Morgunblaðið - 29.05.2002, Blaðsíða 22

Morgunblaðið/Kristinn
SÍGAUNARNIR síkátu frá Rúmen-
íu, Taraf de Haidouks, gerðu víð-
reist um Reykjavík í gær. Þeir héldu
af stað í tveggja hæða enskum
strætó frá Hótel Íslandi sem leið lá
upp í Sjóvá-Almennar þar sem þeim
var boðið upp á léttar veitingar að
þjóðlegum sið, flatkökur og hangi-
kjöt, harðfisk og malt með meiru.
Þaðan gengu þeir yfir í Kringlu með
hljóðfæri sín og enduðu á blóma-
torginu í miðju húsinu. Þar léku þeir
svo nokkur lög fyrir Kringlugesti.
Hljómsveitin er hingað komin í
tilefni af Listahátíð í Reykjavík og
verða aðrir tónleikar hennar af
þrennum á Broadway í kvöld kl. 21.
Sígaunar
á stjákli
LISTIR
22 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAKKARGJÖRÐ er mögulegur
annar titill á örleikriti Kristínar Óm-
arsdóttur en samvinnuverkefni henn-
ar og Gunnhildar Hauksdóttur, sem
var lokaverk Níu virkra daga, átti það
sammerkt með upphafsverkinu að
falla næst því að vera gjörningur.
Þetta er e.t.v. vegna þess að eintalið
er svo áberandi í textanum og að um-
gjörð myndlistarmannanna varð
ríkjandi í sýningunni. Í raun má segja
að verk Rósu Sigrúnar Jónsdóttur
hafi snúist upp í gjörning þar sem
sýningin fór sínar eigin leiðir með
áhorfendur, a.m.k. er það eftirminni-
legasta lífsreynsla þessara tveggja
vikna, en það er önnur saga.
Guðmundur Oddur Magnússon,
sýningarstjóri Gjörningaviku Ný-
listasafnsins, sem haldin var sl. vor,
skilgreindi hugtakið þannig í viðtali
við Unnar Jónasson í Mbl. 21. apríl
2001: „Gjörningar eru kannski fyrst
og fremst rof á milli myndlistar og
leiklistar.“ Höfundarnir hafa samt
oftar en ekki verið myndlistarmenn
og það er kannski þess vegna sem
fyrsta og síðasta verk þessa flokks
verða gjörningakennd, þegar framlag
myndlistarmannsins verður meira
áberandi en leikskáldsins í sýning-
unni.
Gunnhildur Hauksdóttir hefur ver-
ið ótrúlega afkastamikill og fjöl-
breytilegur myndlistarmaður á stutt-
um ferli. Framkvæmd hins sjónræna
þáttar fótabaðs einkennist af þeim
krafti og hugmyndaauðgi sem hafa
einkennt verk hennar. Haft var sam-
band við fjölda þjóðþekkts fólks og
um helmingur þess virðist hafa haft
vilja og tækifæri til þátttöku. Ingólfs-
torg var upptekið af lokahnykk kosn-
ingabaráttu hins ríkjandi stjórnmála-
afls í borginni svo færa varð sýn-
inguna í Fógetagarðinn (þar sem
F-listinn átti innan skamms að halda
sýningu á sínum mönnum). Þátttak-
endum var raðað í hring, sitjandi á
stólum með fæturna í stampi fylltum
af snarpheitum saltlegi með lárviðar-
laufum, ólífuolíu og sítrónum. Síðan
fluttu þessar ellefu þekktu raddir (og
andlit) texta Kristínar Ómarsdóttur –
þakkargjörð vegna alls sem er í formi
frásagnar einnar persónu af einum
degi í lífi sínu frá morgni til kvölds. Að
vísu voru tveir af ellefu þáttum sam-
töl, en þeir voru hvor um sig fluttir af
einum manni. Viðar Eggertsson átti
t.d. auðvelt með að koma því til skila
að hann væri að flytja tveggja manna
tal en Sigmar B. Hauksson hefur
skiljanlega ekki þá þjálfun sem Viðar
býr að. Stór hluti ánægjunnar af
flutningnum var að sjá þjóðkunna
einstaklinga við nýstárlegar aðstæð-
ur, sérstaklega það hvað fólk veigraði
sér við að stinga berum fótum ofan í
brennheita óvissuna. Fólk tók þess-
um aðstæðum mjög mismunandi, þeir
sem þrífast á athyglinni blómstruðu í
sviðsljósinu en aðrir tóku út fyrir að
hafa komið sér í þetta klandur. Erf-
iðara var að ráða í hugsanaferlið hjá
hinum leiklistarmenntuðu, þeir eru
vanir að láta ekkert uppi um eigin líð-
an á meðan þeir eru að sinna
vinnunni. Útvarpshlustendur heima
við gátu skemmt sér við að ráða í
hverjir áttu raddirnar sem hljómuðu
úr viðtækjum þeirra, því þátttakend-
urnir voru ekki kynntir til leiks.
Þetta var skemmtileg lokasýning á
Níu virkum dögum. Texti Kristínar
var umfram allt fallegur og hjart-
næmur en leikræn átök víðsfjarri.
Þetta var ánægjuleg stund en
gleymdist fljótt er henni var lokið og
gengið var yfir á Ingólfstorg í þann
mund sem valkyrjan Ingibjörg Sól-
rún var kynnt til leiks. Sú sýning sem
þar fór fram fangaði athygli manns
alla enda meira í húfi.
Setið með fætur
í saltpækli
LEIKLIST
Útvarpsleikhúsið og
Listahátíð í Reykjavík
Höfundar: Kristín Ómarsdóttir og Gunn-
hildur Hauksdóttir. Leikstjóri: Harpa Arn-
ardóttir. Tæknimenn: Björn Eysteinsson
og Georg Magnússon. Flytjendur: Andrea
Jónsdóttir, Arthúr Björgvin Bollason, Ás-
dís Auðunsdóttir, Eva María Jónsdóttir,
Jón Hallur Stefánsson, Ómar Ragn-
arsson, Ragnar Aðalsteinsson, Sigmar B.
Hauksson, Sigmundur Ernir Rúnarsson,
Viðar Eggertsson og Þórhildur Þorleifs-
dóttir. Föstudaginn 24. maí.
FÓTABAÐ
Sveinn Haraldsson
Listahátíð í Reykjavík
Dagskráin í dag
Miðvikudagur 29. maí
Kl. 20.00 Borgarleikhúsið
Kronos Nuevo. Á efnisskrá er tónlist
frá Mexíkó. Meðal annars verkið Altar
de Muertos eftir Gabriela Ortiz. Er það
sprottið úr ævafornum menningararfi
rómönsku Ameríku og fjallar um helgi-
siði tengda dauðanum. Sviðið er lýst
upp með kertaljósi og leikið er með
mexíkanskar grímur.
Kl. 21.00 Broadway
Taraf de Haidouks er kunnasta
sígaunahljómsveit sögunnar og á þessi
hópur fjórtán fátækra, rúmenskra
sígauna sér merka sögu.
Ýmir, Skógarhlíð Tónleikar
Kvennakórs Reykjavíkur verða kl.
20. Kórinn kynnir efnisskrána sem
hann flytur í tónleika- og keppnis-
ferð sinni til Tékklands í byrjun júní.
Auk laga sem flutt verða í keppnis-
flokkunum tveimur, þ.e. almennum
kvennakórsflokki og þjóðlagaflokki
verða flutt létt lög sem kórinn hefur
haft á skemmtidagskrá sinni.
Stjórnandi kórsins er Sigrún Þor-
geirsdóttir en hún hefur stjórnað
kórnum frá haustinu 1997.
Undirleikari er Þóra Fríða Sæ-
mundsdóttir og einsöngvari í ferð
kórsins til Tékklands er Eva Hrönn
Guðnadóttir.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
EÞOS-strengjakvartettinn, sem
skipaður er Auði Hafsteinsdóttur,
Gretu Guðnadóttur, Guðmundi
Hafsteinssyni og Bryndísi Höllu
Gylfadóttur, hóf sína hádegistón-
leika s.l miðvikudag, á vegum
Listahátíðar 2002, í Listasafni Ís-
lands, með kafla úr strengjakvart-
ett nr. 2, í D-dúr, eftir Borodin, sem
hann samdi í Leipzig 1888. Borodin,
sem var launsonur Gedianovs prins
og samkvæmt venju ættleiddur af
einum af þjónum prinsins, Porfiry
Boridin, varð víðfrægur efnafræð-
ingur og starfaði við efnafræðirann-
sóknir víða í Evrópu og voru rit-
verk hans birt víða en mjög ungur
hafði hann á valdi sínu þýsku,
ensku, frönsku og ítölsku. Þessi
gáfaði efnafræðingur var einnig
gott tónskáld, eða eins og hann
sjálfur sagði „sunnudagatónskáld“
og náði með fáum verkum að stað-
setja sig meðal bestu tónskálda
Rússlands. Eitt af því sem einkenn-
ir kammertónlist Borodins er dá-
læti hans á sellóinu, en hann var
sjálfur frekar slakur sellisti.
Allegro moderato þátturinn. sem
Eþos-kvartettinn lék úr kvartett
nr. 2, er ekki frægasti kafli verksins
en það er næturljóðið, sem hefur
mátt þola margvíslegar umritanir
misgóðra útsetjara. Sellóið átti
þarna fallegar tónlínur, sem Bryn-
dís Halla lék mjög fallega og af
sterkri innlifun. Sömuleiðis lék
kvartettinn í heild mjög vel og náði
oft sérlega rómantísku flugi.
Þrjú verk fyrir strengjakvartett
(1914), sem voru næst á efnis-
skránni, eru samin um sama leyti
og frumgerð Brúðkaupsins (Les
noces) og að formi til eins konar rit-
æfingar, þ.e. hver kafli er byggður
að mestu á einni leiktækni-hug-
mynd, sem sumar urðu fyrirmyndir
margs þess sem heyra má í síðari
verkum hans. Þessar skemmtilegu
ritæfingar voru mjög vel leiknar,
þar sem leikrænar andstæður kafl-
anna voru einstaklega vel mótaðar.
Concertino (1920), sem var síð-
asta viðfangsefni tónleikanna, teng-
ist bæði þremur strengjaverkunum
frá 1914 og Blásarasinfóníunni frá
1920 en þessi þrú verk, ásamt
Brúðkaupinu, eru uppgjör Strav-
inskí við hinn rússneska þjóðlega
menningararf.og af sagnfræðingum
talin mynda ákveðin landamerki í
þróun tónmáls og vinnuaðferða tón-
skáldsins. Concertino fékk þetta
nafn af ráðandi hlutverki 1. fiðlu.
Leikur Eþos-kvartettsins var sér-
lega skarpur í hryn og leikandi
skemmtilegur og þar fór Auður á
kostum, sem og félagar hennar,
þannig að þessi litli konsert og
reyndar strengjakaflarnir þrír,
voru eftirminnilega vel fluttir, mót-
aðir af hrynskerpu, nákvæmni í
tóntaki og sterkri tilfinningu fyrir
sérkennilegu og frumlegu tónmáli
snillingsins.
Jón Ásgeirsson
Hrynskerpa og
nákvæmni
TÓNLIST
Listasafn Íslands
Eþos-strengjakvartettinn flutti verk eftir
Borodin og Stravinskí. Miðvikudagurinn
22. maí, 2002.
KAMMERTÓNLEIKAR
CHRIS Dolan flytur fyrirlestur um
skoskar nútímabókmenntir og suð-
ur-amerískar bókmenntir í stofu 101
í Odda í dag kl. 17.
Skotinn Chris Dolan hefur skrifað
ljóð, skáldsögur, leikrit, kvikmynda-
handrit og sjónvarpsþætti. Einnig er
hann mikilvirkur þýðandi úr
spænsku og portúgölsku. Sem dæmi
um verk eftir Dolan eru skáldsagan
Ascension Day (1999), smásagna-
safnið Poor Angels (1995), leikritið
Sabina og kvikmyndahandritið The
Angel’s Share. Á árunum 1993–98
skrifaði hann ásamt öðrum handrit
að sápuóperunum The High Road og
Machair fyrir skoska sjónvarpið.
Sem stendur er hann að vinna að
nýrri skáldsögu sem nefnist Redlegs
og kvikmyndahandriti sem byggt er
á smásögu eftir Robert Louis Stev-
enson. Chris Dolan hefur verið til-
nefndur til BAFTA-verðlauna fyrir
sjónvarpshandrit sín. Hann hefur
unnið m.a. Scotland on Sunday-verð-
launin fyrir smásögur sínar (1995) og
Scottish Screenwriters Award fyrir
sjónvarps- og kvikmyndahandrit
(1992). Fyrirlesturinn er á vegum
Stofnunar Vigdísar Finnbogadóttur,
IRIS (írsk-íslenska vináttufélagið)
og breska sendiráðsins.
Fyrirlestur um skoskar
nútímabókmenntir