Morgunblaðið - 05.09.2002, Blaðsíða 21

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2002 21
VÆNDI er vaxandi í Íran þótt það
sé bannað en nú heyrast raddir um
að leyfa það undir ströngu eftirliti.
Hóruhúsin yrðu að vísu nefnd „sið-
semdarhús“, hversu undarlega sem
það hljómar en markmiðið yrði að
hafa taumhald á vændi í landinu, að
sögn The New York Times.
Íhaldssamt dagblað í Íran, Afari-
nesh, sagði nýlega frá því að tvær
opinberar stofnanir hefðu lagt til að
vændi yrði leyft. Ætlunin væri að
láta liðsmenn öryggissveita, dóms-
kerfisins og trúarleiðtoga annast
rekstur siðsemdarhúsanna þar sem
ungir karlar og konur gætu átt kyn-
lífsfundi við heilnæmar og öruggar
aðstæður. En margir íslamskir
klerkar, stjórnmálamenn og tals-
menn kvennasamtaka mótmæla ein-
dregið hugmyndinni.
Fyrir íslömsku byltinguna 1979
var vændiskonum gert að halda sig í
sérstökum hverfum, í höfuðborginni
Teheran hét hverfið Shahr-e-no.
Byltingarstjórnin lét jafna það við
jörðu og farið var að refsa fyrir
vændi með húðstrýkingu.
En nú, rúmlega tveim áratugum
síðar, er vændi samt sem áður
stundað um landið allt. Samkvæmt
opinberum tölum eru um 300.000
portkonur í Teheran þar sem alls
búa um 12 milljónir manna. Einn af
fáum trúarleiðtogum sem mælt hef-
ur með siðsemdarhúsunum áður-
nefndu er ajatollah Muhammad
Moussavi Bojnordi.
„Ég myndi ekki hafa stutt sið-
semdarhúsin ef ástandið í samfélag-
inu væri ekki svona slæmt,“ hafði
dagblaðið Etemad eftir honum. „Ef
við viljum vera raunsæ og losa borg-
ina við konur af þessu tagi verðum
við að feta þá braut sem íslam býður
okkur.“
Hugmyndin að baki siðsemdar-
húsunum byggist á því að shíta-
grein íslams, sem þorri Írana aðhyll-
ist, leyfir svonefnt sigheh, þ.e. tíma-
bundið hjónaband. Slík hjónabönd
geta varað í nokkrar mínútur eða 99
ár, ekkjum sem þurfa á fjárhags-
legri aðstoð að halda er oft ráðlagt
að eignast mann/menn með þessum
hætti. Parið getur ákveðið fyrirfram
hve lengi sambandið skuli standa og
nóg er að fara með ákveðna tilvitnun
í Kóraninn. Hver sem er má fara
með tilvitnunina og ekki þarf að láta
skrá hjónabandið. Yfirleitt fá konur
greidda nokkra fjárupphæð fyrir að
samþykkja hvílubrögðin.
Talsmenn kvenfrelsis gagnrýna
hugmyndina um siðsemdarhús.
„Með tillögunni er verið að leggja að
jöfnu vændiskonur og venjulegt
ungt fólk eins og um sama bás sé að
ræða,“ sagði Fatimeh Rakei, sem á
sæti í kvennanefnd þingsins. „Tíma-
bundið hjónaband ætti aðeins að
koma til greina í ákveðnum tilfell-
um,“ sagði hún og gagnrýndi að
þessi tilhögun væri notuð til að leysa
félagsleg vandamál eins og vændi.
Vændið ýtir undir
útbreiðslu alnæmis
Útbreiðsla alnæmis vekur ugg í
Íran og þáttur vændis í henni er
ótvíræður. Áður breiddist HIV-veir-
an einkum út með óhreinum nálum
fíkniefnaneytenda en nú eru vænd-
iskonur farnar að hafa mikil áhrif.
Dagblaðið Entekhab skýrði nýlega
frá því að tvær systur, 16 og 17 ára
gamlar, hefðu smitað alls um 1.100
manns.
Oftast tengist vændi mikilli fá-
tækt, fíkniefnaneyslu og heimilisof-
beldi. Kvennatímaritið Zanan birti í
mánuðinum viðtöl við nokkrar ung-
lingsstúlkur sem sögðust hafa litið á
vændi sem öruggt skjól þrátt fyrir
strangar refsingar við því. Ein sagð-
ist tvisvar hafa verið húðstrýkt en
fyndist refsingin skárri en það sem
faðir hennar, sem er fikniefnaneyt-
andi, hefði gert henni að þola.
Stúlka sem nefnd er Susan segist
ekki vita mikið um alnæmi en segist
aldrei myndu fara í siðsemdarhús
jafnvel þótt henni væri heitið að
kynlífsfélagi hennar væri heilbrigð-
ur. „Hvernig get ég treyst ríkis-
stjórn sem aldrei hefur kært sig um
konur eins og mig?“ spurði hún.
„Þeir vilja bara leita að nýrri leið til
að græða peninga handa sjálfum
sér.“
Augnablikshjóna-
bönd í stað vændis?
Írönsk stjórnvöld íhuga að leyfa í reynd vændi
en binda það við svonefnd „siðsemdarhús“
Reuters
Fjöldabrúðkaup fór fram á íþróttaleikvangi í Teheran í vetur, um 900 manns gengu í hjónaband. Fyrst á
vettvang var þessi stúlka. En kynlíf er líka stundað fyrir hjónaband og áhyggjur af vændi fara vaxandi.
’ Tímabundiðhjónaband ætti
aðeins að koma til
greina í ákveðnum
tilfellum. ‘