Morgunblaðið - 03.01.2003, Blaðsíða 42
MINNINGAR
42 FÖSTUDAGUR 3. JANÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Lars TranbergJakobsson fædd-
ist í Vestmannaeyj-
um 31.5. 1916. Hann
lést 26. desember
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Guðbjörg Guðlaugs-
dóttir, f. 29.8. 1875,
og Jakobs Tranberg
Larsson sjómaður, f.
í Vestmannaeyjum
7.8. 1860, d. 21.5.
1945. Jakob var son-
ur Lars Christensen
Tranberg skipstjóra
á Österlasker á
Borgundarhólmi og Gunnhildar
Oddsdóttur. Guðbjörg var dóttir
Guðlaugs bónda á Sperðli í Land-
eyjum, Jónssonar í Sperðli Jóns-
sonar, yngri í Mýrarholti á Kjal-
arnesi, Vilhjálmssonar, í
Arnarholti, Jónssonar lrm. á Esju-
bergi, Þorleifssonar. Móðir Guð-
bjargar var Ingibjörg Jónsdóttir
frá Króki. Alsystkini Lars: Magn-
úsína, f. 29.1. 1910, d. 2.6. 1989, og
Gísli, f. 23.12. 1913, d. 26.12. 1993.
Hálfsystkini Lars, sammæðra:
Elín, Sæunn, Guðlaugur og Sigríð-
ur Sigurðarbörn og samfeðra:
Guðrún, f. 17.3. 1890, Ágúst, f.
16.8. 1892, og Valdimar, f. 1900,
þau eru öll látin.
Lars ólst upp hjá föður sínum til
átta ára aldurs en var síðan í fóstri
til fjórtán ára aldurs hjá Snjáfríði
Hildibrandsdóttur og Birni Guð-
mundssyni á Vesturhúsum í Vest-
mannaeyjum.
Lars kvæntist 11.11. 1939 Júl-
íönu Valtýsdóttur, húsmóður og
maður á Arnarholti, f. 27.12. 1953.
6) Valdís Sigrún, dagskrárstjóri
áfengisdeildar Landspítalans, f.
1.8. 1958, börn hennar eru Gunnar
Örn, f. 21.11. 1974, unnusta hans
er Anna Katri Skogster viðskipta-
fræðingur, f. 14.7. 1977, Garðar
bakari, f. 5.3. 1979, og Edda há-
skólanemi, f. 3.3. 1981. Sambýlis-
maður Valdísar er Valgeir Berg
Steindórsson byggingartækni-
fræðingur, börn þeirra eru Guð-
finna Birta, f. 7.3. 1992, og Orri
Grétar, f. 18.4. 2001. Sambýlis-
kona Lars Tranbergs um tuttugu
ára skeið var Hjördís Guðmunds-
dóttir. Þau slitu samvistum.
Lars tók loftskeytapróf 1934 og
símvirkjapróf með radíótækni
sem sérgrein hjá Landssímanum
1943. Hann var loftskeytamaður á
varðskipinu Ægi 1934–35, bv. Rán
1935, bv. Þorfinni 1936 og á bv.
Brimi 1937–38. Hann vann á rad-
íóverkstæði Landssímans 1938–47
en fyrstu þrjú árin var hann á
Seyðisfirði á sumrin sem loft-
skeytamaður og símritari. Þá var
hann stöðvarstjóri á sendistöðinni
á Rjúpnahæð 1947–85, auk þess
sem hann kenndi verklega raf-
magnsfræði og mors í fjögur ár
við Loftskeytaskólann. Lars var
einn af stofnendum yngri deildar
Knattspyrnufélagsins Týs og lék
með 2. og 3. flokki félagsins. Þá
keppti hann í frjálsum íþróttum
fyrir KR og síðan fyrir Hugin á
Seyðisfirði í frjálsum íþróttum og
knattspyrnu. Hann var formaður
Pöntunarfélags símamanna í
nokkur ár og sat þing BSRB.
Hann starfaði fyrir Alþýðuflokk-
inn um hríð. Lars gekk í Oddfell-
ow-regluna og gegndi þar trúnað-
arstörfum.
Útför Lars verður gerð frá
Laugarneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
saumakonu, f. 15.7.
1916. Hún er dóttir
hjónanna Valtýs
Brandssonar frá
Reynishjáleigu, skó-
smiðs og hljóðfæra-
viðgerðarmanns og
Árnínu Guðjónsdóttur
húsmóður frá
Skuggahlíð á Norð-
firði. Börn Lars og
Júlíönu eru: 1) Árnína
Sigrún, f. 11.2. 1942,
d. 26.4. 1942. 2) Árni
Jakob rithöfundur, f.
3.4. 1943. Sambýlis-
kona hans er Guð-
björg Magnúsdóttir kennari. Árni
var kvæntur Kristínu Sigurðar-
dóttur. Börn þeirra eru a) Lars
Emil myndlistarmaður, f. 20.4.
1962, börn hans eru Jökull, f. 2.1.
1985, og Brynhildur, f. 28.4. 1991,
og b) Erla framhaldsskólakennari,
f. 26.12. 1963, gift Sveini Andra
Sveinssyni hæstaréttarlögmanni,
börn þeirra eru Sveinn Alexander,
f. 9.1. 1992, Júlíana Amalía, f.
31.3. 1994, Sara Messíana, f. 18.4.
1996, og Lars Oliver, f. 4.1. 1998.
3) Erla, f. 6.4. 1947, d. 9.8. 1962. 4)
Sveinn Björgvin, símsmiður hjá
Íslandssíma, f. 27.6. 1952, kvænt-
ur Þórunni Hjartardóttur lyfja-
tækni, börn þeirra eru Hjörtur, f.
18.8. 1979, Árni, f. 17.1. 1980,
Unnur, f. 1.9. 1986, og Júlíus Geir,
f. 21.4. 1993. Auk þess á Sveinn
soninn Ólaf Kristján frá fyrra
hjónabandi, f. 31.10. 1970, börn
hans eru Ásgeir, f. 29.5. 1993, Sig-
rún Eva, f. 16. 7. 1995, og Helena
Rut 13.1. 1999. 5) Gunnar, vist-
Í dag kveð ég pabba minn hinstu
kveðju. Ein af verstu martröðum
bernskunnar hefur nú ræst, þ.e. að
annað eða báðir foreldrar mínir
myndu falla frá. Fyrir mér var dauð-
inn þá ógnvekjandi og ranglátur.
Með tímanum lærir maður að dauð-
inn getur verið líkn og jafnvel kær-
komin hvíld, þegar heilsan er farin.
Það er talsvert sérstakt að alast
upp hjá fólki af þeirri kynslóð sem
pabbi tilheyrði, bæði ákveðin for-
réttindi og eins líka hömlur. Seinni
árin hefur mér lærst að meta það
innræti sem foreldrar mínir höfðu að
miðla, ásamt því að tileinka mér ný
viðhorf. Áður fyrr einblíndi ég
gjarnan á hömlurnar og var neikvæð
gagnvart þessum gömlu gildum.
Sem dæmi þótti pabba alls ekki til-
hlýðilegt að hitta mig á götu þamb-
andi kók úr flösku eða að ég léti falla
eitthvað neikvætt um kennara eða
aðra samferðamenn. Ég var yngst af
sex systkinum og ég naut þess eða
galt fyrir, eftir því hvernig maður
horfir á það. Mér fannst ég oft eins
og prinsessa og átti pabbi stóran
þátt í því og ég þykist viss að bræður
mínir taka undir það heilshugar. Ég
minnist þess t.d. að þegar pabbi kom
úr Kaupmannahafnarferðum sínum
fannst mér að hann kæmi eingöngu
með föt handa mér. Það var nú ekki
svoleiðis, allir fengu eitthvað. Hann
sagði mér oft sögur af búðunum sem
hann verslaði í, t.d. Magasin du
Nord, sem var algjör ævintýrastað-
ur. Þessar sögur og fleiri sagði hann
dætrum mínum og fræddi þær um
hið dularfulla Magasin þar sem jafn-
vel var hægt að skila óþekkum stelp-
um. Honum fannst gaman að kaupa
á mig skó og þá vaknaði áhugi minn
á skóm. Ég held að ég muni eftir
hverju einasta pari sem hann keypti
og lyktina af sumum þeirra enn í
dag. Pabba var í mun að gleðja aðra,
sérstaklega börn. Hann hafði líka
þann metnað að mennta afkomend-
ur sína og var engin liðleysa í þeim
efnum.
Það þurftu heldur ekki að vera
börn úr hans fjölskyldu sem hann
gaukaði einhverju að. Skemmtilegar
minningar á ég sem lýsa honum
ágætlega frá þeim tíma sem hann
var daglegur gestur hjá okkur. Ég
var í eldhúsinu nýkomin heim úr
vinnu, þegar ég heyrði að varlega
var bankað á gluggann. Úti voru
nokkrir strákar sem stóðu í hnapp
með spurnarsvip á andlitinu. Ég
spurði frekar pirruð um erindið og
voru þeir að spyrja eftir afa Lars,
því hann gaf þeim oft pönnsur út um
gluggann. Margt var því brallað
þegar ég var fjarverandi, sumt sem
ég var ekkert sérstaklega hrifin af
og annað sem féll í góðan jarðveg.
Mér hefur alltaf fundist ég vera
augasteinninn hans þó svo að við
höfum oftar verið ósammála um
menn og málefni.
Það atlæti sem hann fékk í æsku
hefur verið mér hugleikið um langt
skeið. Ég held að það tóm sem
myndaðist við fjarveru móður hans
hafi aldrei verið fyllt og afstaða hans
til barna og annarra minnimáttar
hafi mótast af hans sáru reynslu.
Pabbi var ekki alltaf þægilegur í um-
gengni og lenti iðulega upp á kant
við samferðamenn sína. Hann var
bæði listfengur og skapstór en líka
með barnslund og auðsærður, þann-
ig að auðvelt var að koma honum úr
jafnvægi. Gott eðli hans skilaði sér
líka til okkar og börnin mín fengu
notið vináttu hans og gæsku.
Undanfarin ár hafa verið tími
sorgar þar sem afi Lars, eins og við
þekktum hann, var horfinn. Ég vona
að hann sé nú umvafinn englum al-
heimsins og baðaður í hlýrri birtu al-
mættisins, því myrkrið óttaðist hann
mest af öllu. Góða ferð pabbi minn.
Valdís.
Það voru líka rauð jól fyrir um
þrjátíu árum þegar við systkinin
fengum skauta í jólagjöf frá afa
Lars. Snjóleysið og tilfinnanleg
vöntun á frosti kom samt ekki í veg
fyrir að nýju skautarnir skyldu próf-
aðir. Við rukum út úr miðju jólaboði
hjá ömmu Júlíönu og skældumst að-
eins á skautunum á stömu malbik-
inu. Gleðin yfir gjöfinni hans lyfti
okkur aðeins upp frá jörðinni þannig
að svell eða ekki svell var ekki málið.
Á þessum tíma voru afi og amma ný-
lega skilin eftir um tuttugu og fimm
ára hjónaband. Afi hugsaði engu að
síður vel um börnin sín og okkur
barnabörnin og var einhvern veginn
alltaf til staðar.
Afi og amma giftu sig á miklum
óvissutímum eða í upphafi heims-
styrjaldarinnar síðari. Þau höfðu
ekki mikið milli handanna í fyrstu;
einnig var skortur almennur í þjóð-
félaginu. Afi bjó þá bara til það sem
ekki fékkst eða var of dýrt fyrir ung
hjón, smíðaði t.d. lampa, leikföng og
barnarúm úr hnotuviði. Þau bjuggu
fyrst á Grettisgötu en fluttu fljótlega
í Laugarneshverfið; fyrst á Hrísa-
teig og loks á Silfurteig, skammt frá
Laugarnesskólanum. Ég held að það
hafi ekki verið tilviljun því afa var
umhugað um að börnin hans gengju
í góðan skóla. Heimili ömmu og afa
var einnig fyrsta heimili fjölskyldu
minnar. Faðir minn var þá í mennta-
skóla og fengum við afnot af risíbúð í
húsi þeirra í nokkur ár. Stórfjöl-
skyldan taldi því níu manns og var
atgangur eftir því. Afi var mikill
krati og hálfa ævina var hann félagi í
Oddfellow-reglunni. Mér þótti hún
sem barn álíka leyndardómsfull og
álfasteinn en aldrei fékk ég það upp
úr honum, hvað hann og aðrir reglu-
menn voru að aðhafast. Ég vissi
samt að það hlaut að vera eitthvað
gott og þarft sem þeir eyddu kröft-
um sínum í. Afi Lars hefði einfald-
lega annars ekki verið í þessum fé-
lagsskap. Ef til vill var það í anda
reglunnar, að hann þurfti aðeins að
hjálpa til þegar ég var 8 ára gömul
og hafði ekki þungt atkvæðavægi
heima hjá mér. Hann vissi að mig
langaði að eignast kettling. Foreldr-
ar mínir voru ekki eins hrifnir að
hugmyndinni enda nýlega búnir að
innrétta íbúðina sína og óvaninn
köttur því ekki inni í myndinni. Ég
hafði sætt mig við gæludýraleysið en
afi var ekki búinn að segja sitt síð-
asta orð. Hann kom einn eftirmið-
daginn með kettling undir hendinni
og setti hann á stofugólfið – á nýja
rýjateppið – og sagði að nú ættum
við kött. Hann var góður bandamað-
ur minn alla tíð.
Þannig minnist ég afa míns, sem
manns sem vildi gleðja og gefa. Þá
minningu geymi ég nú í hjarta mínu.
Ég kveð að leiðarlokum ættarhöfð-
ingjann og mikinn vin minn og bið
Guð að varðveita hann.
Erla Árnadóttir.
Að morgni annars í jólum fékk ég
þær fréttir að afi minn væri látinn.
Ég var lengi að átta mig á því að
hann væri farinn frá okkur. Fyrstu
bernskuminningar mínar tengjast
afa uppi á loftskeytastöð, að bardúsa
í sumarbústaðnum, eða í bíltúr. Afi
hafði alltaf tíma fyrir okkur börnin
og var hann alltaf mikill vinur og gat
maður talað við afa um allt. Hann
kom til okkar nánast daglega í nokk-
ur ár, þegar heilsan var sem best.
Ég man að maður fór stundum út í
strætóskýli og beið eftir honum,
enda hafði hann alltaf farið í bak-
aríið á leiðinni til okkar. Ég mun
aldrei gleyma hvað afi gerði fyrir
mig á mínum uppvaxtarárum, helst
LARS TRANBERG
JAKOBSSON
✝ Hermína Mar-inósdóttir fædd-
ist í Siglufirði 24.
september 1919.
Hún lést á Hjúkr-
unarheimilinu Seli
á Akureyri 21. des-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Sigríður Krist-
ín Gunnarsdóttir og
Marinó Jónsson.
Hermína ólst upp á
Hólum í Fljótum í
Skagafirði ásamt
hálfbróður sínum
Pétri Pálssyni hjá
fósturforeldrum þeirra, Sigríði
Hannesdóttur og Jóhanni Þor-
steinssyni. Hermína átti sex hálf-
bræður af móður og sex hálf-
systkin af föður.
þrjú börn; Ingimar, f. 30.6. 1947,
eiginkona Geirþrúður Elísdóttir
og eiga þau þrjú börn; Jónhild-
ur, f. 30.5. 1948, á þrjú börn;
Guðrún, f. 11.3. 1950, d. 17.10.
1993, á fjögur börn, var gift Ró-
berti Eyvindssyni, d. 19.6. 1994;
Smári, f. 12.8. 1952, á fjögur
börn, var kvæntur Kristínu
Gestsdóttur; Gunnhildur, f.
18.11. 1953, d. 31.8. 1959; Bjarni,
f. 26.5. 1955, d. 28.4. 1991, var
kvæntur Hafdísi Sveinsdóttur og
eiga þau þrjú börn; Ragnheiður,
f. 16.4. 1957, eiginmaður hennar
er Garðar Pétursson og eiga þau
tvö börn; Sóley, f. 7.10. 1961, á
tvö börn, var gift Friðjóni Þór-
arinssyni. Einnig eignuðust
Hermína og Víglundur sveinbarn
sem lést í fæðingu. Barnabörn
þeirra Hermínu og Víglundar
eru 43 og þau eiga eitt barna-
barnabarn.
Útför Hermínu verður gerð
frá Akureyrarkirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 13.30.
Hermína giftist 14.
nóvember 1942 Víg-
lundi Arnljótssyni, f.
18. maí 1916, d. 18.
maí 1996. Þau eign-
uðust 14 börn sem
eru: Jóhann, f. 21.1.
1940, d. 10.8. 1989;
Sigurður, f. 12.12.
1940, hann á sex
börn, sambýliskona
hans er Aðalbjörg
Garðarsdóttir; Jón-
ína, f. 17.2. 1942, eig-
inmaður hennar er
Þórir Björnsson og
eiga þau sex börn;
Jóhanna, f. 17.7. 1943, eiginmað-
ur hennar er Gústaf Sigurlásson
og eiga þau tvö börn; Helga, f.
15.8. 1944, eiginmaður hennar
er Stefán Runólfsson og eiga þau
Tengdamóðir mín, Hermína
Marinósdóttir, hefur nú kvatt þetta
jarðlíf, og vil ég með nokkrum orð-
um kveðja hana og þakka fyrir það
sem hún var okkur hjónunum og
börnum okkar. Hermína var fædd í
Siglufirði 24. september 1919, en
ólst upp að Hólum í Fljótum í
Skagafirði. Eins og flestir af henn-
ar kynslóð, hóf hún ung að vinna
hin ýmsu störf á heimilinu, jafnt
utandyra sem innan, bæði hvað
varðar matargerð eða umhirðu bú-
stofns.
Snemma fór Hermína út á vinnu-
markaðinn m.a. til Siglufjarðar þar
sem hún kynntist ungum og glæsi-
legum manni, Víglundi Arnljótssyni
ættuðum úr Húnavatnssýslu, og
felldu þau hugi saman. Hinn 14.
nóvember 1942 stigu þau það gæfu-
spor að bindast í heilagt hjónaband
og hófu búskap á Hólum í Fljótum.
Þar fæddust þeim hjónum fimm
fyrstu börnin, en fluttu til Akureyr-
ar haustið 1944. Á Akureyri fædd-
ust þeim hjónum níu börn. Það seg-
ir sig sjálft, að oftast hefur
vinnudagurinn verið langur til að
fæða og klæða þennan föngulega
barnahóp, og kom það sér vel að
sem ung stúlka hafði Hermína lært
til matargerðar og heimilishalds hjá
fósturforeldrum sínum að Hólum.
Þrátt fyrir þennan stóra barnahóp
starfaði Hermína einnig utan heim-
ilisins m.a. um árabil hjá ÚA. Sam-
heldnin og væntumþykjan sem ríkti
á milli þeirra hjóna var eftirtekt-
arverð og aldrei reyndi meira á
samheldnina eins og þegar sorgin
knúði dyra hjá þeim, en þau sáu á
eftir fimm barna sinna og einu
barnabarni yfir móðuna miklu.
Hermína var einstaklega barngóð
og sýndi börnum ávallt mikla þol-
inmæði og miðlaði um leið til þeirra
þeim lærdómi sem hún hafði dregið
af meðlæti og mótlæti á langri lífs-
leið. Hún var samferðafólki sínu
hvers manns hugljúfi og aldrei
heyrði ég hana tala illa um aðra. Og
nú þegar Hermína er horfin yfir
móðuna miklu er margs að minnast,
hún var fríð sínum svo eftir var tek-
ið, hún var að eðlisfari afar lífsglöð,
ávallt var stutt í hláturinn og hún
bar aldurinn vel.
Þau hjón Víglundur og Hermína
áttu ánægjulegt ævikvöld og nutu
góðra samvista í hartnær sextíu ár.
Það var gaman að koma í heimsókn
til þeirra hjóna og finna þá hlýju og
væntumþykju sem þau báru hvort
til annars, barna sinna og barna-
barna, og sjá um leið hvernig börn-
in og barnabörnin umvöfðu foreldra
sína, afa og ömmu.
Að endingu sendi ég börnum,
tengdabörnum, barnabörnum og
barnabarnabörnum og öðrum ætt-
ingjum og vinum mínar innilegustu
samúðarkveðjur. Einnig sendi ég
sérstakar þakkir til starfsfólks á
Hjúkrunarheimilinu Seli fyrir sér-
staka umönnun.
Stefán Runólfsson.
Elsku mamma, nú ertu búin að
kveðja okkur. Það er mikil missir að
hafa þig ekki lengur hjá okkur, við
vorum stór og samheldin fjölskylda.
Tvö fyrstu börnin fæddust á
sama árinu, það fyrsta í jan. 1940
og annað í des. 1940, og þá var
mamma orðin 21 árs gömul og síðan
komum við koll af kolli með nokk-
urra ára millibili og svo kom síðasti
„sólargeislinn“, eins og þau kölluðu
hana svo oft, í okt. 1961, þá var
mamma orðin 42 ára og fræg eru
orðin sem ein systir mín sagði:
„Hermína ætlar þú ekki að fara að
hætta þessum barneignum.“
Mamma átti eldri börnin flest
heima og fannst nú óþarfi að fara
upp á sjúkrahús nema með okkur
þau yngstu og var það einmitt þessi
sama systir sem hreinlega rak
mömmu upp á fæðingardeild.
Mamma var söngelsk og söng oft
með sjálfri sér við vinnuna og kunni
margar vísur og rímur, enda er hún
í ætt við Vatnsenda-Rósu, og hefði
átt heima í söngkór, en mamma
gerði lítið fyrir sjálfa sig. Hennar líf
snerist allt um pabba og börnin
hennar. Hún átti þó nokkur áhuga-
mál, þegar hún var ung voru hestar
henni mjög kærir og fór hún oft í
útreiðartúra vestur í Fljótum þar
sem hún ólst upp og einnig hafði
hún yndi af því að dansa en þegar
hún varð að selja reiðhestinn sinn
ákvað hún að setjast aldrei á bak
aftur og stóð hún við það, því hún
gat verið mjög ákveðin kona. Fræg
er sagan þegar hún var á balli vest-
ur í Fljótum og henni var boðið upp
HERMÍNA
MARINÓSDÓTTIR