Morgunblaðið - 21.02.2003, Blaðsíða 45

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. FEBRÚAR 2003 45
Ég var alin upp í
krakkahrúgu í Reykja-
vík og var lánuð til
þess að passa krakka-
hrúguna hans Krilla á
sumrin. Húsafellsheimilið varð mitt
annað heimili. Mér fór að þykja
vænna um Húsafellskrakkana en
aðra krakka, vænna um Rúnu föð-
ursystur mína og konuna hans en
sem nemur skyldleika en hvað Krilla
varðar skortir mig orð.
Hann varðveitti barnið í sér betur
en nokkur annar og lífið var honum
einn samfelldur leikur. Kannski þess
vegna umgekkst hann okkur krakk-
ana eins og jafningja. Leikvöllurinn
varð allur heimurinn, en Húsafell
einhver fallegasti staður á landinu,
var heimavöllurinn hans og með
hans sífrjóa huga og framkvæmda-
gleði voru möguleikarnir óþrjótandi.
Ég upplifði það frá því ég var
smástelpa að fá að eiga nokkra hlut-
deild í ævintýrunum með honum og
fyrir það verð ég alltaf þakklát. Ég
man eftir að elta hann í sauðburði út
í vornóttina og finna músarholu sem
hann opnaði með lambakróknum
sínum og sýndi mér. Ég fékk að
kynnast vorhreingerningum músar-
innar, rusli sem hún hafði hreinsað
út og leifunum af vetrarforðanum.
Ég man eftir því hvernig hefð-
bundnir búskaparhættir á Húsafelli
viku smátt og smátt fyrir einstakri
frístundaparadís fyrir almenning.
Ég fylgdist með tilurð tjaldstæðis-
ins, þegar fyrsti bensínskúrinn kom,
þegar fystu sumarhúsin risu, þegar
sundlaugin kom, hitaveitan, flugvöll-
urinn, golfvöllurinn og allt vegakerf-
ið. Ég man þegar Langjökull hf.
varð til og Krilli fékk okkur Tomma
manninn minn til þess að reka sum-
arskíðaskóla í Langjökli nokkur
sumur með aðsetri á Húsafelli.
Ég man eftir ótal ævintýraferðum
með honum bæði stuttum og
löngum. Einu sinni var ég kölluð út
úr kennslustund í barnaskóla og
sagt að drífa mig heim, mér væri
boðið í flugferð. Ég sem var eitt af
sex systkinum á heimili þar sem
peningar uxu ekki á trjánum, hafði
aldrei látið mig dreyma um að ég
ætti eftir að fljúga, alla vega ekki
fyrr en ég yrði fullorðin. Ég hentist
heim í þvílíkum látum að ég reimaði
ekki skóna mína og var skíthrædd
um að detta, þessu mátti ég ekki
missa af. Krilli hafði ásamt Rúnu og
foreldrum mínum leigt flugvél til
þess að skoða Skaftárhlaup og Krilli
vildi að ég færi með. Hvílík stórkost-
leg upplifun!
En þótt tíminn liði og ég yrði að
kerlingu með staðnaðan huga hélst
vinátta okkar Krilla. Þegar ég
heyrði hann eða sá, hlýnaði mér um
hjartað, það tók sig gjarnan upp
gamalt bros og ég fann að barnið í
mér var ekki alveg týnt. Hann skrif-
aðist á við mig allt lífið og stundum
hringdi hann og vildi fá mig með sér
í ný ævintýri. Hugmyndir hans voru
frumlegar og óþrjótandi og þó af-
köstin væru mikil, framkvæmdi
hann ekki nema brot af því sem
hann langaði til. Margt strandaði á
skilningsleysi okkar meðalmenn-
anna.
Lífið verður hversdagslegra án
hans. Barnabörnin hans hafa misst
einhvern skemmtilegasta leikfélaga
sem völ er á, krakkarnir stórbrotinn
pabba, en Rúna lífsförunaut sem
hún átti með undurfallegt og ein-
stakt ástarsamband sem entist ævi
hans á enda.
Við Tommi sendum Húsfellingum
öllum okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Guðrún Jónsdóttir.
KRISTLEIFUR
ÞORSTEINSSON
✝ Kristleifur Þor-steinsson, bóndi
og hreppstjóri,
fæddist á Húsafelli
11. ágúst 1923. Hann
andaðist á Grensás-
deild Landspítala 7.
febrúar síðastliðinn
og var útför hans
gerð frá Reykholts-
kirkju 15. febrúar.
Samband okkar við
fólk er ákaflega mis-
munandi og fer eftir
því á hvaða stað í lífinu
við erum þegar leiðum
ber saman. Þeir sem
eru okkur minnisstæð-
ir og skipta máli í að
móta okkur eru þeir
sem kenna okkur og
þeir sem ögra. Þannig
var einmitt Krilli. Það
var ekki lognmollan
eða andleysið í kring-
um hann! Frá því ég
man fyrst eftir mér sat
Krilli við eldhúsborðið
á Húsafelli eða á Kóngsbakka og
drakk soðið vatn með mjólk og ýmist
talaði um nýjustu hugmyndir sínar
eða virtist sofa. Síðarnefndur Krilli
virtist vera í líffæraverkfalli og ekki
taka eftir neinu þótt síðar kæmi í
ljós að ekki hefði nokkur skapaður
hlutur farið fram hjá honum.
Fyrrnefndur Krilli var atorku-
maðurinn, eldhuginn, fanatíkerinn
og frumkvöðullinn sem kenndi mér
svo ótal, ótal margt. Það var sama
hvaða „andskotans vitleysa“ Krilla
datt í hug að annarra mati – hún var
framkvæmd. Hann ákvað að bregða
búi og leggja ferðaþjónustu fyrir sig
á meðan engum datt slíkt í hug – og
gerði það. Hann ákvað að byggja
sundlaug – og gerði það. Hann
ákvað að smíða nýja rafstöð – og
gerði það. Hann ákvað að gera flug-
völl því strákarnir höfðu áhuga á
flugi – og gerði það. Hann ákvað að
sýna forfeðrum sínum virðingu með
því að gera gamla bæinn upp – og
gerði það. Svona mætti lengi telja,
enda ekki lítið sem Krilla tókst að
framkvæma á sinni löngu og við-
burðaríku ævi. Öll þessi verk eru
sveipuð ævintýraljóma því þau voru
framkvæmd af hrifningu Krilla á
nýjustu tækni og vísindum sem var
samofin við heimsins mesta náttúru-
unnanda og sveitakarl.
Þau sumur sem ég var í sveit á
Húsafelli fylgdist ég með því hvern-
ig Rúna og Krilli ráku ferðaþjónustu
sína af gleði, ást og andríki. Aldrei
féll styggðaryrði á milli þeirra þótt
þau væru oft svefnlaus helgi eftir
helgi.
Við Kóngsbakkakrakkarnir
blönduðumst inn í krakkahrúguna
sem fyrir var á bænum og alltaf var
nægt pláss í hjörtum þeirra til að
vera góð við hvert og eitt okkar. Við-
fangsefni hversdagsins voru aldrei
leiðinleg skylduverk heldur ögrandi
og skemmtileg verkefni sem leiddu
til einhvers. Þannig gerði Krilli mig
að meistara í að losa klósettstíflur
uppi á tjaldstæðum og treysti okkur
Nonna fyrir vandasömum verkum
sem við réðum varla við en höfðum
gaman af að kljást við á græna
Skódanum: sjoppan, bensínið, ruslið,
tjaldstæðin og sundlaugin.
Verkmenning Krilla er eitt og
hugmyndafræðin annað. Hann var
mikill andstæðingur áfengis og tób-
aks og seldi lengi vel ekki sígarettur
í sjoppunni og hellti víni sem honum
var gefið í klósettið. (Samt tók hann
ekkert eftir augljósri rýrnun í
messuvínsflöskunni í kústaskápn-
um!) Jafnframt hafði hann endalaus-
ar skoðanir á því hvernig heimurinn
gæti verið betri. Hugmyndir hans
byggðust á jöfnuði og endurspegl-
uðu ávallt áhyggjur hans hverju
sinni. Þegar krakkarnir voru að
mennta sig fantaseraði hann frjáls-
lega um það hvernig góður kennari
ætti að vera og þegar hann eltist
byggði hann heilt hugmyndakerfi
um ellilífeyrisþega og þann sóma
sem átti að sýna þeim. Einhvern
veginn var aldrei hægt að vera alveg
sammála Krilla, því hann kastaði
hefðbundnum hugmyndum upp í loft
og gekk aðeins of langt með nýju
þjóðfélagskerfin sín. Einmitt það
kenndi mér að taka engu sem gefn-
um hlut og hugsa gagnrýnið. Hann
kenndi mér að ef eitthvað á að breyt-
ast í þjóðfélaginu, þá veltur það á
okkar eigin framlagi.
Og Krilli var ekki af baki dottinn.
Síðastliðið sumar bauð hann okkur
Kristínu systur í bíltúr um Húsa-
fellsskóg. Hann var handleggsbrot-
inn á hægri hendi en þvertók auðvit-
að fyrir að við ækjum bílnum. Hann
var enn í forystuhlutverki á sínu
landi, skipti um gír með vinstri og af
stað! Hann ók okkur inn í fantasíu-
heim alls þess sem væri skemmtilegt
að gera og umfram allt hægt að
gera, bara ef viljinn væri fyrir hendi.
Ég kveð Krilla með söknuði og
þakklæti fyrir allt sem hann gaf
mér. Við Már og strákarnir sendum
Rúnu, Begga, Steina, Ingu, Hóa,
Nonna og fjölskyldum þeirra okkar
innilegustu samúðarkveðjur frá
Sevilla.
Margrét Jónsdóttir.
Öðlingurinn og drengskaparmað-
urinn Kristleifur Þorsteinsson frá
Húsafelli er látinn. Leiðir okkar
hafa legið saman frá því snemma á
æskuárunum í Borgarfirði og með
okkur var ætíð góð og traust vinátta.
Flestir þeir sem starfa við ís-
lenska ferðaþjónustu munu minnast
hans sem eins af frumherjunum á
þeim vettvangi. Hann og hans ágæta
eiginkona, Sigrún Bergþórsdóttir
frá Fljótstungu, unnu sannkallað
þrekvirki við að byggja upp frá
grunni eitt merkasta fyrirtæki á Ís-
landi í þeirri atvinnugrein. Sá minn-
isvarði, sem þau hjónin reistu sér á
Húsafelli, mun standa um ókomin ár
til vitnis um elju, dugnað og trú á því
verkefni sem þau tóku sér fyrir
hendur.
Á yngri árum var Kristleifur
þekktur fyrir að vera rammur að
afli, rjúpnaskytta og mikill útivist-
armaður. Hann unni landi sínu af
einlægum hug og var óþreytandi við
að fegra það og snyrta. Æskuheimili
hans á Húsafelli var þekkt fyrir
myndarskap og ást hans á landinu
og náttúru þess var honum í blóð
borin.
Síðar á ævinni lágu leiðir okkar
saman við störf að íslenskum ferða-
málum. Við áttum saman mörg og
skemmtileg samtöl um stefnur og
markmið í þeirri atvinnugrein. Skoð-
anir hans voru einlægar og hispurs-
lausar í anda hins sanna ungmenna-
félaga. Að eiga vináttu þeirra hjóna,
Kristleifs og Sigrúnar, er dýrmæt
minning sem ég met mikils og
þakka. Ég sendi Sigrúnu og börnum
þeirra innilegar samúðarkveðjur.
Birgir Þorgilsson.
Á miðju sumri, seint á sjötta ára-
tugnum, var ég ungur maður að
vinna á skólabúinu á Hvanneyri.
Ráðsmaðurinn, Guðmundur Jóhann-
esson, almennt kallaður Ráðsi, kom
að máli við mig og bað mig að líta við
hjá sér eftir kvöldmatinn. Erindið
var að segja mér frá því að ,,hann
Krilla á Húsafelli“ vantaði mann til
að fara með sér fram á Arnarvatns-
heiði, með efni í leitarmannaskála.
,,Sá þarf að þekkja eitthvað til jarð-
ýtunnar, að minnsta kosti að geta
keyrt hana!“ „Hitt sér Krilli um,“
bætti Ráðsi við. „Langar þig ekki að
fara með Krilla?“ spurði svo Ráðsi.
Jú, mig langaði til þess, svaraði ég.
Hafði heyrt talað um þá Húsfellinga,
ekki síst Krilla. Hann hafði verið í
Bændaskólanum einum tíu árum áð-
ur og var nú orðinn gildur bóndi á
Húsafelli ásamt bróður sínum, Guð-
mundi. Ég fór upp að Húsafelli og
var þar í nokkra daga við vinnu á
jarðýtunni en svo kom að því að
leggja skyldi á Heiðina. Ég keyrði
jarðýtuna með miklum vagni hlöðn-
un timbri aftaní en Krilli var á Uni-
mog, sömuleiðis með heljarmikinn
vagn aftaní. Ferðin gekk brösótt en
öllu var bjargað, líka þegar strekkj-
arinn á belti jarðýtunnar brotnaði.
Stykkið var losað, sett í strigapoka:
Það er rauður klár frá honum Krist-
ófer í Kalmannstungu í stóði hérna
fyrir neðan hæðina. Ég næ honum
alltaf og svo hnýtum við snæri uppí
hann, og þú ferð svo berbakt á hon-
um niðrí Kalmanstungu. Allt gekk
þetta eftir, stykkið fór ég með til
Finnboga í BTB. Við komumst á
leiðarenda með timbrið og annað
efni í leitarmannakofann. Meðan ég
var í þessum leiðangri hafði Krilli
lagt net í Úlfsvatni, var búinn að
landa 70 fiskum þegar ég kom aftur.
Eitt vakti aðdáun mína í ferðinni;
Krilli þekkti hverja einustu plöntu
sem á vegi okkar varð! Sagði mér
mun á þeim sem uxu á heiðum uppi
og niðri á láglendinu. Ferðin varð
mér ógleymanleg, og ekki síst Krilli
sjálfur.
Mögum árum seinna var ég á leið
uppá Arnarvatnsheiði. Tveir banda-
rískir drengir voru þá með í för.
Annar var með vasaljós. Það vantaði
rafhlöðu í vasaljósið, hélt hann. Við
komum við í skálanum hjá Krilla og
keyptum rafhlöðu. Það kom samt
ekkert ljós. Þá kom Krilli til hjálpar!
Hann tók vasaljósið, skrúfaði haus-
inn af prófaði peruna sem var í lagi.
Þá sneri Krilli sér við, tók PrinsPóló
úr hillunni, vafði álpappírnum ut-
anaf, braut súkkulaðið í tvennt og
rétti drengjunum. Braut álpappírinn
saman og setti bakvið peruna og
skrúfaði saman. Það kom ljós á vasa-
ljósið! Annar drengurinn sagði þá:
Þessi maður er snillingur.
Mörgum árum seinna hringdi
Krilli í mig og bað mig að koma með
sér uppá Langjökul. Ég fór með
honum uppá jökulinn. Hann var með
létta vélsög með sér (skógarsög). Ég
hjálpaði honum að saga smáskúta
inní jökulinn. Þetta er hægt, sagði
Krilli. Seinna útbjó Krilli íshelli
uppá Langjökli, eins og einhverjir
muna.
Kristleifs á Húsafelli verður
minnst fyrir margt, en ekki síst fyrir
starf hans að ferðaþjónustu. Þar var
hann hinn mikli frumkvöðull. Hans
veður líka minnst fyrir manngæsku
og að leysa hvers mann vanda. Per-
sónulega minnist ég hans fyrir
ánægjuleg kynni og allt það sem
hann kenndi mér.
Við Gerður sendum Sigrúnu og
fjölskyldunni á Húsafelli okkar inni-
legustu samúðarkveðjur. Frum-
kvöðull er fallinn.
Sveinn Hallgrímsson.
Krilli var algjörlega utan alfara-
leiðar. Það var ekki af því að hann
tapaði áttum og villtist af leið – hann
átti bara ekkert erindi inn á þessa
hvers manns vegi. Hann fór sína eig-
in og ruddi þannig brautina óháð því
hvort aðrir fylgdu honum eftir.
Krilli var stórbrotinn ævintýra-
karl, fjölfróður, gerðarlegur og
framtakssamur, náttúrulegur og
skemmtilegur, uppátækjasamur og
kröftugur hugsjónamaður.
Á uppvaxtarárunum var mikill
samgangur á milli Húsafellsfjöl-
skyldunnar og okkar fjölskyldu.
Krilli og Rúna áttu fimm krakka og
mamma og pabbi sex. Oft var því
stór krakkaskari sem kom saman
hér og þar. Það var ekki bara leik-
urinn í krökkunum sem gerði þessar
stundir líflegar, Krilli var liðtækur í
ýmis uppátæki þótt það væri enginn
barnaleikur að sjá fyrir hverju hann
myndi taka upp á næst.
Það var Krilli sem fór með mig
sem smástelpu skríðandi eftir Surts-
helli með logandi kyndla. Krilli sem
skutlaðist á Land Rovernum upp á
Strút með mömmu frammí ýmist
skellihlæjandi eða veinandi og okkur
krakkaskarann skröltandi á járn-
bekkjunum aftur í. Krilli sem tók
sénsinn á Kaldadalnum og sagði
sögur á leiðinni. Og svo uppátækin
sem maður missti af en lifa áfram í
sögunum eins og þegar Krilli hellti
úr olíutunnu út í Kaldána og kveikti í
svo öll áin logaði. – Þvílík áramóta-
brenna!
Krilli var samt ekki sá hrókur alls
fagnaðar sem veltist um af hlátri og
lét hæst. Það voru meira verkin hans
og atferli sem geisluðu af kátínu.
Hann brosti bara og þá hneggjaði í
honum húmorinn.
Krilli var réttur maður, á réttum
stað, á réttum tíma. Hann hafði
þetta frábæra land til umráða þegar
tækninýjungar og þekking gerðu
innsókn. Og hann hafði karakterinn
og dómgreindina til að tvinna þetta
saman ásamt ólýsanlegum eldmóði
til framkvæmda. Og árangurinn
þekkja allir.
Krilli kynnti sér ferðamennsku í
flestum heimsálfum og vinsaði úr til
eigin nota það sem honum fannst
skemmtilegt. Með því eftirminni-
legra var svítan undir Langjökli sem
Krilli lét fræsa út og fór stoltur ofan
í með mér. Þar ætlaði hann að hafa
hótel og bjóða gestum að velja sér
klaka frá því fyrir eða eftir landnám.
Krilli var ekki bara framsýnn í
ferðamálum, hann hafði stórar hug-
myndir á mörgum sviðum. Fyrir all-
mörgum árum, í þann mund sem ég
var að hefja afskipti af menntamál-
um, viðraði hann hugmyndir sínar
um símenntun, jafnt aðgengi að
námi og frelsi til að velja, sem því
miður hafa ekki komist í fram-
kvæmd. Þrátt fyrir mörg framfara-
skref á þessu sviði eigum við ennþá
eftir töluvert í land. Ég hef hugsað
mér að bera kyndilinn á þeirri braut.
Það voru skemmtilega lærdóms-
rík og þakkarverð forréttindi að
vera samferða Krilla fyrstu áratug-
ina. Rúnu, Húsafellskrökkum og
þeirra fjölskyldum sendi ég innileg-
ar samúðarkveðjur.
Kristín Jónsdóttir.
Með Kristleifi hverfur héðan úr
okkar jarðneska lífi einn af frum-
kvöðlum í íslenskri ferðaþjónustu.
Ég átti því láni að fagna að kynn-
ast Kristleifi fyrir rúmum 20 árum
og átti mikið og gott samstarf við
hann allar götur síðan. Með hverju
árinu og eftir því sem kynni okkar
urðu meiri, þá sá ég betur og betur
hvað þar fór mikill hugsjónamaður
og hvað hann hugsaði lengra en
flestir aðrir samferðamenn.
Ég dáðist oft að því hvað hug-
urinn var frjór og hvað hann var í
raun langt á undan sinni samtíð. Um
það bera mannvirkin í Húsafelli
vitni. Kristleifur var einn af fyrstu
ferðaþjónustubændunum og ég held
ég geti fullyrt að hann var sá fyrsti í
bændastétt, sem sneri sér alfarið að
því að sinna ferðafólki. Gerði það að
ævistarfi sínu.
En hann var ekki aðeins frum-
kvöðull í að koma ferðaþjónustunni á
Húsafelli í gang og þurfa þar að
ganga á móti vindi og rekast á
marga veggi skilningsleysis ráða-
manna í þjóðfélaginu. Hann var
einnig mikill félagsmálamaður og
var fljótur að sjá að ef átti að nást
árangur þurftu menn að standa sam-
an. Hann var því einnig frumkvöðull
í því að hvetja til og taka þátt í stofn-
un samtaka eins og Ferðaþjónustu
bænda, Félagi tjaldsvæðaeigenda,
Ferðamálasamtaka Vesturlands svo
nokkuð sé nefnt.
Það var mér alltaf ánægjuefni
þegar Kristleifur hringdi í mig, sem
hann gerði nokkuð oft, sérstaklega
hin síðari ár. Þá vissi ég að hann
hafði einhverjar hugmyndir í huga,
ferðaþjónustunni til góða. Ég var
ekki alltaf sammála honum í byrjun,
en ég var farinn að læra að eftir því
sem ég hugsaði meir um það sem
hann sagði, því hrifnari varð ég af
hugmyndinni, þótt ég gerði mér
grein fyrir að nokkuð langur tími
yrði að líða þar til þessar hugmyndir
yrðu að veruleika. Þær voru á undan
okkar samtíð.
Kristleifur var ekki maður ein-
samall. Hann gekk að eiga góða og
duglega konu, Sigrúnu Bergþórs-
dóttur frá Fljótstungu og var
ánægjulegt að sjá hve samhent þau
voru í uppbyggingunni í Húsafelli og
í hinu daglega lífi. Það var alltaf
ánægjulegt að hitta þau og ég fór
ávallt betri og fróðari maður frá
þeim.
Þegar ég kveð þennan vin minn
og samferðamann þá er mér efst í
huga þakklæti fyrir að hafa fengið
að kynnast honum, njóta þess að
vera í námunda við hann og læra af
honum.
Ég veit að hann fyrirgefur mér að
ég get ekki fylgt honum síðasta spöl-
inn hér á jörðu niðri, þar sem ég
verð þann dag á leið til annarra
landa að reyna að veiða ferðamenn
til að koma til Íslands og vonandi
Borgarfjarðar. En ég verð örugg-
lega með hugann heima.
Við Steinunn sendum Sigrúnu,
börnum þeirra hjóna, tengdabörn-
um, barnabörnum og öðrum nánum
ættingjum okkar innilegustu samúð-
arkveðjur og vonum að fallegar
minningar um góðan mann megi
verða ykkur huggun í sorginni.
Óli Jón Ólason, Reykholti.
 Fleiri minningargreinar
um Kristleif Þorsteinsson bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.