Morgunblaðið - 22.10.2002, Blaðsíða 20

ERLENT
20 ÞRIÐJUDAGUR 22. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
YFIRMENN stærstu fjármálafyrir-
tækjanna lýsa almennt yfir ánægju
með þróun mála í einkavæðingu rík-
isstjórnarinnar. Eins og kunnugt er
hefur verið tilkynnt að Samson eign-
arhaldsfélag, sem er í eigu feðganna
Björgólfs Guðmundssonar og Björg-
ólfs Thors Björgólfssonar auk
Magnúsar Þorsteinssonar, kaupi
45,8% hlut ríkisins í Landsbanka Ís-
lands hf. á 12,3 milljarða króna.
Sigurður Einarsson, forstjóri
Kaupþings banka, segist fagna sölu
á hlut ríkisins í Landsbankanum.
„Það er vissulega fagnaðarefni að
þetta mál sé loksins í höfn. Það er
hins vegar umhugsunarefni, í ljósi
umræðunnar um einkavæðingu
Fjárfestingarbanka atvinnulífsins á
sínum tíma, að ríkið skuli nú fara
sömu leið og við lögðum til þá. Kaup-
þing varð fyrir töluverðum óþægind-
um vegna þess máls og því er vert að
menn spyrji sig hvort þeir hafi ekki
látið höggin dynja á sendiboðanum,
e.t.v. þeim sem síst skyldi,“ segir
Sigurður.
Sama hver kaupir
Hann segist vona að Búnaðar-
bankinn verði nú seldur hið snarasta.
„Mér er nokk sama hver kaupandinn
er. Aðalatriðið er, að ríkið láti sig
hverfa af þessum samkeppnismark-
aði. Ég er ekki í nokkrum vafa um,
að vinnubrögð og hugsunarháttur
breytast við það,“ segir hann, „og
mér hefur fundist að menn hafi að
sumu leyti misst sjónar á aðalatriði
málsins að undanförnu; hugmynda-
fræðinni. Markmiðið hlýtur að vera
að koma rekstri samkeppnisfyrir-
tækja úr höndum ríkisins, ekki fjár-
öflun fyrir ríkissjóð,“ segir hann.
Sigurður segir of snemmt að segja
fyrir um afleiðingar þessara breyt-
inga. „Það er ekki hægt að útiloka
einhvers konar endurskipulagningu,
hvort sem hún verður í formi sam-
runa eða á annan hátt,“ segir hann,
„en í öllu falli er ljóst að hún verður
auðveldari eftir einkavæðinguna.“
Bjarni Ármannsson, bankastjóri
Íslandsbanka, segir að skoðun bank-
ans hafi alltaf verið að einkavæðing
fjármálafyrirtækja sé af hinu góða.
„Samkeppnisrekstur eins og banka-
rekstur á að okkar viti að vera í
höndum einkaaðila. Því fögnum við
sölu ríkisins á hlut sínum í Lands-
bankanum,“ segir hann.
Breytingarnar auðvelda hagræðingu
Bjarni segir að hlutverk ríkisins á
fjármálamarkaði eigi að vera tví-
þætt. „Annars vegar á það að sjá til
þess að lagasetning og umgjörð
markaðarins séu í lagi, þannig að
hann njóti trausts og virki sem inn-
viður í samfélaginu. Hins vegar á það
að hafa eftirlit með því að leikreglum
sé fylgt. Með þessum breytingum er
markaðurinn að nálgast það form
sem við sjáum í þróaðri iðnríkjum,“
segir hann. Bjarni segir að það form
sé hvað líklegast til að vera hvetjandi
á hagvöxt. „Þessar breytingar hljóta
að auðvelda hagræðingu á markaðin-
um. Hins vegar er engin leið að sjá
fyrir í hverju hún verður fólgin,“
segir hann.
Sem kunnugt er tilkynnti einka-
væðingarnefnd að gengið yrði til við-
ræðna við tvo hópa um kaup á hlut
ríkisins í Búnaðarbankanum, annars
vegar Kaldbak hf. og hins vegar
S-hópinn svokallaða. Bjarni segist
vera undrandi á að Íslandsbanki
skuli hafa verið útilokaður frá frek-
ari viðræðum. „Við erum hissa á því
að ekki skuli vera rætt við okkur, þar
sem við höfum lýst yfir áhuga á þess-
um viðskiptum,“ segir hann, „en
þarna er t.a.m. verið að ræða við að-
ila sem sögðust hafa meiri áhuga á
Landsbankanum, sem nú er búið að
selja,“ segir hann. Bjarni segir að
einkavæðingarnefnd hafi ekki gefið
upp ástæðu þess að ekki yrði fram-
hald á viðræðum við bankann.
Léttir fyrir starfsfólk
Guðmundur Hauksson, spari-
sjóðsstjóri SPRON, segist fagna söl-
unni. „Ég tel að þetta sé mjög góð
ákvörðun fyrir bankann. Ljóst er, að
erfitt hefur verið að reka hann við
það óvissuástand sem hefur nú lengi
verið ríkjandi. Tíðindin eru örugg-
lega léttir fyrir stjórnendur og
starfsfólk,“ segir hann.
Guðmundur segir að ljóst sé að
hinir nýju hluthafar í Landsbankan-
um séu mjög atorkumiklir. „Þeir
hafa sýnt mikla hæfni í viðskiptum,
bæði hérlendis og erlendis. Þess
vegna tel ég að bankanum sé mikill
akkur í að fá þá til liðs við sig,“ segir
hann.
Að sögn Guðmundur er almennt
séð mjög æskilegt að ítök ríkisins í
atvinnulífinu minnki. „Að því hefur
verið stefnt og þess vegna eru þetta
góð tíðindi. Hins vegar er ljóst að
stjórnvöld hafa algjörlega skipt um
skoðun á nauðsyn þess að tryggð
verði dreifð eignaraðild. Sala á nær
helmingi bankans til eins aðila geng-
ur auðvitað þvert á áform þeirra og
málflutning í byrjun,“ segir hann.
Frelsið hefur orðið til góðs
Guðmundur segir að hið tiltölu-
lega nýfengna frelsi á fjármagns-
markaði hafi haft góðar afleiðingar
fyrir íslenskt efnahagslíf. „Fyrir
nokkrum árum voru fá stór og öflug
fyrirtæki á Íslandi. Frelsið hefur
leitt til þess að nú höfum við mörg
stór og öflug fyrirtæki. Þessu ber að
fagna, en vissulega verður að gæta
þess að mál þróist ekki út í öfgar,
með of miklum samruna og sam-
þjöppun á markaði,“ segir hann.
Guðmundur segist telja að óæski-
legt væri ef fjármálafyrirtækjum
myndi fækka. „Ég hef alltaf haldið
því fram að hægt sé að hagræða mik-
ið í íslensku bankakerfi á núverandi
grundvelli. Hægt er að nýta betur
þau tækifæri sem gefast á sviði
tæknimála. Að sumu leyti stöndum
við einna fremst í heiminum hvað
snertir notkun tækninnar, en eigum
ónýtt tækifæri sem gætu þýtt millj-
arða hagræðingu á ári fyrir þjóðfé-
lagið.“
Hann segist telja nauðsynlegt að
samkeppnin sé sem öflugust. „Þar af
leiðandi teldi ég mjög óæskilegt ef
fjármálafyrirtækjum fækkaði. Hins
vegar er afar heppilegt að þau styrk-
ist, eins og t.a.m. þegar erlendir fjár-
festar komu inn í Landsbankann og
þegar Kaupþing hefur verið að
styrkja stöðu sína erlendis. Ég tel að
fyrirtæki á íslenskum markaði muni
tengjast erlendum mörkuðum í
auknum mæli í framtíðinni. Þannig
verði hér mjög öflugar einingar í
samkeppni, neytandanum í vil. Þó
gæti maður séð fyrir sér einhvern
samruna innan sparisjóðanna,“ segir
hann.
Einkavæðing af hinu góða
Árni Tómasson, bankastjóri Bún-
aðarbankans, segist vera ánægður
með þróun mála. „Ég hef lýst því yfir
að ég telji einkavæðingu bankanna
vera af hinu góða,“ segir hann. Árni
segir að tímabært sé að ríkið hverfi
af markaðinum sem bankaeigandi.
Aðspurður segir Árni að nú sé
mikilvægt að sala á hlut ríkisins í
Búnaðarbankanum gangi sem hrað-
ast fyrir sig. „Enda er það í sam-
ræmi við stefnu ríkisstjórnarinnar.
Það er öllum í hag að handtökin verði
snör,“ segir hann.
Árni segir að einkavæðingin ætti
a.m.k. ekki að hindra frekari hag-
ræðingu á markaðinum. „Samþjöpp-
un og hagræðing hefur verið nokkuð
stöðug að undanförnu. Ég á von á því
að þessi þróun haldi áfram, frekar en
að hún taki sérstakan kipp við þessa
breytingu,“ segir hann.
Forsvarsmenn fjármálafyrirtækja um sölu á 45,8% hlut
ríkisins í Landsbankanum til Samsonar eignarhaldsfélags
Almenn ánægja
með söluna
Morgunblaðið/Kristinn
Forsvarsmenn fjármálafyrirtækja fagna sölu á 45,8% hlut í Landsbankanum.
BÚNAÐARBANKINN hefur
ákveðið að lækka vexti óverð-
tryggðra útlána um 0,30 prósentu-
stig. Lækkun innlánsvaxta verður á
bilinu 0,05-0,3 prósentustig, mis-
munandi eftir einstökum innláns-
formum bankans. Þessar breytingar
á vaxtakjörum Búnaðarbankans eru
í kjölfar ákvörðunar bankastjórnar
Seðlabankans í síðustu viku um
lækkun stýrivaxta um 0,30. Breyt-
ingarnar tóku gildi í gær.
Í tilkynningu frá Búnaðarbankan-
um kemur fram að óverðtryggð út-
lánakjör Búnaðarbankans hafi lækk-
að um 4,45 prósentustig frá nóv-
emberbyrjun 2001 þegar núverandi
vaxtalækkunarferli hófst. Óverð-
tryggð innlánskjör hafa hins vegar
lækkað minna eða á bilinu 0,95-4,02
prósentustig, mismunandi eftir ein-
stökum innlánsreikningum. Til við-
bótar hefur Búnaðarbankinn ákveð-
ið að lækka verðtryggð vaxtakjör sín
um 0,2 prósentustig. Ákvörðunin er
tekin í ljósi þeirrar þróunar sem átt
hefur sér stað nú í haust á markaði,
en þar hefur ávöxtunarkrafa verð-
tryggðra bréfa verið að síga niður á
við.
Búnaðarbankinn
lækkar vexti
ÞÉTTSETIN Boeing 747-400-
þota japanska flugfélagsins í inn-
anlandsflugi lenti í alvarlegri
ókyrrð í gær með þeim afleiðingum
að 17 manns um borð slösuðust, að
því er félagið greindi frá. Tíu voru
farþegar og sjö flugliðar, og var
fólkið flutt á sjúkrahús í Tókýó.
Um borð í vélinni voru 556
manns, áhöfn og farþegar, á leið
frá borginni Fukoka á eynni
Kyushu til Tókýó, og er þetta um
90 mínútna flug. Sagði talsmaður
flugfélagsins að einn hinna slösuðu
hefði brákaða mjaðmagrind og yrði
líklega að dvelja á sjúkrahúsi í allt
að þrjá mánuði. Ekki var ljóst í
gær hvað olli ókyrrðinni sem vélin
lenti í er hún var að byrja að lækka
flugið.
17 slösuðust í ókyrrð
Tókýó. AP.
MIKILL fögnuður ríkti meðal fanga
sem streymdu út úr fangelsum í Írak
á sunnudag eftir að Saddam Hussein
tilkynnti að hann hefði veitt öllum
föngum landsins sakaruppgjöf.
Stjórn landsins sagði að með sakar-
uppgjöfinni væri Saddam að þakka
fyrir eindreginn stuðning við hann í
þjóðaratkvæðagreiðslu í vikunni sem
leið og stefnu stjórnarinnar.
Colin Powell, utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, lýsti sakaruppgjöf-
inni sem blekkingu og spáði því að
margir fanganna yrðu handteknir
aftur.
Stjórn Íraks skýrði ekki frá því
hversu margir fangar hefðu verið
látnir lausir en í Bagdad var áætlað
að þeir væru um 150.000. Á meðal
fanganna voru tugir þúsunda manna
sem voru handteknir af pólitískum
ástæðum.
Sakaruppgjöfin virtist mælast vel
fyrir meðal almennings í Írak og tal-
ið var að markmiðið með henni væri
að senda þau skilaboð að Saddam
óttaðist ekki andstæðinga sína
heima fyrir.
Fangarnir héldu á eigum sínum í
plastpokum og pappakössum þegar
þeir streymdu út úr fangelsunum,
sungu og hrópuðu vígorð til stuðn-
ings Saddams.
„Við fórnum blóði okkar og sál fyr-
ir Saddam!“ söng einn þeirra eftir að
hafa afplánað sjö ár af tíu ára fang-
elsisdómi fyrir að stela logsuðutæki.
„Við erum tilbúin að verja leiðtoga
og land okkar með blóði okkar,“
sagði hann. „Við fáum núna frábært
tækifæri til að hefja nýtt líf og ég
ætla að gera allt sem ég get til að
lenda ekki aftur í fangelsi.“
Ríkissjónvarpið í Írak sagði að
arabar frá öðrum löndum hefðu einn-
ig fengið sakaruppgjöf, en ekki kom
fram hvort á meðal þeirra væru Kúv-
eitar sem voru handteknir í Persa-
flóastyrjöldinni árið 1991. Kúveitar
segja að Írakar hafi ekki gert grein
fyrir afdrifum 600 manna frá Kúveit
og fleiri löndum sem hurfu í stríðinu.
AP
Þúsundir ættingja íraskra fanga hlaupa inn í fangelsi nálægt Bagdad eftir
að Saddam tilkynnti að hann hefði veitt öllum föngum sakaruppgjöf.
Föngum í Írak
veitt almenn
sakaruppgjöf
Bagdad. AP.
SÆNSKA lögreglan sagði í gær, að
skammbyssa, sem komið hefði í leit-
irnar við húsleit hennar í síðustu viku,
tengdist ekki morðinu á Olof Palme,
forsætisráðherra Svíþjóðar, 28. febr-
úar árið 1986.
„Rannsóknir á byssunni hafa leitt í
ljós svo ekki verður um villst, að hún
var ekki notuð er Palme var skotinn
til bana,“ sagði saksóknarinn Klas
Bergenstrand í viðtali við sænsku
fréttastofuna TT.
Byssan, sem er af gerðinni .357
Magnum, fannst við húsleit í Stokk-
hólmi vegna ábendingar frá manni,
sem tengist Christer Pettersson.
Hann var á sínum tíma dæmdur í
undirrétti fyrir morðið á Palme en
síðan sýknaður í hæstarétti.
Palme var að koma úr kvikmynda-
húsi ásamt konu sinni þegar ókunnur
maður hljóp að honum og skaut hann.
Hefur morðið verið mikil ráðgáta alla
tíð síðan og prófun á að minnsta kosti
500 skammbyssum af Stokkhólms-
svæðinu hefur engan árangur borið.
Ekki tengt Palme-morði
Stokkhólmi. AFP.