Morgunblaðið - 05.09.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
NÝLIÐINN ágústmánuður var
fremur þungbúinn á landinu, að sögn
Trausta Jónssonar veðurfræðings.
Úrkoma var í meira lagi en hiti nærri
meðaltali. Sólskinsstundir voru vel
undir meðaltali og hefur þannig ekki
sést jafnlítið til sólar í ágúst á Ak-
ureyri frá árinu 1989, eða í 13 ár.
Trausti segir sumarmánuðina þrjá
hafa verið í meðallagi, júní hafi verið
sérlega hlýr og hitamet þann mánuð
verið slegin víða um land en síðan
hafi júlí og ágúst verið í kringum
meðaltalið. Ekki sé hægt að tala um
mikið rigningarsumar þó að veðrið
hafi verið með þungbúnara móti.
„Bæði í júlí og ágúst komu góðir
dagar þannig að við þurfum ekkert
að gefa sumrinu sérlega vond eftir-
mæli. Júní fær góða einkunn, sér í
lagi á Suður- og Vesturlandi fyrri
hluta mánaðarins. Við fáum ekki svo
góðan hálfan mánuð nema á margra
ára fresti,“ segir Trausti en dagana
3. til 17. júní stóð yfir einstakur hlý-
indakafli. Dagana 10. og 11. júní fuku
hitamet víða um land, t.d. var 22,4
gráðu hiti í Reykjavík þann 11. sem
er hæsti júníhiti sem mælst hefur.
Trausti hefur gefið júlímánuði þá
einkunn að tíðarfar hafi ekki verið
fjarri meðallagi en um mikinn hluta
landsins hafi verið drungalegt. Að-
spurður hvort ekki sé lengur hægt
að treysta á júlímánuð sem aðalsum-
arleyfistímann segir Trausti að það
hafi í raun aldrei verið hægt.
Meðalhiti í Reykjavík í ágústmán-
uði var 10,2 stig sem er í meðallagi. Á
Akureyri var meðalhitinn einnig 10,2
stig sem er 0,2 gráðum yfir meðal-
lagi. Meðalhiti á Hveravöllum var 6,7
stig, en 10,6 í Akurnesi í Hornafirði.
Úrkoma í Reykjavík mældist 76,8
mm í ágúst og er það um fjórðungi
umfram meðallag, úrkomudagar
voru tveimur fleiri en í meðalári. Á
Akureyri mældist úrkoman 49,1 mm
sem er um 40% umfram meðallag og
úrkomudagar voru fjórum fleiri en í
meðalári. Í Akurnesi mældist úr-
koman 81,1 mm. Sólskinsstundir í
Reykjavík mældust 127 í ágústmán-
uði og er það 28 stundum minna en í
meðalári, en á Akureyri mældust
sólskinsstundirnar 96 og er það hið
minnsta í ágúst frá 1989.
Ágústmánuður var fremur þungbúinn líkt og sumarið í heild
Ekki sést jafnlítið til sólar
í ágúst í 13 ár á Akureyri
GATNAMÁLASTJÓRI Reykjavík-
ur segir ekkert óeðlilegt við að bíla-
lestir myndist á álagstímum í um-
ferðinni og segir ástand í erlendum
borgum af sömu stærð og Reykjavík
yfirleitt verra.
Samkvæmt mælingum Gatna-
málastofu er umferðin í borginni í
lágmarki um verslunarmannahelgi
en eykst svo jafnt og þétt til ágúst-
loka um leið og aðstæður til aksturs
versna með minnkandi birtu. Þegar
skólarnir byrja um mánaðamótin
ágúst/september kemur síðan tals-
verður kippur í umferðina eins og
ökumenn á höfuðborgarsvæðinu
hafa sjálfsagt flestir orðið varir við.
Víða myndast bílalestir á fjölförnum
gatnamótum, ekki síst við fram-
haldsskóla og háskóla enda eru
þetta fjölmennir vinnustaðir.
Sigurður I. Skarphéðinsson
gatnamálastjóri segir að í sjálfu sér
sé ekkert óeðlilegt við að biðraðir
myndist á álagstímum. Væri gatna-
kerfið hannað þannig að ekki yrðu
biðraðir á mestu álagstímum á
morgnana og seinnipartinn yrði
gatnakerfið of umfangsmikið. „Það
er ekkert óeðlilegt að gera ráð fyrir
því að á álagstímum myndist bið-
raðir. Það verður á hinn bóginn að
gæta að því að það taki ekki óeðli-
lega langan tíma að koma sér á milli
staða, jafnvel á mestu annatímum.
Ef litið er til borga erlendis af svip-
aðri stærð og Reykjavík má sjá
sama ástand og hér og yfirleitt er
ástandið þar verra,“ segir hann. Að-
spurður segir hann að vafalaust
megi finna gatnamót sem þurfi að
laga og víða hefði verið æskilegra að
grípa til aðgerða fyrr. Nefnir hann
t.d. breikkun Gullinbrúar og mislæg
gatnamót Miklubrautar og Skeiðar-
vogs sem dæmi um aðgerðir sem
hefði þurft að ráðast í fyrr en gert
var. Telur hann að við Gullinbrú sé
nú eðlilegt ástand þótt þar myndist
biðraðir á álagstímum. Sigurður
segir að verið sé að kanna mögu-
leika á breytingum á gatnamótum
Kringlumýrarbrautar og Miklu-
brautar og hefur m.a. komið til tals
að reisa þar mislæg gatnamót. Ekk-
ert hefur þó verið ákveðið í þeim
efnum. Sigurður segir að miðað við
það hvernig gatnamótin eru núna,
sé lítið hægt að gera til að greiða
fyrir umferð. Þannig myndu t.d.
beygjuljós til vesturs af Kringlu-
mýrarbraut lengja biðraðir á Miklu-
braut. Að öllu jöfnu gangi umferðin í
borginni vel fyrir sig. Miklar tafir
geti hins vegar orðið þegar slys
verður á stofnbraut á háannatíma og
t.d. önnur akreinin lokast. „Þá ertu
kominn í biðraðir sem geta kostað
þig verulegan tíma,“ segir Sigurður.
Erfitt að bæta við bílastæðum
Í Morgunblaðinu í gær var greint
frá því að við framhaldsskóla og há-
skóla er víða skortur á bílastæðum
fyrir nemendur. Þeir fara ferða
sinna í auknum mæli á einkabíl og
þótt víða hafi verið bætt við bíla-
stæðum dugir það ekki alltaf til. Sig-
urður segir að í eldri hverfum hafi
skipulagsyfirvöld einfaldlega ekki
séð fyrir þessa miklu bílaeign sem
nú er staðreynd. Skólastjórnendur
reyni eftir mætti að leysa vanda-
málin en víða sé óhægt um vik að
bæta við bílastæðum. Nemendur
leggja því gjarna í nærliggjandi
íbúðahverfum við misgóðar undir-
tektir íbúanna.
Gatnamálastjórinn í Reykjavík segir að umferðin í borginni gangi yfirleitt vel
Ekkert óeðlilegt
við bílalestir
á háannatíma
Morgunblaðið/Júlíus
„Það er ekkert óeðlilegt að gera ráð fyrir því að á álagstímum myndist
biðraðir. Það verður á hinn bóginn að gæta að því að það taki ekki óeðli-
lega langan tíma að koma sér á milli staða, jafnvel á mestu annatímum,“
segir Sigurður I. Skarphéðinsson, gatnamálastjóri Reykjavíkur.
STOFNANIR og samtök sem
unnið hafa að fíkniefnavörnum
eru í dag veikari en áður en um-
fangsmiklum, ríkisstyrktum
átökum var hleypt af stokkun-
um. Þetta er álit Þórarins Tyrf-
ingssonar, yfirlæknis á Vogi.
Hann segir áhuga unglinga á
vímuefnum hafa aukist í mörg
ár og hafi hann aldrei verið
meiri en nú. Það sama er að
gerast víða um heim og ungum
fíkniefnaneytendum, sem koma
í meðferð hjá SÁÁ, fjölgar stöð-
ugt. Orsökin er samtvinnun
margra þátta, s.s. að auðveld-
ara er að nálgast efnin og fram-
boðið og fjölbreytileikinn er
meiri.
Mikið í húfi
„Við erum þátttakendur í al-
þjóðlegri þróun sem hefur
stefnt í eina átt alveg frá Bítla-
árunum, þ.e. að vímuefnaneysla
hefur aukist,“ segir Þórarinn.
„Það verður ekkert lát á því.
Hvað varðar okkar varnir má
segja að áhrif nýlegra átaka,
sem gerð voru hjá ríkisstjórn
og sveitarfélögum og er nú lok-
ið, hafi verið á báða vegu.
Stofnanir og frjáls félagasam-
tök í landinu sem fyrir voru og
sinna forvörnum, eru að því að
mér virðist, veikari eftir þessi
átök en þau voru fyrir. Fjár-
magnið fer í stóru átaksverk-
efnin, í stað þess að styrkja til
dæmis SÁÁ. Við vorum með
forvarnadeild en urðum að
leggja hana af.“ Þórarinn segir
þessi átök einnig hafa verið til
góðs og hafi þau komið í veg
fyrir enn frekari fíkniefna-
neyslu.
Hann telur að efla mætti
fíkniefnavarnir frekar með
ýmsum hætti, en segir fjármuni
skorta til verkefnisins. „Það
mætti t.d. hækka framlagið til
forvarna í gegnum Forvarnar-
sjóð sem er nú 50 milljónir. Það
mætti hækka það strax í 500
milljónir, það er það mikið í
húfi. Með þeim hætti væri t.d.
hægt að koma fólki inn í
skólana sem gæti greint fyrstu
einkenni um vímuefnavanda-
mál meðal skólafólks.“
Áhugi ungs fólks á
fíkniefnum aldrei ver-
ið meiri að mati SÁÁ
Fé
vantar
til for-
varna
HÁHYRNINGURINN Keikó, sem
heldur til í Skálavíkurfirði í Noregi,
fékk nokkuð færri heimsóknir á
þriðjudag en deginum áður þótt
ekki sé þar með sagt að Keikó-
umræðan sé horfin úr fjölmiðlum. Í
norska blaðinu Adressavisen var
t.d. velt upp þeirri spurningu hvort
hvalir væru eins gáfaðir og af er
látið úr því Keikó synti ótilneyddur
inn í lögsögu hvalveiðiþjóðar. Hval-
veiðiþjóðin norska hefur engu að
síður tekið Keikó fagnandi þrátt
fyrir að sumir telji að honum sé of-
viða að lifa með frelsinu. Betra sé
að hafa hann í umsjá manna þar
sem tryggt sé með fóðrun hans eða
drepa hann til að fyrirbyggja að
hann verði hungurmorða við nátt-
úrulegar aðstæður. Norski hvala-
sérfræðingurinn Nils Øien hefur
verið áberandi í umræðunni að und-
anförnu og er þeirrar skoðunar að
Keikó sé ekki fær um að lifa sjálf-
stæðu lífi í sjónum. Øien sagði í
samtali við Morgunblaðið í gær, að
Keikó skapaði ennfremur vanda-
mál með veru sinni í Skálavík-
urfirði þar sem hann ógnaði laxeldi
í firðinum. Øien sagði að Keikó
skelfdi fiskinn í kvíunum með þeim
afleiðingum að fiskurinn væri hætt-
ur að éta. „Þetta skapar að sjálf-
sögðu vandamál í fiskeldinu,“ segir
Øien.
Telur Keikó ekki mikilvægan
í vísindalegu tilliti
Aðspurður segir hann að fiski-
ræktendur mættu bregðast við slík-
um ógnunum upp að vissu marki og
skjóta t.d. seli sem ógnuðu fiskeld-
inu en þegar um hvali væri að ræða
þyrfti að fá leyfi hjá yfirvöldum.
Aðspurður um hvort Keikó nyti
einhverrar friðhelgi út frá vísinda-
sjónarmiði, sagðist Øien ekki telja
svo vera. „Keikó er ekki mikil-
vægur í vísindalegu tilliti. Honum
hefur verið haldið föngnum í um 20
ár og hefur alið mestan sinn aldur
með fólki, sem hefur alið önn fyrir
honum. Hann tilheyrir ekki sam-
félagi háhyrninga og ég efast um
að hann geri það nokkurn tíma.
Eftir svo langan tíma með mönnum
þekkir hann ekki lengur merkjamál
háhyrningasamfélaganna.“
Þjálfarar Keikós hafa verið í
Noregi til að fylgjast með honum
og fagna minnkandi straumi gesta
til hans er haft eftir Colin Baird
þjálfara Keikós í Dagsavisen. Enn-
fremur hefur sjávardýrasafnið í
Álasundi hvatt fólk til að láta Keikó
í friði. Baird telur óréttlætanlegt að
drepa Keikó svo fremi sem þjálf-
arar hans séu til staðar og verk-
efnið um frelsun hans sé enn í
gangi.
Óheimilt að
skjóta Keikó án
leyfis yfirvalda
Reuters
Keikó sést hér á „spjalli“ við forvitna bátsverja á Skálavíkurfirði.