FEBRÚAR 2002
RÍKI Atlantshafsbandalagsins
(NATO) og Rússland hafa ákveðið að
auka samvinnu sína á sviði aðgerða
gegn hinni alþjóðlegu hryðjuverka-
ógn. Kom þetta fram á fundi, sem
fulltrúar NATO og Rússa áttu í Róm í
gær og lýst var sem „sögulegum“.
Fram kom þó ágreiningur um hvern-
ig skilgreina beri hugtakið „hryðju-
verkamaður“ einkum í tengslum við
þau átök, sem Rússar eiga í við að-
skilnaðarsinna í Tsjetsníu.
Robertson lávarður, framkvæmda-
stjóri NATO, sagði er hann ræddi við
blaðamenn í gær að telja mætti Róm-
arfundinn sögulegan en til hans var
boðað í því skyni að ræða hvernig
haga megi samvinnu gegn hryðju-
verkaógninni. „Aukin samvinna
Rússa og NATO er meginstoð þeirr-
ar baráttu, sem nú fer fram gegn
hinni hnattrænu hryðjuverkaógn,“
sagði lávarðurinn.
Sergei Ívanov, varnarmálaráð-
herra Rússlands, tók í svipaðan
streng og kom fram í máli hans, að
mesta ógnin væri nú um stundir talin
felast í hugsanlegum efna- og sýkla-
vopnaárásum hryðjuverkamanna.
Á fundinum kom hins vegar fram
megn óánægja Rússa vegna tilhneig-
ingar manna á Vesturlöndum til að
líta svo á, að aðskilnaðarsinnar í
Tjetsníu heyi þjóðfrelsisbaráttu en
séu ekki hryðjuverkamenn. Sagði
ráðherrann að þessi afstaða fæli í sér
„tvískinnung“ og tiltók sérstaklega
að fulltrúar frá Tsjetsníu hefðu ný-
verið fengið hlýjar móttökur á þingi
Evrópuráðsins. Með þessu móti
kynni svo að fara að tal um samstarf
og einhug gagnvart hryðjuverka-
vánni yrði „aðeins orðin tóm“.
Fram kom ennfremur að Rússar
eru ekki sammála því mati George W.
Bush Bandaríkjaforseta og undirsáta
hans að Íran, Írak og Norður-Kórea
myndi „öxul hins illa“ í heimi hér.
„Samskipti okkar og Írana eru í eðli-
legum farvegi. Við erum að aðstoða
þá við að reisa kjarnorkuver og þar
verður að finna kjarnakljúf sömu
gerðar og Bandaríkjamenn eru að að-
stoða við að reisa og það í sjálfri
Norður-Kóreu,“ sagði Ívanov. „Það
nægir ekki að veifa refisvendinum og
berja hvern þann sem fyrir verður.
Menn verða að hafa sannanir,“ bætti
ráðherrann við.
Robertson lávarður nefndi sér-
staklega að orkuver og vatnsveitur
kynnu að vera álitleg skotmörk í hug-
um hryðjuverkahópa. Slíkar árásir
mætti hugsanlega gera með aðstoð
tölvutækni hvar sem er í heiminum.
„Það kann að vera að Osama bin Lad-
en hafi fingurinn á gikki AK-47-hríð-
skotariffils en litli frændi hans kann
að hafa fingurinn á músarhnappi.“
Rússar vara við
„tvískinnungi“
Fulltrúar NATO
og Rússlands
ræða samvinnu
gegn hryðju-
verkaógninni

Þrýstingurinn/23
NÆR 2.000 manns voru viðstaddir
útför Fadime Sahindal í dómkirkj-
unni í Uppsölum í Svíþjóð í gær.
Var athöfninni jafnframt útvarpað
til um þúsund manna, sem fengu
ekki sæti í kirkjunni og söfnuðust
saman fyrir utan hana.
Fadime, sem var 26 ára gömul og
af kúrdískum ættum, var myrt af
föður sínum fyrir tveimur vikum,
en hann taldi hana hafa svert heið-
ur fjölskyldunnar með því að neita
að fara til Tyrklands til að giftast
kúrdískum manni. Morðið vakti
mikinn óhug í Svíþjóð og beindi
sjónum að hlutskipti kvenna í sömu
sporum og Fadime.
Meðal þeirra sem viðstaddir voru
útförina voru Viktoría krónprins-
essa, erkibiskupinn K.G. Hammar
og jafnréttisráðherrann Mona Sahl-
in. Kista Fadime var borin út úr
kirkjunni af sex kvenkyns ætt-
ingjum hennar. Hún var síðan borin
til grafar í Gamla kirkjugarðinum í
Uppsölum, nærri legstað sænsks
unnusta hennar, sem lést í bílslysi
árið 1998.
Reuters
Þúsundir minntust Fadime
PALESTÍNSK ungmenni kveiktu í
hjólbörðum í bænum Rafah syðst á
Gaza-svæðinu í gær, þar sem fimm
Palestínumenn féllu í sprengingu
sem Yasser Arafat, forseti heima-
stjórnarinnar, kennir Ísraelum
um. Fjórir létust samstundis er
bíll þeirra sprakk í loft upp, en sá
fimmti lést af sárum sínum nokkru
síðar. Mennirnir fimm voru fé-
lagar í herskáum armi Lýðræð-
isfylkingar fyrir frelsun Palestínu.
Haft var eftir palestínskum ör-
yggisfulltrúum að tvær ísraelskar
þyrlur hefðu verið á sveimi yfir
staðnum þegar bíllinn sprakk og
ef til vill hefði eldflaug verið skot-
ið frá annarri þyrlunni. Ísraelska
blaðið Haaretz sagði aftur á móti á
vefsíðu sinni í gær, að heimild-
armenn í ísraelska hernum segðu
að sprengjugildra hefði verið í
bílnum.
„Það sem gerðist á Gaza sýnir
að ríkisstjórn Ísraels vill ekki frið,
heldur hert átök gegn palestínsku
þjóðinni, en enginn vill brjóta
þessa menn á bak aftur,“ sagði
Arafat við fréttamenn í Ramallah
á Vesturbakkanum, þar sem Ísra-
elar halda honum í herkví.
Ísraelski herinn sagði ekkert
um sprenginguna, en ísraelska
ríkisútvarpið sagði að um „vinnu-
slys“ hefði verið að ræða, eins og
ísraelsk yfirvöld kalla það þegar
sprengja springur í höndum
hryðjuverkamanna sem eru að
flytja hana eða koma henni fyrir.
Fimm féllu á Gaza
AP
TALSMENN Sósíalíska þjóðar-
flokksins og Einingarlistans, dönsku
vinstriflokkanna tveggja, sem harð-
ast hafa barist gegn Evrópusamband-
inu, hafa nú boðað „sögulegt uppgjör“
og verulega stefnubreytingu í þeim
efnum.
Síðastliðinn áratug hafa Danir ver-
ið undanskildir samstarfinu innan
ESB í fjórum mikilvægum atriðum en
nú vilja þeir Holger K. Nielsen, leið-
togi SF, Sósíalíska þjóðarflokksins,
og Keld Albrechtsen, talsmaður Ein-
ingarlistans í Evrópumálum, að fallið
verði frá fyrirvörunum í varnarmál-
um og í löggjafar- og réttarfarsmál-
um. Ekki gangi lengur, að Danir hafi
engin áhrif á þróunina hvað varðar fé-
lagsleg réttindi, réttindi innflytjenda
og þar fram eftir götunum. Kom þetta
fram í Berlingske Tidende í gær.
„Þetta var rangt og við viljum
breyta því með nýrri þjóðaratkvæða-
greiðslu,“ segir Albrechtsen og bætir
við, að hafi einhver skilið Evrópuand-
stöðu Einingarlistans sem svo, að
hann sé „á móti yfirþjóðlegu sam-
starfi, þá erum við ekki andstöðu-
flokkur lengur“. Verður þessi nýja
Evrópustefna lögð fyrir landsfund
beggja flokka í vor.
„Ég tel, að innan flokkanna lengst
til vinstri sé að verða breyting á af-
stöðunni til ESB. Nú sjáum við hér þá
þróun, sem verið hefur í öðrum Evr-
ópulöndum, að það eru félagshyggju-
flokkarnir, sem fyrst og fremst styðja
ESB, en andstaðan er mest meðal
hægriflokkanna,“ segir Holger K.
Nielsen.
Boða
„sögulega“
stefnu-
breytingu
Evrópuandstaðan
í Danmörku
LEIÐTOGAR demókrata á banda-
ríska þinginu voru lítt hrifnir af fjár-
lagafrumvarpinu sem George W.
Bush forseti lagði fram í gær, að því
er fréttastofan AFP greindi frá. Efst
á listanum í frumvarpinu er mikil
aukning útgjalda til hermála og
skattalækkanir sem bæta eiga efna-
hagslífið, að því er sagði í frétt
breska ríkisútvarpsins, BBC.
Sagði Kent Conrad, formaður fjár-
laganefndar öldungadeildarinnar, að
frumvarp forsetans væri „óábyrgt til
langs tíma litið“. Ekkert væri gert til
að fylla upp í það gat sem fyrirhug-
aðar skattalækkanir myndu skapa.
„Fjárlögin fyrir 2003 eru ekki bara
talnaruna, þau eru áætlun um bar-
áttu í stríði sem við hófum ekki, en
erum staðráðin í að vinna,“ sagði
Bush í bréfi sem hann ritaði þinginu
um leið og hann lagði fjárlagafrum-
varpið fyrir.
Útgjöld til varnarmála eiga sam-
kvæmt frumvarpinu að aukast um
12% og nema alls 379 milljörðum
dollara og útgjöld til öryggisgæslu
innanlands hátt í tvöfaldast, úr 19,5
milljörðum í 37,7 milljarða, að því er
fram kemur í frétt BBC.
Stríðsreksturinn í Afganistan
kostar Bandaríkjastjórn rúmlega
milljarð dollara á mánuði og er þess
vænst að í frumvarpinu verði gert
ráð fyrir að 1,1 milljarður fari í að
smíða nýjar gervihnattastýrðar
sprengjur og önnur vopn í stað
þeirra sem notuð hafa verið í stríð-
inu.
„Stríðsfjár-
lög“ Bush
gagnrýnd