Morgunblaðið - 08.05.2003, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 FIMMTUDAGUR 8. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
TALSMENN Sjálfstæðisflokks, Vinstrihreyfing-
arinnar – græns framboðs og Frjálslynda flokksins
lýsa furðu sinni á þeim ummælum Stefáns Jóns
Hafstein, formanns framkvæmdastjórnar Sam-
fylkingarinnar, í útvarpsþætti á Útvarpi Sögu, að
hann teldi réttlátara að bjóða íslensk-
ar fiskveiðiheimildir út á heimsmark-
aði en að viðhalda núverandi kerfi í
sjávarútvegi.
„Ég er algjörlega andvígur þessu,“
segir Guðjón A. Kristjánsson, formað-
ur Frjálslynda flokksins, um hug-
myndir Stefáns Jóns. Guðjón segir
mikilvægt að auðlindin nýtist Íslend-
ingum og íslenskum byggðum. „Hins
vegar geta menn auðvitað spurt sig; ef
þetta endar þannig að hér verði ein-
hver fjögur fyrirtæki sem eigi þetta
allt verður Íslendingum þá ekki að
mestu leyti sama hver er með eign-
arhaldið? Þetta er kannski viðhorf í
framtíðinni, sem verður mjög hættu-
legt, ef þetta á að þróast áfram í þessa
veru,“ segir hann. Guðjón segir hug-
myndir Stefáns Jóns mjög fjarlægar
og algerlega andstæðar hugsun
Frjálslynda flokksins. „Við viljum
móta sjávarútvegsstefnuna þannig að
hún falli að byggðahagsmunum og
tryggi atvinnu og byggð í landinu.“
Ekki séð áður svona innlegg í
umræður um sjávarútvegsmál
„Það er andstætt íslenskum lögum
að erlend skip hafi heimildir til veiða í
íslenskri lögsögu nema milliríkja-
samningar kveði á um það. Við meg-
um ekki úthluta þeim heimildum skv.
lögum,“ segir Árni M. Mathiesen
sjávarútvegsráðherra. „Þetta er þvert
á allt það sem Íslendingar hafa verið
að gera í landhelgismálum í gegnum
tíðina í þeim tilgangi að ná yfirráðum
yfir eigin lögsögu. Það má einnig
benda á að það sem menn hafa óttast
mest við aðild að Evrópusambandinu
er annars vegar hin slaka fiskveiði-
stjórn Evrópusambandsins og hins
vegar kröfur ríkja Evrópusambands-
ins um veiðiheimildir í íslenskri lög-
sögu. Ég hef ekki séð svona innlegg í
umræður um sjávarútvegsmál á Ís-
landi áður, en auðvitað verður maður
að taka þetta alvarlega því þessi mað-
ur er hátt settur innan Samfylking-
arinnar og reikna verður með því að
það sem hann segir sé í samræmi við
það sem forsætisráðherraefni og for-
maður Samfylkingarinnar segja og að
þetta sé stefna Samfylkingarinnar.“
Steingrímur J. Sigfússon, formaður
VG, segir vart hægt að bregðast við
ummælum af þessu tagi. Þau séu svo
fjarlæg hans hugmyndum. Steingrímur segir meg-
inatriði í sjávarútvegsstefnu VG að fiskveiðirétt-
indin verði færð nær byggðunum og fólkinu, svo
skapa megi sæmilegt öryggi og draga úr þeirri
óvissu sem markaðsvæðing sjávarútvegsins með
frjálsu framsali hefur skapað. „Mér finnst Stefán
vera að setja á fulla ferð í hina áttina að bjóða þetta
upp á heimsmarkaði. Þá fyrst held ég að færi nú að
þrengjast fyrir dyrum. Ég hélt að ein aðalröksemd
þess að við gætum ekki gengið í Evrópusambandið
væri sú, að þá gætu smátt og smátt
opnast hætta á því að við misstum for-
ræði yfir auðlindinni,“ segir Stein-
grímur
Hann bendir einnig á að ef hug-
myndir af þessum toga yrðu að veru-
leika myndi þróunin í sjávarútveginum
í heild ráðast á grundvelli fjarlægra
hagsmuna. „Ef við leikum okkur með
þessa útópíu Stefáns Jóns Hafstein og
segjum að t.d. Unilever eða Nestlé
hreppi hnossið í uppboði. Hvað gæti
þjónað hagsmunum þeirra? Til dæmis
að setja allt hráefnið óunnið inn í ein-
hverjar verksmiðjur í útlöndum sem
væru liður í matvæladreifingarkeðju
þeirra? Ég botna ekkert í hvað hann er
að fara og held að svona hugmyndir
færi okkur ekki mikið áfram í þessari
umræðu, ekki frekar en hræðsluáróð-
urinn.“
Ekki hægt að tala af gáleysi
um sjávarútveginn
„Þetta er náttúrlega svo algjörlega
fáránlegt. Ég lýsi mig fullkomlega
ósammála þessum manni,“ sagði Val-
gerður Sverrisdóttir iðnaðarráðherra
um ummæli Stefáns Jóns. „Maður
verður svolítið var við það í umræðunni
að Reykvíkingar sem hafa litla þekk-
ingu á lífinu á landsbyggðinni sjá bara
fyrir sér einhverja örfáa sægreifa þeg-
ar talað er um sjávarútvegsmál. En
sannleikurinn er sá að þessi fyrirtæki
eru í almenningseign og eru flest hver
skráð á markað. Og þau eru slíkir
máttarstólpar atvinnulífsins á lands-
byggðinni að það er ekkert hægt að
tala af gáleysi um þennan atvinnuveg
eins gert hefur verið,“ sagði hún. Um-
ræðan sé oft með ólíkindum og þar
komi fram mikið skilningsleysi á mik-
ilvægi sjávarútvegsins fyrir lands-
byggðina og fyrir þjóðarbúið allt. Val-
gerður sagði gáleysi að ætla sér að
taka áhættu með undirstöðuatvinnu-
veg þjóðarinnar. Miðað við stöðu Stef-
áns Jóns hjá Reykjavíkurborg skyldi
ætla að hann væri ábyrgur stjórnmála-
maður. Að slíkur maður skuli leyfa sér
að koma fram með þau sjónarmið að
bjóða megi út fiskveiðiheimildir á
heimsmarkaði af því að það sé betra
fyrir samfélagið: „Hann kemur úr ein-
hverju umhverfi sem ég hélt að fyr-
irfyndist ekki hér á Íslandi,“ sagði Val-
gerður.
Talsmenn stjórnmálaflokka um ummæli Stefáns Jóns Hafstein um fiskveiðikerfið
Furða sig á hugmynd
um uppboð á heimsvísu
MORGUNBLAÐINU hefur borist athugasemd frá Stefáni Jóni Hafstein
vegna fréttar í blaðinu í gær:
,,Morgunblaðið leggur ranglega út af ummælum mínum í útvarps-
þætti á dögunum, og segir að ég telji réttlátara að bjóða út auðlind þjóð-
arinnar á heimsvísu ,,en að viðhalda núverandi kerfi í sjávarútvegi“
eins og blaðið segir.
Þetta er rangt. Þetta hef ég aldrei sagt. Þetta hefur auk þess ekkert
að gera með yfirlýsta stefnu Samfylkingarinnar í sjávarútvegsmálum
eins og skilja má af uppsetningu fréttarinnar um ,,formann fram-
kvæmdastjórnar“. Það hefði blaðamaður getað fengið staðfest ef hann
hefði borið við að leita skýringa.
Í útvarpsþætti í síðustu viku (sem Morgunblaðið segir ranglega að
hafi átt sér stað á þriðjudag) lýsti ég grein sem hið virta vikurit, The
Economist, skrifaði um olíuauð Íraka sem ætti að nýtast þjóðinni allri
að mati blaðsins. The Economist leggur til að vinnsla olíunnar verði
boðin út á heimsmarkaði og arðurinn færður í þjóðarsjóð. Blaðið varar
við að færa auðlindina klíkuveldi. Það sem Morgunblaðið hefur orðrétt
eftir mér vísar í þessa grein, án þess að blaðið láti þess getið nægilega
vel að sú blaðagrein hafi verið til umræðu, sem er mikilvægt fyrir sam-
hengið. Umræðan var til dæmis ekki um stefnu Samfylkingarinnar í
sjávarútvegsmálum heldur um aðferð við auðlindaútboð í Írak.
Í viðtalinu lýsti ég því að ,,þeir“, The Economist, leggðu til að auð-
lindir Íraka væru ,,boðnar út á heimsmarkaði og öllum leyft að bjóða í“.
Bætti síðan við: ,,Það er okkar leið“, og átti að sjálfsögðu við ,,öllum
leyft að bjóða í“, enda stefna okkar Samfylkingarmanna í þeim málum
öllum ljós. Hún felur sem kunnugt er ekki í sér útboð á heimsmarkaði
og hefur aldrei komið til umræðu.
Í framhaldinu var ég spurður að því sérstaklega hvort ég vildi bjóða
upp auðlindir okkar á heimsvísu. Í svari mínu stillti ég upp tveimur
kostum, í samræmi við vangaveltur The Economist: ,,…að afhenda þær
örfáum sægreifum til einkaeignar“ eða bjóða út nýtingarréttinn á
heimsvísu. Ég sagði að útboð á heimsvísu væri réttlátari leið og gagn-
særri en afhending
auðlindarinnar til ,,einkaeignar“. Þessi orðu lutu því að umfjöllun
The Economist um útboð á þjóðarauðlind, ekki að stefnu Samfylking-
arinnar í sjávarútvegsmálum.
Útlegging Morgunblaðsins á orðum mínum um að ég vilji frekar út-
boð á heimsvísu en ,,viðhalda núverandi kerfi í sjávarútvegi“ er beinlín-
is röng. Um það var ég aldrei spurður. Núverandi kerfi Íslendinga
byggist nefnilega á sameign þjóðarinnar
og það ákvæði á að staðfesta í stjórnarskrá og virkja við nýtingu auð-
lindarinnar. Auðlindin er ekki í einkaeign og má ekki verða það. Við
sem förum fyrir Samfylkingunni viljum einmitt staðfesta ákvæði um
sameign þjóðarinnar í stjórnarskrá og gera það virkt. Það hefur ekki
verið gert og þess vegna ríkir ósætti um þessi mál eins og hver maður
gat skilið af orðum mínum í umræddum þætti.
Hver er þá ,,fréttin“? Að Stefán Jón Hafstein vilji að sameiginleg auð-
lind þjóðarinnar verði ekki í einkaeign.
Yfirlýsing frá Stefáni Jóni Hafstein
um fiskveiðikerfið
Sameign þjóðarinnar
er meginatriði
FRAMBJÓÐENDUR Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs og Framsóknarflokksins voru í Kringlunni
þar sem þeir spjölluðu við gesti og gangandi um stefnu-
mál flokkanna, nú þegar aðeins eru tveir dagar í kosn-
ingar. Steingrímur J. Sigfússon, formaður VG, ræðir
hér við gangandi vegfarendur í Kringlunni ásamt Árna
Magnússyni, sem situr í öðru sæti Reykjavíkurkjör-
dæmis norður hjá Framsóknarflokknum.
Morgunblaðið/Jim Smart
Stjórnmálamenn í götuspjalli
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi áskorun til borgaryfir-
valda frá nokkrum forystumönnum
samtaka listamanna.
„Borgarleikhúsið er stolt Reykja-
víkurborgar um leið og það er eitt
stærsta menningarhús landsins.
Borgarleikhúsið getur státað af
metnaðarfullri og glæsilegri starf-
semi. Án lifandi listastarfsemi er það
þó ekki annað en köld steinsteypan.
Það er veruleg ástæða til að hafa
áhyggjur af stöðu mála í Borgarleik-
húsinu í ljósi atburða undanfarinnar
viku, þegar 38 starfsmönnum hússins
var sagt upp. Ef svo heldur fram sem
horfir gæti Borgarleikhúsið orðið
stærsta draugahús landsins.
Erfið staða Borgarleikhússins
kemur illa niður á listafólki í fjöl-
mörgum greinum, ekki bara leikur-
um og leikstjórum, heldur einnig
hljóðfæraleikurum, tónskáldum, leik-
ritahöfundum, leikmynda- og bún-
ingahöfundum, auk hönnuða ljósa og
hljóðmynda og fólks í öðrum störfum
svo sem hárgreiðslu- og förðunar-
fólki, smiðum, sviðsmönnum o.fl. Erf-
ið staða Borgarleikhússins kemur
líka illa niður á borgarbúum og gest-
um þeirra, en yfir 100.000 manns
hafa lagt leið sína í Borgarleikhúsið á
yfir 400 atburði að meðaltali undan-
farin ár. Skerðing á starfsemi leik-
hússins er skerðing á þjónustu við al-
menning.
Við biðjum borgaryfirvöld að horf-
ast í augu við þá staðreynd að menn-
ingarstarfsemi á borð við leikhús-
rekstur er dýr í beinhörðum
peningum, en slík starfsemi skapar
líka fjölda starfa og skilar auk þess
ómældum verðmætum og arði til
samfélagsins með öðrum hætti. Það
er kominn tími til að borgin standi að
rekstri þessa glæsilega húss eins og
því sæmir og leysi til frambúðar þann
fjárhagsvanda sem háð hefur lista-
starfsemi í Borgarleikhúsinu frá upp-
hafi. Við undirrituð skorum á borg-
aryfirvöld að bregðast við
vandanum.“
Undir áskorunina rita Tinna
Gunnlaugsdóttir, forseti Bandalags
íslenskra listamanna, Aðalsteinn Ás-
berg Sigurðarson, formaður Rithöf-
undasambands Íslands, Árni Ibsen,
formaður Leikskáldafélags Íslands,
Áslaug Thorlacius, formaður Sam-
bands íslenskra myndlistarmanna,
Björn Th. Árnason, formaður Félags
íslenskra hljómlistarmanna, Björn
Br. Björnsson, formaður Félags
kvikmyndagerðarmanna, Gunnar
Hansson, formaður 2. deildar Félags
íslenskra leikara, Hlín Gunnarsdótt-
ir, formaður Félags leikmynda- og
búningahöfunda, Kjartan Ólafsson,
formaður Tónskáldafélags Íslands,
Magnús Kjartansson, formaður Fé-
lags tónskálda og textahöfunda, Mar-
grét Bóasdóttir, formaður Félags ís-
lenskra tónlistarmanna, Margrét
Kristín Pétursdóttir, formaður 4.
deildar Félags íslenskra leikara, Ólöf
Ingólfsdóttir, formaður Félags ís-
lenskra listdansara, Randver Þor-
láksson, formaður Félags íslenskra
leikara, Rúnar Freyr Gíslason, for-
maður 1. deildar Félags íslenskra
leikara (Leikarafélag Íslands), Valdís
Bjarnadóttir, formaður Arkitekta-
félags Íslands, og Viðar Eggertsson,
formaður Félags leikstjóra á Íslandi.
Borgaryfirvöld
bregðist við vanda
Borgarleikhúss
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Kynn-
ingu Og Markaði – KOM ehf.:
„Í leiðara í Morgunblaðinu í dag,
7. maí, sem ber yfirskriftina „Skoð-
anakannanir og auglýsingar“ er sagt
á einum stað: „Það er ekki endilega
jákvæð þróun að stjórnmálaflokkar
leita augljóslega mjög til auglýsinga-
og almannatengslastofa.“ Við undir-
ritaðir ráðgjafar hjá almanna-
tengslastofunni Kynningu Og Mark-
aði – KOM ehf. viljum taka fram að
fyrirtækið vinnur ekki fyrir neinn
stjórnmálaflokk í þessum kosning-
um og hefur ekki gert frá stofnun
fyrirtækisins árið 1986. KOM vinnur
heldur aldrei fyrir einstaka fram-
bjóðendur. Okkur er heldur ekki
kunnugt um að önnur almanna-
tengslafyrirtæki geri slíkt nú.
Flokkarnir nota nánast alfarið við
auglýsingastofur. Þessi ummæli leið-
arhöfundar setja óþarfa flokkspóli-
tískan stimpil á KOM. Hvað starfs-
menn KOM gera utan vinnutíma er
alfarið þeirra eigið mál.“
Undir yfirlýsinguna rita Jón
Hákon Magnússon og Þorsteinn G.
Gunnarsson ráðgjafar hjá KOM.
Athuga-
semd við
leiðara
♦ ♦ ♦