Morgunblaðið - 03.05.2003, Blaðsíða 41

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. MAÍ 2003 41
Í UMRÆÐUÞÆTTI oddvita
stjórnmálaflokkana í ríkissjónvarp-
inu létu þrír þeirra ótilkvaddir í ljós
áhuga á að efla verkmenntun á
komandi árum. Þetta er vonandi til
marks um aukinn skilning á þýð-
ingu þess fyrir þjóðarhag að verk-
menntun hljóti sama sess hér og
meðal samkeppnisþjóða okkar.
Undanfarið hafa Samtök iðnaðar-
ins og fagfélög innan þeirra vakið
athygli á mikilvægi þess hluta náms
á framhaldsskólastigi, sem snýr að
verk- og iðnnámi. Það sé undirstaða
þess að iðnfyrirtækjum, sem keppa
á innlendum og erlendum mörk-
uðum, takist að nýta sér öll þau
miklu tækifæri sem þar er að finna.
Einu gildir hversu margir sigrar
vinnast í vísindum, rannsóknum og
þróun ef þeir leiða ekki til arðvæn-
legrar framleiðslu. Þá ræður úrslit-
um að til séu fagmenn sem kunna
að nýta sér nýjustu tækni og hafa
jafnframt tök á sígildum hand-
brögðum.
Vonandi eru menn loks farnir að
átta sig á þessum einföldu sann-
indum; því fyrr sem stjórnmála-
menn færa þann skilning til raun-
hæfra aðgerða þeim mun betra.
Aukinn vegur verkmennta er ein
meginforsenda þess að tryggja
megi þegnunum lífskjör eins og þau
gerast best. Því er einsýnt að áð-
urnefndur vilji stjórnmálaleiðtog-
anna verði staðfestur í næsta
stjórnarsáttmála og síðan fylgt eftir
í verki á kjörtímabilinu.
Guð láti
gott á vita!
Eftir Ingólf
Sverrisson
„Aukinn
vegur verk-
mennta er
ein meg-
inforsenda
þess að tryggja megi
þegnunum lífskjör eins
og þau gerast best.“
Höfundur er deildarstjóri
hjá Samtökum iðnaðarins.
Alltaf á þriðjudögum
,,ALLIR leikir byrja jafnt og við
skulum ekki ákveða fyrirfram að
þessi leikur sé tapaður.“ Þessi orð
landsliðsþjálfara Færeyinga í knatt-
spyrnu skömmu fyrir leik í undan-
keppni HM gegn Austurríki fyrir
nokkrum árum komu upp í huga
minn þegar ég hlustaði á þá Stefán
Má Stefánsson prófessor og Óttar
Pálsson héraðsdómslögmann kynna
rannsókn sína á sjávarútvegsstefnu
Evrópusambandsins (ESB) á fundi í
Háskóla Íslands nýlega. Ekki er ég
að draga úr ágæti rannsókna þeirra
en það er þó ljóst að lögfræðingarnir
eru að nota lagalega niðurstöðu til
að svara mjög pólitískri spurningu.
Það gengur að mínu mati ekki upp.
Stefán Már og Óttar nota niður-
stöður aðildarviðræðna við Noreg
og Möltu sem útgangspunkt í rann-
sóknum sínum. Það er að mörgu
leyti skiljanlegt enda rökrétt að nota
þá mælistiku í lagalegum rannsókn-
um. Gallinn er hins vegar sá að að-
stæður í Noregi og Möltu eru að
mörgu leyti aðrar en hér á landi og
því erfitt að nota þær sem einhverja
fyrirmynd í hugsanlegum viðræðum
við Ísland. Sjávarútvegur skiptir til
dæmis mjög litlu máli í efnahagslífi
Möltu enda voru fiskveiðar alls ekki
skilgreindar sem forgangsmál af yf-
irvöldum á Möltu í samingaviðræð-
um við ESB.
Ein af meginkröfum Maltverja
gekk hins vegar út á rétt yfirvalda
til að takmarka frelsi útlendinga að
kaupa fasteignir á eynni. Það er
ljóst að þessi krafa Möltu gengur í
berhögg við fjórfrelsið; frjálst flæði
fjármagns, fólks, vöru og þjónustu,
og lagalega á þetta því ekki að vera
hægt. En hvað gerðist? Jú, Malta
náði varanlegum undanþágum frá
þessari lagareglu ESB. Ef Maltverj-
ar hefðu ákveðið fyrirfram að þetta
væri ekki hægt þá hefðu þeir að
sjálfsögðu aldrei náð þessu í gegn.
Það má færa rök fyrir því að að-
stæður í Noregi séu líkari aðstæðum
hérlendis en þó má segja að grund-
vallarmunur sé á aðstæðum í þess-
um tveimur löndum. Þrátt fyrir að
sjávarútvegur skipti miklu máli í
ýmsum sjávarbyggðum í Noregi þá
skiptir hann frekar litlu máli í heild-
arefnahagslífi frænda okkar. Það er
því erfitt fyrir Norðmenn að halda
því fram í viðræðum við Evrópusam-
bandið að fiskveiðar og vinnsla varði
grundvallarhagsmuni norsku þjóð-
arinnar.
Samningaviðræður eru til þess
gerðar að samningsaðilar nái fram í
þeim ásættanlegum markmiðum. Ef
svo væri ekki gæti ESB sent þeim
löndum sem sækja um aðild staðl-
aðan aðildarpakka (Rómarsáttmál-
ann og áorðnar breytingar) sem
löndin þyrftu að samþykkja þegj-
andi og hljóðalaust. Þannig gerast
hins vegar kaupin á eyrinni ekki því
hvert ríki setur fram kröfur sem það
telur varða grundvallarhagsmuni
síns ríkis og Evrópusambandið kem-
ur með kröfur á móti. Svo mætast
menn á miðri leið eins og gengur og
gerist í frjálsum samingum. Ef Dan-
ir hefðu á sínum tíma ákveðið að
ekki væri hægt að semja um sér-
reglur varðandi kaup útlendinga á
sumarbústaðalandi í Danmörku,
Austurríkismenn að ekki væri hægt
að fá sérreglur varðandi landbúnað í
fjallahéruðum Týról og Finnar að
ekki væri hægt að styrkja bændur í
norðurhéruðum landsins þá hefðu
þessar varanlegu undanþágur frá
lagabálki ESB aldrei orðið að veru-
leika.
Íslendingar geta einnig á sann-
færandi hátt fært rök fyrir því að
sjávarútvegur varði grundvallar-
hagsmuni Íslands og því sé eðlilegt
að við fáum sérsamninga varðandi
fiskveiðar og vinnslu. Í þætti Páls
Benediktssonar ,,Aldahvörf“ sem
sýndur var í Sjónvarpinu fyrir rúm-
um tveimur árum kom skýrt fram
hjá Franz Fischler, sjávarútvegs-
ráðherra ESB, og Elliot Morley,
sjávarútvegsráðherra Breta, að þeir
teldu stöðu Íslendinga vænlega í
slíkum viðræðum. Pólitísku álitamáli
verður því ekki svarað með lagalegri
fortíðarskoðun heldur með vandaðri
og greinargóðri kröfugerð af hendi
Íslendinga í aðildarviðræðum við
Evrópusambandið.
Að tapa leik fyrirfram
Eftir Andrés
Pétursson
„Íslendingar
geta einnig
á sannfær-
andi hátt
fært rök fyrir
því að sjávarútvegur
varði grundvallarhags-
muni Íslands og því sé
eðlilegt að við fáum sér-
samninga varðandi fisk-
veiðar og vinnslu.“
Höfundur er formaður
Evrópusamtakanna.
Á réttri leið
Við höfum borið gæfu til að lifa lengsta samfellda hagvaxtarskeið Íslandssögunnar og þó ýmsar blikur hafi verið á lofti hefur okkur
tekist að viðhalda stöðugleika um leið og kaupmáttur hefur aukist og atvinnulífið styrkst. Framtíð Suðurkjördæmis byggist á því að
okkur takist að nýta þau tækifæri sem okkur bjóðast á næstu árum. Víðtækar samgöngubætur hafa tengt atvinnusvæðin tryggari
böndum og styrkt þau í sókn til stærsta markaðssvæðis landsins. Um leið höfum við getað fjárfest í menntun framtíðarkynslóðar,
byggt upp frábært heilbrigðiskerfi og veitt þeim aðstoð sem þurfa. Við erum á réttri leið, leiðin er greið og við höldum okkar striki.
Árni Ragnar Árnason
alþingismaður í Reykjanesbæ