Morgunblaðið - 10.07.2003, Blaðsíða 25

Morgunblaðið - 10.07.2003, Blaðsíða 25
UMRÆÐAN MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 10. JÚLÍ 2003 25 BJÖRN Ingi Hrafnsson, ungur framsóknarfrömuður, virðist vera að fá fastan dálk í miðopnu laugar- dagsblaðs Morgun- blaðsins. Hann hef- ur þar tvo síðustu laugardaga skrifað um lyfjakostnað og farið í þeim skrifum nokkuð á undan sjálfum sér. Ekki ætla ég að leiðrétta allan misskiln- ing hans – hef enda ekki fastan dálk í blaðinu. Ég mun því stikla á stóru. Birni er afar hugleikinn þáttur lyfjakostnaðar á Landspítala – háskólasjúkrahúsi (LSH) í halla- rekstri spítalans. Af umfjöllun hans um þann þátt, og þögn um aðra þætti, má ráða að hann telji rekstr- arvandann liggja að mestu í lyfja- kostnaðinum. Lyfjareikningur spít- alans á síðasta ári var 2,25 milljarðar. Þar af má ætla að um helmingur hafi legið í S-merktum lyfjum, sem afgreidd voru til göngudeildarsjúklinga og sjúklinga við útskrift (S-merkt lyf voru í eina tíð eingöngu ætluð til notkunar inni á spítölum, en nú má nota þau annars staðar, að því tilskildu að spítalinn komi að afgreiðslu þeirra). Að frátöldum ofannefndum S- merktum lyfjum var því lyfjareikn- ingurinn upp á rúman milljarð. Varla ætlast Björn til að hætt verði að nota lyf inni á spítalanum – ja, nema hann telji að læknar á mála hjá lyfjafyrirtækjum séu að ausa lyfjum í sjúklinga spítalans í hreinan óþarfa! Greinin í British Medical Journal sem hann vitnar í er frá 31. maí, eins og sjá má á vef tímaritsins, http://www.bmj.com. Það er öldungis rétt athugað að skoða má hvort mögulegt sé að spara í lyfjainnkaupum LSH. Slíkt mætti til dæmis gera með því að efla klíníska lyfjafræði og lyfja- fræðilega umsjá á spítalanum. Er- lendar rannsóknir sýna að slík vinna, leidd af öflugu fagfólki, skilar sér í markvissari lyfjanotkun (sem gæti sparað spítalanum og þjóð- félaginu talsvert fé og hlíft sjúkling- um við ýmiss konar óþægindum). Ég tek þó ekki undir grunsemdir Björns um að íslenskir læknar ávísi of miklu af lyfjum vegna óheil- brigðra samskipta við lyfjafyrirtæki (lyfjafyrirtæki og læknar vinna eftir siðareglum, sem ættu að duga til að halda samskiptunum innan siðferði- lega verjandi marka) – heldur tel ég stundum mega fylgjast betur með árangri lyfjameðferðar en gert er. Viljann til þess skortir ekki, en fyrir kemur að störfum hlaðna lækna skorti tíma til að fylgjast eins vel með sjúklingum sínum og þeir hefðu kosið. Vegna smæðar lyfja- markaðarins hér tel ég ofannefnda leið mun vænlegri til árangurs en að reyna að fá erlenda lyfja- framleiðendur til að lækka að ein- hverju ráði verð á framleiðslu sinni hingað (ekki er víst að sagan um Davíð og Golíat sé yfirfæranleg á samskipti Íslendinga við erlend stórfyrirtæki). Ekki má heldur gleyma flutningskostnaði og kostn- aði við gerð innleggsseðla á íslensku (og virðisaukaskatti á hvort tveggja) í verðsamanburði við önn- ur lönd. Verið getur að niður- skurður á spítalanum leiði til óskyn- samlegrar lyfjanotkunar. Til dæmis má velta fyrir sér hvort börn og unglingar með geðræn vandamál séu í einhverjum tilvikum á óheppi- legum lyfjum vegna skorts á grein- ingar- og/eða meðferðarúrræðum. Umfjöllun um tímaskort og vinnuálag leiðir hugann að enn ein- um misskilningi Björns. Hann virð- ist telja að coxib-lyfjum sé einungis ávísað við bólgum. Þótt þau hafi vissulega bólgueyðandi verkun, þá eru þau skráð til notkunar við ýms- um gigtsjúkdómum, auk annarra verkja, eins og sjá má í Sérlyfja- skránni á vef Lyfjastofnunar, http:// www.lyfjastofnun.is. Líklegt er því að (gigtar)verkir vinnulúinnar þjóð- ar séu meginástæða notkunarinnar. Björn lýsir eftir stefnumarkandi leiðum til að halda lyfjakostnaði í skefjum til framtíðar og nefnir í því samhengi góðan árangur Nýsjá- lendinga, án þess þó að fjalla nokk- uð um aðferðir Nýsjálendinga. Ég get nefnt minnst tvennt sem þar er frábrugðið því sem hér er, sem sé að fagleg og fjárhagsleg ábyrgð á apóteksrekstri er þar í höndum sama aðila (apótek þar verða, sam- kvæmt lögum, að vera að meirihluta í eigu lyfjafræðinga) og að greiðslu- þátttökukerfi Nýsjálendinga hefur innbyggðan hvata til markvissrar lyfjanotkunar. Af orðum Björns má ráða að hann telji nokkuð hafa skort á stefnufestu stjórnvalda í lyfja- málum undanfarin ár – g hafandi í huga tjáningarþörf hans um lyfja- kostnaðinn, má ætla að hann telji sig sjálfan hafa þar ýmislegt fram að færa. Umræða og stefnumótun varðandi lyfjamál og lyfjakostnað er þörf en ég tel heppilegra að fólk sem vel þekkir til lyfjamála leiði þá umræðu. Til að bæta (eða skapa) undirstöðu fyrir stefnuna mætti efla hér rannsóknir á lyfjanotkun, ár- angri hennar og kostnaði við hana (ein slík rannsókn, sem gerð var hér fyrir nokkrum árum leiddi reyndar í ljós nokkuð stórar villur í opinber- um tölum um sýklalyfjanotkun). Hið óhóflega vinnuálag á íslensku þjóðinni er hins vegar kjörið við- fangsefni fyrir unga menn sem dreymir um pólitískan frama. Athugasemdir um lyfjakostnað – til Björns Inga Hrafnssonar Eftir Ingunni Björnsdóttur Höfundur er PhD í félagslyfjafræði (sem fjallar um lyf og lyfjanotkun í samfélaginu), framkvæmdastjóri Lyfjafræðingafélags Íslands og rit- stjóri Tímarits um lyfjafræði. ERU engin takmörk fyrir því glórulausa óréttlæti sem hið háa Alþingi og stjórnvöld láta frá sér fara í formi laga og reglugerða? Þetta var það fyrsta sem mér kom í hug eftir að hafa kynnt mér mál skip- stjóra á 60 tonna netabáti sem stundaði dagróðra frá Hornafirði á vetrarvertíð 2002. Framgangur þessa máls sem um ræðir er með þeim hætti að það hlýtur að vekja hneykslan allra sómakærra manna. Vís maður sem ég ræddi þetta mál við um daginn minnti mig á svar Ólafs heitins Jóhann- essonar, lögspekings og ráðherra, þegar kona ein kvartaði við hann í Þjóðarsálinni sálugu um óréttláta málsmeðferð í garð eiginmanns hennar. Ólafur svaraði eitthvað á þá lund að víst væri nauð- synlegt að lögin væru sem allravíðtækust og næðu yf- ir allt sem steðjað gæti að í þjóðfélaginu, en sýnu brýnna væri þó að þeir sem með lögin færu og túlk- uðu, hefðu yfir brjóstviti að ráða. Því miður virðumst við íslenskir sjómenn líða fyrir skort á umræddu brjóstviti eins og berlega kemur í ljós í frásögn þeirri sem hér fer á eftir. Þann 9. mars 2002 kom varðskip að netabátnum Villa í Efstabæ þar sem hann var að draga net sín út af SA-landi. 2. stýrimaður og háseti af varðskipinu fóru um borð í bátinn til að framkvæma búnaðar- skoðun. Við skoðun varðskipsmanna kom í ljós að skips- pappírar reyndust eins og lög gera ráð fyrir og bún- aður almennt í lagi, að frátöldu skutljósi. Varðandi veiðarfærin kom hinsvegar í ljós að þeir netadrekar sem voru um borð reyndust ómerktir auk þess sem skipstjóri upplýsti að allir netadrekar bátsins væru ómerktir. Búið var að draga tvær trossur af þeim 6 sem voru í sjó og aflinn um borð 600 kg. Fram kemur í skýrslu skipherra að vísað er til reglugerðar nr. 64/1998 með síðari breytingum, sem kveður m.a. á um að netadrek- ar báta skuli vera merktir. Í því tilviki sem hér um ræðir er vert að geta þess að skipstjórinn á bátnum var á sinni fyrstu netavertíð og hafði ekki vitneskju um að merkja þyrfti umrædda netadreka og brotavilji því enginn. Í skoðunarskýrslu Landhelgisgæslunnar er greint frá að skipstjóri hafi verið áminntur og skýrsla send sýslumanni. 16. mars tekur lögreglan í Borgarnesi skýrslu af skipstjóranum þar sem hann gengst við broti sínu. Þann 3. janúar er málið tekið fyrir hjá Sýslumanns- embættinu í Borgarnesi. Við það embætti starfar greinilega manneskja sem er með þá eiginleika sem sérhver löglærður maður þyrfti helst að vera gæddur, þ.e.a.s. brjóstvit til að meta málavexti út frá fleiri hliðum en steingeldum, skraufþurrum lagatexta sem er gjörsamlega úr takti við viðfangsefnið. Niðurstaða þessa ágæta fulltrúa sýslumanns er eftirfarandi: „Rannsókn málsins er nú lokið og hafa rannsóknargögn verið yfirfarin með hliðsjón af 112. gr. laga um meðferð opinberra mála nr. 19, 1991. Brot yðar telst varða við 1. mgr. 4. gr. sbr. 11. gr. reglugerðar um þorskfiskanet nr. 64 / 1998. Nú nr. 365 / 2002. Hér með tilkynnist, með vísan til a. liðar 2. mgr. 113. gr. laga um meðferð opinberra mála, að ákveðið hefur verið að falla frá saksókn á hendur yður út af brotinu. Unnt er að bera ákvörðun þessa undir ríkis- saksóknara innan mánaðar.“ Hefðu þetta orðið lyktir málsins þá held ég að flest- um þætti málsmeðferðin eðlileg og á þeim nótum sem reikna mátti með. Skipstjórinn hefur lært sína lexíu og enginn skaði skeður hvernig sem á málið er litið. Af einhverjum ástæðum er málið sent embætti ríkis- saksóknara og honum tilkynnt að fallið hafi verið frá málsókn í máli ákæruvaldsins gegn skipstjóra neta- bátsins. Þar með er fjandinn laus í líki steinrunnins embættismanns sem einblínir gallharður á lagabók- stafinn og fráleitan refsiramma laganna um stjórn fiskveiða sem kveður á um að lágmarksrefsing fyrir brot sem heimfæra má með einhverjum hætti upp á lögin sé FJÖGUR HUNDRUÐ ÞÚSUND KRÓNUR, segi og skrifa 400.000 kr. Málinu var sem sagt snúið heim í hérað að undirlagi vararíkissaksóknara með kröfu um höfðað yrði mál á hendur kærða til refs- ingar fyrir brot sitt. Þótt undirritaður sé ekki lög- lærður, þá er hann sannfærður um að þeir sem lögin og reglugerðirnar semja hljóti að leitast við að haga þyngd refsinga í samræmi við eðli þess brots sem um er að ræða. Ég lýsi hér með eftir manni sem komið getur með einhver haldbær rök sem hníga til þess að brot af því tagi sem lýst er hér að framan eigi að leiða til fjársektar af þeirri stærðargráðu sem lögin gera ráð fyrir. Meðan slíkir harðlínumenn sem Bragi Stein- arsson vararíkissaksóknari sannanlega er sitja í emb- ætti, þá er það lágmarkskrafa að refsiramma laganna sé sniðinn sá stakkur að opinberir embættismenn geti ekki féflett menn fyrir slíkan tittlingaskít sem þetta brot svo sannarlega er og hefði í raun aldrei átt að fara lengra en svo að skipherra landhelgisgæslunnar áminnti skipstjóra umrædds netabáts. Sá ágæti maður á alla mína samúð en því miður vigtar sú samúð ná- kvæmlega ekkert í pyngjunni hans. Lýst eftir brjóstviti Eftir Árna Bjarnason Höfundur er forseti Farmanna- og fiskimannasambands Íslands. Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is Heimsferðir kynna nú ferðir sínar til Kanaríeyja næsta vet- ur og mestu verðlækkun sem um getur til Kanaríeyja frá því flug hófst þangað. Í fyrra lækkuðu Heimsferðir verð til Kanarí um 7-12%, og nú lækkum við verðið um allt að 21% til viðbótar. Þeir sem bóka strax njóta nú for- gangs að bestu gististöðunum og lægsta verðinu, og fyrstu 400 sætin, tryggja sér 10.000 kr. afslátt á manninn. Heimsferðir kynna glæsilega nýja valkosti í vetur. Val- entin Marieta, sem áður hét Stil Marieta sem margir þekkja, en hótelið hefur nú verið opnað aftur eftir gagn- gerar endurbætur með glæsilegum íbúðum. Einnig Las Faluas, rétt hjá Corona Blanca, nýjar fallegar íbúðir á besta stað á Ensku ströndinni. Og að sjálfsögðu eru í boði okkar vinsælustu gististaðir, Roque Nublo, Los Tilos og Tanife. Beint flug er alla þriðjudaga í vetur og farið frá Kefla- vík kl. 15.40 í eftirmiðdaginn. Forsala til Kanarí í vetur 10.000*kr. afsláttur fyrir manninn fyrstu 400sætin Allt að 21% afsl. frá í fyrra 6. janúar - vikuferð kr. 38.453 M.v. hjón með 2 börn, Los Tunos, vikuferð, 6. janúar, með 10 þúsund kr. afslætti. 13. janúar - vikuferð kr. 49.950 M.v. hjón með 2 börn, Los Tunos, vikuferð, 6. janúar, með 10 þúsund kr. afslætti. 27. janúar - 2 vikur kr. 63.050 M.v. 2 í íbúð Las Faluas, 2 vikur, 27. janúar, með 10 þúsund kr. afslætti. * 10.000 kr. afsláttur af fyrstu 400 sætunum. Aðeins takmarkaður fjöldi sæta í hverju flugi á afslætti. * Gildir ekki um flugsæti eingöngu. * M.v. að bókað og staðfest sé fyrir 1. ágúst 2003 eða meðan afsláttarsæti eru laus. Nokkur verðdæmi Bestu gististaðirnir Mesta þjónustan Lægsta verðið Vinsælustu gististaðirnir

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.