Morgunblaðið - 29.05.2002, Blaðsíða 18
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
18 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
meistar inn. is
ÁBYRGÐ ÁREIÐANLEIKI
SVISSNESKT flugfélag, Aviace
AG, hefur samið um kaup á 112
einkaþotum af gerðinni Eclipse 500
af bandaríska fyrirtækinu Eclipse
Aviation Corporation. Fram-
kvæmdastjóri flugfélagsins og einn
af sex stofnendum þess er Hilmar
Hilmarsson, sem rak m.a. Flugskól-
ann Loft hér á landi og Kvótamiðl-
unina.
Í sameiginlegri fréttatilkynningu
frá Aviace og Eclipse Aviation seg-
ir að flugklúbbar séu að verða vin-
sæl lausn í Evrópu fyrir þá sem
fljúga mikið. Markmið Aviace sé að
tengjast slíkum klúbbum um alla
Evrópu. Mikill ábati sé af einka-
flugi milli staða þar sem Eclipse
500 þoturnar séu mun ódýrari en
sambærilegar vélar hingað til. Vél-
arnar taka sex farþega og er verð
hverrar vélar um 840 þúsund
Bandaríkjadalir, jafnvirði um 78
milljóna íslenskra króna. Heildar-
fjárfesting Aviace er því um 9 millj-
arðar króna. Félagið fær fyrstu vél-
arnar afhentar á árinu 2004 og
afganginn á næstu tveimur árum
þar á eftir.
Meðlimir í flugklúbbum
Hilmar Hilmarsson segir að und-
irbúningur að stofnun Aviace flug-
félagsins hafi hafist fyrir um ári
síðan og að félagið hafi verið stofn-
að um síðustu áramót. Auk hans séu
fimm Svisslendingar stofnendur og
eigendur félagsins.
Hann segir að Eclipse 500 flug-
vélarnar muni breyta flugheim-
inum. Þær séu bæði ódýrari í inn-
kaupum og rekstri, sem skýrist
fyrst og fremst af nýrri tegund
mótors. Eldsneytisnotkun hans sé
einungis um fjórðungur af notkun
eldri mótora og innkaupsverð mun
lægra.
„Aviace mun eiga flugvélarnar,“
segir Hilmar. „Við erum nú í því að
finna samstarfsaðila um alla Evr-
ópu, fyrirtæki sem reka einkaþotur
í dag. Þessi fyrirtæki munu leigja
vélarnar og verða rekin sem klúbb-
ar. Einstaklingar og fyrirtæki
munu síðan geta gerst meðlimir í
þessum klúbbum en fimm mismun-
andi gjöld verða í boði, frá 75 þús-
und Bandaríkjadölum og upp í 1
milljón dala. Gjaldið ræðst af notk-
un viðkomandi. Við reiknum með
að þeir sem fljúga meira en 50
klukkutíma á ári hagnist á því að
gerast meðlimir í flugklúbbi. Þeir
sem gerast meðlimir og greiða
lægsta gjaldið munu einungis
greiða 850 evrur fyrir aðgang að
flugvél í eina klukkustund.“
Fyrsta reynsluflug í júlí
Hilmar segir að vel gangi fyrir
Aviace að fá fyrirtæki til samstarfs.
Nú þegar liggi fyrir að fyrirtæki í
Frakklandi, Þýskalandi, Bretlandi,
Hollandi, Belgíu og víðar muni
skrifa undir samstarfssamninga við
Aviace. Þá liggi fjármögnun einnig
fyrir.
Höfuðstöðvar flugvélaframleið-
andans Eclipse Aviation Corpor-
ation eru í Albuquerque í Nýju-
Mexíkó í Bandaríkjunum. Á heima-
síðu fyrirtækisins á Netinu, kemur
fram að unnið er að smíði fyrstu
Eclipse 500 vélarinnar. Þar segir
einnig að fyrsta reynsluflug vél-
arinnar verði í júlí næstkomandi og
að fyrirtækið geri ráð fyrir að
Eclipse 500 vélin muni öðlast leyfi
flugmálayfirvalda í Bandaríkjunum
í desember 2003.
Á heimasíðu nýs bandarísks flug-
félags, Nimbus Group, kemur fram
að félagið hafi pantað 1.000 Eclipse
500 vélar, og að Eclipse Aviation
Corporation muni afhenda félaginu
fyrstu vélarnar á árinu 2004. Við-
skiptahugmynd fyrirtækisins svip-
ar til hugmyndar Aviace AG auk
þeirra flugklúbba sem félagið
hyggst semja við, þ.e. að ein-
staklingar og fyrirtæki gerast með-
limir í klúbbnum og fá afnot af vél-
um félagsins þar sem þær eru
staðsettar.
Aviace AG hyggst bjóða ódýrt flug fyrir þá sem fljúga oft
Eclipse 500-einkaþota. Flugfélagið Aviace AG í Sviss hefur samið um kaup
á 112 þotum af bandaríska fyrirtækinu Eclipse Aviation Corporation.
Kaupa einkaþotur
fyrir um 9 milljarða
% & '
$'
2
324
$'
()
*+*
552
,
' -
! .
'
% & /- #
,
/- #
6
5
758
2-9
552
0
/
0
&/-
1
/-
!
#
3
999
54
29
2
2++
*2+
!"
!
!
!"
!
""
!
HAGNAÐUR af rekstri Kögunar
hf. á sex mánaða tímabili frá októ-
ber 2001 til mars 2002 eftir skatta
nam 76 milljónum króna en var 44
milljónir á sama tímabili árið áður.
Í tilkynningu frá félaginu segir
að aukin áhersla hafi verið lögð á
erlenda markaði á tímabilinu. Sú
sókn hafi þó ekki náð að vinna upp
þann tekjusamdrátt sem orðið hafi
á innanlandsmarkaði.
Rekstrartekjur Kögunar námu
533 milljónum, sem er 5,8% lægri
fjárhæð en árið áður, en rekstr-
argjöld voru 444 milljónir, sem er
2,8% lækkun frá fyrra tímabili. Við-
snúningur varð á fjármagnsliðum
félagsins upp á 50 milljónir króna
milli ára. Þeir voru jákvæðir um 24
milljónir á tímabilinu frá október
2001 til mars 2002 en neikvæðir um
26 milljónir á sama tímabili árið áð-
ur.
Í lok tímabilsins nam eigið fé
Kögunar 527 milljónum og jókst
um 63 milljónir á sex mánuðum.
Gert ráð fyrir minni tekjum
Kögun hf. gerði á sínum tíma
samkomulag við bandaríska fyrir-
tækið Raytheon Systems Corporat-
ions (nú Thales/Raytheon) um þátt-
töku í að bjóða í smíði LINK-16,
sem er hugbúnaður fyrir ratsjár-
stöðvarnar hér á landi. Mannvirkja-
sjóður NATO samþykkti í júlí 1999
að ráðist verði í byggingu þessa
viðbótarbúnaðar við íslenska loft-
varnarkerfið og að sjóðurinn muni
fjármagna verkið. Kögun átti að
taka að sér tiltekna þætti í verkefn-
inu.
Í tilkynningu Kögunar segir að
rekstraráætlun félagsins fyrir yf-
irstandandi fjárhagsár hafi gert ráð
fyrir að LINK-16 verkefnið færi af
stað seinni hluta fjárhagsársins,
eða í maí/júní á þessu ári. Endanleg
ákvörðun um gerð LINK-16 liggur
hins vegar enn ekki fyrir.
Þá segir í tilkynningunni að Kög-
un hafi þróað og sett á markað
tengibúnað sem vinnur í webMeth-
ods-samþættingarumhverfi fyrir
rafræn viðskipti. Þróun og mark-
aðssetning á framangreindum
tækjabúnaði sé fyrsta skrefið í
þeirri viðleitni að sækja inn á þenn-
an vaxandi markað og sé þegar far-
in að skila félaginu tekjum.
Fram kemur í tilkynningu Kög-
unar að rekstraráætlun félagsins
fyrir seinni hluta yfirstandandi
fjárhagsárs hafi nú verið endur-
skoðuð m.t.t. seinkunar á LINK-16
verkefninu og markaðssetningar og
sölu á webMethods tengibúnaði.
Félagið hafi búið sig undir að á
seinni hluta fjárhagsársins yrði
lögð áhersla á smíði LINK-16.
Vegna seinkunar verkefnisins megi
reikna með að heildartekjur lækki
frá því sem upphaflega var áætlað.
Tekjusamdrátt-
ur innanlands
Sex mánaða uppgjör Kögunar hf. skil-
ar 76 milljóna hagnaði
BYKO hf., Húsasmiðjan hf. og
Kaupfélag Skagfirðinga svf. hafa
fallist á tiltekin skilyrði sem sam-
keppnisráð hefur sett fyrir kaupum
fyrirtækjanna á hlutum í Steinull-
arverksmiðjunni á Sauðárkróki. Í
tilkynningu frá Samkeppnisstofnun
segir að samkeppnisráð telji að ef
þessi skilyrði verði uppfyllt sé skað-
legum áhrifum af viðskiptunum eytt.
Samkeppnisráð hafði komist að
þeirri niðurstöðu að sameiginleg
eignaraðild Byko og Húsasmiðjunn-
ar að Steinullarverksmiðjunni sé til
þess fallin að takmarka samkeppni á
milli verslunarfyrirtækjanna
tveggja. Sameiginleg aðkoma keppi-
nautanna Byko og Húsasmiðjunnar
að rekstri Steinullarverksmiðjunnar
gæti leitt til samráðs eða samvinnu
um verð og aðrar samkeppnishöml-
ur. Í tilkynningu Samkeppnisstofn-
unar segir að þess vegna hafi það
verið mat samkeppnisráðs að
ástæða væri til að grípa til íhlutunar
vegna samrunans. Fram kemur í til-
kynningunni að viðræður milli fyr-
irtækjanna sem að samrunanum
standa og samkeppnisyfirvalda hafi
leitt til þess að málsaðilar voru
reiðubúnir til að fallast á tiltekin
skilyrði vegna kaupanna.
Kaupin fela í sér samruna
1. mars sl. var undirritaður samn-
ingur um kaup Byko, Húsasmiðj-
unnar og Kaupfélags Skagfirðinga á
hlutum ríkisins, Sveitarfélagsins
Skagafjarðar og Paroc Group, sem
er finnskt fyrirtæki, í Steinullar-
verksmiðjunni. Fyrir áttu kaupend-
urnir um 17% hlut í verksmiðjunni. Í
tilkynningu Samkeppnisstofnunar
segir að samkeppnisráð telji að
kaupin feli í sér samruna og að sá
markaður sem hann hafi áhrif á sé
framleiðsla og heildsöludreifing á
steinull og skyldum vörum annars
vegar og sala verslana á alhliða
byggingavörum hins vegar. Steinull-
arverksmiðjan hafi verið markaðs-
ráðandi við framleiðslu og heildsölu-
dreifingu á steinull og skyldum
vörum hér á landi og sé það mat
samkeppnisráðs að kaup tveggja
stærstu viðskiptavina á stórum hlut
í verksmiðjunni muni styrkja þau yf-
irráð enn frekar. Hvað svokallaðan
alhliða byggingavörumarkað áhrær-
ir sé það mat ráðsins að hann sé fá-
keppnismarkaður þar sem öðrum
keppinautum en Byko og Húsa-
smiðjunni sé vart til að dreifa. Ljóst
sé að engar aðrar verslanir hér á
landi, sem bjóða upp á byggingavör-
ur, hafi yfir sambærilegu vöruúrvali
að ráða og umrædd fyrirtæki. Sú
viðskiptalega samvinna sem sameig-
inlegt eignarhald fyrirtækjanna
tveggja á Steinullarverksmiðjunni
hafi í för með sér sé að mati sam-
keppnisráðs til þess fallin, að
óbreyttu, að takmarka samkeppni
þeirra á milli og skapa samráðsvett-
vang um verð eða aðrar samkeppn-
ishömlur sem fela í sér brot í sam-
keppnislögum.
Skilyrði samkeppnisráðs
Þá segir í tilkynningu Samkeppn-
isstofnunar: „Samkvæmt samkeppn-
islögum getur samkeppnisráð ógilt
samruna eða sett honum skilyrði.
Viðræður samkeppnisyfirvalda og
forsvarsmanna fyrirtækjanna leiddu
til þess að þau voru tilbúin að fallast
á tiltekin skilyrði vegna samrunans
sem eru efnislega eftirfarandi:
– Hvorki stjórnarmenn, starfs-
menn eða eigendur að meira en 1%
hlut í Byko annars vegar eða Húsa-
smiðjunni hins vegar, dótturfélögum
þeirra eða fyrirtækjum sem þau
hafa virk yfirráð yfir, né nánir ætt-
ingjar framangreindra aðila, sitji
samtímis í stjórn eða varastjórn
Steinullarverksmiðjunnar.
– Öðrum viðskiptavinum Steinull-
arverksmiðjunnar en Byko og Húsa-
smiðjunni er tryggður sami aðgang-
ur að framleiðsluvörum fyrirtæk-
isins og eigendunum og að þeir njóti
ekki síðri viðskiptakjara en framan-
greind fyrirtæki að teknu tilliti til
umfangs viðskiptanna.
– Þar sem eigendur verksmiðj-
unnar, þ.m.t. stjórnarmenn, eru
jafnframt keppinautar annarra við-
skiptavina er sett skilyrði sem
tryggir að þeim verði ekki veittar
upplýsingar um viðskipti og/eða við-
skiptakjör einstakra viðskiptavina.
Að mati samkeppnisráðs munu
framangreind skilyrði auk annarra
sem nánar eru tilgreind í ákvörðun
ráðsins nægja til að eyða þeim skað-
legu samkeppnislegu áhrifum sem
kaupin hefðu annars haft í för með
sér,“ segir að lokum í tilkynningu
frá Samkeppnisstofnun.
Kaup Byko og Húsasmiðjunnar á hlutum í Steinullarverksmiðjunni
Fyrirtækin fallast á
skilyrði samkeppnisráðs