Morgunblaðið - 29.05.2002, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 2002 MORGUNBLAÐIÐ
HAGSTOFA Íslands hefur síðan
1930 gefið út skýrslur um sveitar-
stjórnarkosningar og voru þær birt-
ar í Hagtíðindum fram til 1990, þeg-
ar farið var að gefa út sérstakar
skýrslur um sveitarstjórnarkosning-
ar. Á þessum rúmu sjötíu árum sem
liðin eru frá því að fyrsta skýrslan
var birt hefur margt breyst, fram-
boð hafa komið og farið og fjöldi
kjósenda hefur margfaldast á mörg-
um stöðum, meðal annars í Reykja-
vík.
Í borgarstjórnarkosningunum
1930 voru gild atkvæði 11.287. Þrír
flokkar voru í framboði, Sjálfstæð-
isflokkur, Alþýðuflokkur og Fram-
sóknarflokkur og fékk Sjálfstæðis-
flokkurinn 8 menn kjörna, Alþýðu-
flokkurinn 5 og Framsóknarflokkur-
inn 2.
Í kosningunum á laugardaginn
voru sex framboðslistar í boði, eins
og kunnugt er og greiddu 69.239
manns atkvæði, þar af voru 875 at-
kvæði auð og ógild. Atkvæðafjöldinn
hefur því aukist jafnt og þétt á þess-
um tíma.
Þjóðernissinnar buðu fram
lista í tvennum kosningum
Fjölmargir listar hafa komið fram
á sjónarsviðið í gegnum árin og get-
ur verið forvitnilegt að skoða nánar
kosningaúrslit á hverjum tíma. Sem
dæmi má nefna að Þjóðernissinnar
buðu fram lista í tvennum kosning-
um, árin 1934 og 1938, en í hvorugt
skiptið komu þeir manni að.
Þjóðvarnarflokkurinn kom manni
inn í borgarstjórn Reykjavíkur 1954
en missti hann út í kosningunum á
eftir. Árið 1962, þegar fjöldi gildra
atkvæða var kominn í 36.368 í
Reykjavík, bauð Þjóðvarnarflokkur-
inn fram lista ásamt Málfundafélagi
vinstri manna og fékk listinn fjögur
prósent atkvæða, en það nægði ekki
til að fá borgarfulltrúa. Í sömu kosn-
ingunum voru Óháðir bindindis-
menn í framboði og fengu þeir 893
atkvæði eða 2,5%.
Samtök frjálslyndra og vinstri
manna fengu kjörinn einn borgar-
fulltrúa í kosningunum 1970. Í
næstu kosningum á eftir voru Sam-
tök frjálslyndra og vinstri manna í
samstarfi við Alþýðuflokkinn og
fékk hreyfingin 6,5% atkvæða og
einn borgarfulltrúa. Sama ár var
Frjálslyndi flokkurinn í framboði en
náði ekki að koma sínum manni að.
Sjö listar í framboði 1990
Kvennaframboðið bauð fyrst fram
í borgarstjórnarkosningunum 1982
og fékk tvo borgarfulltrúa kjörna. Í
borgarstjórnarkosningunum það ár-
ið voru 49.262 gild atkvæði. Kvenna-
listinn átti síðan einn fulltrúa í borg-
arstjórn eftir kosningarnar 1986 og
1990. Árið 1990 voru alls sjö fram-
boð í borginni og fengu þau öll full-
trúa inn, nema Flokkur mannsins og
Grænt framboð. Nýr vettvangur
kom tveimur fulltrúum sínum að í
þeim kosningum.
Árið 1994 urðu mikil umskipti er
framboðin í Reykjavík, að undan-
skildum Sjálfstæðisflokknum, buðu
fram sameiginlega. R-listinn fékk
53% atkvæða í kosningunum 1994
og náði þar með meirihluta í borg-
inni, sem hann heldur nú þriðja
kjörtímabilið í röð. Sjálfstæðisflokk-
urinn hefur boðið fram lista undir
eigin nafni í öllum borgarstjórnar-
kosningum frá 1930.

 

 
    !
" 
! # 


 

 
$


%
%&
 




 
$


%
'
 

 


$




'%
 


 






'$
 



 


 






&

 
 


$



&&

 
 
 
 
 
$





(
 



 
 
 





(%





(


'
($
  
 

 
 




%

$
 
 
 


 
 






$&
 




 
 


 








 
 
(
$
%
  



(
$


$
  

 
 


&
$





!   "
#

  $%  &

 " !#


$%   &

 #'

 !#


  $% )


* (
)
) 

#'

+
 , !
'
 !
)
 


$%  
 !
)
 


"!
) 

&


(-
  



"




% 
 .
 
( , !
'
/

- /

 0



"!
)  #
/ (



1
  

)  *!+ 
 
 

 


$

'


%
  
 
 
$

'

 

 
 
 




'
$



 


$


%
%
,$
 "  
! #
- 
' Niðurstöður borgarstjórnarkosninga 1930–2002
Fjöldi kjósenda hefur marg-
faldast á rúmum sjötíu árum
vegar í sér verulega aukningu á rík-
isstyrkjum. Að mati hagfræðinga
hafa svona ríkisstyrkir til úreldingar
tilhneigingu til að leka aftur inn í
greinina með meiri sóknargetu. Þó
að tilgangurinn sé jákvæður og góð-
ur, hef ég efasemdir um að þetta
muni raunverulega virka.“
Árni sagði það sína skoðun að
vænlegra hefði verið fyrir Evrópu-
sambandið að draga verulega úr rík-
isstyrkjum til sjávarútvegs og taka
upp einhvers konar fiskveiðirétt-
indakerfi, t.d. kvótakerfi eða sókn-
ardagakerfi líkt og Færeyingar not-
ast við. Slíkt kerfi gæti hugsanlega
náð til Evrópusambandsins í heild en
eins kæmi til greina að byggja það á
svæðisbundinni stjórnun.
„Evrópusambandið segist ætla að
auka samráð við atvinnugreinina, en
því fylgir ekki sama ábyrgð og fylgir
samráði við atvinnugreinina hér á
landi þar sem samráðsaðilarnir hafa
mjög beina og áþreifanlega hags-
muni hvað varðar viðgang fiskistofn-
anna vegna kvótakerfisins.“
Árni sagðist ekki sjá að það væri
neitt í þessum tillögum sem gerði
það að verkum að aðild Íslands að
Evrópusambandinu yrði aðgengi-
legri út frá hagsmunum íslensks
sjávarútvegs. Ástæðan væri fyrst og
fremst sú að breytingarnar væru
ekki nægilega róttækar. „Það er
frekar verið að auka miðstýringuna
ÁRNI Mathiesen sjávarútvegsráð-
herra segir að tillögur framkvæmda-
stjórnar Evrópusambandsins um
breytingar á sjávarútvegsstefnu
sambandsins gangi ekki nægilega
langt. Að nokkru leyti sé verið að
leggja til breytingar sem þegar hafi
verið gerðar hér á landi. Hann gagn-
rýnir tillögur um úreldingu á fisk-
veiðiflotanum og segir að í þeim fel-
ist veruleg aukning á ríkisstyrkjum
til sjávarútvegs.
„Í sjálfu sér má segja að í heild séu
tillögurnar skref í rétta átt. Í flestum
atriðum er verið að taka á þáttum
sem við höfum þegar tekið á hjá okk-
ur og í sumum tilvikum er verið að
gera tillögu um atriði sem við höfum
framkvæmt en höfum síðan horfið
frá. Ég nefni þar þessa tillögu um
úreldingu á flotanum. Að mínu mati
ganga tillögurnar hins vegar ekki
nógu langt til þess að Evrópusam-
bandið mun ná almennilegum tökum
á þessari fiskveiðistjórnun.
Það er í sjálfu sér rétt sjónarmið
að flotinn sé of stór og það þurfi að
minnka hann til þess að hann verði
fjárhagslega hagkvæmari og í takt
við stærð fiskistofnanna, en í reynd
eru þeir með þessum tillögum að
auka ríkisstyrki til sjávarútvegsins.
Það er verið að beina ríkisstyrkjun-
um í aðrar áttir, þ.e. í meira mæli í
úreldingu og í að mennta sjómenn til
annarra starfa. Tillögurnar fela hins
en að minnka hana. Tillögurnar
ganga frekar í þá átt að verið sé að
færa vald frá aðildarríkjum til fram-
kvæmdastjórnarinnar. Það má
kannski segja það að það sé verið að
gera það vegna þess að menn telja að
aðildarríkin hafi ekki farið nægilega
vel með þetta vald,“ sagði Árni.
Verndun heimamiða
grundvallaratriði
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs, segist ekki hafa náð að
kynna sér tillögurnar ofan í kjölinn
og minnir á að enn eigi eftir að bera
þær undir aðildarþjóðir Evrópusam-
bandins til samþykkis. Hann segir
þó að grundvallaratriðið fyrir Ís-
lendinga varðandi sjávarútvegs-
stefnu ESB sé sameiginleg stjórn
veiða utan 12 mílna. Ef í tillögunum
felist aukinn verndun heimamiða,
þannig að sameiginleg fiskimið verði
ekki opnuð upp á gátt fyrir önnur að-
ildarríki, megi draga þá ályktun að
sjávarútvegsstefnan sé að þróast í
átt sem væri Íslendingum hagfelld.
Verði hinsvegar ekki gerðar neinar
breytingar á þessum þætti stefnunn-
ar, felist ekki í henni neinar breyt-
ingar sem geri hana aðgengilegri
fyrir Íslendinga. „Mér er ekki kunn-
ugt um að í tillögunum sé heldur að
finna breytingar á samningaforræði,
sem hlýtur að skipta okkur Íslend-
inga verulegu máli. Vissulega er það
jákvætt að í þessum tillögum er gerð
tilraun til að draga úr rányrkju og
ofveiði með niðurskurði á fiskveiði-
flotanum og hún þannig gerð ábyrg-
ari.
Þeim sem fylgst hafa með vinnu-
brögðum innan Evrópusambandsins
í tengslum við endurskoðun sjávar-
útvegsstefnunar, hlýtur að hrjósa
hugur við þeim grímulausu hrossa-
kaupum sem þar eru gerð og hversu
ólýðræðislega er unnið þar að mál-
um,“ segir Steingrímur.
Sverrir Hermannsson, formaður
Frjálslynda flokksins, sagðist ekki
bjartsýnn á að þessar tillögur fram-
kvæmdastjórnar Evrópusambands-
ins væru til bóta. „Ég sé ekki að það
hafi verið sýnt fram á að það sé
nokkur ástæða fyrir okkur að ganga
undir þetta jarðarmen. Heldur þvert
á móti. Ég er ennþá sannfærðari en
áður um að við megum hvergi nærri
þessu koma. Á meðan svo er, er að
mínu mati ekki til umræðu að ganga
í þetta Evrópusamband. Það kunna
líka að vera enn fleiri ástæður að það
er ekki komandi nærri því,“ sagði
Sverrir.
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingar, vildi ekki tjá sig um
tillögurnar þar sem hann hefði ekki
náð að kynna sér þær og ekki náðist í
Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra síðdegis í gær.
Sjávarútvegsráðherra gagnrýnir tillögur um breytta sjávarútvegsstefnu ESB
Tillögurnar eru ekki
nægilega róttækar
SAMFYLKINGIN og Framsókn-
arflokkurinn á Akranesi hafa
ákveðið að halda áfram meirihluta-
samstarfi í bæjarstjórn Akraness-
kaupstaðar. Frá þessu var gengið í
gær.
Flokkarnir hafa jafnframt óskað
eftir því við Gísla Gíslason bæj-
arstjóra að hann gegni áfram
starfi bæjarstjóra og hefur hann
fallist á það.
Óbreyttur
meirihluti á
Akranesi
BÆJARFULLTRÚAR K-lista
óháðra og Samfylkingar og Sjálf-
stæðisflokks náðu í gærkvöldi sam-
komulagi um myndun nýs meirihluta
um stjórn bæjarins næstu fjögur ár-
in.
Drög að málefnasamningi voru
lögð fyrir flokksfundi og stefnt er að
undirritun hans í dag. Sigurður Val-
ur Ásbjarnarson verður áfram bæj-
arstjóri, en fulltrúar flokkanna
skiptast á um forsæti bæjarstjórnar
og formennsku í bæjarráði. K-listinn
var með hreinan meirihluta í Sand-
gerði á síðasta kjörtímabili.
Nánar er fjallað um viðræður
stjórnmálaflokka í Sandgerði á Suð-
urnesjasíðu, bls. 15.
Nýr meiri-
hluti í
Sandgerði
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
VIÐRÆÐUR standa yfir milli
sjálfstæðismanna og Vinstri hreyf-
ingarinnar – græns framboðs á
Sauðárkróki um meirihlutasamstarf
í bæjarstjórn. Aðilar hafa ræðst við
síðustu daga og í gærkvöldi voru
fundir í flokksfélögunum á staðn-
um. Nokkur atriði eru óútkljáð í
viðræðunum, en jákvætt andrúms-
loft sagt ríkjandi. D-listinn fékk
þrjá menn í kosningunum en VG
tvo.
Á Blönduósi hafa Sjálfstæðis-
flokkur og Bæjarmálafélagið
Hnjúkar rætt saman frá því á
mánudag um samstarf í bæjar-
stjórn. Formlegur fundur var í
gærkvöldi og þar var ákveðið að
halda viðræðum áfram og góður
skriður virtist á málum. Á sunnu-
dag slitnaði upp úr viðræðum D-
lista og H-lista sem hafa verið í
samstarfi undanfarin ár.
Sjálfstæðis-
menn og VG í
viðræðum á
Sauðárkróki
♦ ♦ ♦
EKKI liggur fyrir niðurstaða í við-
ræðum Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks í Kópavogi um mynd-
un nýs meirihluta í bæjarstjórn.
Formlegar viðræður hófust á
mánudag og liggur ekkert fyrir um
hvenær þeim lýkur.
Óformlegar viðræður fóru fram
milli Sjálfstæðisflokks og Samfylk-
ingar á sunnudag, en formlegar við-
ræður milli þessara flokka verða
ekki hafnar nema að viðræðum
Sjálfstæðisflokks og Framsóknar-
flokks hafi áður verði slitið.
Síðasti fundur fráfarandi bæjar-
stjórnar Kópavogs var haldinn í
gær.
Viðræður
halda
áfram í
Kópavogi