Morgunblaðið - 13.10.2002, Side 25

heitir það þriðja, eða hét, Sam-
skeyti, klifunarkenndur kafli þar
sem sama píanóstefið er endurtekið
en spenna og (hægfara) framvinda
kraumar undir. Ekki tekst að láta
lögin renna saman á tónleikunum,
millikaflinn er svo veikur að fólk
tekur ekki eftir honum og klappar
ofan í allt saman. Hljómsveitin held-
ur þó áfram að spila, hækkar sig
þegar fólk er búið að klappa og í
kaupbæti stuttbylgjubrak;
hmmm … er þetta ekki einmitt upp-
hafsstef Fyrsta? – hlýtur að hafa
gleymst og hent inn hér, sér-
kennilegt.
Enn höldum við okkur á plötunni
því fjórða lagið, Njósnavélin, er ein-
mitt líka það fjórða þar, lag sem
sumir þekkja úr kvikmyndinni Van-
illa Sky, en aðrir af tónleikum,
klingjandi hrífandi gítarar með
brothættri raddsetningu og síðan
barokkpíanó, klavíkordhljómur, í
lokin. Að þessu sinni er píanóið hik-
andi, óframfærið, staldrar feimn-
islega við í dansinum og fjarar síð-
an út.
Hér stígum við út úr svigunum
um stund því nýtt lag er á boð-
stólum, Salka, rokklag sem stingur
skemmtilega í stúf við það sem á
undan er komið, en á eftir að móta
betur, skerpa kaflaskipti.
Enn erum við utan sviganna því
næst á dagskrá er gamalt lag, Olsen
Olsen af Ágætis byrjun, og þaðan
höldum við aftar í tíma í átt að Von
og Hafssól, sem hefur lifað lengi á
tónleikadagskrá Sigur Rósar; dugir
vel til að slútta tónleikunum, í bili
að minnsta kosti.
Áheyrendur vilja meira og
klappa sveitina upp kröftuglega.
Ekki birtast þó þeir Sigur Rósar-
félagar strax því Anima kemur á
svið og byrjar á drungalegum
ómstríðum inngangi í rúmar þrjár
mínútur áður en eiginlegt lag hefst;
viðeigandi að á undan Von skuli
koma óvissa og jafnvel ótti.
Lokalag tónleikanna er síðan
Popplagið, hvað annað, því ekki er
hægt að flytja það nema síðast, eftir
annan eins hápunkt er ekkert að
segja, allt annað er þögn eins og
maðurinn sagði.
Ljósmynd/Björg Sveinsdóttir
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 13. OKTÓBER 2002 25
eftir því hvað flestum finnst þannig
að textarnir verða síbreytilegir.
Essilska
Þess má til gamans geta að und-
anfarið hefur álíka samkeppni verið í
gangi á vefsetri sem tengt er hljóm-
sveitinni, www.sigur-ros.co.uk, en á
því kepptust menn um að finna text-
ann við lagið Njósnavélin (eða lag 4
fyrir smámunasama). Sigurvegarinn
fór þá leið að búa til nýtt tungumál
sem hann kallar essilsku og útleggur
textann svo:
Essil on
Essil on erifet al
Essil on
Essil on eriftel al
Essil on
Jón Þór segist reyndar alltaf hafa
sungið lög Sigur Rósar án orða eftir
því sem þau urðu til, og víst er það al-
gengt meðal tónlistarmanna, en síðan
fundist hann knúinn til að setja við
þau hefðbundinn texta. „Það finnst
öllum tilheyra að hafa texta og þannig
settum við texta við lögin á Ágætis
byrjun vegna þess að okkur fannst
það vera skylda, þó okkur langaði
ekkert sérstaklega til þess.“
Á tónleikaferðum sem farnar voru
til að kynna Ágætis byrjun vildu þeir
félagar frekar spila ný lög en þau sem
voru á plötunni, enda skemmtilegra
að fást við eitthvað nýtt. Nú standa
þeir í sömu sporum, búnir að spila
lögin af ( ) á tónleikum alllengi og eiga
eftir að spila lengi enn því kynning er
rétt að hefjast. Jón Þór tekur undir
að það verði svolítið erfitt að spila
þessi lög „enn einu sinni“, eins og
hann orðar það, „en við notum ýmis
ráð til að gera þetta skemmtilegra
fyrir okkur, gerum nýjan bakgrunn
og leikum okkur meira með lögin á
tónleikum. Við erum líka með ný lög
til að spila, að vísu ekki mörg. Við höf-
um bara haft svo lítinn tíma til að
semja undanfarna mánuði,“ segir
hann. „Það var ekki fyrr en við vorum
að æfa í stúdíóinu að búa okkur undir
tónleikaferðina að við höfðum frið til
að semja lög og erum komnir með tvo
skemmtilega grunna sem eru svolítið
öðruvísi. Á plötunni eru tveir helm-
ingar, tveir svigar, seinni helmingur-
inn eru elstu lögin, en sá fyrri miklu
nýrri, með breyttri hljóðfærasetn-
ingu, ég farinn að spila á röddina
mína í sampler, Orri farinn að fara af
trommusettinu og á hljómborð og
Goggi kominn á Moog. Á lögunum
söngvari hljómsveitarinnar, segir að
líkt og svo margt sem viðkemur
hljómsveitinni hafi sú hugsun að láta
plötuna heita einhverju tákni laumast
inn hjá þeim smám saman frá því þeir
fóru að vinna að skífunni. „Við vorum
upphaflega að spá í hring og síðan í
brotinn hring, loks sviga. Við vildum
hafa umslagið einfalt og byggja á ein-
földum hlutum, tókum því myndir
fyrir utan stúdíóið hjá okkur og unn-
um úr þeim, látum þær koma í gegn
um umslagið ef svo má segja. Síðan
byrjar þetta allt að tengjast – um leið
og við þurfum að fara að tala um plöt-
una og greina hana og okkur sjálfa
höfum við áttað okkur á því að það
var einhver hugsun á bak við þetta
sem var að stýra okkur.“
Vonlenska
Meðal þess sem mönnum fannst
hvað merkilegast við hljómsveitina á
sínum tíma var að Jón Þór syngi á til-
búnu tungumáli, vonlensku eins og
það var kallað. Reyndar héldu út-
lenskir að allt sem hann syngi væri á
vonlensku, en aðeins var sungið svo í
einu lagi á Ágætis byrjun. Á ( ) ber
aftur á móti svo við að vonlenskan
hefur náð yfirhöndinni, ekki heyrist
orð á plötunni þó þar séu mörg hljóð
sem gætu eins verið orð.
„Okkur fundust viðbrögðin við
Ágætis byrjun utan úr heimi svo
ánægjuleg þar sem hver var skilja
lögin og textana á sinn hátt,“ segir
Jón Þór. „Okkur bárust allskonar
túlkanir á því sem fólk sem ekki
kunni íslensku taldi okkur vera að
segja, hver skildi það út frá sínu lífi
og sínum aðstæðum sem var okkur
mjög dýrmætt,“ segir hann og bætir
við að þeir félagar geri einmitt hlust-
endum auðveldara að koma sínum
skilningi að; inni í umslaginu er allt
autt til að áheyrendur geti skrifað
eigin texta eða teiknað myndir eða
hvaðeina þegar þeir hlusta á plötuna.
„Fólk sem fær plötuna í hendur þarf
að klára hana sjálft, þarf sjálft að
fylla inn í svigana og tengja plötuna
við sitt eigið líf. Mér finnst það miklu
meira spennandi að fá sögur fólksins
sem er að hlusta en að söngvarinn sé
að segja einhverja sögu frá sínu lífi.“
Það er meira í bígerð þessu tengt; á
vefsetri hljómsveitarinnar stendur til
að koma upp þannig búnaði að gestir
geti skrifa eigin texta í þartilgerða
reiti og síðan mun tölvuforrit sjá um
að vinna úr þeim skrifum og raða upp
sem við vorum að semja um daginn
erum við svo aftur komnir í hefð-
bundnari hljóðfæraskipan þannig að
það verður gaman að sjá hvert þetta
fer.“
Fjörutíu tónleikar á
tveimur mánuðum
Þriðjudaginn 1. október hófst í
Lundúnum tónleikaferð Sigur Rósar
til að fylgja eftir ( ) og alls leikur
hljómsveitin á um fjörutíu tónleikum
á tveimur mánuðum. Jón Þór segir að
þeir hlakki til að leggja af stað, það sé
búið að vera svo mikið álag á hljóm-
sveitinni og löng vinnulota að baki.
„Það verður vitanlega stress í byrjun
þegar við erum að stilla þetta allt
saman, en svo verður þetta bara eins
og frí, við erum farnir að kunna svo
vel á það að túra.“
Eftir tónleikaferðina hyggjast þeir
félagar taka sér frí í desember og jan-
úar, en síðan leggja upp aftur í mars
og spila í mánuð eða svo. Eftir segir
Jón Þór að þá langi til að taka frí í
nokkra mánuði, geta slakað á og sam-
ið ný lög. Jólafríið, ef kalla má það
svo, verður þó ekki alveg frí, því
hljómsveitin hyggst halda tvenna
tónleika hér á landi í desember, leik-
ur í Háskólabíói 12. og 13. desember.
„Þetta er vitanlega mikil vinna,“
segir Jón Þór, „en það má líka hafa
gaman af því að ferðast á nýja staði
og kynnast nýju fólki,“ segir hann en
það er ekki bara að þeir kynnist nýju
fólki, þeir kynnast líka skrýtnu fólki;
sérlundað fólk heillast af hljómsveit-
inni, ekki síður en venjulegt, enda sér
maður það iðulega á tónleikum ytra,
og les á vefsíðum, að ýmsir hafa sér-
kennilega sýn á hljómsveitina og verk
hennar. „Við sogum að okkur furðu-
fugla,“ segir Jón Þór og kímir, en
segir svo af meiri alvöru: „Við rek-
umst oft á fólk sem vantar fyllingu í
líf sitt og er að reyna að nota okkur til
að bæta úr því, oft fólk sem er svo
ólíkt manni sjálfum að það er erfitt að
skilja það, fólk sem er eins og það lifi
fyrir okkur, ferðast milli tónleika og
jafnvel á milli landa til að sjá okkur og
eltir okkur jafnvel til Íslands.
Okkur þykir vænt um það fólk sem
er að hlusta á okkur og reynum að
sinna því, tala við þá sem bíða eftir
okkur eftir tónleika og skrifa á diska
og svoleiðis, en við erum bara fjórir
innhverfir gæjar að semja tónlist fyr-
ir okkur sjálfa, þannig að þessi að-
dáun er frekar óþægileg.“