Morgunblaðið - 03.06.2003, Blaðsíða 48

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚNÍ 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
„ÞETTA er nú bara svo einfalt.
Jökull hefur aldrei viljað fiskinn
frá okkur. Ég hef haft samband
við þá á hverju vori, þegar ég
byrja að róa, og spurt hvort þeir
vildu kaupa af mér fiskinn og svar-
ið hefur alltaf verið nei. Ég veit
ekki um nein tilfelli þess að þeir
hafi tekið fisk af heimabátum,“
segir Haraldur Sigurðsson, sem
gerir út trillu frá Raufarhöfn.
Hann segir að fyrir vikið stoppi
enginn fiskur sem landað sé á
staðnum. Hann sé allur seldur
annað eða fari beint á markað. Það
sé eina leiðin til að losna við fisk-
inn. Þeir hjá Jökli hafi gefið þá
skýringu að ekki sé gott að blanda
saman vinnslu á rússafiski.
„Það er margt fleira sem maður
skilur ekki. ÚA rekur frystihús á
Grenivík, sem virðist ganga vel, en
það er kannski vegna þess að
sveitarfélagið þar leggur til ein-
hvern kvóta. ÚA fékk ágætis
kvóta með Jökli en hann fór nán-
ast strax í sjófrystingu á togara
sem ÚA keypti frá Grænlandi en
seldi síðan. Það er alveg ljóst að
kvóti er engin fyrirstaða fyrir því
að reka fiskverkun á Raufarhöfn.
Bátar og trillur á staðnum eru
vafalítið með meira en 1.000 tonna
þorskígildiskvóta. Ég hefði viljað
landa mínum fiski á Raufarhöfn og
menn gerðu það hér áður fyrr að
sætta sig við mjög lágt fiskverð til
þess að fiskurinn yrði unninn á
staðnum. Maður botnar ekkert í
því af hverju ekki er hægt að reka
fiskverkun á Raufarhöfn, þegar
það virðist ganga annars staðar.
Kannski er þetta bara alls ekki
hægt og það verður gaman að sjá
upplitið á Akureyringum, þegar
Brim lokar frystihúsinu á Ak-
ureyri og færir alla vinnsluna út á
sjó og togararnir landa bara í
Reykjavík og Hafnarfirði.“
Segir lögin bandvitlaus
„Staðan er ekki bara slæm á
Raufarhöfn. Hún er enn verri á
Kópaskeri þar sem rækjuvinnslan
er stopp og rekstur Fjallalambs
virðist vera í hættu. Það er um-
hugsunarvert að stjórnvöld skuli
gera allt sem þau geta til að
bregða fyrir okkur fæti með band-
vitlausum reglugerðum og lögum í
sjávarútvegi og landbúnaði.
Lausnin er sú að það ætti að gefa
allar handfæraveiðar frjálsar. Það
myndi ekki hafa neikvæð áhrif á
fiskistofnana, en mikil fiskigengd
hefur verið hér á grunnslóðinni að
undanförnu. Það verður að taka
með í reikninginn hvað það kostar
að koma aflanum í land og það
verður vart gert með ódýrari
hætti en handfæraveiðum. Það er
líklega búið að veiða 700 til 800
tonn af fiski, aðallega þorski, 10 til
15 mínútna siglingu utan við höfn-
ina á Kópaskeri að undanförnu.
Ekkert af þessum fiski hefur kom-
ið til vinnslu á svæðinu. Það er al-
veg blóðugt að þessi fiskur skuli
ekki vera unninn á Raufarhöfn,“
segir Haraldur Sigurðsson.
Jökull hefur aldrei
viljað fiskinn frá okkur
Eina leiðin er að selja fiskinn ann-
að, segir Haraldur Sigurðsson
RÁÐGJAFAHÓPUR á vegum Landlæknis-
embættisins vinnur nú að því að útbúa við-
miðunarreglur um það í hvaða tilfellum ráða
eigi konum frá því að
fæða börn sín heima.
Er það gert þar sem
vart hefur orðið auk-
ins áhuga á fæðingum
í heimahúsum.
Vilborg Ingólfsdótt-
ir, yfirhjúkrunarfræð-
ingur hjá Landlæknis-
embættinu, segir í
samtali við Morgun-
blaðið að hlutfall
heimafæðinga í Bret-
landi og Danmörku sé um 2% en hlutfallið er
enn undir prósenti hérlendis (var um hálft
prósent árið 2001). Í Hollandi er hlutfall
heimafæðinga hins vegar um 40%.
Innt eftir ástæðum þess að tíðni heima-
fæðinga er enn svo lág hérlendis segist Vil-
borg telja þetta spurningu um ákveðið við-
horf.
Mögulegt þegar allt er eðlilegt
Hún segir greinilegt að áhugi á heimafæð-
ingum fari vaxandi því fyrirspurnum um
heimafæðingar hafi farið fjölgandi. Því hafi
verið ákveðið að setja á laggirnar ráðgjafa-
hóp til að útbúa viðmið um það hvenær rétt
sé að ráða konum frá því að fæða heima við.
Það gæti t.d. verið í tilfellum eins og þegar
um blóðflokkamisræmi er að ræða hjá móður
og barni, þegar um fjölburameðgöngu er að
ræða, þegar móðirin hefur áður gengist und-
ir keisaraskurð, þegar fóstur er í sitjanda-
stöðu o.s.frv. Þannig segir Vilborg í raun
gengið út frá því að konur fæði ekki heima
nema meðgangan hafi gengið áfallalaust fyr-
ir sig og búist sé við eðlilegri fæðingu. „Hins
vegar eru flestar meðgöngur þannig og það
má engan veginn líta á þetta sem einhvern
verri valkost. Þvert á móti getur þetta verið
betri valkostur fyrir þá sem þess óska og
vilja t.d. fæða í því umhverfi sem er þeim ekki
framandi og með stuðningi frá sínu fólki.“
Innt eftir áhættu samfara heimafæðingum
segir hún að viðmiðunarmörkin, sem ráð-
gjafahópurinn vinnur nú að því að setja, eigi
einmitt að draga úr henni eins og kostur sé.
Fæðing
heima við
raunhæfur
valkostur
8'
 #"
9
9
9
9
9

9


 


G H H I
0J
0
0H
ÞÝSKI listamaðurinn Lupus, öðru nafni Hartmut
Wolf, reisir minnismerki við Hafnarfjarðarhöfn
um fyrstu lúthersku kirkjuna sem var byggð á
Íslandi. Þýski forsetinn, Johannes Rau, mun af-
hjúpa merkið 1. júlí ásamt forseta Íslands.
Að sögn Jónasar Guðlaugssonar, formanns
Cuxhaven-vinafélagsins í Hafnarfirði og félaga í
Merkisnefnd, reistu kaupmenn frá Hamborg,
svokallaðir Íslandsfararbræður, kirkjuna og er
talið að hún hafi verið byggð árið 1533. „Þeir
notuðu þessa kirkju til 1603, en þá um haustið
var öllum útlendingum, sem stunduðu verslun
eða fiskveiðar, gert að fara frá Íslandi,“ segir
Jónas.
Hann segir að bygging minnismerkis hafi fyrst
komist í tal þegar haldið var upp á kristnitökuna
á Íslandi og var Merkisnefndin stofnuð í kjölfar-
ið til að vinna að framgangi málsins. „Merkið er
hlaðið úr steinum og á að mynda gotneskan
boga,“ lýsir Jónas.
Morgunblaðið/Golli
Reisir minnismerki í Hafnarfirði
SAMÞYKKT hefur verið samhljóða
á deildarfundi viðskipta- og hag-
fræðideildar Háskóla Íslands að
óska eftir því að tekin verði upp
skólagjöld í meistaranámi við deild-
ina. Er þetta í fyrsta sinn sem slík
samþykkt er gerð í deildum skólans
en að sögn Ágústs Einarssonar
deildarforseta fer beiðnin að öllum
líkindum á borð menntamálaráð-
herra þar sem breyta þarf lögum frá
Alþingi ef heimila á gjaldtökuna. Há-
skólaráð mun einnig fjalla um málið.
Af um 1.400 nemendum í við-
skipta- og hagfræðideild hafa yfir
200 verið í rannsóknatengdu meist-
aranámi í hagfræði, viðskiptafræði
og mannauðsstjórnun.
Ekki skólagjöld í grunnnámi
„Meginrökin fyrir því að taka upp
skólagjöld eru að með þeim getum
við veitt betri þjónustu. Meistara-
námið hefur vaxið gífurlega seinustu
árin og skólagjöld tíðkast nær alls
staðar í slíku námi erlendis. Skólarn-
ir þar eru okkar helstu samkeppn-
isaðilar ásamt öðrum háskólum hér á
landi,“ segir Ágúst og segir að ekki
sé verið að tala um að taka upp
skólagjöld í grunnnámi í deildinni.
Hann bendir jafnframt á að nem-
endur í meistaranámi í Bifröst í
Borgarfirði greiða 300 þúsund krón-
ur á ári og 500 þúsund kr. séu inn-
heimtar í Háskólanum í Reykjavík
fyrir meistaranám. Í viðskipta- og
hagfræðideild Háskóla Íslands sé
skráningargjaldið rúmar 30 þúsund
krónur en sú fjárhæð dugi varla fyrir
einu Excel-námskeiði. Skólagjöld í
meistaranámi geti numið um 150
þúsund krónum á ári.
Ágúst bindur vonir við að mennta-
málaráðherra fylgi málinu vel eftir
og umræða skapist um skólagjöld í
háskólum. Hann telur að fleiri deild-
ir Háskóla Íslands eigi eftir að fylgja
í kjölfarið og vekur einnig athygli á
að tillaga um skólagjöld hafi verið
samþykkt einróma á deildarfundin-
um. Um eitt þúsund manns eru í
meistaranámi í Háskóla Íslands.
Gjöld verði
innheimt
í meistara-
náminu
KVIKMYNDIN Nói albínói vann bæði að-
alverðlaun og verðlaun gagnrýnenda á kvik-
myndahátíð í Transylvaníu um helgina.
Myndin hefur hlotið fjölda verðlauna á þeim
hátíðum þar sem hún hefur verið sýnd, til að
mynda í Rúðuborg, Rotterdam og Gauta-
borg. Þetta eru níundu verðlaunin sem mynd-
in hlýtur, auk annarra viðurkenninga á alls
sex hátíðum.
Kvikmynd Pedros Almodovars, Habla con
Ella, vann áhorfendaverðlaunin en Nói lenti
þar í þriðja sæti. Alls voru 70 myndir sýndar á
hátíðinni, margar eftir nafntogaða kvik-
myndagerðarmenn.
Formaður dómnefndar var rit- og hand-
ritshöfundurinn Barry Gifford, sem er virt
nafn í kvikmyndaheiminum og hefur unnið
með fleiri þekktum leikstjórum og framleið-
endum.
Kvikmyndahátíðin í Transylvaníu, TIFF,
hefur það helst að markmiði að koma á fram-
færi nýjum kvikmyndum sem teljast frum-
legar og grípandi og hafa til að bera sjálfstæði
í tjáningu og hugmyndaauðgi í framsetningu.
Dagur Kári er handritshöfundur og leik-
stjóri Nóa albínóa en framleiðandi er Zik Zak
kvikmyndir.
Nói hlaut
verðlaun í
Transylvaníu
♦ ♦ ♦