Morgunblaðið - 24.12.2002, Page 31

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 24. DESEMBER 2002 31
Bjarni Ara
Birgir Braga Kalli Olgeirs
Jóel Pálsson
Steingr.
Guðm.
Einar
Jónsson
Sími 552 9900Sími 595 1960
Forsala í anddyri
Súlnasals á Radisson SAS Hótel Sögu
26. desember frá kl. 13-20
Spariklæðnaður
Miðaverð kr. 2.000
Húsið opnað kl. 22
JÓLADANSLEIKUR
MILLJÓNAMÆRINGANNA
26. desember, annan í jólum, í Súlnasal á Radisson SAS Hótel Sögu
Páll Óskar
Raggi Bjarna
Bogomil Font
ÞEGAR Leifur Þórarinsson féll frá á
vordögum árið 1998 hvarf af sjónarsvið-
inu einn af merkustu tónsmiðum Íslend-
inga. Leifur var gjarnan óhátíðlegur
þegar hann kom fram og við hann var
rætt, næstum hversdagslegur, og fátt
virtist honum fjarlægara en að setja sig
á stall. Í þessu sambandi má benda á
skemmtilegt viðtal sem Arndís Björk
Ásgeirsdóttir átti við Leif í nóvember
1997 og má heyra í lok geislaplötunnar
För (ITM 7-12) sem kom út árið 1999.
„Maður lýsir alltaf einhverri reynslu í
verkum sínum… maður lýgur engu í
músík er haft eftir Leifi í bæklingi
geislaplötunnar Leitin eilífa og lýsir til-
vitnunin vel tilgerðarlausu viðhorfi hans
til tónsmíða sinna. Nú hefur útgáfufyr-
irtækið Smekkleysa gefið út glæsilegan
geisladisk með sex tónverkum Leifs
Þórarinssonar og eru fimm þeirra hljóð-
rituð þar í fyrsta sinn. Í þessum verkum
er engu logið.
Angelus Domini er samið við Maríu-
ljóð frá miðöldum og notast Leifur við
þýðingu Halldórs Laxness á því. Þetta
er geysilega falleg tónsmíð í öllum ein-
faldleika sínum. Þrátt fyr-
ir örstuttan, stormasaman
miðhluta, er ró og friður
hér allsráðandi. Tónmálið
er næstum rómantískt og
ekki laust við að jafnaldri
Leifs, Eistlendingurinn
Arvo Pärt komi upp í hug-
ann. Ekki spillir fyrir nær-
færinn hljóðfæraleikur
Kammersveitar Reykja-
víkur og yndislegur söng-
ur Guðrúnar Eddu Gunn-
arsdóttur. Eina verkið á
diskinum sem áður hefur
verið hljóðritað er Rent
fyrir strengjasveit. Þeir
lesendur sem hafa heyrt
Sinfóníu Leifs Þórarinssonar nr. 2 munu
kannast við stefjaefni sem bæði verkin
eiga sameiginlegt. Þar er um að ræða
stef í þrískiptum takti (heyrist fyrst á
13’42 í sinfóníunni og 5’40 í Rent) og síð-
an fallegan kóral (20’42 í sinfóníunni og
6’54 í Rent). Rent er samið fyrir Kamm-
ersveitina í Örebro og ku þóknunin fyrir
tónverkið hafa dugað fyrir húsaleigunni í
Kaupmannahöfn þar sem Leifur var þá
búsettur (sem skýrir heitið). Höfundur
texta í bæklingi, Árni Heimir Ingólfsson,
telur verkið lýsingu á leitinni að tilgangi
lífsins og með kóralstefinu í lokin hafi
hann fundist: trúin á Guð. Rent er magn-
að verk og er hér leikið frábærlega vel af
Kammersveitinni og ekki er það hvað
síst niðurlagið sem er sérstaklega áhrifa-
ríkt í flutningi hennar. Draumurinn um
„Húsið er órætt og hlaðið mikilli dulúð.
Byrjandi sálmalag reynir að brjótast
fram en tekst það þó ekki. Það er and-
vana fætt. Engin lausn í sjónmáli. Hér
hefur Leifi enn tekist að skapa tónverk
sem hefur djúpstæð áhrif á þann sem
heyrir. Kammerkonsertarnir þrír sem
Leifur samdi eru allir fluttir á þessari
plötu. Þeir heita Styr – Notturno Capr-
iccioso (1988), Á Kýpros (1993) og Vor í
hjarta mínu (1993). Leifur hafði ætlað
sér að hafa kammerkonsertana fjóra en
entist ekki aldur til þess. Öll verkin þrjú
eru virtúósastykki fyrir einleikarasveit-
ir, eins konar konsertar
fyrir hljómsveit, en í ein-
um þeirra, Styr, er píanóið
þó í einleikshlutverki.
Konsertarnir eru glæsileg
stykki sem gera miklar
kröfur til flytjenda enda
eru einleiksstrófur áber-
andi og er leikur Kamm-
ersveitar Reykjavíkur
undir öruggri stjórn Bern-
harðar Wilkinsonar ekki
síður vandaður en efnið.
Hér vekur athygli snarpur
flutningur í hröðu köflun-
um og nærfærin nálgun
við inhverfar hugmyndir í
þeim hægari og hljóðlát-
ari. Fyrst og fremst má hér heyra at-
vinnumennsku í hæsta klassa. Viða-
mestur konsertanna er Vor í hjarta
mínu. Þetta er frábært verk og í hæsta
máta litríkt og skemmtilegt áheyrnar.
Titill verksins bendir ótvírætt til ákveð-
ins léttleika, ef ekki glaðværðar, en und-
irtónninn er samt alvarlegur. Kammer-
sveitin fer hér á kostum í hljóðfæraleik
sem sannarlega er aðdáunarverður og
skýr hljóðritunin undirstrikar þennan
framúrskarandi flutning. Píanókonsert-
inn Styr er tilþrifamikið verk, geysilega
dramatískt á köflum en er hæglátt og
draumkennt í seinni hlutanum og minn-
ir þá helst á næturstemningar í sumum
verkum Bartóks. Sjaldan hefur maður
heyrt aðra eins ákefð í leik hljóðfæra-
hóps eins og hér hjá Kammersveit
Reykjavíkur og er píanóeinleikur Önnu
Guðnýjar að sönnu frábær í þessu
stykki. Hljóðritun tæknimanna útvarps-
ins er framúrskarandi að öllu leyti.
Leifur Þórarinsson er eitt okkar
bestu tónskálda fyrr og síðar. Smekk-
leysa sýnir Leifi mikinn sóma með disk-
inum Leitin eilífa, sem verðskuldar tví-
mælalaust athygli tónlistaráhugafólks.
Hér hefur verið vandað til verka og telst
hann hiklaust til eins af bestu geisla-
diskum ársins.
Valdemar Pálsson
Engu
logið
TÓNLIST
Geislaplötur
Leifur Þórarinsson: Á Kýpros – kammerkons-
ert fyrir Kammersveit Reykjavíkur, Rent fyrir
strengjasveit, Vor í hjarta mínu – kamm-
erkonsert fyrir 12 hljóðfæraleikara, Draumur
um „Húsið fyrir hörpu og strengi, Angelus
Domini fyrir mezzósópran og kammersveit,
Styr – Notturno Capriccioso. Hljómsveit:
Kammersveit Reykjavíkur. Einleikur: Anna
Guðný Guðmundsdóttir (píanó). Einsöngur:
Guðrún Edda Gunnarsdóttir (mezzósópran).
Stjórnandi: Bernharður Wilkinson. Hljóð-
ritun: Tæknirekstrardeild Ríkisútvarpsins
2001. Heildarlengd: 73’01. Útgefandi:
Smekkleysa (SMK27), 2002.
LEITIN EILÍFA
Leifur Þórarinsson
Í dag er glatt
heitir nýr geisla-
diskur Sinfón-
íuhljómsveitar
áhugamanna.
Einleikari á org-
el er Lenka
Mátéová. Einsöngvarar eru Inga
J. Bachman, Fífa Jónsdóttir, Árný
Ingvarsdóttir, Regína Unnur
Ólafsdóttir og Dóra Steinunn Ár-
mannsdóttir.
Á geisladiskinum eru Konsert
fyrir orgel, strengi og slagverk
eftir Hildigunni Rúnarsdóttur,
Jólakantata fyrir sópran og
hljómsveit eftir Jakob Hall-
grímsson, Tilbrigði um Jólasvein-
ar einn og átta, tveir sálmar eftir
Árna Sigurðsson, Í dag er glatt í
döprum hjörtum, Það aldin út er
sprungið, Lag frá 14. öld, Ég sá
mömmu kyssa jólasvein, Danskt
lag frá miðöldum og Heims um
ból.
Sinfóníuhljómsveit áhuga-
manna var stofnuð haustið
1990. Hljómsveitin er að jafnaði
skipuð 40–60 manns en alls
hafa meira en 130 manns leikið
með sveitinni í lengri eða
skemmri tíma. Ingvar Jónasson
hefur verið listrænn stjórnandi
hljómsveitarinnar frá upphafi.
Flest viðfangsefni hljómsveit-
arinnar eru sótt í tónverk klass-
íska tímans. Nokkur nýrri verk
hafa verið tekin til flutnings og
nokkur tónskáld hafa samið tón-
verk sérstaklega fyrir sveitina.
Útgefandi er Sinfón-
íuhljómsveit áhugamanna. Upp-
tökur fóru fram í Neskirkju haust-
ið 2001 og í Seltjarnarneskirkju
haustið 2002. Upptökur ann-
aðist Stafræna upptökuféalgið
ehf., Vigfús Ingvarsson.
Sinfóníu-
hljómsveit
ALDA Sverrisdóttir vann til
verðlauna í listaháskóla í Ástr-
alíu á dögunum, Griffith Uni-
versity, Queensland College of
Art, en hann útskrifar einvörð-
ungu nemendur í ljósmyndun
og er leiðandi á því sviði. Rúm-
lega 50 ljúka prófi á þessu ári.
Til BA-prófs geta stúdentar
valið á milli listrænnar ljós-
myndunar, skapandi auglýs-
ingaljósmyndunar, frétta-
ljósmyndunar og
iðnaðarljósmyndunar. Loka-
verkefnið er sýning ljósmynda
sem nemendur hafa unnið á
árinu.
Alda valdi sér „landslag“
sem viðfangsefni og eru mynd-
irnar í syrpunni svarthvítar,
teknar á 50 ára gamla mynda-
vél, Linhof Technica og notaðu
hún hefðbundna vinnsluaðferð
við framköllun og stækkun.
Verðlaunamynd Öldu er af
trjábolum í vatni úr syrpunni
Landslag og vakti hún verð-
skuldaða athygli á sýningunni.
Verðlaunaverk Öldu Sverr-
isdóttur: Landslag.
Verðlauna-
ljósmynd
eftir Íslend-
ing í Ástralíu