Morgunblaðið - 29.05.2002, Blaðsíða 6
FRÉTTIR
6 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞRJÁR jarðir, Fellsendi, Katanes og
Klafastaðir, eru að hluta til innan
svæðis þar sem loftborinn flúor getur
farið yfir viðmiðunarmörk eftir
stækkun Norðuráls á Grundartanga í
allt að 300.000 tonn. Skipulagsstofn-
un telur að leggja eigi hefðbundinn
búskap af á því svæði verði af stækk-
un álversins. Flúormengun getur or-
sakað gadd í búfénaði.
Alls lenda 7–8 jarðir, að öllu eða
einhverju leyti, innan þynningar-
svæðis verksmiðjunnar eftir fyrir-
hugaða stækkun, að sögn Þórodds
Þóroddssonar, sérfræðings á Skipu-
lagsstofnun. Hann segir að fram-
kvæmdin hafi einkum áhrif á fimm
jörðum. Skipulagsstofnun hefur fall-
ist á stækkunina og bendir Hollustu-
vernd á það í umsögn sinni til stofn-
unarinnar að ekki sé æskilegt að
hefðbundinn nytjabúskapur verði
stundaður innan þynningarsvæðisins
en Skipulagsstofnun gengur ekki svo
langt í úrskurði sínum.
Þóroddur segir að áhrif innan
þynningarsvæðisins séu mismun-
andi, svæðið sé alls um 14 km² á landi,
auk þess sem hluti þess nái á haf út.
Hann segir að svæðið þar sem flúor
geti verið yfir viðmiðunarmörkum sé
um helmingur þynningarsvæðisins á
landi.
Búfénaði fargað í haust
Þorkell Kjartansson, bóndi á Fells-
enda, hefur selt ærgildi sín, ætlar að
farga búfénaði sínum í haust og er
búinn að setja jörðina á sölu. „Það er
ekki viðunandi að vera á svona stað,
það er mikill hávaði frá verksmiðj-
unum, mikill niður,“ segir Þorkell.
Hann hefur verið með um 100
kindur og segir túnið vera um 23–24
hektara, áður var það 27 hektarar en
seldi hann hluta þess undir veg eftir
að Hvalfjarðargöngin voru tekin í
notkun. Þorkell segir að bóndinn á
Katanesi hafi selt jörð sína fyrir
nokkrum árum og flutt á Akranes, en
hafi haldið nokkrum kindum þar.
Hefur sent inn mótmæli
á flestum stigum
Túnið á Klafastöðum lendir allt
innan svæðisins þar sem flúor verður
yfir viðmiðunarmörkum. Guðmundur
E. Sigvaldason, eigandi jarðarinnar,
segir að kunningjar hans hafi notað
túnið til heyskapar og beitar. Hann
hefur sjálfur verið með skógrækt á
jörðinni og segir að það sé einnig í
uppnámi. Jörðin verði einskis nýt
þegar hún verður komin inn á þynn-
ingarsvæðið, nema til að byggja þar
eitthvað álíka sóðalegt. Hann segist
ætla að sjá til um framvindu mála en
hefur, að sögn, engin áform um að
selja jörðina.
Hann er mótfallinn framkvæmd-
inni og segist hafa sent inn mótmæli á
flestum stigum málsins. Aðspurður
segist hann ekki vita hversu lengi
hann endist til að mótmæla stækk-
uninni þar sem hann viti að það hafi
engin áhrif.
Fyrirhuguð stækkun álvers Norðuráls á Grundartanga
Framkvæmdin hefði
mest áhrif á fimm jörðum
! "!#$
HEIMSÓKN Halldórs Ásgríms-
sonar utanríkisráðherra til Mið-
Austurlanda hefst í dag. Í ferðinni
mun hann hitta leiðtoga Ísraelsrík-
is, Palestínu og Jórdaníu. Halldór
segir að tilgangur ferðarinnar sé
fyrst og fremst að kynnast málum
á þessu stríðshrjáða svæði. Hann
segir að ekki ríki mikil bjartsýni
um að mál þróist til betri vegar á
svæðinu á næstunni.
Halldór, sem í gær var á utan-
ríkisráðherrafundi Nató í Róm,
ræddi við nokkra starfsbræður
sína um ástandið í Mið-Austur-
löndum. Utanríkisráðherra Þýska-
lands er á leið til Mið-Austurlanda
og utanríkisráðherra Kanada er
nýkominn þaðan. Hann sagði að
það væri gagnlegt að heyra við-
horf annarra um þessi mál.
„Ástandið þarna er afskaplega
alvarlegt og því mið-
ur bendir fátt til að
það sé eitthvað að
lagast. Það er lítil
sem engin hreyfing á
málum þarna og út-
litið slæmt. Það var
samdóma álit þeirra
sem ég ræddi við í
dag.“
Hittir Sharon
og Arafat
Í Ísrael mun utan-
ríkisráðherra eiga
fundi með Moshe
Katsav, forseta Ísr-
ael, Ariel Sharon,
forsætisráðherra og
Shimon Peres, utan-
ríkisráðherra. Hann mun einnig
heimsækja ísraelska þjóðþingið,
Knesset og eiga fund
með formanni utan-
ríkismálanefndar
þingsins. Auk þess
mun Halldór heim-
sækja minningarsafn
um fórnarlömb hel-
fararinnar gegn gyð-
ingum og sjúkrahús
þar sem fórnarlömb
sjálfsmorðsárása í
Ísrael á undanförnum
mánuðum njóta að-
hlynningar.
Halldór mun einnig
eiga fundi með sendi-
herrum Norðurlanda
í Tel Aviv og Terje
Roed Larsen, sérleg-
um samningamanni
Sameinuðu þjóðanna í málefnum
Mið-Austurlanda. Hann mun einn-
ig kynna sér starfsemi Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar í Ísrael og
Palestínu og hitta starfsmenn
hennar Svölu Jónsdóttur og Aðal-
stein Þorvaldsson. Í Palestínu,
nánar tiltekið í Ramallah, mun
Halldór eiga fundi með Yasser
Arafat, forseta Palestínu, og dr.
Nabeel Shaath, ráðherra skipu-
lagsmála og alþjóða samvinnu.
Utanríkisráðherra mun einnig
heimsækja Al Aqrabanieh skólann
í grennd við Nablus, flóttamanna-
búðir Palestínumanna í borginni
Jenín og kynna sér starfsemi Pal-
estínuflóttamannaaðstoðar Sam-
einuðu þjóðanna, (UNRWA), á
Vesturbakkanum.
Í Jórdaníu mun utanríkisráð-
herra eiga fundi með Abdullah
Jórdaníukonungi og dr. Marwan
Al Muasher, utanríkisráðherra.
Heimsókn utanríkisráðherra
til Mið-Austurlanda að hefjast
Halldór
Ásgrímsson
ÍSRAELSKT fyrirtæki óskaði
eftir því að fá leigða Boeing
747-flugvél frá íslenska flug-
félaginu Atlanta til þess að reka
spilavíti í lofti yfir Mið-Austur-
löndum. Hins vegar hefur ísr-
aelska fyrirtækið ekki haft
samband við Atlanta á ný og
málið talið úr sögunni hjá flug-
félaginu.
Erling Aspelund, upplýs-
ingafulltrúi Atlanta, sagði í
samtali að ísraelskt fyrirtæki
hefði sent fyrirspurn til Atlanta
um hvort hægt væri að fá leigða
Boeing 747-flugvél fyrir rekst-
ur á spilavíti. Erling sagði að
fyrirspurnin hefði borist fyrir
tveimur til þremur vikum og
hefði ísraelska fyrirtækið sýnt
áhuga á að innrétta Boeing 747-
flugvél til þess að reka spilavíti.
Hins vegar hefðu engar frekari
viðræður átt sér stað milli fyr-
irtækjanna og málið talið úr
sögunni, að sögn Erlings.
AFP-fréttastofan hafði í
fyrradag eftir ísraelskum fjöl-
miðlum að ísraelska samgöngu-
ráðuneytið hefði heimilað Atl-
anta að reka fljúgandi spilavíti í
landinu. Væri áætlað að Boeing
747-flugvélin færi í þrjár fjög-
urra klukkustunda flugferðir
daglega og flygi yfir Mið-Aust-
urlöndum utan lofthelgi Ísrael,
en fjárhættuspil eru ólögleg í
Ísrael.
„Ég samþykkti þetta vegna
þess að ég hafði ekki lagalegan
grundvöll til annars auk þess
sem þetta er mjög mikilvægur
samningur fyrir ísraelskan
flugiðnað,“ sagði Ephraim
Sneh samgönguráðherra í sam-
tali við ísraelska útvarpsstöð.
Fram kemur í frétt AFP að
kostnaður við breytingar á
flugvélinni nemi 20–30 milljón-
um dala, 2–3 milljörðum króna,
og allt að 230 manns muni kom-
ast fyrir í vélinni. Erling Aspe-
lund sagði hins vegar að þessar
fréttir væru úr lausu lofti
gripnar.
Ísraelsmenn eru sagðir tíðir
gestir í spilavítum í nágranna-
löndum Ísraels, einkum Tyrk-
landi. Þá sóttu Ísraelsmenn
einnig Oasis-spilavítið í palest-
ínsku borginni Jeríkó en það
hefur verið lokað síðustu mán-
uði.
Vildu
leigja
Atlanta-
vél fyrir
spilavíti
TVEIR nýir sendar voru fluttir
upp á Klifið í Vestmannaeyjum í
gær. Annar á að þjóna Ríkis-
útvarpinu, Rás 1, og hinn Ís-
lenska útvarpsfélaginu. Sá síðar-
taldi mun á næstu vikum verða
notaður fyrir Sýn til að auka
styrk útsendinga frá HM í knatt-
spyrnu, en síðan fyrir Stöð 2. Jón
Sighvatsson stjórnaði aðgerðum á
Klifinu í gær, en þyrla var notuð
til að flytja þyngstu stykkin. Jón
hefur farið hátt í 1.200 sinnum
gangandi upp á Klifið og létu
hann og félagar hans sig ekki
muna um það í gær að hlaupa
upp fjallið með 40 kíló á bakinu
hver.
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
Kraftmeiri sendar á Klifið
JÓN Kristjánsson heilbrigðisráð-
herra segir að skoða þurfi nánar um-
deilda viljayfirlýsingu heilbrigðis-
ráðherra og Reykjavíkurborgar
áður en hægt verði að taka upp form-
legar viðræður við forsvarsmenn
nokkurra hjúkrunarheimila, sem
vænst hafa aukins framlags frá
Framkvæmdasjóði aldraða til upp-
byggingar hjúkrunarheimila.
Í Morgunblaðinu á dögunum
komu fram óskir Guðmundar Hall-
varðssonar, formanns sjómanna-
dagsráðs og Sigurðar Helga Guð-
mundssonar, forstjóra Eirar og
Skjóls, um 70% framlag frá ríkinu í
stað 40% líkt og verið hefur. „Ég hef
svo sem ekkert um það að segja
núna. Ég þarf að taka upp viðræður
um framhaldið eins og hefur komið
fram áður og vil því ekkert segja um
þetta fyrr en ég er búinn að ræða
málin nánar við mína samstarfs-
menn,“ segir Jón og bendir á að hann
hafi ekki fengið neina beiðni um
formlegar viðræður. Hann segist
ávallt tilbúinn til að ræða við for-
svarsmennina, þó að það feli ekki í
sér neina ákvörðun um framhaldið.
Aukinn þrýstingur á framlög
Að hans sögn eru hjúkrunarheim-
ili skilgreind sem sjúkrahús í lögum
en Framkvæmdasjóður aldraða hef-
ur hingað til lagt fram 40% og sveit-
arfélögin hafa yfirleitt lagt fram
15%. Bilið þar á milli hefur yfirleitt
verið brúað með öðrum framlögum
frá ýmsum aðilum. „Hrafnista hefur
meðal annars fjármagnað bilið með
sjálfsaflafé og einnig hafa menn oft
gefið eigur sínar í uppbyggingu
stofnanna þótt minna sé um það nú,“
nefnir Jón en segir jafnframt að fjár-
öflunarleiðirnar séu sífellt að þrengj-
ast.
Hann segir þrýsting, um að ríkið
komi til móts við stofnanirnar og
brúi bilið, hafa aukist en vill ekki tjá
sig um hvort það sé raunhæft á
þessu stigi.
Jón Kristjánsson
heilbrigðisráðherra
Fjáröflun-
arleiðirnar
sífellt að
þrengjast