Morgunblaðið - 21.03.2003, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. MARS 2003 33
grar lausnar. Sjaldan hefur friðarhreyf-
löndum eins og Frakklandi og Þýska-
engið jafneinbeitt gegn stríðsmangi
ríkjamanna. Friðarhreyfingum og and-
við stríðsundirbúning hefur einnig vaxið
um hrygg í Bretlandi og í Bandaríkj-
daríski dálkahöfundurinn Patrick E.
sem skrifar í New York Times, fjallaði
7. febrúar um hið nýja vald götunnar: „Í
u tvö stórveldi á jörðinni, þ.e. Bandarík-
lmenningsálitið í heiminum.“ Aðeins
þessara stórvelda getur og vill hefja
Það hafa Bandaríkin nú gert. Þetta stríð
Bandaríkjamanna er enginn í að-
stöðu til að stöðva og ekki einu sinni
hafa minnstu áhrif á. Tilraunir
Bandaríkjamanna til þess að taka
sér sjálfdæmi og einræðisvald með
þessu stríði mæta hins vegar öflugri
andstöðu meðal almennings um víða
veröld. Hnattræn friðarhreyfing er
il og öflugri en nokkuð annað sambæri-
ögunni.
ðurlöndin eru öll smáríki. Við eigum
ginlegra hagsmuna að gæta í sterkri al-
amvinnu sem kemur í veg fyrir löglausa
itingu og tryggir alþjóðlegar rétt-
ur. Norðurlöndin eiga einnig sameig-
sögu um virka þátttöku á sviði mann-
ála, neyðaraðstoðar og friðsamlegrar
araðstoðar. Við Norðurlandabúar verð-
vera búnir undir skjóta og árangursríka
aðstoð til fórnarlamba stríðsins. Við
að binda okkur við að slík aðstoð sé
óháð öllum olíu- og hernaðarhagsmunum.
Vafalaust geta Bandaríkin tiltölulega auðveld-
lega lagt Írak undir sig með hervaldi. Banda-
ríkin geta hins vegar ekki með herstyrk og
hernámi komið á lýðræði í Írak. Það verður
aðeins gert með friðsamlegum aðferðum.
Einnig á meðan stríðið stendur yfir þurfum
við á Norðurlöndum að leggja hinni hnatt-
rænu friðarsamstöðu lið. Við verðum hvern
einasta dag að hjálpast að við að afla upplýs-
inga um það sem fram fer í raun. Hið frið-
samlega mótvægi verður að efla almennings-
álitið sem eitt getur haldið aftur af því að
Bandaríkin taki fleiri skref í áttina að alræði í
heiminum.
Hin nýja hnattræna friðarhreyfing er enn
þá mikilvægari í dag en hún var í gær.
ndalag
Höfundar eru formenn vinstri flokkanna á
Norðurlöndum, VG á Íslandi, SV í Noregi,
V í Svíþjóð og SF í Danmörku.
Reuters
Mótmælandi hrópar slagorð gegn stríðinu á
Concorde-torgi í gær.
FRÉTTIR undanfarna daga sýna
að ekki þarf lengur að deila um að
skattbyrði á fólk með lágar og með-
altekjur hefur aukist á und-
anförnum árum. Talsmenn Sjálf-
stæðisflokksins hafa reynt að beina
umræðunni inn á aðrar brautir. Í
stað þess að ræða kjör fólksins í
landinu virðist eina framlag sjálf-
stæðismanna til kosningabarátt-
unnar vera dylgjukennd umræða
um meint samsæri fjölda ein-
staklinga og stofnana í samfélaginu
gegn forsætisráðherra.
Guðjón Guðmundsson, þingmað-
ur Sjálfstæðisflokksins, sakaði
Samfylkinguna um dylgjur af þess-
um toga í grein sem hann beindi til
mín á dögunum. Þar sakaði hann
Samfylkinguna um að beita fyrir sig
hálfkveðnum vísum í þeirri viðleitni
að gera öll mál tortryggileg. Ég vísa
þessu alfarið til föðurhúsanna því
Guðjón hefur greinilega farið í læri
hjá foringja sínum. Í bók Ásdísar
Höllu Bragadóttur, Í hlutverki leið-
togans, lýsir forsætisráðherra sinni
taktík í kosningabaráttunni í
Reykjavík á árum áður á eftirfar-
andi hátt:
,,Ég gerði öll mál tortryggileg og
fylgdi þeirri reglu veiðimannsins að
maður má ekki einungis kasta flugu
sem manni finnst falleg því að mað-
ur veit aldrei hvaða flugu laxinn
tekur.“ Já, það sannast enn einu
sinni að eftir höfðinu dansa limirnir.
Bilið breikkar
Það er skiljanlegt að Sjálfstæðis-
flokkurinn forðist það eins og heitan
eldinn að fjalla um skattamál. Hin
fögru loforð um að lækka skatta á
meðaltekjufólk hafa brugðist og
fólkið sem síst hefur ráð á því að
borga hærri skatta, bótaþegarnir,
hefur þurft að taka á sig auknar
byrðar. Í svari fjármálaráðherra
við fyrirspurn Rannveigar Guð-
mundsdóttur í síðustu viku kemur
m.a. fram að skattbyrði hjóna með
2,5 milljónir króna í árstekjur hefur
þyngst um 10% en skattbyrði hjóna
með 18 milljónir króna í árstekjur
hefur minnkað um 8%. Þessi stað-
reynd er sláandi og skýrt dæmi um
þá pólitík sem Sjálfstæðisflokk-
urinn stendur fyrir.
Svar sjálfstæðismanna við þess-
um staðreyndum er einatt að kaup-
mátturinn hafi aukist. Þetta kyrja
þeir í ræðu og riti og öll gagnrýni á
málflutning þeirra er túlkuð sem
árás á flokkinn og þá einna helst
formanninn. Það er í sjálfu sér rétt
að kaupmátturinn hafi aukist að
meðaltali en við getum ekki leyft
okkur að einblína á meðaltöl.
Spurningin er auðvitað hvernig
hefur kaupmáttaraukningin skipst
milli þjóðfélagshópanna. Kaup-
máttur hjóna með 18 milljónir
króna í árstekjur hefur aukist mun
meira en kaupmáttur hjóna með 2,5
milljónir króna í tekjur á ári.
Stærri hluti tekna þeirra tekju-
lægri hefur farið í skatta og hið
sama gildir um bótaþega. Um þetta
snúast stjórnmál þ.e. hvernig skipt-
um við gæðunum.
Eitt þeirra tækja sem stjórn-
málamenn hafa til að jafna kjörin í
samfélaginu er skattkerfið. Sam-
fylkingin telur að hækkun persónu-
afsláttar sé einn af þeim kostum
sem stjórnvöldum bjóðast til að
jafna kjörin. Í tíð núverandi rík-
isstjórnar hefur persónuafsláttur
ekki haldið í við þróun verðlags, t.d.
eru skattleysismörk nú 69.575
krónur á mánuði en væru 94.911
krónur ef tenging persónuafsláttar
við verðlagsþróun hefði ekki verið
afnumin. Persónuafsláttur hefur
rýrnað að raungildi, í dag er hann
26.821 krónur á mánuði en ef hann
hefði fylgt vísitölu neysluverðs væri
hann 33.409 krónur á mánuði. Mis-
munurinn er 6.588 krónur og fyrir
lágtekjufólk og bótaþega munar
um slíka upphæð í hverjum mánuði.
Þetta eru hinar döpru stað-
reyndir sem blasa við öllum eftir
allt of langa valdasetu Sjálfstæð-
isflokksins. Þessar staðreyndir
vilja sjálfstæðismenn ekki ræða
þrátt fyrir að hagfræðingar, frétta-
menn, eldri borgarar og verkalýðs-
hreyfingin hafi ítrekað lagt þær á
borðið. Þeirra svar er iðulega að
þetta séu eintómar dylgjur og jafn-
vel rangfærslur að sjá hlutina í
þessu ljósi. Er nema von að spurt
sé: Guðjón, lokasvar?
Guðjón, lokasvar?
Eftir Einar Má
Sigurðarson
,,Hin fögru loforð um að lækka skatta
á meðaltekjufólk hafa brugðist og fólk-
ið sem síst hefur ráð á því að borga
hærri skatta, bótaþegarnir, hefur þurft
að taka á sig auknar byrðar.“
Höfundur er alþingismaður
Samfylkingarinnar.
við Atl-
okkur Ís-
og við
firlýs-
er jafn-
i þess að
öndum,
sem ég
r ítrekað
að af-
ktun
nið-
a með
að taka
938 var
líka af mörgum talinn „merkilegur“
á sínum tíma. Fundurinn á Azoreyj-
um var að því leyti „merkilegri“ að
þar var stríði lýst yfir umbúðalaust.
Flaðrið og undirlægjuhátturinn
lekur af hverjum stafkrók, þar sem
maðurinn tekur fram að miklu máli
skipti þar sem talað er um mikil-
vægi þess að ná niðurstöðu í Mið-
austurlöndum. Hverjir eru þeir,
sem hefðu getað verið búnir að
leysa málið fyrir löngu? Svar:
Bandaríkjamenn.
Hvernig hefir Bush hinn banda-
ríski tekið á því máli? Svar: Kynt
undir átökunum með því að spana
Sharon til stórræðanna gegn Pal-
estínumönnum og forystu þeirra.
Sá, sem hér heldur á penna, hefir
séð því haldið fram á prenti af sér-
fræðingum, að ástandið fyrir botni
Miðjarðarhafs kunni að vera und-
irrót voðaverkanna 11. september
2001 í New York. Að Bin Laden hafi
verið að koma fram hefndum vegna
aðfara við Palestínumenn, sem
hann og hans nótar telja Banda-
ríkjamenn bera ábyrgð á.
Hvað gengur íslenzkum ráða-
mönnum til að ganga undir stríðs-
jarðarmen með bandarískum ofrík-
ismönnum sem grunaðir eru um
einnig að ásælast olíulindir Íraks?
Engum kemur til hugar að bera
blak af Íraksforseta. Hann er sjálf-
sagt alls ills maklegur. En það er
deilt um leiðir til að steypa honum
af stóli. Með aðferð Bush og Davíðs
og Halldórs tekur hann tugi þús-
unda eða hundruð þúsunda með sér
í fallinu. Sem jafnan í styrjaldar-
átökum verða konur og börn harð-
ast úti.
Allra leiða bar að leita áður en til
vopna var gripið. Það hefir ekki ver-
ið gert eins og meirihluti þjóða
heims hefir krafizt.
Megi skósveinarnir íslenzku hafa
eilífa skömm fyrir frumhlaup sitt og
læpuskap.
Höfundur er alþingismaður.
m innan
li veiða
r eitt af
m. Mörg
menn sem
m sér
en fæst á
sjómanna
slu hefur
eirra sem
ar. Eftir
afa fyr-
barist
fa af þrátt
sem felst
fla til eig-
skvinnslu
rður en
hefur hjá mörgum fyrirtækjum að
mestu leyti byggst á að flytja út
ferskan fisk með flugi. Nú hafa
stóru útgerðarfyrirtækin sem óðast
verið að sækja inn á þennan markað
og þau geta, vegna þeirrar aðstöðu
sinnar að fá fiskinn á miklu lægra
verði til vinnslunnar, auðveldlega
rutt hinum sem fyrir eru úr vegi.
Þau hafa stundum undirboðið á
þessum markaði þannig að verðið
hefur lækkað verulega.
Það væri hins vegar engin ástæða
til að kvarta undan slíkri samkeppni
ef þessi stóru fyrirtæki kepptu með
sama hætti um hráefnið og hinir
sem ekki eru í útgerð.
Í þágu sérhagsmuna
Sjálfstæðisflokkurinn deilir og
drottnar í þágu sérhagsmuna.
Sjávarútvegsstefna flokksins er
ljósasta dæmið um hve langt flokk-
urinn getur gengið ef hagsmuna-
öflin sem þrýsta á hann eru nógu
sterk.
Sömu öfl valda því að flokkurinn
daufheyrist við kröfunni um að allur
fiskur taki verð á markaði og að skil-
ið verði milli veiða og vinnslu.
Þetta fyrirkomulag ver Sjálfstæð-
isflokkurinn og stendur að baki
LÍÚ-forystunni sem leggst gegn öll-
um hugmyndum um breytingar í
frjálsræðisátt. Og nú er svo komið
að stóru útgerðarrisarnir, í skjóli
þeirrar séraðstöðu sem kvótaeignin
færir þeim, stefna í það að drepa
niður þann vaxtarbrodd sem hefur
falist í framtaki fiskvinnslufyr-
irtækja án útgerðar. Og Sjálfstæð-
isflokkurinn ætlar ekki að lyfta
hendi til að koma á viðskipta-
umhverfi sem tryggir jafnræði milli
þeirra sem starfa á þessum mark-
aði.
Til að koma á sanngjörnum leik-
reglum jafnræðis, frelsis og frjálsra
viðskipta í þeim greinum sem ég hef
hér fjallað um þarf að leysa þann
flokk frá völdum sem mest og helst
hefur kennt sig við frelsið. Slík eru
tök hagsmunaafla á Sjálfstæð-
isflokknum.
Höfundur er alþingismaður
og frambjóðandi í 1. sæti Samfylking-
arinnar í Norðvesturkjördæmi.
ÞRÁTT fyrir að tólf ár séu liðin
frá því að Sjálfstæðisflokkurinn
tók við forystu í stjórnarráðinu og
ótalmargt hafi unnist á þeim tíma
eru enn fjölmörg verkefni sem
vinna þarf að á næstu árum. Jafn-
framt er nauðsynlegt að skoða
þann góða árangur sem náðst hef-
ur á síðasta áratug og tryggja
áframhaldandi sókn í þágu þjóð-
arinnar. Eins og í íþróttunum er
ástæðulaust að gera breytingar á
keppnisliði sem unnið hefur marga
leiki í röð.
Örugg atvinna –
lægri skattar
Stærstu mál næstu ríkisstjórnar
verða tvíþætt. Annars vegar at-
vinnuuppbygging og hins vegar
lækkun skatta. Snúa þarf við þeirri
þróun sem verið hefur í atvinnu-
málum á síðustu mánuðum og er
það verk raunar þegar hafið með
stórhuga átaki í vegagerð og öðr-
um framkvæmdum sem kynnt var
í síðasta mánuði. Góð staða efna-
hagsmála gerir mögulegt að ráðast
í slík verkefni þegar harðnar á
dalnum í atvinnulífinu án þess að
skuldsetja ríkissjóð til framtíðar.
Þá munu virkjunarframkvæmdir
og stóriðja á Austurlandi verða
okkur gæfuspor til lengri tíma lit-
ið. Engu að síður má hvergi slaka
á klónni og nauðsynlegt að huga að
nýjum atvinnuskapandi verkefnum
til framtíðar. Lítið samfélag eins
og Ísland á ekki að líða varanlegt
atvinnuleysi að neinu marki.
Nauðsynlegt er að halda áfram á
þeirri braut að lækka skatta.
Skattar fyrirtækja hafa lækkað
stórlega á síðustu árum og er það
vel. Skattprósenta einstaklinga var
lækkuð um fjögur prósentustig á
árunum 1997 til 1999 og nú er svo
komið að staða efnahagsmála er
með þeim hætti að mögulegt er að
lækka skatta einstaklinga enn
frekar, annaðhvort beint í formi
tekjuskatts eða óbeint með lækkun
neysluskatta. Hvor leiðin sem farin
verður mun koma öllum fjöl-
skyldum í landinu vel. Nauðsyn-
legt er að minna á að þrátt fyrir
loforð og yfirlýsingar ýmissa ein-
staklinga er engum flokki betur
treystandi til þess að lækka skatta
en Sjálfstæðisflokknum.
Frábær árangur
Breytingar á efnahagslífi þjóð-
arinnar hafa verið ótrúlegar á síð-
ustu árum. Kaupmáttur launa hef-
ur aukist mest hér á landi af öllum
OECD-löndunum á síðustu árum
þrátt fyrir að verðbólga hafi verið í
lágmarki. Á það við um allar launa-
tekjur, sérstaklega þær sem eru í
lægstu þrepum launastigans.
Fyrir ungt fólk er ekkert mik-
ilvægara en að viðhalda stöðug-
leika og jafnvægi í efnahags-
málum. Unga fólkið er eðlilega
með meiri skuldir en þeir sem
eldri eru t.d. vegna húsnæðiskaupa
eða fjárfestinga í atvinnutækifær-
um. Fyrir okkur sem yngri erum
er ekkert meira virði en að tryggja
áfram lága verðbólgu. Þannig get-
um við tryggt að hægt sé að greiða
niður skuldir okkar í stað þess að
þær hækki ár frá ári. Eignaskattar
hafa einnig verið lækkaðir um
meira en helming á síðasta kjör-
tímabili en eignaskattar koma sér
sérstaklega illa gagnvart miðaldra
og eldra fólki sem með dugnaði
hefur tekist að eignast húsnæði
eða aðrar eignir á löngum tíma.
Engar breytingar að óþörfu
Ekkert er fullkomið og ástæðu-
laust er að halda því fram að
stjórnun landsins eða þjóðfélagið
yfirleitt sé hafið yfir gagnrýni. Þá
er nauðsynlegt að vera vakandi
fyrir nýjum áherslum sem verða
þjóðinni til framfara. Þrátt fyrir að
Sjálfstæðisflokkurinn hafi verið við
völd í tæp 12 ár eru fjölmörg verk-
efni framundan sem þarft er að
vinna að á næstu árum. Við þurf-
um hins vegar að tryggja áfram-
haldandi sókn í þágu þjóðarinnar
allrar. Enginn mun hagnast á koll-
steypu eða stórbreytingum við
stjórn landsins. Við skulum frekar
halda áfram á braut hagsældar og
framfara um leið og við læknum
þau mein sem æskilegt er að lag-
færa. Þannig miðar okkur áfram
veginn, hægt en örugglega, í rétta
átt. Þjálfari íþróttaliðs gerir ekki
breytingar á liði sínu ef það vinnur
marga leiki í röð. Hið sama á við
um pólitíkina. Sigrar undanfarinna
ára gera það að verkum að réttast
er að tryggja áframhaldandi for-
ystuhlutverk Sjálfstæðisflokksins
við stjórn landsins.
Meðal almennings er óumdeilt
að ástand og horfur eru betri nú
en þær voru fyrir 10 árum. Við
skulum ekki fórna þeim árangri á
einni nóttu. Tryggjum Sjálfstæð-
isflokknum áframhaldandi forystu
í landsmálum næstu fjögur árin.
Frábær árangur
undanfarinna ára
Eftir Böðvar
Jónsson
„Meðal almennings er
óumdeilt að ástand og
horfur eru betri nú en
þær voru fyrir 10
árum.“
Höfundur er bæjarfulltrúi í Reykja-
nesbæ og 5. maður á lista Sjálfstæð-
isflokksins í Suðurkjördæmi.