Morgunblaðið - 30.07.2002, Síða 25

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 30. JÚLÍ 2002 25
ki Íslands hf. gerði í lok júní
ð fimm stofnfjáreigendur í
aup bankans á meirihluta
ginu 4,0. Ákvörðun bankans
byggðist á því mati að
ð nýta eigið fé sparisjóðsins
ir stofnfé.
nýtt einkahlutafélag, með
pþings, Sparisjóðabankans
risjóða, að því er upplýst er,
eigendum tilboð í stofnfé
nu 4,5. Í því felst að eigið fé
í reynd nýtt til að kaupa
N. Þannig er ljóst að þeir
ilboði standa hafa að engu
firlýsingar forsvarsmanna
anförnum vikum um ólög-
únaðarbankans.
Búnaðarbanka Íslands
aka þátt í hringekju inni-
firboða í stofnfjárhluti í
ndur við upphaflegt tilboð
,0. Tilboð Búnaðarbankans
ar ábyrgt, yfirvegað og lög-
. Ef, á hinn bóginn, Fjár-
elur heimilt að nýta eigið fé
aupa á stofnfé, eins og til-
hlutafélags gengur út á,
forsendur fyrir verðmati
ns á SPRON. Fari því svo
irlitið telji þessa aðferð lög-
aðarbankinn hækka tilboð
lboð Starfsmanna-
ns ekki standast
endurnir fimm, sem gerðu
fnfé SPRON með fulltingi
ns, sendu stofnfjáreigend-
nudag í framhaldi af tilboði
óðs SPRON ehf. Bréfið er
nfjáreigendum í SPRON
tilboð í stofnfjárhluti okkar
rá Starfsmannasjóði Spron
r vera einkahlutafélag, sem
ON hafi ákveðið að stofna. Í
gt, að bakhjarlar við tilboðs-
parisjóðir, Kaupþing banki
óðabanki Íslands hf. Fyrir
a tilboð er gert að undirlagi
RON.
ð megintilgangurinn með
r að koma í veg fyrir, að
ur nái að selja stofnfjár-
rra verði en framreiknuðu
og við höfum boðið þeim.
að í báðum tilboðunum er
ð tilboðsgjafi nái að kaupa
nu í sparisjóðnum. Með því
ilboð nú vonast tilboðsgjaf-
ga margir stofnfjáreigend-
til okkar, þannig að tilskilið
ekki og þar með verði ekki
pum á stofnfé á hærra verði
um vikum höfum við und-
undir stöðugum árásum frá
PRON vegna tilboðs okkar
hluti stofnfjáreigenda á
a þeir ítrekað sakað okkur
gegn lögum um viðskipta-
sjóði. Nú hafa þeir hins veg-
ið að standa að tilboði, þar
sparisjóða er notað til að
nfjáreigendur á yfirverði.
er þar um að ræða eigið fé
felst í eignarhluta hans í
ka hf. og Sparisjóðabanka
hins vegar eigið fé annarra
m hlýtur að teljast jafnhá-
fé SPRON ef miða má við
órnar SPRON síðustu vik-
að undanförnu hafa allir
um að slíkt sé ólögmætt,
m orðum kveðið á um þetta í
amkvæmt þessu nýja tilboði
i geta gengið eftir, þó að til-
di stofnfjáreigenda sam-
nað borð væri unnt, eins og
oðsgjafar ráðgera, að nota
óðs til að kaupa út stofnfjár-
m sparisjóði á hærra verði
gætu þeir, sem sparisjóð-
komið sér saman um að losa
reigendur í sjóðunum með
isjóðina kaupa þá út á víxl á
hærra verði en stofnverði. Eftir sætu þá
sparisjóðir, sem í heildina hefðu úr minna
eigin fé að spila en fyrr, en hefðu í staðinn
losað sig við stofnfjáreigendurna.
Það er svo athyglisvert að skoða þetta
nýja útspil og atburði sem því tengjast í
ljósi málflutnings stjórnenda SPRON
undanfarna daga eftir að umsögn Fjár-
málaeftirlitsins lá fyrir 19. júlí 2002.
1. Þeir hafa haldið því fram, að tilboð
okkar geti ekki gengið eftir, þar sem það
tryggi ekki að sparisjóðurinn sjálfur fái
hlutdeild í þeirri verðmætaaukningu, sem
í því felist, að greiða meira en nafnverð
fyrir stofnfé. Í fréttatilkynningu 19. júlí
2002 töldu þeir að umsögnina mætti túlka
þannig, að væru greiddir 2 milljarðar
króna fyrir 10% hlut stofnfjáreigenda ætti
að greiða 18 milljarða fyrir hin 90%. Í hinu
nýja tilboði er ekki gerð nein grein fyrir
hvernig svara eigi þessum sjónarmiðum.
2. Þeir hafa haldið því fram, að stjórn
SPRON sé óheimilt að samþykkja sölu á
stofnfé til okkar, þar sem hagsmuna spari-
sjóðsins af hlutdeild í kaupverðinu væri
ekki gætt. Hafa þeir gengið svo langt, að
telja það felast í umsögn Fjármálaeftirlits-
ins, að eftirlitið myndi grípa inn í atburða-
rásina og ógilda slíkt samþykki. Við blasir
því, að núverandi stjórn SPRON myndi
ekki samþykkja sölu á stofnfé á grundvelli
hins nýja tilboðs, þar sem hún sýnilega tel-
ur sér það óheimilt að lögum.
3. Það er einkar athyglisvert, að hinir
nýju tilboðsgjafar virðast hafa fengið
óhindraðan aðgang að skrá sparisjóðsins
yfir stofnfjáreigendur, þrátt fyrir að stjórn
sparisjóðsins hafi talið óheimilt að veita
okkur slíkan aðgang og hafi kært til
Hæstaréttar úrskurð Héraðsdóms
Reykjavíkur, sem heimilaði aðganginn.
Verður ekki betur séð en einkahlutafélag-
ið, sem tilboðið gerir, hafi fengið að nýta
sér skrána á tölvutæku formi til að koma
út tilboðsbréfinu til stofnfjáreigenda. Fyr-
ir liggur vitneskja um, að Guðmundur
Hauksson sparisjóðsstjóri hafi boðað
starfsmenn til fundar eftir hádegi í gær,
laugardag, og þar hafi verið tekin ákvörð-
un um stofnun einkahlutafélagsins og til-
boðsgerðina. Um kvöldmat voru bréfin
komin til stofnfjáreigenda. Við blasir að
einkahlutafélagið hefur fengið óhindraðan
aðgang að skránni og nýtingu hennar með
sama hætti og sparisjóðurinn sjálfur stæði
að verki. Þar með hefur þessum aðila, sem
ekki er í hópi stofnfjáraðila í SPRON, ver-
ið veittur aðgangur, sem stjórnin hefur
neitað stofnfjáreigendum um. Er það þó
skýrt í samþykktum sjóðsins, að einungis
stofnfjáreigendur skuli hafa aðgang að
skránni.
4. Engar upplýsingar liggja fyrir um
þann lögaðila sem gerir nú tilboðið til
stofnfjáreigendanna. Helst má skilja, að
þetta sé einkahlutafélag, sem eftir er að
stofna. Engar upplýsingar eru veittar um
félagið, svo sem um fjárhæð hlutafjár,
þrátt fyrir að verið sé að gera tilboð um
kaup á stofnfé, sem í heildina gæti numið
vel yfir 2 milljörðum króna. Ekki hefur
verið, svo vitað sé, sent erindi til Fjármála-
eftirlitsins til að fá samþykki við hæfi til-
boðsgjafans, en samkvæmt lögum er skylt
að afla slíks samþykkis fyrirfram. Það
hlýtur að teljast hæpið hvað sem öðru líð-
ur, að ætlast til þess að stofnfjáreigendur
samþykki tilboð frá slíkum aðila.
Þegar á allt þetta er litið vaknar sá
grunur, að sparisjóðsstjórinn hafi haft
frumkvæði að þessu nýja útspili, án þess
að hafa fyrst haft um það samráð við
stjórn SPRON. Alltént er ljóst að hug-
myndin þverbrýtur gegn þeim þunga mál-
flutningi sem formaður stjórnarinnar hef-
ur farið fram með á opinberum vettvangi
undanfarnar vikur. Nú síðast í Morgun-
blaðinu í dag, sunnudag, ítrekar hann þá
skoðun, að stjórn SPRON sé óheimilt að
samþykkja viðskipti með stofnfé, sem þó
hreyfa ekki við eigin fé sparisjóðs, eins og
nýja tilboðið gerir.
Frá upphafi þessa máls hafa stjórnend-
ur SPRON barist með oddi og egg gegn
því, að stofnfjáreigendur ættu þess kost,
að selja stofnfé sitt á hærra verði en fram-
reiknuðu stofnverði, sem þeir sjálfir höfðu
ætlað stofnfjáreigendum. Þetta hafa þeir
gert í þeim eina sýnilega tilgangi að
vernda völd þau og áhrif, sem þeir hafa
haft með því að fara með yfirráðin yfir eig-
in fé sparisjóðsins. Þessa hagsmuni hafa
þeir tekið fram yfir hagsmuni stofnfjáreig-
endanna, sem þeir þó sækja umboð sitt til.
Markmið hins nýja tilboðs er af sama toga.
Takist þeim að fá samþykki nægilega
margra stofnfjáreigenda við því hefur
þeim tekist að koma í veg fyrir, að við
náum að kaupa af þeim fjölda sem nauð-
synlegt er til að kaup okkar geti gengið.
Enginn selur þá neitt. Þeir munu þá sitja
áfram með yfirráðin yfir eigendalausa
fénu og halda þar með völdunum sem það
hefur fært þeim og þeir hafa varið með svo
heiftúðugum hætti sem raun ber vitni. Til-
gangi þeirra verður náð.
Það er nauðsynlegt, að brýna stofnfjár-
eigendur í Sparisjóði Reykjavíkur og ná-
grennis á að láta ekki blekkjast. Þeir verða
að sameinast um að taka tilboði okkar ef
þeir á annað borð vilja ná fram sölu á
hærra verði en stofnverði.
Svo sem fram kemur að framan byggist
tilboð einkahlutafélagsins á því, að unnt sé
að nota eigið fé sparisjóðs til að kaupa
stofnfé í öðrum sparisjóði á yfirverði. Það
er í sjálfu sér með ólíkindum, að þessi aðili
skuli setja fram tilboð á þessum grundvelli
miðað við málflutning undanfarinna vikna.
Nú á að nota féð, sem lög kveða á um að
nýtast skuli í þágu menningar- og líknar-
mála í hinum ýmsu byggðum landsins, til
að kaupa út stofnfjáreigendur í því eina
sýnilega markmiði, að tryggja völd og
áhrif stjórnenda sparisjóðs í Reykjavík.
Þetta hefur okkur aldrei dottið í hug að
hægt væri að gera. Sé þetta heimilt breyt-
ast allar forsendur fyrir þeim hugmyndum
um viðskipti með stofnfé sem við og Bún-
aðarbankinn höfum lagt til grundvallar,
því þá er unnt að nota eigið fé SPRON til
að kaupa stofnfé í næsta sparisjóði á yf-
irverði og svo koll af kolli. Þetta væri í
sjálfu sér fjárhagslega hagkvæm niður-
staða fyrir stofnfjáreigendur, því aðferðin
felur það í sér að þeir geti fengið miklu
meiri hlutdeild í eigin fé sparisjóðanna en
talið hefur verið heimilt hingað til. Þó að
við teljum nær útilokað, að aðferðin stand-
ist lög, höfum við fengið Búnaðarbankann
til að gera sérstaka fyrirspurn til Fjár-
málaeftirlitsins um þetta. Komi í ljós, að
þetta sé heimilt, mun bankinn greiða
stofnfjáreigendum í SPRON viðbót við
kaupverðið sem nemur viðbótargengi 1,5,
þannig að heildarverð til þeirra miðist þá
við gengið 5,5. Meðfylgjandi er yfirlitstafla
sem sýnir tölulegan samanburð á þeim til-
boðum sem fram hafa komið. (Tafla 2)
Innan sólarhrings eða svo munum við
senda þér nýjan kaupsamning til undirrit-
unar standi vilji þinn til þess. Kemur hann
í stað fyrri samnings, sem sendur var sl.
föstudag, 26. júlí 2002. Óskum við þá eftir
að samningurinn verði undirritaður sem
fyrst, helst ekki síðar en miðvikudaginn 6.
ágúst 2002, og sendur til lögmanns okkar
Jóns Steinars Gunnlaugssonar hrl. á
Skólavörðustíg 6B, pósthólf 47, 121
Reykjavík.
Reykjavík, 28. júlí 2002,
Ingimar Jóhannsson, Pétur H. Blöndal,
Sveinn Valfells, Gunnlaugur M. Sig-
mundsson, Gunnar A. Jóhannsson.“
Starfsmannafélag SPRON sendir
frá sér yfirlýsingu
Stjórn starfsmannafélags SPRON
sendi frá sér eftirfarandi yfirlýsingu á síð-
degis á sunnudag vegna bréfs fimmmenn-
inganna:
„Stjórn starfsmannafélags SPRON vill
leiðrétta þær rangfærslur sem koma fram
í bréfi frá 5-menningunum svokölluðum,
til stofnfjáreigenda SPRON, sunnudaginn
28. júlí. Þar er því haldið fram að Guð-
mundur Hauksson sparisjóðsstjóri hafi
boðað starfsmenn til fundar eftir hádegi
laugardaginn 27. júlí 2002.
Hið rétta er að starfsmenn, sem velt
hafa þeirri hugmynd fyrir sér að starfs-
mannasjóður SPRON keypti meirihluta
stofnfjár SPRON, fengu stjórn starfs-
mannafélagsins til liðs við sig til þess að
boða til skyndifundar starfsmanna. Á
þessum fundi var tekin ákvörðun um að
stofnað yrði félag til að gera tilboð í stofnfé
SPRON, með því markmiði að tryggja
óbreytta starfsemi SPRON og standa vörð
um starfsöryggi starfsmanna.
Reykjavík, 28. júlí 2002.
Stjórn starfsmannafélags SPRON,
Regína Vilhjálmsdóttir,
Smári Hrólfsson, Viglín Óskarsdóttir,
Ágústa Hjartar, Jónína Pálsdóttir.“
Stjórnarfundur SPRON samþykkir
tvær ályktanir
Stjórn SPRON kom saman til fundar í
hádeginu í gær þar sem lagt var fram svar
Fjármálaeftirlitsins frá því í gær við fyr-
irspurn frá stjórn SPRON og jafnframt
samþykkti stjórnin tvær yfirlýsingar. Sú
fyrri er svohljóðandi:
„Á stjórnarfundi Sparisjóðs Reykjavík-
ur og nágrennis, sem haldinn var mánu-
daginn 29. júlí 2002, var samþykkt eftirfar-
andi yfirlýsing vegna yfirtökutilrauna
Búnaðarbankans og fimm stofnfjáreig-
enda í SPRON:
Stjórn SPRON hefur frá upphafi lýst
þeirri skoðun sinni að yfirtökutilboð Bún-
aðarbankans standist ekki lög. Svar Fjár-
málaeftirlitsins í dag við fyrirspurn stjórn-
arinnar og lögfræðiálit Sigurðar Líndal,
sem unnið var fyrir stjórn SPRON, stað-
festa þá skoðun að stjórn sparisjóðsins
beri að hafna framsali á stofnfjárhlutum
sem byggist á tilboði Búnaðarbankans.
Þrátt fyrir að eftir því hafi verið leitað hef-
ur Fjármálaeftirlitið heldur ekki staðfest
samning Búnaðarbankans og fimmmenn-
inganna. Rennir það enn frekari stoðum
undir þá afstöðu stjórnar SPRON að
henni hefði aldrei verið heimilt að fallast á
yfirtökutilboð Búnaðarbankans. Með því
hefði hún einfaldlega brotið lög.
Frá því að Fjármálaeftirlitið úrskurðaði
að ekki væri bannað í lögum að selja
stofnfé í sparisjóðum á hærra verði en
uppreiknuðu nafnverði hefur stjórn
SPRON reynt að fá skýr svör frá stjórn-
völdum um réttarstöðu sparisjóðsins og
stofnfjáreigenda hans. Verði sá skilningur
á lögunum viðurkenndur mun stjórn
SPRON ekki leggjast gegn viðskiptum
með stofnfé SPRON á þeim grunni og leita
hagkvæmustu kosta sem völ er á fyrir
sparisjóðinn og stofnfjáreigendur hans.“
Síðari yfirlýsing stjórnarinnar er svo-
hljóðandi:
„Á stjórnarfundi Sparisjóðs Reykjavík-
ur og nágrennis, sem haldinn var mánu-
daginn 29. júlí 2002, var eftirfarandi yf-
irlýsing vegna vantrauststillögu, sem
borin hefur verið fram á stjórnina, sam-
þykkt:
Fjármálaeftirlitið hefur með bréfi 29.
júlí 2002 svarað fyrirspurn stjórnar
SPRON um heimild stjórnar til sam-
þykktar framsals stofnfjárskírteina, sem
gerð yrðu á grundvelli samnings Búnaðar-
banka Íslands hf. og fimm stofnfjáreig-
enda í SPRON frá 25. júní sl. Fjármálaeft-
irlitið fer í svari sínu yfir helstu
niðurstöður sínar og segir síðan afdrátt-
arlaust: „Með hliðsjón af framangreindu
taldi Fjármálaeftirlitið að stjórn spari-
sjóðsins bæri að hafna framsali.“
Sveinn Valfells hefur borið fram van-
trauststillögu á stjórn SPRON og er
ástæðan fyrir flutningi hennar sögð sú, að
stjórn SPRON „hyggist ekki samþykkja
viðskiptasamninga með stofnfé í spari-
sjóðnum, sem gerðir verða á grundvelli
samnings okkar fimm stofnfjáreigenda við
Búnaðarbanka Íslands hf.“ Því þurfi að
víkja núverandi stjórn frá og kjósa aðra
stjórn „sem ekki hefur þá fyrirfram af-
stöðu til viðskipta á þessum grundvelli,
sem núverandi stjórn hefur lýst sig hafa,
heldur verður reiðubúin til að hlíta meiri-
hluta stofnfjáreigenda“.
Tillaga um vantraust á stjórn fyrir þær
sakir einar að hún neiti að brjóta lög er al-
varleg. Ennþá alvarlegra er að hún skuli
runnin undan rifjum fyrirtækis í eigu þess
sama ríkisvalds og lögin setur. Stjórn
SPRON mun hér eftir sem hingað til fara í
hvívetna að lögum og hún er sannfærð um
að vilji stofnfjáreigenda hvað það varðar
er jafneindreginn.“
Athugasemdir vegna einkahluta-
félags starfsmanna
Stofnfjáreigendurnir fimm sem gert
hafa tilboð í allt stofnfé SPRON sendu í
gær frá sér frekari athugasemdir vegna
frétta af stofnun einkahlutafélags starfs-
manna SPRON. Yfirlýsing þeirra er svo-
hljóðandi:
„Fimm stofnfjáreigendur sem gert hafa
tilboð í allt stofnfé SPRON óska eftir að
gera eftirfarandi athugasemdir vegna
frétta um einkahlutafélag starfsmanna
SPRON.
1. Ekki hefur verið gefið upp hve mikið
hlutafé er í félaginu. Ekki er komin til-
kynning til hlutafélagaskrár um stofnun
félagsins. Óstofnað einkahlutafélag getur
ekki stofnað til löggerninga.
2. Hlutafé verður, að sögn væntanlegs
formanns félagsins, greitt inn með þeim
hætti, að stofnendurnir, sem eru sagðir
vera starfsmenn SPRON, leggja inn í fé-
lagið stofnfé sitt í sparisjóðnum á genginu
4,5. Ekki virðist vera um að ræða frekari
hlutafjárframlög. Meðal annars hefur sér-
staklega verið sagt, að Kaupþing banki hf.,
Sparisjóðabanki Íslands og aðrir spari-
sjóðir muni ekki leggja hlutafé inn í félag-
ið, enda væri þá með augljósum hætti ver-
ið að nýta eigið fé sparisjóða til að kaupa
stofnfé á hærra verði en nafnverði. Það
banna lögin.
3. Formaðurinn segir að taka eigi 400
milljón króna lán. Til tryggingar greiðslu
þess hyggjast hluthafarnir setja hlutafé
sitt í félaginu að veði. Með þeim hætti er í
reynd verið að veðsetja stofnféð, enda
mun einkahlutafélagið ekki eiga neinar
aðrar eignir. Samkvæmt 18. gr. laga um
banka og sparisjóði er veðsetning stofn-
fjárhlutar í sparisjóði óheimil.
4. Á þessum grundvelli sendir óstofnað
einkahlutafélagið út bindandi tilboð til
allra stofnfjáreigenda í SPRON um kaup á
stofnfé á genginu 5,5. Ef allir stofnfjáreig-
endur samþykktu væri þetta félag búið að
taka á sig skuldbindingar að fjárhæð um
2,7 milljarðar króna.
5. Það er augljóst, að stofnun einka-
hlutafélags starfsmannanna og tilboðs-
gerð þess er hrein leiksýning. Stofnfjár-
eigendur í SPRON munu aldrei geta selt
stofnfé sitt þessum aðila. Leiksýningin er
sýnilega sett á svið til að blekkja stofnfjár-
eigendur frá því að selja fimmmenning-
unum stofnfé sitt. Forsenda tilboðs fimm-
menninga er að þeir nái að kaupa að
minnsta kosti meira en helming stofnfjár-
ins í sparisjóðnum. Láti nægilega margir
stofnfjáreigendur blekkjast verður því
ekkert af neinum kaupum á stofnfé.“
isjóði Reykjavíkur og nágrennis gerðu stofnfjáreigendum ný kauptilboð um helgina
tökin um SPRON
harðna enn








 
 
  




 










 


  







  

  !  
" 


          




 








  
 


     
# $  

 %&

 

  %
' 
  #  !(
"   
 
%&

 
 
    #
$  
  #  (!(






   Tafla 1.
Tafla 2.