Morgunblaðið - 29.05.2002, Blaðsíða 32

UMRÆÐAN
32 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Í Melaskóla fimmtudaginn 30. maí kl. 20:00 til
21:30 verður kynning á niðurstöðum hverfaþings
í Vesturbæ, sem haldið var 2. maí s.l.
Kynntu þér hvað íbúar telja til lífsgæða í
Vesturbæ, hverju þarf að breyta og hvað
Reykjavíkurborg ætlar að gera.
N i ð u r s t ö ð u r
H v e r f a þ i n g s í V e s t u r b æ
ÁRIÐ 1997 samþykkti ríkisstjórn
Íslands, að tilhlutan ráðherra dóms-
mála og heilbrigðismála, áætlun í
fíkniefnavörnum. Einn liður í þeirri
áætlun var að efla löggæslu m.a. með
auknum fjárveitingum. Í framhaldi
af þessari ákvörðun
ákvað dómsmálaráð-
herra að fjölga stöðu-
gildum fíkniefnalög-
reglumanna í landinu. Í
því sambandi var ein
staða sett undir stjórn
lögreglustjórans á Ísa-
firði, önnur undir
stjórn lögreglustjórans
á Akureyri og þriðja
undir stjórn lögreglu-
stjórans á Eskifirði. Að
auki var bætt við þrem-
ur stöðugildum í fíkni-
efnadeild lögreglunnar
í Reykjavík.
Þannig bættist við
þrettánda stöðugildið
hjá lögreglunni á Ísafirði 1997 og
hefur verið óbreytt síðan. Á Ísafirði
starfa því sex lögreglumenn, þrír
varðstjórar, einn aðalvarðstjóri og
yfirlögregluþjónn. Hjá embættinu er
rannsóknardeild þar sem tveir lög-
reglumenn starfa, þ.e.a.s. lögreglu-
fulltrúi og rannsóknarlögreglumað-
ur.
Það var farsæl ákvörðun þáver-
andi lögreglustjóra, Ólafs Helga
Kjartanssonar, að hugsa þessa við-
bótarstöðu sem stöðugildi frekar en
að binda hana við sérstakan starfs-
mann. Til að útskýra þetta betur þá
þótti það hagfelldara að fela rann-
sóknardeild lögreglunnar á Ísafirði
að taka það verkefni að sér að sinna
lögreglurannsókn fíkniefnabrota og
forvörnum í umdæminu, auk þess að
veita öðrum lögregluumdæmum á
Vestfjörðum nauðsynlega aðstoð í
þessum málum. Báðir starfsmenn
rannsóknardeildarinnar hafa langa
reynslu á þessu sviði og vinna þá ým-
ist saman eða hvor í sínu lagi og sam-
hliða öðrum viðfangsefnum sem
heyra undir deildina. Einhver lög-
reglulið tóku þá ákvörðun að ein-
skorða þessi nýju stöðugildi við
starfsmenn, sem ekki þótti falla að
umhverfinu hér.
Nú eru liðin nærri fimm ár síðan
þetta stöðugildi fíkniefnalögreglu-
manns bættist við rannsóknardeild-
ina á Ísafirði og er ástæða til þess að
staldra aðeins við og skoða hvernig
til hefur tekist.
Hin síðari ár hefur lögreglan á Ísa-
firði lagt mjög mikla áherslu á fíkni-
efnaforvarnir og með þessari viðbót-
arstöðu var unnt að skipuleggja
forvarnastarfið enn frekar. Segja má
að u.þ.b. hálfu stöðugildi lögreglu-
manns sé varið til fíkniefnaforvarna
og hinu til þess að takast á við málin
sem afbrot. Þetta hefði verið ómögu-
legt ef ekki hefði komið til þessi nýja
staða fíkniefnalögreglumanns.
Í þessu sambandi hefur annar af
tveimur starfsmönnum rannsóknar-
deildarinnar sinnt verkefnisstjórn í
forvarnahópnum Vá Vest, en sá hóp-
ur er nokkurs konar verktaki sveit-
arfélaganna þriggja á norðanverðum
Vestfjörðum. Hópurinn hefur það
hlutverk að vinna að og stýra for-
vörnum í sveitarfélögunum. Þá hefur
sami lögreglumaður setið í stjórn
Gamla Apóteksins hér á Ísafirði, en
það er sérstakt forvarnaverkefni
sem ekki hefur verið reynt áður hér á
landi svo vitað sé. Með lögreglu-
manninum sitja í stjórninni fulltrúi
frá Rauðakrossdeildunum á norðan-
verðum Vestfjörðum, Hollvættum
Menntaskólans á Ísafirði og loks
fulltrúi frá foreldrum og öðrum
áhugamönnum. Gamla Apótekið er
rekið sem kaffi- og menningarhús
fyrir aldurshópinn sextán ára og
eldri. Það er rétt að hvetja lesendur
til þess að skoða heimasíðuna á slóð-
inni http://gamlaapotekid.is/. Þetta
fyrirbæri er nú að verða tveggja ára
gamalt – starfseminni stýrir for-
stöðumaður í fullu starfi auk þess
sem annar starfsmaður og nokkrir
ungir og áhugasamir Vestfirðingar
vinna hlutastarf í kaffihúsinu.
Auk þessa hefur ann-
ars konar forvarnastarf
verið skipulagt hér á
svæðinu undir sam-
stilltu átaki ýmissa að-
ila svo sem yfirmanna
og kennara grunnskól-
ans, skóla- og fjöl-
skylduskrifstofu Ísa-
fjarðarbæjar, lögregl-
unnar, starfsmanna
heilsugæslunnar og fé-
lagsmiðstöðva, for-
eldrafélaga, íþrótta-
félaga og áfram mætti
telja.
Árangurinn af þessu
forvarnastarfi, sem lög-
reglan hefur átt tölu-
verðan þátt í að koma á og móta, er
sýnilegur okkur sem hér búa og
mælanlegur í rannsóknum. Í því
sambandi er rétt að líta til nýlegra
niðurstaðna sem fyrirtækið Rann-
sóknir og greining ehf. birti og sendi
frá sér að tilstuðlan Áfengisvarna-
ráðs ríkisins. Það hafa orðið breyt-
ingar í jákvæða átt hvað unglinga-
menningu varðar hér í Ísafjarðarbæ
og því er fagnað.
Eftirfarandi niðurstöður komu úr
könnun frá 2000: Hassneysla í 10.
bekk grunnskóla í Ísafjarðarbæ 6%
en landsmeðaltalið er 12%. Ölvun
síðustu þrjátíu daga fyrir könnunina
er 20% hjá 10. bekkingum í grunn-
skólum Ísafjarðarbæjar en lands-
meðaltalið er 32%. Daglegar reyk-
ingar 10. bekkinga í grunnskólum
Ísafjarðarbæjar voru 10% en lands-
meðaltalið 16%.
Lögreglunni á Ísafirði hefur tekist
að sinna betur en áður rannsóknum á
fíkniefnabrotum og samhliða þessu
öfluga forvarnastarfi hefur tekist að
skapa hér enn betri unglingamenn-
ingu en áður. Það er fylgst með því
betur en áður að útivistarreglur séu
virtar, lögreglan fylgist rækilega
með því að þeir sem ekki hafa aldur
til meðhöndli ekki áfengi og fleira
mætti nefna. Þá hafa félagsmálayf-
irvöld í Ísafjarðarbæ, með tilkomu
skóla- og fjölskylduskrifstofu bæjar-
ins, tekið föstum tökum þær lög-
boðnu tilkynningar sem lögreglan
sendir skrifstofunni um afskipti af
ungmennum.
Það er full ástæða til þess að þakka
fyrir auknar fjárveitingar til fíkni-
efnamálaflokksins, dómsmálaráðu-
neyti og ríkislögreglustjóranum fyrir
að miðla fjármunum með þessum
hætti og lögreglustjóranum á Ísa-
firði fyrir núverandi skipulag mál-
anna hér.
Auðvitað viljum við sjá meiri eða
betri árangur af forvarnastarfinu, en
einhvers staðar verður að byrja. Það
er skoðun mín sem skrifar þessar lín-
ur að fjárveitingum hafi verið ráð-
stafað skynsamlega og þær hafi nýst
í baráttunni gegn fíkniefnavandan-
um. En betur má ef duga skal.
Lögreglan –
fíkniefni –
forvarnir
Hlynur Snorrason
Höfundur er lögreglufulltrúi
á Ísafirði.
Forvarnir
Það er skoðun mín, seg-
ir Hlynur Snorrason, að
fjárveitingum hafi verið
ráðstafað skynsamlega
og þær hafi nýst í bar-
áttunni gegn fíkniefna-
vandanum.
UNDIRRITAÐUR
furðar sig á því,
hvernig það megi vera
að greinin eftir Amos
Oz skyldi vera birt í
Morgunblaðinu á blað-
síðu 28 hinn 18. apríl,
undir Erlent (fréttir),
en ekki aftast undir
lesendabréfum. Var
um mistök að ræða
eða var það gert af
ásettu ráði? Eru Ísr-
aelar kannski þegar
komnir bakdyramegin
inn á ritstjórn Morg-
unblaðsins? Þetta
myndi a.m.k. skýra
fréttina á forsíðu Mbl. 20. apríl, þar
sem greint var frá að Ísraelsher
væri farinn frá Jenín – en það láðist
að nefna hvert herinn fór – nefni-
lega í hring um borgina. Jenín er
núna að öllu leyti einangrað, hið
fullkomna „ghettó“, og enginn fer
þar inn eða út nema með leyfi Ísr-
aels. Vona ég að ritstjórnin sjái
sóma sinn í því að birta þennan
pistil, og þá undir „Erlent“, eða er
ég, þýskur tæknifræðingur á Ís-
landi, minna metinn en ísraelskur
rithöfundur í Ísrael?
Amos greinin er mjög lúmsk eins
og sönnum zíonista er einum lagið.
Eftir fyrsta „hraðlestur“ virðist
sem ýmist atriði séu jákvæð, eftir
annan lestur koma upp efasemdir
og eftir þriðja lestur – og lestur „á
milli línanna“ – birtast allar öfgar,
ófögnuður, óréttlæti, hugsunar-
háttur og glæpsamlegar tillögur.
Ég hvet alla, sem ekki er sama
um líf og dauða Palestínumanna, að
lesa þessa grein eftir Amos Oz, aft-
ur og aftur, eftir að hafa lesið minn
pistil og með minn pistil í huga.
Svör og skoðanir ættu þá að mynd-
ast hjá hverjum og einum.
Til að skilja hvað er um að vera
er nauðsynlegt að rifja upp í stuttu
máli sögu um stofnun Ísraelsríkis:
arabar hafa verið í Palestínu, þar
með talið í Ísrael nútímans, í meira
en 1800 ár, gyðingar voru þar smá-
minnihlutahópur. Frá og með 1917,
eftir að Tyrkjaveldið missti Palest-
ínu og Bretar fengu það sem vernd-
arsvæði, hófst flutningur zíonista
til Palestínu, undir „eftirliti“ og
undir mótmælum heimamanna sem
gátu ekki skilið að aukin andúð á
gyðingum í allri Evrópu skyldi rétt-
læta landatöku með valdi frá Pal-
estínuaröbum. Bretar misstu
stjórnin á innflutningi. Landnemar
og vopn flæddu inn til Palestínu,
sérstaklega eftir heimsstyrjöldina
síðari, um aðalsmygl-
araborg Haifa. Hinn
14. maí 1948, einum
degi áður en breski
samningurinn um
„verndara“ rann út,
lýstu 1,5 millj. „lög-
lega“ og ólöglega inn-
fluttra zíonista yfir
stofnun Ísraelríkis.
Bretar „stungu af“ og
skildu vandræðin eftir
hjá Sameinuðu þjóð-
unum sem voru þegar
búnar, árið 1947, að
gera tillögu um að
skipta Palestínu upp í
tvö ríki (hver gaf þeim
rétt til þess?) Eðlilega mótmæltu
heimamenn og ekki með orðum ein-
um. Samkvæmt tillögunni átti Ísr-
ael að fá megnið af Negev-eyði-
mörkinni, mjóa ræmu meðfram
strönd Miðjarðarhafs, (frá Ashque-
lon til Rosh ha Niqra) og ræmu í
gegnum Tiberias að svæði við Gen-
ezareth-vatn. Allt annað áttu Pal-
estínuarabar að fá nema svæðið
Jerúsalem-Bethlehem, sem átti að
vera alþjóðlegt verndarsvæði.
Arabar mótmæltu og gripu (eðli-
lega) til vopna – en töpuðu.
Þá hófst harmsaga Palestínu-
araba. 700.000 Palestínumenn voru
flæmdir í burtu, þó að stjórnaskrá
Ísraels „tryggði“ þeim sama rétt og
gyðingum, en aðeins á pappír, gyð-
ingar litu niður – og gera það enn –
á araba sem aðskotahlut en ekki
sem menn. Alls konar lúmskar und-
anþágur komu til framkvæmda,
þannig að ólíft var fyrir araba í
þeirra heimalandi og flótti var al-
mennur, stjórnin í Ísrael hvatti
meira en það til þess. T.d. fengu
Ísraelar með einni „lagasetningu“
(nifkadim nohahim) um 2000 ferkm.
landsvæði með híbýlum og tækjum:
Ákveðið var að allir, sem voru ekki
heima á ákveðnum degi (margir
voru bara í heimsókn hjá nágrönn-
um) yrðu skráðir sem „fjarverandi“
og voru landið þeirra og eignir gerð
upptæk til ríkissjóðs Ísraels. Lífið
var Palestínuaröbum gert að helvíti
í þeirra eigin landi og skæruárásir
gegn Ísrael voru tíðar. Fyrir tilstilli
Sameinuðu þjóðanna 1949 komst á
vopnahlé með „landamærum“, sem
voru í gildi til 1967, en Ísrael inn-
limuðu stóran hluta lands sem átti
að vera hluti af Palestínuríki. Ísr-
aelar héldu áfram ofsóknum sínum
gegn Palestínumönnum, sem svör-
uðu með skæruhernaði, þangað til
nóg var komið og arabar háðu stríð
á ný – og töpuðu aftur.
Zíonistar héldu áfram að
streyma til Ísraels og til 1980 bæt-
ast 1,6 milljónir við þær 1,5 millj-
ónir sem fyrir voru. Meira land var
numið (stolið) af því litla svæði sem
eftir var af Palestínu, palestínskum
þorpum og bæjum var rutt burt og
landnemabyggðir gyðinga reistar
þar, aðeins byggilegar undir her-
vernd, sem Ísraelar nota nú sem af-
sökun fyrir veru hers í landinu. Þar
sem Palestínumenn voru herteknir
og áttu engan her sjálfir, var áfram
mikið um skæruárásir gegn Ísr-
aelum sem ekki var talað um sem
frelsishernað heldur „terrorisma“.
Palestínskir íbúar og flóttafólk er
áfram beitt ofsóknum, hrottaskap,
niðurlægingu, valdi og morðum, í
þeirra móðurlandi. Vegir, vatns-
veitur, rafveitur, skólplagnir, opin-
berar- og menningarmiðstövar,
uppskerur og ávaxtaekrur eru eyði-
lagðar, og þá gengur Sharon svo
langt að leggja til að rafmagnsgirð-
ingar yrðu reistar um palestínskar
byggðir sem eftir eru, einangra
þær í „Ghettos“ í þeirrar eigin
landi, algjörlega á valdi ísraelska
hersins.
Og þá talar Amor Oz um frið-
artillögur og afneitar um leið að
„ísraelskar byggðir“ í Palestínu
yrðu yfirgefnar, að girðingar yrðu
reistar um svæði þar sem byggðir
Palestínumanna eru (hvað um land-
ið þar á milli, þar sem Ísraelar hafa
flæmt burtu íbúa?) svo auðveldara
verði að hafa hemil á óvininum.
Hvernig dettur honum í hug að fá
þá ósk uppfyllta að tengja Ísrael
Atlantshafsbandalagi og Evrópu-
sambandinu? Er skrýtið þótt það
fyrirfinnist nóg af palestínskum
sjálfsmorðsárásarmönnum? Það
þarf ekki til neina yfirstjórn (Ara-
fat) eða ofsatrú, menn hafa orðið
ekki neinu að tapa, eru örvænting-
arfullir, uppgefnir, sviknir af um-
heiminum og orðnir miskunnar-
lausir í árásum sínum.
Ég hvet aftur alla, sem lesið hafa
minn pistil, að lesa aftur og aftur,
líka „milli línanna“, greinina eftir
Amos Oz – og hver verður nið-
urstaðan? Hver er sökudólgurinn?
Hvar ættu landamæri Palestínurík-
is að vera, landamærin frá 1947,
1967 eða á að flæma alla Palest-
ínuaraba í burtu af leifum af þeirra
móðurlandi og innlima í Ísrael? Það
síðastnefnda virðist vera ætlun
Sharons – eigum við að samþykkja
það?
Öll erum við
með teskeið –
eftir Amos Oz
Edmund Bellersen
Höfundur er rafmagnstækni-
fræðingur.
Hugleiðingar
Amos-greinin, segir
Edmund Bellersen,
er mjög lúmsk eins
og sönnum zíonista
er einum lagið.