Morgunblaðið - 03.06.2003, Blaðsíða 2

FRÉTTIR
2 ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
LEIÐTOGAFUNDI LOKIÐ
Leiðtogar átta helstu iðnríkja
heimsins leggja áherslu á að hefta
verði frekari útbreiðslu kjarn-
orkuvopna og ráða niðurlögum al-
þjóðlegra hryðjuverkahópa. Þeir
sendu stjórnvöldum í Norður-Kóreu
og Íran viðvörun í gær vegna áætl-
ana þeirra um kjarnorkuframleiðslu.
Vel virtist fara á með þeim George
W. Bush Bandaríkjaforseta og Jac-
ques Chirac Frakklandsforseta á
leiðtogafundinum.
Nauðasamningar Móa
Kjúklingaframleiðandinn Móar
heldur áfram rekstri. Í gær voru
samþykktir nauðasamningar á fundi
með helstu lánardrottnum fyrirtæk-
isins. Búnaðarbanki Íslands sat hjá
við atkvæðagreiðsluna eftir að ljóst
varð að kröfuhafar myndu sam-
þykkja samningana.
Verkfall í Færeyjum
Verkfall sem hefur staðið í 26 vik-
ur er nú farið að hafa alvarleg áhrif á
efnahagslíf Færeyja. Fiskeldisfyr-
irtæki tapa nú miklu fé og almenn-
ingur er farinn að finna fyrir skorti á
nauðsynjavörum. Eldsneytisskortur
veldur því að rútuferðir og ferjusigl-
ingar milli eyjanna hafa verið felldar
niður.
Dularfull bein
Smiður sem var að rífa þakið af
húsi við Vitastíg fann lærlegg, sköfl-
ung og sennilega upphandleggsbein
falið undir þakskeggi hússins sem
var byggt árið 1920. Hjúkr-
unarfræðingur skar úr um að þetta
væru mannabein og hyggst lögregla
aldursgreina þau með DNA-
rannsókn.
Jökull vildi ekki fiskinn
Haraldur Sigurðsson, sem gerir
út trillu á Raufarhöfn, segir að Jök-
ull hafi aldrei viljað kaupa fisk af sjó-
mönnum á staðnum og því hafi hann
verið seldur annað. „Maður botnar
ekkert í því af hverju ekki er hægt
að reka fiskverkun á Raufarhöfn,
þegar það virðist ganga annars stað-
ar,“ segir hann.
Smáþjóðaleikarnir settir
Smáþjóðaleikar Evrópuríkja voru
settir á Ta’Qali-þjóðarleikvanginum
á Möltu í gær, þar sem Íslendingar
etja kappi við íþróttamenn frá San
Marínó, Lúxemborg, Kýpur, Móna-
kó, Liechtenstein, Möltu og An-
dorra.
Y f i r l i t
Í dag
Sigmund 8 Viðhorf 28
Viðskipti 12/13 Minningar 28/31
Erlent 14/16 Bréf 32
Höfuðborgin 17 Dagbók 34/35
Akureyri 18/19 Kirkjustarf 35
Suðurnes 19 Íþróttir 36/39
Landið 19 Fólk 40/45
Neytendur 20 Leikhús 40
Listir 21 Bíó 42/45
Umræðan 22/23 Ljósvakar 46
Forystugrein 24 Veður 47
* * *
ÞAÐ væsti vart um hana Söru innan um allar rend-
urnar, þar sem hún brosti sínu blíðasta. Hún sýndi fimi
sína í leiktækjunum og faldi sig fyrir leikfélögunum á
leikskólanum Krógabóli á Akureyri í veðurblíðunni í
gær. Þau nutu lífsins, rétt eins og aðrir landsmenn,
enda veður verið með besta móti það sem af er sumri.
Ljósmynd/Sigrún Sævarsdóttir
Feluleikur í víðu röri
EKKI er ósennilegt að neikvæð fjöl-
miðlaumræða um ástandið í mið-
borginni snemmsumars 2001 hafi
ásamt öðru orðið til þess að fleiri
Reykvíkingum þótti öryggi sínu vera
ógnað í miðborginni.
Þetta er meðal niðurstaðna rann-
sóknar afbrotafræðinganna dr.
Helga Gunnlaugssonar, prófessors
við Háskóla Íslands, og Rannveigar
Þórisdóttur, sérfræðings hjá ríkis-
lögreglustjóra sem er birt í nýjasta
Tímariti lögfræðinga.
Niðurstöðurnar byggjast á tveim-
ur símakönnunum IM-Gallup, ann-
ars vegar í júní og júlí og hins vegar í
október og nóvember 2001. Um
1.700 Reykvíkingar á aldrinum 18–
80 ára svöruðu fyrri könnuninni en
um 800 þeirri seinni. Einnig var gerð
lausleg úttekt á fréttum í Morgun-
blaðinu af miðborginni á þessu tíma-
bili en umfjöllun í blaðinu þótti end-
urspegla umræðuna í samfélaginu.
Fram kemur að mat á eigin öryggi
í miðborg Reykjavíkur jókst mark-
tækt á milli mælinga. Í júní 2001
sögðust um 32% vera mjög eða frek-
ar örugg ein á gangi í miðborg
Reykjavíkur eftir miðnætti en í októ-
ber og nóvember var sambærilegt
hlutfall 42%. Jafnframt sögðu 35%
að ótti við afbrot hefði orðið til þess
að þau hefðu ekki verið ein á gangi í
miðborg Reykjavíkur eftir miðnætti
um sumarið en 26% um haustið.
Í rannsókninni voru möguleg áhrif
fjölmiðlaumfjöllunar metin og skoð-
aðar fyrirsagnir frétta og greina sem
birtust í Morgunblaðinu á tímabilinu
og fjölluðu um miðborgina. Í ljós
kom að í kringum fyrri símakönn-
unina voru tæplega 85% frétta og
greina um miðborgina tengd nei-
kvæðri umræðu er snýr að afbrotum.
Umræðan beindist m.a. að þeim
mikla mannfjölda sem safnast þar
saman að næturlagi um helgar,
afgreiðslutíma veitingastaða, til-
komu nektarstaða og einstökum of-
beldisverkum.
Í ágúst og september var mun
minna um neikvæðar fréttir eða um
10% og 28% í kringum seinni síma-
könnunina. Á hinn bóginn varð ekki
vart marktækra breytinga á ofbeld-
ismálum hjá lögreglu á þessu tíma-
bili. Helgi og Rannveig telja því að
rannsóknin styðji þá kenningu að
umfjöllun fjölmiðla geti haft áhrif á
öryggiskennd. Áhrifin eru þó ekki
endilega langvinn og ekki er útilokað
að fleiri þættir hafi áhrif.
Jafnmörg ofbeldismál en
öryggiskenndin minni
Helgi
Gunnlaugsson.
Rannveig
Þórisdóttir.
EINS undarlegt og það kann að
hljóma getur verið að hryðjuverkin
í Bandaríkjunum 11. september
2001 hafi orðið til þess að auka ör-
yggiskennd Reykvíkinga.
Samkvæmt niðurstöðum við-
horfskönnunar jókst öryggiskennd
Reykvíkinga í miðborginni milli
kannana sem annars vegar voru
gerðar um sumarið og hins vegar
síðla hausts 2001. Á sama tímabili
dró úr áhyggjum Kaupmannahafn-
arbúa af afbrotum í miðborginni.
Helgi segir að eftir hryðjuverkin
hafi fjölmiðlar verið uppfullir af
fréttum um hættu á hryðjuverkum
og óróa í heimsmálum. „Miðborgin
okkar verður þá sakleysilegri og
fólk hugsar kannski sem svo: Mið-
bærinn okkar getur nú ekki verið
mjög hættulegur miðað við þetta.“
Engin hryðjuverk
í miðborginni
ÞRÍR sakborningar af fjórum í fjár-
svikamáli innan Landssímans losn-
uðu úr gæsluvarðhaldi í gær. Gæslu-
varðhald fyrrum aðalgjaldkera
Landssímans rennur út 6. júní.
Efnahagsbrotadeild ríkislögreglu-
stjóra, sem fer með rannsókn máls-
ins, taldi ekki þörf á lengra gæslu-
varðhaldi vegna aðildar mannanna
þriggja og var því ekki gerð krafa
um áframhaldandi gæsluvarðhald.
Tveir mannanna voru handteknir
23. maí en sá þriðji 27. maí.
Þrír lausir
úr gæslu-
varðhaldi
ORKUVEITA Reykjavíkur vinnur
að skipulagningu og samþættingu
heimtauga í nýbyggingar á höfuð-
borgarsvæðinu. Það felur í sér að gert
er ráð fyrir helstu heimtaugum í upp-
hafi byggingar húss svo ekki þurfi að
grafa aftur þegar nýjar bætast við.
Indriði Indriðason, bygginga-
tæknifræðingur hjá Orkuveitunni,
segir þetta verkefni hafa verið í þróun
í eitt og hálft ár. „Við erum búin að
kynna þetta fyrir sveitarfélögum og
byggingaraðilum á hverjum stað.“
Byggingaraðilar og hönnuðir húsa
undirbúa móttöku þessara lagna í
húsin sjálf. Orkuveitan hannar búnað
sem fer úr götu, um lóð og inn í húsin í
samvinnu við byggingaraðila. Þriðji
þátturinn er að upplýsa þá sem tengja
húsin hvernig þetta virkar.
Búið er að kynna skipulagið fyrir
byggingafulltrúum sveitarfélaga,
hönnuðum íbúðahverfa, bygginga- og
tæknifræðingum og arkitektum húsa.
Staðlaður frágangur
Landssíminn mun áfram sjá um að
tengja símalínur og sérfræðingar
tengja straum við húsin. Þeir strengir
munu þó vera í þessum ídráttarrörum
svo hvert fyrirtæki þurfi ekki að grafa
upp í hvert sinn þegar nýjum lögnum
er komið fyrir. Að auki eru rör sem
hægt er að draga í seinna t.d. fyrir
snjóbræðslukerfi, lóðalýsingu eða
fjarskiptaþráð OR án þess að grafa
upp lóðina.
„Helstu kostirnir eru hversu staðl-
að þetta verður. Þá eru öll inntök á
einum stað og framkvæmdaraðilar
ekki að þvælast fyrir hver öðrum.
Einn aðili getur unnið þetta og því
ekki fjöldi vinnuflokka að koma með
stuttu millibili. Það er mikill kostur.“
Óþarft verð-
ur að grafa
margsinnis
UTANRÍKISRÁÐUNEYTIÐ hefur
óskað eftir athugun Ríkisendurskoð-
unar á bókhaldi Umsýslustofnunar
varnarmála, áður Sölunefndar varn-
arliðseigna, í tengslum við rannsókn
lögreglunnar á Keflavíkurflugvelli á
hendur fyrrum starfsmanni Um-
sýslustofnunar vegna gruns um mis-
ferli með verðmæti úr eigu Varnar-
liðsins. Rannsókn lögreglunnar
hefur staðið yfir frá í nóvember.
Að sögn Jóhanns R. Benedikts-
sonar, sýslumannsins á Keflavíkur-
flugvelli, komu fram ákveðnar
ábendingar undir rannsókninni sem
honum þótti rétt að yrðu kannaðar
nánar og var þeim vísað til utanrík-
isráðuneytisins. Tjáir hann sig ekki
frekar um málið. Ráðuneytið stað-
festir að málinu hafi verið vísað til
Ríkisendurskoðunar á föstudag og
er niðurstöðu athugunarinnar nú
beðið. Ekki er um að ræða athugun á
ákveðnu bókhaldstímabili, en Sig-
urður Þórðarson ríkisendurskoðandi
segir að skoðað verði bókhald Um-
sýslustofnunar og hvernig verklagi,
skráningu og slíku sé háttað við upp-
boð á notuðum bifreiðum og fleiri
munum.
Alfreð Þorsteinsson, forstjóri Um-
sýslustofnunar, óskaði upphaflega
eftir umræddri lögreglurannsókn.
Hann segir ekkert sérstakt athuga-
vert við bókhald stofnunarinnar en
búið sé að endurskoða það fyrir síð-
asta ár.
Segir bílakaup eðlileg
Segir hann vangaveltur hafa kom-
ið fram í fjölmiðlum um bifreiðakaup
sín hjá Umsýslustofnun, en við þau
sé hins vegar ekkert að athuga. „Bif-
reiðakaup mín voru mjög eðlileg og
hafa tíðkast með þessum hætti allan
þann tíma sem Sala varnarliðseigna
hefur starfað, í 50 ár, sem byggist á
því að forstjóri hefur engin sérrétt-
indi umfram aðra landsmenn við bif-
reiðakaup hjá nefndinni,“ segir
hann.
Óskað eftir athugun á Umsýslustofnun varnarmála
Bókhald og verklag
tekið til skoðunar ♦ ♦ ♦