Morgunblaðið - 08.11.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 8. NÓVEMBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
HEILDARSKATTTEKJUR sveit-
arfélaganna í fyrra voru 65,1 millj-
arður króna og hækkuðu um 18%
frá fyrra ári. Á sama tíma jukust
heildarskuldir sveitarfélaganna um
3,1 milljarð króna eða í 64,2 millj-
arða króna.
Nettórekstrarkostnaður sveitar-
félaganna var 53,8 milljarðar og
hækkaði um rúm 17% frá fyrra
ári. Þegar búið var að greiða
rekstur og fjármagnskostnað
stóðu eftir 11,5% skatttekna sem
er sama hlutfall og árið áður en
mun lægra en á árinu 1999.
Þetta kom m.a. fram í setning-
arræðu Vilhjálms Þ. Vilhjálmsson-
ar, formanns stjórnar Sambands
íslenskra sveitarfélaga á fjármála-
ráðstefnu sveitarfélaga.
Hallinn í fyrra
hátt í níu milljarðar
Vilhjálmur sagði að 8,7 milljarða
króna hefði vantað upp á að skatt-
tekjur sveitarfélaga nægðu fyrir
rekstri, fjármagnskostnaði og fjár-
festingum í fyrra og það væri mun
verri staða en á árinu áður.
Nettófjárfestingar sveitarfélag-
anna námu 16,2 milljörðum í fyrra
en voru mun minni árin á undan
eða í kringum tíu milljarða. Vil-
hjálmur sagði að þarna væri fyrst
og fremst um að ræða fjárfest-
ingar í skólahúsnæði, gatnakerfi
og íþróttahúsum.
Vilhjálmur nefndi að mörg sveit-
arfélög hefðu selt eignir sínar til
að mæta erfiðri skuldastöðu og
fjárfestingarþörf en ljóst væri að
slíkt yrði aðeins gert einu sinni.
„Sífellt fleiri sveitarfélög glíma við
erfiða fjárhagsstöðu og þungan
skuldabagga og það ætti ekki að
vefjast fyrir neinum sem grand-
skoðar þróun í fjármálum sveitar-
félaga á undanförnum árum að
þessa skuldasöfnun verður að
stöðva.“
Um samskipti ríkis og sveitarfé-
laga sagði Vilhjálmur að því væri
ekki að leyna að sér þættu fulltrú-
ar ríkisvaldsins, bæði fram-
kvæmda- og löggjafarvald, oft
sýna fjármálum sveitarfélaganna
mikið tómlæti og litinn skilning.
„Á hinn bóginn skortir þar ekki
vilja til að fela sveitarfélögunum
kostnaðarsöm verkefni og er þá
nánast í engu horft til fjárhags-
legrar getu þeirra og skuldastöðu.
Sama á við í tengslum við aðrar
aðgerðir, svo sem skattalagabreyt-
ingar sem veruleg áhrif geta haft á
fjárhag sveitarfélaganna. Þá er í
engu horft til þess fjárhagslega
svigrúms sem þeim er sniðið.“ Þá
benti Vilhjálmur á að lækkun
skatta á fyrirtæki og rýmkun
heimilda til stofnunar einkahluta-
félaga hefði leitt til þess að gríð-
arleg fjölgun hefði orðið á stofnun
þeirra að undanförnu og ætla
mætti að sveitarfélögin yrðu ár-
lega af a.m.k eins milljarðs króna
tekjum af þessum sökum.
Ekkert samráð haft
við sveitarfélögin
„Ekkert samráð var haft við
sveitarfélögin um áhrif þessara
skattalagabreytinga þótt þau séu
af þessari stærðargráðu sem er af-
ar óeðlilegt.
Ég tel því mjög brýnt að þegar
á næsta ári, strax að afloknum al-
þingiskosningum, verði enn á ný
hafin vinna við heildarendurskoð-
un á tekjustofnum sveitarfélaga og
verkaskiptingu ríkis og sveitarfé-
laga.“
Sveitarfélögin skulduðu
64 milljarða króna í fyrra
Æ fleiri sveitarfélög í landinu
glíma við erfiða fjárhagsstöðu
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
segist í samtali við Morgunblaðið
geta tekið heilshugar undir nýja
þjóðhagsspá Seðlabankans sem ger-
ir ráð fyrir góðum horfum í efna-
hags- og peningamálum hér á landi.
„Spáin er raunsæ og mjög í sam-
ræmi við það sem við höfum haft á
tilfinningunni og sagt frá um nokk-
urt skeið, eða í eitt og hálft ár.
Reyndar fannst ýmsum það ekki
vera raunhæft mat hjá okkur fyrir
fáeinum mánuðum. Spáin er ljóm-
andi góð og staðfestir það sem við
höfum haldið fram. Hún gefur öll
efni til þess að menn séu bjartsýnir
og framtakssamir,“ segir Davíð.
Hann fagnar einnig ákvörðun
Seðlabankans um að lækka stýri-
vexti í níunda sinn á þessu ári. Sú
þróun hafi verið hagstæð en spurn-
ing hvort hún hafi mátt byrja fyrr.
Aðalatriðið sé að fylgja lækkuninni
fast eftir. Bendir Davíð einnig á að
bensínverð fari lækkandi og það eigi
að vera hagstætt fyrir þjóðarbúið.
Bankarnir hafi sömuleiðis verið að
lækka raunvexti af verðtryggðum
lánum.
Vaxandi líkur á
byggingu álvers
Þjóðhagsspá Seðlabankans gerir
ekki ráð fyrir að ráðist verði í stór-
framkvæmdir við álbræðslur og
virkjanir sem í bígerð eru á Austur-
landi. Davíð segir að hér sé um var-
færnissjónarmið að ræða, skynsam-
lagt sé að gera ekki ráð fyrir
framkvæmdunum fyrr en þær séu
fastar í hendi. Hárrétt sé að reikna
sér ekki einhverjar forsendur sem
ekki sé endanlega ákveðið. Davíð tel-
ur þó vaxandi líkur á því að Alcoa
reisi álver í Reyðarfirði.
„Okkar reynsla er sú að hollara sé
að slá ekki neinu föstu fyrr en allt er
undirskrifað og menn byrjaðir að
framkæma. Undirbúningsfram-
kvæmdir eru að vísu hafnar og Alcoa
tekur þátt í því með okkur. Fyrir-
tækið ábyrgist ákveðna hlutdeild ef
ekkert verður af neinu og það er já-
kvætt,“ segir Davíð.
Forsætisráðherra um þjóðhagsspá Seðlabankans
Staðfestir það sem
við höfum sagt
GLERAUGUN sem Ingibjörg Sól-
rún Gísladóttir, borgarstjóri, setti
upp í gleraugnaversluninni Sjáðu í
gær, fóru henni alveg ágætlega.
Borgarstjóri var fyrsti við-
skiptavinur Sjáðu eftir að verslunin
tók til starfa á nýjan leik. Eins og
kunnugt er eyðilögðust fyrri húsa-
kynni verslunarinnar að Laugavegi
40 í eldsvoða 20. október. Gler-
augnaverslunin er nú komin í nýtt
húsnæði sem er aðeins neðar á
Laugavegi, nánar tiltekið í húsi nr.
32. Gömlum viðskiptavinum ætti því
ekki að verða skotaskuld úr því að
finna staðinn.
Í gær hófu stórvirkar vinnuvélar
að rífa niður húsið Laugaveg 40,
þar sem Sjáðu var til húsa fyrir
brunann.Var húsið metið ónýtt og
viðgerðir á því ekki taldar borga
sig. Átti þeirri vinnu að ljúka áður
en verslanir opnuðu kl. 10 í morgun.
Morgunblaðið/Sverrir
Eigendur gleraugnaverslunarinnar Sjáðu, Gylfi Björnsson sjónfræðingur og Anna Þóra Björnsdóttir versl-
unarstjóri, gátu gefið Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur borgarstjóra góð ráð um val á gleraugum.
Sjáðu
opnað á
nýjum stað
eftir bruna

Laugavegur/23
„ÞVÍ miður vantar mjög mikið upp á að
börn, unglingar og fullorðnir noti end-
urskinsmerki,“ segir Sigurður Helgason
hjá Umferðarstofu og telur hann þörf á
að huga verulega að þessum málum. End-
urskinsmerki séu örugglega til á vel-
flestum heimilum og fáist víðast hvar í
apótekum og skortur á merkjum því eng-
in afsökun. Best væri þó ef yfirhafnir
barna og unglinga væru hannaðar þannig
að í þær væru saumuð endurskinsmerki.
Þannig hafi það t.d. verið á svokölluðum
Kraft-göllum sem urðu vinsælir fyrir
nokkrum árum.
„Síðan er önnur hlið á þessu máli. Hluti
af okkar umferðarkerfi er þannig að það
passar engan veginn að börn og unglingar
séu að fara yfir götur á jafn hættulegum
stöðum og raun ber vitni,“ segir hann.
Slysum fjölgar þegar dregur úr birtu
Karl Steinar Valsson, aðstoðaryfirlögregluþjónn í Reykjavík, segir
að umferðarslysum fjölgi jafnan á haustin um leið og dregur úr birtu.
Nú sé runninn upp sá árstími sem sé einna verstur hvað skyggni varð-
ar enda gjarnan votviðrasamt í byrjun vetrar og enginn snjór til að
kasta frá sér birtu.
Hann hvetur foreldra til að ganga úr skugga um að börn þeirra séu
með endurskinsmerki og jafnframt vera börnum sínum góð fyrirmynd
með því setja sjálfir upp slík merki. Eins verði ökumenn að aka með
gát og huga að ljósabúnaði.
Auka þarf
notkun endur-
skinsmerkja
Morgunblaðið/Ómar