Morgunblaðið - 29.05.2002, Blaðsíða 34

UMRÆÐAN
34 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
KJÓSENDUR á
Akureyri hafa látið í
ljós vilja sinn. Tæplega
18 prósent þeirra vilja
sjá Odd Helga og fé-
laga í bæjarstjórn.
Samfylkinguna og
vinstri græna kjósa
samanlagt 22,6%, sem
er nákvæmlega sama
hlutfall atkvæða og
Akureyrarlistinn fékk
fyrir fjórum árum.
Gömlu flokkarnir tveir
Framsókn og sjálf-
stæðismenn tapa hins
vegar báðir fylgi miðað
við kosningarnar 1998.
Samanlagt er fylgistap
þessara tveggja flokka rúmlega 6
prósent miðað við kosningarnar
1998.
L-listinn afdráttarlaus
sigurvegari
Niðurstaðan er því ljós, L-listinn
er afdráttarlaus sigurvegari kosn-
inganna á meðan Sjálfstæðisflokkur
og framsóknarmenn tapa fylgi.
Samtímis þakka kjósendur vinstra-
fólkinu í fyrrverandi meirihluta fyr-
ir þátttökuna með óbreyttu fylgi.
Kjósendur á Akureyri
sýna með þessari nið-
urstöðu að þeir vilja
nýjan meirihluta í bæj-
arstjórn Akureyrar.
Eða hvað?
Skilaboð kjósenda
Sjálfstæðis- og fram-
sóknarmenn virðast
skilja skilaboð kjós-
enda á þann veg að
þeir skuli áfram standa
vörð um völd hægri-
manna í meirihluta
bæjarstjórnar. Fyrir-
varalausar samninga-
viðræður oddvita þess-
ara flokka um
meirihlutasamstarf í bænum næstu
fjögur árin er augljós yfirlýsing um
að álit almennra kjósenda sé lítils
metið þegar kemur að myndun
meirihluta. Hefði ekki verið eðli-
legra að stærsti flokkurinn í bæj-
arstjórn, þ.e. Sjálfstæðisflokkurinn,
færi að lýðræðislegri ábendingu
kjósenda um að þeir vilji sjá L-
listann í meirihluta bæjarstjórnar
en ekki framsóknarmenn?
Fylgi Odds Helga hefur aukist
um svipað hlutfall og áðurnefndir
tveir flokkar, þ.e. Sjálfstæðisflokkur
og Framsóknarflokkur, hafa tapað
eða um liðlega 6 prósent miðað við
kosningarnar 1998. Ljóst er að tæp-
lega fimmtungur þeirra sem
greiddu atkvæði í nýafstöðnum bæj-
arstjórnarkosningum vilja sjá mál-
efni L-listans ofarlega á fram-
kvæmdalista nýs bæjarstjórnar-
meirihluta. Í stjórnmálaumræðu
síðustu daga og vikna náðu þessi
málefni rækilega til kjósenda, eink-
um til ungs fólks, en listinn styður
öll „góð málefni“ eins og oddviti
listans orðaði það.
Myndun meirihluta
og lýðræðið
Í ljósi umræðunnar og úrslita
kosninganna ætti því ekki að vefjast
fyrir Sjálfstæðisflokknum frekar en
öðrum hvaða málefnum skuli skipað
í fremstu röð framkvæmda nýs bæj-
arstjórnarmeirihluta á Akureyri.
Frá lýðræðislegu sjónarmiði hefði
verið langeðlilegast að Sjálfstæðis-
flokkurinn hæfi viðræður við fram-
boð Odds Helga um meirihlutasam-
starf eftir kosningarnar, í ljósi
niðurstöðu þeirra.
Lýðræðið fótum
troðið á Akureyri?
Hermann
Óskarsson
Akureyri
Það hefði verið lang-
eðlilegast, segir
Hermann Óskarsson,
að Sjálfstæðisflokk-
urinn hæfi viðræður við
framboð Odds Helga
um meirihlutasamstarf
eftir kosningarnar.
Höfundur skipaði 13. sæti á lista
Samfylkingarinnar á Akureyri.
LÍFRÆN matvæla-
framleiðsla hefur auk-
ist víða um heim, og þá
ekki síst í nágranna-
löndum okkar. Ástæð-
urnar eru margar og
mismunandi. Iðnvædd
framleiðsla hefur auk-
ist þar sem álag á dýr
og land hefur keyrt úr
hófi og birst okkur í
mengun, ófrjósömum
jarðvegi, næringars-
nauðri fæðu o.s.frv.
Einnig má líta á slíka
framleiðslu sem einn
möguleika landbúnað-
ar, til að auka úrval af-
urða og koma þannig til
móts við nútímaneytandann, sem
lætur sig uppruna matvælanna
varða. Stjórnvöld sem og afurða-
stöðvar víða um heim hafa sett sér
ákveðin markmið til að auka fjölda
þeirra sem framleiða lífrænt vottað-
ar afurðir. Eitt dæmi um þetta má
finna í Noregi þar sem mengun hef-
ur ekki verið talin til vandræða frek-
ar en hér á landi. Þar hafa stjórnvöld
sett sér þau markmið að um 10%
landbúnaðarsvæðisins verði vottuð
lífræn árið 2010. Til þess að vinna að
þessu eru veittir aðlögunarstyrkir til
bænda sem vilja fara úr hefðbund-
inni framleiðslu yfir í lífræna. Aðlög-
un getur tekið mismunandi tíma allt
eftir því hvernig búskapnum hefur
verið háttað áður og hversu góður
aðgangur er að búfjáráburði og
ræktanlegu landi. Styrkirnir eru því
fyrst og fremst ætlaðir til að koma til
móts við tímabundið framleiðslutap
sem yfirleitt verður við að fara í líf-
ræna framleiðslu. Þar sem fram-
leiðslan byggist fyrst og fremst á
heimaöfluðu fóðri og heimafengnum
áburði í stað innkeypts eða aðflutts
hráefnis. Bændur geta fengið svo-
kallað „förste råd“, þar sem þeir fá
ráðunaut innan lífrænu leiðbeininga-
þjónustunnar sér að kostnaðarlausu.
Hann tekur út aðstöðu bóndans og
gefur ráð um framhaldið eða bendir
honum á hvað hægt sé
að gera til að nálgast
kröfur um lífræna
ræktun.
Rannsóknaþjónust-
an býður upp á grunn-
námskeið í fjarnámi
fyrir áhugasama bænd-
ur, þar sem megin-
þættir lífræns landbún-
aðar eru kynntir. Hver
og einn gerir sína eigin
aðlögunaráætlun sem
hægt er að vinna að
jafnt og þétt.
Mikil eftirspurn er
eftir lífrænum afurðum
í Noregi. Þetta á sér-
staklega við um mjólk-
urafurðir, egg, margs skonar safa og
drykki, ávexti og grænmeti. Sérstök
fyrirtæki eru farin að sjá um dreif-
ingu þessara afurða, þó að stór hluti
seljist í heimahéraði. Afurðastöðvar
mjólkuriðnaðarins, s.s. Tine, sem er
með stærstan hluta markaðarins og
á afurðastöðvar víða um landið, ætla
sér núna að borga bændum innan
ákveðins hrings um afurðastöðvarn-
ar, sextíu norska aura fyrir hvern líf-
rænan mjólkurlítra. Sláturhús hafa
verið seinni til að taka við sér en þar
er þó tekið við öllum gripum sem
koma frá lífrænum býlum og afurð-
irnar markaðssettar sem slíkar.
Vöruþróun hefur verið þó nokkur
þar því nú er hægt að kaupa ýmsa
lífræna skyndibitarétti, enda er
mesta söluaukningin í slíku fæði nú
til dags.
Mikill áhugi og eftirspurn er eftir
tómötum og agúrkum í Noregi, enda
er oft mikill bragðmunur á þeim líf-
rænt framleiddu og þeim sem fram-
leiddir eru með þaulræktun. Þar er
aðalvaxtarbroddurinn innan græn-
metisins í dag og einn helsti skortur
á fagþekkingu varðandi framleiðslu-
ferlið. Þekking Íslendinga á þessum
framleiðsluferli sem og aðstaða okk-
ar gæti verið eftirsóknarverð öðrum!
Í Noregi er með þessum hætti
m.a. verið að gera bændum kleift að
búa áfram á smáum og meðalstórum
búum samhliða því sem verið er að
vinna í því að bæta rekstrarskilyrði
þeirra bænda sem hafa hug á því að
fara að vinna betur saman. Víða eru
komin svokölluð samvinnufélög þar
sem 2–6 bændur hafa stofnað með
sér rekstrarfélag og þannig náð mik-
illi hagræðingu í rekstri og fastari
vinnutíma en er hjá flestum bænd-
um. Þeir sem byrjuðu á slíkri sam-
vinnu rákust á ýmsa veggi, s.s. varð-
andi skatta, greiðslu opinberra
styrkja o.fl. sem núna er verið að
vinna í að gera einfaldara og að-
gengilegra fyrir þá sem hafa áhuga á
slíku. Bændur sem eru í slíkum sam-
vinnufélögum eru almennt ánægðir
með það fyrirkomulag. Búin eru
áfram í rekstri, félagsskapurinn
meiri, auðveldara er fyrir hámennt-
uð börn og barnabörn að koma aftur
og sækja vinnu samhliða búskap og
meiri tími nýtist fyrir fjölskylduna.
Aðstæður íslenskra bænda eru að
nokkru eins og norskra bænda en nú
hafa bændasamtökin þar (Bondela-
get og Bonde- og småbrukarlaget)
ásamt stjórnvöldum skipt um gír og
stefna hærra og sameiginlega í átt
að alþjóðlega viðurkenndum lífræn-
um framleiðsluháttum. Ef Íslending-
ar eiga að verða samkeppnishæfir á
innlendum og erlendum mörkuðum
sem og að halda landinu í byggð á
næstu árum verðum við að hugsa
hraðar og lengra en Norðmenn!
Landbúnaðarstefna
Ásdís Helga
Bjarnadóttir
Búvörur
Rannsóknaþjónustan,
segir Ásdís Helga
Bjarnadóttir, býður
upp á grunnnámskeið
í fjarnámi.
Höfundur er verkefnisstjóri Líf-
rænnar miðstöðvar LBH, Hvanneyri.
✝ Indriði Jóhann-esson, bóndi á
Reykjum í Skaga-
firði, var fæddur á
Brúnastöðum 4.
ágúst 1924. Hann
lést á Sjúkrahúsi
Sauðárkróks 20.
maí síðastliðinn.
Foreldar hans voru
Ingigerður Magnús-
dóttir, f. 20.6. 1888,
d. 7.8. 1971, og Jó-
hannes Blöndal
Kristjánsson, f. 7.10.
1892, d. 13.8. 1970.
Systkini Indriða eru
Jóhann, f. 30.1. 1920, d. 4.5.
1982, kona hans var Þuríður
Kristjánsdóttir, f.
9.1. 1921; Kristján,
f. 4.8. 1924, og
Heiðbjört, f. 26.6.
1932, maki hennar
er Sigurjón Sigur-
bergsson, f. 28.3.
1931. Þeirra börn
eru Jóhannes, Ingi-
gerður og Elín
Helga.
Maki Indriða var
Þóra Rósa Stefáns-
dóttir, f. 18.9. 1938,
d. 10.3. 1991.
Útför Indriða
verður gerð frá
Reykjakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Indriði á Reykjum, móðurbróðir og
ömmubróðir, hefur kvatt þennan
heim eftir langa og erfiða sjúkdóms-
legu. Ég vil með nokkrum minninga-
brotum minnast elskulegs frænda
míns.
Indriði var við búskap alla sína ævi,
og var hans yndi að sjá um og hirða fé.
Eins hafði hann gaman af hestum.
Hann var mikill heyskaparmaður og
var natinn við að sjá um að hey yrðu
nóg. Einnig hafði hann mjög gaman
af söng, og var fjölda ára í bæði Karla-
kórnum Heimi og kirkjukórnum.
Ég var stundum á Reykjum þegar
ég var lítil og fékk þá að fara út í fjár-
hús með þér. Einu sinni skall á hríð
meðan við vorum þar og ég var húfu-
laus. Þú fannst strigapoka, skarst
hann í sundur og settir á höfuðið á
mér. Ferðin heim gekk vel og vildirðu
sýna fólkinu þetta nýja höfuðfat mitt
en ég brást heldur illa við og losaði
mig við það hið snarasta.
Eitt vorið þegar féð var rekið á af-
rétt, lofaðirðu mér að vera á Sokka á
leiðinni heim. Ég sá bara faxið. Bæði
var ég lítil og hesturinn stór. Mér
fannst mikið til um að fá að vera á
Sokka.
Árin liðu og síðar þegar ég var á
Reykjum hjá Kidda fór Auður mín
suðureftir til þín og Rósu. Átti hún
þar margar góðar stundir sem hún
mun ætíð halda upp á.
Eftir að við fórum frá Reykjum
komum við í heimsókn ef við vorum á
ferð. Þú áttir alltaf eitthvað til að
traktera okkur á. Við sátum þá í eld-
húsinu og spjölluðum.
Það var þér erfitt að missa Rósu og
síðan stríðið við krabbameinið. Þó var
eins og þú öðlaðist raunsæi og styrk
undir lokin.
Í þessum orðum viljum við kveðja
þig og þakka þér fyrir margar góðar
stundir. Við minnumst þín með hlýju í
huga.
Inga, Auður Jóhanna, Anna
Heiða og Elín Þóra, Kanada.
INDRIÐI
JÓHANNESSON
Ragnheiður Þórðar-
dóttir, eða Ragga á
Grund eins og Akur-
nesingar kölluðu hana
jafnan, var mikil sóma-
kona sem öllum þótti
vænt um sem kynntust henni. Ragga
var eitt af níu systkinum sem kennd
voru við Grund á Akranesi. Ein syst-
irin dó í bernsku, ein settist að í
Hafnarfirði en sex systur og eini
bróðirinn bjuggu á Akranesi alla tíð.
Þessi systkini hafa sett mikinn svip á
bæjarlífið; orðlagt drengskaparfólk
sem alls staðar hefur lagt gott til
mála.
Ragnheiður giftist ung Jóni Árna-
syni sem lést árið 1977. Jón var bæj-
arfulltrúi Sjálfstæðisflokksins á
Akranesi í 28 ár, Alþingismaður
Borgfirðinga og síðar Vestlendinga í
18 ár og framkvæmdastjóri um-
fangsmikilla útgerðar- og fisk-
vinnslufyrirtækja um áratugaskeið.
Þau Jón og Ragnheiður voru afar
samrýnd og studdi hún mann sinn
með ráðum og dáð í öllum hans at-
höfnum. Ragnheiður var mikil dugn-
aðarkona sem var óhrædd að takast
á við verkefnin. Gott dæmi um það er
að eftir að Jón lést tók Ragnheiður
sig til og lærði á bíl hálfsjötug og ók
um bæinn og sveitirnar um árabil.
Ragnheiður var alla tíð mjög virk í
starfi sjálfstæðismanna á Akranesi.
Hún var einn af stofnendum Sjálf-
stæðiskvennafélagsins Bárunnar ár-
ið 1962 og sótti alla fundi félagsins ef
hún gat komið því við. Einnig sótti
hún flestum betur hina ýmsu fundi
sjálfstæðismanna á Akranesi, jafnt
um bæjar- og landsmál eða hvað
RAGNHEIÐUR
ÞÓRÐARDÓTTIR
✝ RagnheiðurÞórðardóttir
fæddist á Akranesi
22. ágúst 1913. Hún
lést á Sjúkrahúsi
Akraness að morgni
20. maí síðastliðins
og var útför hennar
gerð frá Akranes-
kirkju 28. maí.
annað, sem fundað var
um, allt fram á þetta ár.
Þá sótti hún jafnan
landsfundi Sjálfstæðis-
flokksins og hafði af því
mikla ánægju.
Ragnheiður var ein-
staklega jákvæð og
skemmtileg í flokks-
starfinu. Aldrei heyrði
ég hana segja illt orð
um nokkurn mann. Við
sem verið höfum í
framboði fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn minn-
umst jákvæðni hennar
og elskulegheita hvort
sem vel eða illa gekk í kosningum.
Það var ómetanlegt að eiga hana að.
Við Guðný þökkum Ragnheiði
Þórðardóttur samfylgdina að leiðar-
lokum og sendum afkomendum
hennar innilegar samúðarkveðjur.
Guð blessi minningu þessarar góðu
konu.
Guðjón Guðmundsson.
Hver fögur dyggð í fari manns
er fyrst af rótum kærleikans.
Af kærleik sprottin auðmýkt er
við aðra vægð og góðvild hver,
og friðsemd hrein og hógvært geð
og hjartaprýði stilling með.
(H.H.)
Þessi orð eiga vel við Ragnheiði
Þórðardóttur sem nú er kvödd eftir
stutt en erfið veikindi. Hún var
Sjúkravinur, einn af stofnendum
deildarinnar hér á Akranesi. Hún
var alltaf tilbúin að hjálpa þegar til
hennar var leitað en lengst af var
hún við bókasafnið á Höfða, öllum
kær og hlý sem þangað komu.
Við Sjúkravinir þökkum henni frá-
bær störf og vináttu og söknum
hennar úr okkar fámenna fé-
lagsskap.
Börnum hennar öðrum ættingjum
og vinum færum við innilegar sam-
úðarkveðjur.
Sjúkravinir RKÍ, Akranesi.
MINNINGAR