Morgunblaðið - 03.05.2003, Page 16

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
16 LAUGARDAGUR 3. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
STARFSMENN og stjórnendur Ís-
lenskra aðalverktaka ( ÍAV) í gegn-
um Eignarhaldsfélagið AV ehf.
(EAV) hafa keypt 39,86% hlut ís-
lenska ríkisins í ÍAV fyrir rúma tvo
milljarða króna.
Halldór Ásgrímsson utanríkisráð-
herra og Geir H. Haarde fjármála-
ráðherra undirrituðu í gær kaup-
samning þessa efnis fyrir hönd
ríkisins og Stefán Friðbjarnarson
forstjóri ÍAV skrifaði undir fyrir
hönd kaupenda.
Hluturinn er að nafnvirði 558
milljónir króna og kaupgengi 3,69.
Kaupsamningurinn er gerður á
grundvelli skilmála sölunnar og til-
boðs félagsins en þau fimm atriði,
sem lögð voru til grundvallar vali á
viðræðuaðila um kaup á hlutnum,
voru lýsing og mat á áhrifum sölu
til viðkomandi tilboðsgjafa á sam-
keppni á íslenskum verktakamark-
aði, fjárhagslegur styrkur og fjár-
mögnun, framtíðarsýn um rekstur
fyrirtækisins og starfsmannamál og
stjórnunarleg reynsla og þekking á
þeim markaði sem ÍAV starfar á.
200 starfsmenn
áhugasamir
Stefán Friðbjarnarson forstjóri
ÍAV sagðist ánægður með að nið-
urstaða væri fengin í málið. Spurð-
ur hve almenn þátttaka starfs-
manna væri, sagði Stefán það ekki
alveg ljóst, en starfsmenn ÍAV eru
um 500 talsins. Hann segir Lands-
bankann fjármagna kaupin. „Hluta-
féð hefur verið tryggt en nú stend-
ur yfir söfnun á hluthöfum. Nú
þegar hafa nær 200 manns skrifað
sig sem áhugasama aðila og verður
farið í það núna að loka þeim mál-
um,“ sagði Stefán.
Spurður að því hvort nýir eig-
endur stefni að því að afskrá félagið
úr Kauphöllinni sagði Stefán að þeir
hefðu ekkert velt því fyrir sér. „Við
fórum í þetta vegna þeirrar óvissu
sem var um hverjir kæmu að félag-
inu, sérstaklega þegar kom í ljós að
Kaldbakur, sem var stór eigandi og
hafði lýst áhuga á að kaupa, hætti
við. Þá fórum við af stað og nið-
urstaðan varð þetta tilboð sem nú
hefur verið tekið. Það er of snemmt
að segja til um hvað gerist næst.“
Um gagnrýni sem upp kom þar
sem kvartað var yfir því að aðstand-
endur EAV væru í hópi fruminn-
herja í ÍAV og jafnræðis hafi ekki
verið gætt þar sem trúnaðarstarfs-
menn fyrirtækisins og stjórnarmað-
ur, sem voru meðal bjóðenda, hafi
búið yfir vitneskju og haft aðgang
að upplýsingum langt umfram al-
menna bjóðendur, sagði Stefán að
að sjálfsögðu stæðu stjórnendur og
starfsmenn ÍAV betur að vígi en
aðrir tilboðsgjafar. „Að sjálfsögðu
stöndum við betur að vígi þar sem
við þekkjum fyrirtækið vonandi bet-
ur en þeir sem koma utan frá. En
hins vegar er þetta selt á grundvelli
nýútkomins ársreiknings. Við, end-
urskoðendur okkar og stjórn félags-
ins teljum að í honum séu þær upp-
lýsingar sem menn þurftu.“
Um framtíðarsýn nýrra eigenda
sagði Stefán að markmiðið væri að
reka fyrirtækið áfram eins og gert
hefði verið hingað til og engar sér-
stakar breytingar væru fyrirhugað-
ar. „Það er bjart framundan í verk-
takastarfsemi og framtíðarsýn
okkar er að félagið hasli sér áfram
völl í þeim framkvæmdum sem
framundan eru.“
Höfum náð markmiði okkar
Halldór Ásgrímsson sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að með söl-
unni á ÍAV hafi ríkisstjórnin nú náð
því markmiði sem hún ætlaði sér
varðandi einkavæðingu á fyrirtækj-
um í eigu ríkisins. „Að vísu var hug-
myndin sú að selja eignarhlut rík-
isins að einhverju leyti í Símanum
en aðstæður buðu ekki upp á það.
Það er ekki hlutverk ríkisins að
vera í verktakastarfsemi og eftir að
einkaleyfi hafa verið afnumin á
Keflavíkurflugvelli þá er sjálfgefið
að ganga frá þessari sölu núna. Ég
er mjög ánægður með það að að
kaupunum komi starfsmenn fyrir-
tækisins og ég tel að með því sé
tryggt að fyrirtækið verði í áfram-
haldandi rekstri á svæðinu. Þetta er
mikilvæg atvinnustarfsemi á Suð-
urnesjum og það skiptir miklu máli
fyrir fólkið þar að þetta fyrirtæki
dafni,“ sagði Halldór Ásgrímsson.
Besta boðið þegar
allt var metið
Ólafur Davíðsson formaður
Einkavæðingarnefndar sagði að-
spurður að skamman tíma hefði
tekið að ganga frá samningum þeg-
ar niðurstaða var fengin varðandi
mat á tilboðum. Hann sagðist vera
ánægður með niðurstöðuna. „Við
fengum Verðbréfastofuna til að
meta tilboðin. Þeir skiluðu af sér í
síðustu viku og þá var gengið til við-
ræðna við starfsmennina sem leiddi
til samninga.“
Aðspurður sagði Ólafur verðið
vera viðunandi. „Það voru náttúru-
lega fleiri hlutir en verðið sem
menn áttu að gera grein fyrir og
voru hluti af tilboðinu, en þetta er
niðurstaðan af því margþætta mati
sem fram fór á tilboðunum. Þetta
var besta boðið þegar allt var met-
ið.“
Spurður að því hvort einhverjir
hefðu boðist til að kaupa á hærra
gengi sagðist Ólafur ekki vilja tjá
sig um einstök atriði í öðrum til-
boðum. Spurður um þá gagnrýni,
sem fram hefur komið á val á við-
ræðuaðila um kaupin, sagði Ólafur
að öllum reglum hefði verið fylgt í
málinu. „Það er ekki hægt að meina
starfsmönnum að bjóða í hlut rík-
isins. Þá hefðum við verið að brjóta
á þeim og ekki verið að gæta jafn-
ræðis gagnvart þeim. Það er líka
þannig að hlutur ríkisins er ekki
meirihluti og því er ekki hægt að
gera alla hluthafa að innherjum. Þá
væri verið að ganga á hlut annarra
eigenda fyrirtækisins.“
Ólafur segir að bréfi Trésmiðju
Snorra Hjaltasonar ehf. og JB
Byggingafélags ehf. varðandi þetta
verði svarað og segist hann ekki
eiga von á að eftirmál verði af mál-
inu.
Greiðsla og afhending hlutanna
fer fram 16. maí nk. og skuldbindur
EAV sig samkvæmt samningnum
til að eiga hlutabréfin í a.m.k. 12
mánuði frá undirritun.
Lokagengi ÍAV í Kauphöllinni í
gær var 3,55 og hækkaði um 2,9% í
talsverðum viðskiptum.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Stefán Friðbjarnarson og Halldór Ásgrímsson handsala kaupsamninginn.
Íslenskir aðalverktakar eru nú að fullu í eigu einkaaðila
Starfsmenn kaupa hlut
ríkisins fyrir tvo milljarða
HAGNAÐUR Landsbanka á
fyrsta fjórðungi ársins nam 813
milljónum króna eftir skatta, sam-
anborið við 735 milljónir á sama
tíma árið 2002, en það er 10,7%
aukning milli ára. Arðsemi eigin
fjár eftir skatta var 20,2%, sam-
anborið við 19% fyrsta ársfjórðung
2002.
Halldór J. Kristjánsson, banka-
stjóri Landsbankans, segist vera
ágætlega sáttur við uppgjörið. „Af-
koma kjarnastarfseminnar er
áfram örugg og traust. Flestir
þættir rekstrarins skila góðum ár-
angri,“ segir hann.
13–15%
arðsemi í ár
Halldór segir að með hliðsjón af
fyrsta ársfjórðungi haldi bankinn
sig við þá afkomuspá sem hann
hafi gefið út. „Það er að við ættum
að ná þeirri áætlun bankans, að
arðsemi hans sé 6–8% umfram
áhættulausa ávöxtun, sem er nú
um 7%. Við búumst við því að ná
13–15% arðsemi eftir skatt á árinu
í heild,“ segir hann. Halldór segist
skynja mikinn sóknarhug í bank-
anum, eftir undangengnar breyt-
ingar.
Hagnaður bankans fyrir skatta
á tímabilinu nam 921 milljón
króna, en 940 milljónum árið 2002.
Hagsauki bankans á tímabilinu var
13,2%, en hagsauki er ávöxtun eig-
in fjár umfram meðalávöxtun
áhættulausrar fjárfestingar á árs-
fjórðungnum. Kostnaðarhlutfall
var 57,8%, samanborið við 61,1% á
árinu 2002.
Hreinar vaxtatekjur jukust um
4,2% og námu 2.077 milljónum
króna, miðað við 1.994 m.kr. á
fyrsta fjórðungi ársins 2002.
Vaxtamunur af meðalstöðu heild-
arfjármagns nam 2,97% á tíma-
bilinu, samanborið við 2,92% á
fyrra ári. Aðrar rekstrartekjur
jukust um 429 milljónir króna, eða
27,7%, og voru 1.977 milljónir
króna á fjórðungnum. Hækkunin
skýrist einkum af 461 milljóna
króna söluhagnaði af eignarhlut í
Vátryggingafélagi Íslands.
Heildareignir 281 ma. kr.
í lok ársfjórðungsins
Framlag í afskriftarreikning út-
lána jókst um 72 milljónir milli ára
og nam 788 milljónum, samanborið
við 716 milljónir fyrsta fjórðung
ársins 2002. Heildareignir bankans
námu 281 milljarði króna 31. mars
og jukust um 1,1% frá áramótum.
Innlán námu 114 milljörðum í lok
mars og hækkuðu um 5,7 milljarða
frá 31. desember 2002. Eigið fé
Landsbankans var 17 milljarðar
króna í lok fyrsta fjórðungs og
hafði hækkað um 4,3% frá áramót-
um. Eiginfjárhlutfall (CAD) bank-
ans var 11%, en eiginfjárþáttur A
8,1%.
Gengi hlutabréfa Landsbankans
hækkaði um 12% á fyrsta ársfjórð-
ungi 2003, eða úr 3,65 í 4,09.
Landsbanki hagnast
um 813 milljónir króna
EIGENDUR Fréttar ehf., út-
gáfufélags Fréttablaðsins, eru
félög í eigu Árna Haukssonar,
forstjóra Húsasmiðjunnar,
Gunnars Smára Egilssonar,
ritstjóra Fréttablaðsins, Ingi-
bjargar S. Pálmadóttur innan-
hússhönnuðar, Jóhannesar
Jónssonar í Bónusi, Jóns Ás-
geirs Jóhannessonar, forstjóra
Baugs, Pálma Haraldssonar,
forstjóra Fengs, og Ragnars
Tómassonar lögmanns. Þetta
kemur fram í Fréttablaðinu.
Tap varð á rekstri Fréttar í
fyrra, sem nam 10,6 milljónum
króna, en félagið hefur verið
rekið með 12 milljóna króna
hagnaði fyrstu þrjá mánuði árs-
ins. Eigið fé var 52 milljónir
króna um áramót; eiginfjár-
hlutfall 31% og veltufjárhlutfall
1,3. Nettóskuldir voru engar.
Hagnaður
hjá Frétt
á fyrsta
fjórðungi
ÁRNI M. Mathiesen sjávarútvegs-
ráðherra gefur út reglugerð um
stjórn veiða íslenskra skipa úr
norsk-íslenska síldarstofninum árið
2003, en samkvæmt reglugerðinni
verður leyfilegur heildarafli ís-
lenskra skipa 110.334 tonn í ár. Þetta
er í fyrsta skipti síðan 1996 sem ís-
lensk stjórnvöld hafa þurft að ákveða
einhliða stjórnunaraðgerðir fyrir ís-
lensk skip úr þessum stofni. Heild-
arkvóti íslensku skipanna á síðasta
ári var 132 þúsund tonn. Veiðarnar
nú má hefja frá og með 5. maí nk.
Sjávarútvegsráðherra sagði það
miður að ekki hafi náðst samkomu-
lag við Norðmenn um veiðarnar úr
stofninum. Norðmenn höfðu farið
fram á að hlutdeild þeirra yrði aukin
á kostnað Íslendinga og það hefði
ekki komið til greina.
Ákvörðun sjávarútvegsráðherra
um leyfilegan heildarafla íslenskra
skipa byggist á ráðgjöf Alþjóðahaf-
rannsóknarráðsins, ICES, um 710
þúsund tonna heildarafla á þessu ári
og að hlutdeild Íslands í honum hald-
ist sú sama og ef samningurinn hefði
verið framlengdur við Norðmenn.
Ekki heimildir innan
lögsögu Noregs
Vegna ákvörðunar Noregs munu
íslensk skip hvorki hafa heimildir til
veiða innan lögsögu Jan Mayen né
Noregs, en að öðru leyti mun að-
gangur íslenskra skipa til veiða úr
stofninum verða óbreyttur, þ.m.t. að-
gangur að lögsögu Svalbarða.
Forsaga málsins er sú að Noregur
neitaði að framlengja samning milli
Íslands, Færeyja, Rússlands, Evr-
ópusambandsins og Noregs um
heildstæða stjórnun á stofninum.
Rússland, Færeyjar og Evrópusam-
bandið hafa undirritað tvíhliða samn-
inga við Noreg um veiðarnar árið
2003 sem felur í sér verulega yfir-
færslu veiðiheimilda frá Færeyjum
og Evrópusambandinu til Noregs.
Íslensk stjórnvöld voru ekki
reiðubúin til að skrifa undir slíkt
samkomulag enda hafa forsendur
samningsins í engu breyst frá því
hann var undirritaður árið 1996.
Árna M. Mathiesen sagði að heild-
arkvóti Alþjóðahafrannsóknaráðsins
hafi verið minnkaður úr 850 þúsund
tonnum frá í fyrra í 710 þúsund tonn
nú. Þetta gerði það að verkum að
heildarafli íslensku skipanna dregst
saman á milli ára um 22 þúsund tonn.
Íslensku skipin náðu að veiða út-
gefinn síldarkvóta í fyrra og fékkst
þriðjungur aflans þá innan lögsögu
Jan Mayen, þriðjungur á alþjóðlegu
hafsvæði, 5.900 tonn innan lögsögu
Noregs og afgangurinn við Sval-
barða. Árni sagðist trúa því að ís-
lensku skipin myndu ná kvótanum
þó svo að þau fengju ekki fara inn í
lögsögu Jan Mayen og Noregs.
Loðnusamningi sagt upp
Vegna þessara deilna við Norð-
menn um síldina, sögðu íslenzk
stjórnvöld upp gildandi samningi
milli Íslands, Noregs og Grænlands
um loðnuveiðar. Samkvæmt honum
kom 81% loðnukvótans í okkar hlut,
11% í hlut Grænlendinga og 8% til
Norðmanna. Ákvæði í samningum
heimilaði Norðmönnum að stunda
veiðarnar innan lögsögu okkar á
ákveðnu tímabili. Nú er hins vegar
enginn samningur í gildi og semja
þarf upp á nýtt verði vilji til þess hjá
stjórnvöldum landanna þriggja.
Árni Mathiesen sagðist vonast til
þess að samkomulag um þessi mál
náist, en það yrði ekki gert á for-
sendum Norðmanna einum.
Gefum út
einhliða
síldarkvóta
upp á
110.000 t
Kvótinn gefinn
út í blóra
við Norðmenn