Morgunblaðið - 09.03.2003, Blaðsíða 31

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. MARS 2003 31
Borgartúni 35 - Pósthólf 1450 - 121 Reykjavík - Sími 591 0100 - Fax 591 0101 - mottaka@si.is - www.si.is
Minnum félagsmenn á
Árshóf Samtaka iðnaðarins
sem verður í Versölum að kvöldi Iðnþings.
Miðapantanir hjá Þóru Ólafsdóttur í síma
591 0100, netfang thora@si.is.
Stjórn Samtaka iðnaðarins
boðar til Iðnþings 2003
föstudaginn 14. mars n.k.
Þingið verður haldið
í Versölum, samkomusal
í Húsi iðnaðarins að
Hallveigarstíg 1.
DAGSKRÁ
Afhending fundargagna
10:10
10:00
Hefðbundin aðalfundarstörf
1. Skýrsla stjórnar fyrir liðið starfsár
2. Ársreikningar Samtaka iðnaðarins
3. Tillaga stjórnar að fjárhagsáætlun næsta árs
4. Lýst kjöri formanns og meðstjórnenda
5. Kjör í fulltrúaráð Samtaka atvinnulífsins
6. Kosning löggilts endurskoðanda
7. Kosning kjörstjóra og aðstoðarmanna hans
8. Önnur mál:
- Almennar umræður um innri mál SI, störf og stefnu
Ályktun Iðnþings
Hádegisverður í boði Samtaka iðnaðarins
Ræða formanns,
Vilmundar Jósefssonar
Ræða iðnaðarráðherra,
Valgerðar Sverrisdóttur
12:00 Opin dagskrá
Iðnþingi slitið
Staldrað við árin 1993, 2003 og 2013
Útrásin, útflutningur
og fjárfestingar erlendis
Róbert Wessman,
forstjóri Pharmaco hf./Delta hf.
Samsetning atvinnulífsins og
líklegar breytingar næsta áratug
Páll Skúlason,
rektor Háskóla Íslands
Staða Íslands í samfélagi
þjóðanna. Hvar verðum
við árið 2013?
Þorvaldur Gylfason,
prófessor við Háskóla Íslands
Starfsskilyrðin. Hvernig fáum
við erlend fyrirtæki til landsins
og hvað er á því að græða?
Þórólfur Árnason,
borgarstjóri í Reykjavík
16:15
14:15 Umbreyting
íslensks atvinnulífs
leg er grein Sigrúnar Pálsdóttur
„Bresk stjórnmál í ljósi íslenskrar
menningar“, þar sem hún sýnir
fram á, að einn helsti ráðgjafi W.
E. Gladstone, forsætisráðherra
Bretlands, benti húsbónda sínum á
tengsl Íslands og Danmerkur eftir
1874 sem hugsanlega fyrirmynd
fyrir Breta í samskiptum við Íra.
„Á hverju liggja ekki vorar göf-
ugu kellíngar. Halldór Laxness og
Torfhildur Hólm“ nefnist grein eft-
ir Helgu Kress. Þar ræðir hún
tengsl verka þessara merku höf-
unda, rekur rithöfundarferil Torf-
hildar nokkuð og sýnir fram á, að
við samningu Íslandsklukkunnar
ÞETTA bindi Sögu, tímarits
Sögufélagsins, er síðara hefti ársins
en sú nýbreytni hefur nú verið upp
tekin að gefa út tvö hefti á ári
hverju, vor og haust. Jafnframt
hefur útgáfu Nýrrar Sögu verið
hætt.
Með þessu fyrirkomulagi mun
ætlunin vera sú, að auka fjölbreytni
efnis í tímaritinu og verður ekki
annað sagt en að þetta hefti lofi
góðu hvað það snertir. Það flytur
alls fimm greinar í „hefðbundnum“
stíl, þrjár styttri undir kaflafyr-
irsögninni „viðhorf“, eina eftir-
mælagrein, viðtal og fjölda rit-
dóma, auk annars.
Á árinu 2002 voru eitt hundrað
ár liðin frá stofnun Sögufélagsins
og var haldið upp á þau tímamót
með verðugum hætti. Í afmælis-
fagnaðinum flutti Forseti Íslands,
Ólafur Ragnar Grímsson, ávarp og
er það birt í upphafi þessa heftis.
Annað íslenska söguþingið var
haldið með pompi og pragt vorið
2002 og þótt rit þess hafi þegar
verið gefið út, var þess að vænta að
þingsins yrði að það nokkru getið í
Sögu. Það er gert með einkar fróð-
legu viðtali, sem Páll Björnsson,
formaður Sagnfræðingafélags Ís-
lands, átti við prófessor Jürgen
Kocka, forseta Alþjóðasambands
sagnfræðinga, sem var einn er-
lendra gesta þingsins, og svo með
skemmtilegri umfjöllun, eða upp-
rifjun, Erlings Hanssonar og Mar-
grétar Guðmundsdóttur um þingið.
Hún er öll á léttari nótunum en
skemmtilega fram sett og geymir
margan fróðleiksmolann.
Þessu næst taka greinarnar við
og eru hver annarri fróðlegri. Hin
fyrsta er samin af Þorsteini Helga-
syni og nefnist „Sagan á skjánum.
Sögulegar heimildamyndir fyrir
sjónvarp“. Gerð ýmiss konar heim-
ildamynd og -þátta um söguleg efni
hefur aukist mjög á síðari árum og
njóta þær vaxandi vinsælda sem
sjónvarpsefni víða um lönd. Hér á
landi hafa margar slíkar myndir
verið sýndar, og hafa sumar vakið
umtalsverða athygli. Þorsteinn
fjallar um gerð slíkra mynda og
þátta og þau vandamál sem henni
fylgja og ræðir síðan stuttlega um
helstu íslensku heimildamyndirnar
og -þættina og segir frá eigin
reynslu af slíkri iðju. Er grein hans
öll hin fróðlegasta.
Miklu styttri en engu síður fróð-
hafi Halldór þegið sitthvað úr verki
Torfhildar, Jón biskup Vídalín. Að
öðrum greinum í þessu hefti Sögu
ólöstuðum þótti mér þessi
skemmtilegust aflestrar og hefði
gjarnan viljað fræðast meira um
Torfhildi. Hún var merkur rithöf-
undur, og ekki einungis vegna þess
að hún var kona. Samtímamenn
hennar í hópi ritdómara komu
fæstir auga á kosti hennar en
kannski má hafa það að einhverju
leyti til marks um ágæti bóka
hennar, að sá ritdómarinn sem
sanngjarnastur var í hennar garð
var dr. Valtýr Guðmundsson, lærð-
asti bókmenntafræðingur Íslend-
inga á sinni tíð. Ég er hins vegar
ekki að öllu leyti sammála Helgu
um að nafn Torfhildar hafi gleymst
(bls. 124). Hugsanlega hefur svo
verið í Reykjavík og meðal bók-
menntafólks, en í sveitum voru
bækur hennar lesnar á meðan þær
héngu saman.
Eftir grein Helgu kemur fróðleg
grein um Staði og staðamál eftir
Magnús Stefánsson, fyrrverandi
prófessor í sagnfræði við Björg-
vinjarháskóla, og síðan grein eftir
Árna Heimi Ingólfsson um Þjóð-
hvöt Jóns Leifs og alþingishátíðina
1930. Að þeirri grein er góður feng-
ur, en fátt hefur verið ritað í Sögu
um tónlistarsögu fram til þessa.
Þrjár stuttar greinar eru í kafl-
anum „Viðhorf“ og Jónas Krist-
jánsson ritar eftirmæli eftir Her-
mann Pálsson prófessor í
Edínborg, sem lést sviplega á síð-
asta ári. Loks eru ritdómar, en þar
fjalla alls tíu höfundar um þrettán
bækur.
Eins og sjá má af þessum orðum,
er þetta hefti Sögu fjölbreytt að
efni. Ritgerðirnar eru allar ágæt-
lega skrifaðar og skemmtilegar af-
lestrar, en uppfylla þó þær fræði-
legu kröfur, sem gera verður til
rits af þessu tagi. Þær breytingar,
sem gerðar hafa verið á ritstjórn-
arstefnu tímaritsins, virðast þannig
hafa tekist vel og lofa góðu um
framhaldið.
Fjölbreytt og fróðleg Saga
Jón Þ. Þór
BÆKUR
Sagnfræði
Sögufélag, Reykjavík 2 2002.
305 bls., myndir. Ritstjórar: Guðmundur
J. Guðmundsson og Hrefna Róberts-
dóttir.
SAGA. TÍMARIT SÖGUFÉLAGS XL
LÁGMYND af Bjarna Snæ-
björnssyni lækni og konu hans,
Helgu Jónasdóttur, var afhjúp-
uð á Heilsugæslustöðinni Sól-
vangi á dögunum. Bjarni var
gerður að heiðursborgara
Hafnarfjarðar 8. mars fyrir 35
árum. Hann gegndi læknis-
störfum í Hafnarfirði samfleytt
í hálfa öld við vinsældir og virð-
ingu bæjarbúa. Hann átti sæti í
bæjarstjórn 1923–26, 1931–38
og 1942–47 og var þingmaður
Hafnarfjarðar 1931–34 og
1937–42.
Listaverkið gerði Ríkarður
Jónsson árið 1942 og var það
gjöf Hafnfirðinga til þeirra
hjóna á 25 ára starfsafmæli
Bjarna. Nú hafa börn og
tengdabörn Bjarna látið gera
afsteypu af listaverkinu í brons
og hafa fært Hafnarfjarðarbæ
til eignar. Menningarmála-
nefnd fékk það verkefni að
finna verkinu stað og þótti það
hvergi betur eiga heima en á
Sólvangi.
Lágmynd
afhjúpuð af
Bjarna Snæ-
björnssyni