Morgunblaðið - 03.01.2003, Blaðsíða 18

YFIRVÖLD á Salómonseyjum í
Kyrrahafi segja að hundruð íbúð-
arhúsa hafi eyðilagst í miklum
hvirfilbyl á tveimur afskekktum
eyjum á laugardagskvöld. Björg-
unarskip var sent að eyjunum í
gær, fimm dögum eftir náttúru-
hamfarirnar, en björgunarmenn-
irnir komast ekki til íbúanna fyrr
en á morgun, laugardag.
Öll fjarskipti við um 3.700 íbúa
eyjanna tveggja rofnuðu í hvirf-
ilbylnum og ekki er enn vitað
hversu margir fórust. Enginn flug-
völlur er á eyjunum en ástralskri
herflugvél var flogið yfir þær í
gær og fyrradag til að kanna
ástandið. Eyjarnar eru um 1.000
km frá höfuðstað Salómonseyja,
Honiara, og það tekur allt að þrjá
daga að sigla þangað.
Telur helming húsanna
hafa eyðilagst
Vindhraðinn í fárviðrinu var allt
að 360 km á klukkustund, eða 100
m á sek., og talið er að ellefu
metra há alda hafi skollið á nokkr-
um strandþorpum eyjanna Tikopia
og Anuta. Ljósmyndari fréttastof-
unnar AFP, sem var í áströlsku
herflugvélinni, sagði að svo virtist
sem um helmingur allra húsa á
Tikopia hefði eyðilagst. Flest
húsanna voru gerð úr trjágreinum
og laufum.
Embættismaður áströlsku hjálp-
arstofnunarinnar AusAid sagði að
nokkrir íbúanna hefðu sést á Tik-
opia og Anuta, m.a. við fiskveiðar í
lóni. Svo virtist sem 20–25 hús
hefðu verið endurreist á Anuta.
Tafðist vegna fjárskorts
Ekki var hægt að senda björg-
unarskip strax að eyjunum vegna
fjárskorts stjórnar Salómonseyja.
Stjórnvöld í Ástralíu og Nýja-Sjá-
landi ákváðu að gefa andvirði
rúmra fimm milljóna króna til að
stjórn eyjanna gæti keypt elds-
neyti í björgunarbátinn og hjálp-
argögn.
Judith Macdonald, mannfræð-
ingur sem bjó á Tikopia, sagði að
engin höfn væri á eyjunum og því
yrði mjög erfitt að flytja hjálp-
argögnin í land. Hún taldi að
a.m.k. fimmtán þorp hefðu ger-
eyðilagst í náttúruhamförunum
eftir að hafa skoðað myndir ljós-
myndara AFP.
Stjórnvöld í Ástralíu og Nýja-
Sjálandi voru gagnrýnd fyrir að
hafa brugðist seint við hamförun-
um og að hafa ekki sent skip með
þyrlur að eyjunum.
Phil Goff, utanríkisráðherra
Nýja-Sjálands, viðurkenndi að
björgunarskip hefði strax verið
sent á staðinn ef skemmtiferðaskip
hefði lent í slíkum hvirfilbyl. „Það
er þó mikilvægt að hafa í huga að
Tikopia er ekki að sökkva,“ bætti
hann þó við. „Ég veit ekki hvernig
við hefðum getað brugðist fyrr við
þessu.“
Salómonseyjar eru eyjabálkur,
sjö stórar og fjölmargar smáar
eyjar, í Melanesíu í Kyrrahafi,
austan við Nýju-Gíneu. Norðvest-
ureyjarnar tilheyra Papúa Nýju-
Gíneu en hinar mynda ríkið Sal-
ómonseyjar, sem fékk sjálfstæði
innan Breska samveldisins árið
1979.
Íbúar Salómonseyja eru um
430.000 og meðalárstekjur þeirra
eru andvirði 50.000 króna á ári.
Aðalatvinnuvegirnir eru akur-
yrkja, skógarhögg og fiskveiðar og
helstu útflutningsafurðirnar eru
timbur, fiskur, pálmaolía og kókos-
kjarni.
Yfir 90% íbúanna eru af melan-
esískum ættum, tala melanesískar
mállýskur, en opinbert tungumál
eyjanna er enska.
Mikil ólga hefur verið á eyjunni
Guadalcanal, m.a. í höfuðstaðnum
Honiara, vegna togstreitu milli
frumbyggja eyjunnar og fólks sem
hefur flust þangað frá eyjunni
Malaita. Talið er að allt að hundr-
að manns hafi fallið í átökum sem
blossuðu upp á Guadalcanal árið
1998 og þar til friðarsamningur
var undirritaður í júní 2000. Átök-
in urðu til þess að margir erlendir
fjárfestar sneru baki við eyjunum.
Reuters
Loftmynd af þorpi á eyjunni Tikopia eftir hvirfilbylinn sem skall á um helgina.
Hundruð húsa eyðilögðust í
óveðri á Salómonseyjum
Ekki enn vitað
um afdrif íbú-
anna fimm dög-
um eftir nátt-
úruhamfarir







 

  
   
 


 
!


 "#$  

   

 

      
"#$%&' &
%

&'  
 
 

()
  





 *
 


" +$$() 
!&
(&$(
#&')*+
#
,-.&%
// Auckland. AP, AFP.
ERLENT
18 FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Kringlunni, sími 588 1680,
v. Nesveg, Seltjarnarnesi,
sími 561 1680.
iðunn
tískuverslun
Mac
Monari
FORSETI Tyrklands, Ahmet
Necdet Sezer, lagði um ára-
mótin blessun
sína yfir þær
stjórnar-
skrárbreyt-
ingar, sem
tyrkneska
þingið hefur
samþykkt, en
þær gera leið-
toga stjórnar-
flokksins,
Réttlætis- og
þróunarflokksins, kleift að taka
við embætti forsætisráðherra
nái hann kjöri á þing í auka-
kosningum í febrúar. Hann
fékk hins vegar ekki að bjóða
sig fram í þingkosningunum 3.
nóvember sl. vegna dóms 1998
fyrir trúarlegan undirróður.
Sýknudómur
vekur reiði
RÚSSNESKUR herdómstóll
sýknaði á nýársdag rússneskan
herforingja, Júrí Búdanov, af
ákæru um morð en hann hafði
verið sakaður um að hafa kyrkt
unga tétsenska stúlku. Komst
dómstóllinn að þeirri niður-
stöðu, að Búdanov væri ekki
heill á geði og því skyldi vista
hann á geðsjúkrahúsi. Hefur
dómurinn vakið mikla reiði
meðal margra Tétsena og hefur
faðir stúlkunnar ákveðið að vísa
honum til hæstaréttar Rúss-
lands. Alan Maskhadov, leið-
togi tétsenskra aðskilnaðar-
sinna, sagði, að með sýknun
Búdanovs væri verið að segja,
að stríðið í Tétsníu væri háð af
her, sem bæri enga ábyrgð á
gjörðum sínum.
Stórslys
í Mexíkó
NÆRRI 30 manns fórust þeg-
ar flugeldamarkaður sprakk í
loft upp í borginni Veracruz í
Mexíkó á gamlársdag. Um 70
manns slösuðust. Óstaðfestar
fréttir eru um, að einhver hafi
kastað frá sér vindlingi á mark-
aðnum en hann var í vöruhúsi
þar sem einnig voru geymd um
fimm tonn af púðri. Engin leyfi
voru fyrir markaðinum og þeg-
ar yfirvöld reyndu að loka hon-
um fyrir áramótin snerust selj-
endurnir gegn lögreglunni með
bareflum og grjótkasti. Slys af
þessu tagi eru tíð í Mexíkó og
hafa orðið hundruðum manna
að fjörtjóni á fáum árum. Voru
þau alls 46 bara á síðasta ári.
Ráðherra
rekinn
ARIEL Sharon, forsætisráð-
herra Ísraels, vék á gamlárs-
dag Naomi Blumenthal, einum
aðstoðarráðherra í ríkisstjórn-
inni, úr embætti en hann er
bendlaður við spillingu og
kosningasvindl innan Likud-
flokksins. Fullyrt er, að hann
hafi mútað nokkrum miðstjórn-
armönnum í flokknum til að
tryggja honum öruggt sæti á
framboðslista flokksins í kosn-
ingunum undir mánaðarlok.
Hefur þetta mál dregið veru-
lega úr stuðningi við Likud-
flokkinn og er honum nú spáð
31 þingsæti en hann var með 41
sæti í skoðanakönnunum fyrir
nokkru. 44% kjósenda telja, að
Sharon beri mesta ábyrgð á
spillingu í flokknum.
STUTT
Leiðin
greið fyrir
Erdogan
Erdogan
Danmörk
Ekki kosið um
evruna í ár
ANDERS Fogh Rasmussen, for-
sætisráðherra Danmerkur, sagði í
áramótaávarpi sínu á nýársdag að
ekki kæmi til þess í ár að Danir
greiddu atkvæða um hvort taka bæri
evruna upp sem gjaldmiðil.
Danir höfnuðu því í þjóðarat-
kvæðagreiðslu árið 2000 að taka evr-
una upp sem gjaldmiðil. Var það í
samræmi við fyrirvara sem sam-
þykktur var í þjóðaratkvæðagreiðslu
þar árið 1993.
Fogh Rasmussen sagði í ræðu sinni
að fyrst kæmi til álita að greiða at-
kvæði um evruna árið 2004. Kæmi
þetta til af því að unnið væri að breyt-
ingum á sjálfum stjórnlögum Evrópu-
sambandsins. Niðurstaða þeirrar
vinnu þyrfti að liggja fyrir áður en
Danir tækju á ný afstöðu til evrunnar.
Ætla mætti að Danir myndu efna til
þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórn-
lagabreytingarnar árið 2004 eða 2005.
Auk Dana ákváðu Svíar og Bretar
að taka evruna ekki upp sem gjald-
miðil. Þjóðaratkvæði um evruna fer
fram í Svíþjóð í september.
Fylgi við að evran verði innleidd
sýnist fara vaxandi í Danmörku. Eru
tveir af hverjum þremur Dönum nú
hlynntir því að horfið verði frá fyr-
irvörum í þessu efni og að evran verði
gjaldmiðill landsins. 12 af 15 ríkjum
ESB tóku upp evruna fyrir réttu ári.