Morgunblaðið - 31.07.2003, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 31. JÚLÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞREMUR mánuðum eftir að Bush
forseti tilkynnti að stríðinu í Írak
væri lokið er lífið að sumu leyti að
verða eðlilegt aftur. Í Bagdad fæst
rafmagn oftar en áður, betlarar fá
matarskammta og íraskir verk-
takar eru byrjaðir að lagfæra
skólabyggingar. Skothvellir heyr-
ast ennþá á götunum en sjaldnar
en áður.
Yfirmenn í bandaríska hernum
segja að olían sé aftur farin að
streyma og tekjur af henni not-
aðar til uppbyggingar í landinu.
Vandamálið er hins vegar að hlut-
irnir gerast ekki nógu hratt. Þeir
Írakar sem trúðu því að innrásar-
herinn myndi færa þeim betri lífs-
skilyrði eru orðnir óþolinmóðir.
Þrátt fyrir að fólk sé ánægt með
að Saddam hafi fallið líta margir
svo á að á hermennirnir séu ein-
ungis í Írak til að stela olíu lands-
manna. Þar eru nú 150.000 banda-
rískir hermenn og er ráðist á þá að
meðaltali á tveggja tíma fresti. Á
meðan Bandaríkjastjórn fullyrðir
um árangur aðgerða sinna hafa
margir Írakar sífellt minni trú á
þeim.
Vantar öryggi og rafmagn
Abdullah Hassan Jassem, 62 ára
rútubílstjóri í Bagdad, heyrir sam-
ræður íbúa borgarinnar um
ástandið, á hverjum degi. Hann
segir að allir segi hið sama:
„Bandaríkjamenn unnu stríðið en
eru að tapa friðinum.“ Hann bend-
ir á að fólki finnist þeim helst hafa
mistekist á tveimur sviðum, að
koma á öryggi og rafmagni. „Þessi
stóra Ameríka sem kom yfir
heimsins höf til að ráðast á – nei,
ég meina frelsa – Írak, hví geta
þeir ekki núna tekið upp símann,
hringt til Jórdaníu og sagt, „send-
ið okkur rafgeyma?““ spyr Jass-
em.
Góður vilji fór út um þúfur
Dauði hinnar níu ára gömlu
Dinu Mohammed í Waziriya-hverf-
inu í norðanverðri Bagdadborg 22.
júlí sýnir glöggt hvernig góðar
áætlanir geta farið illa. Hópur
þjóðvarðliða frá Flórída hafði í tvo
mánuði unnið að því að byggja upp
gott samband við miðstéttarfólkið í
hverfinu þar sem flestir íbúar eru
súnní-múslimar. Þegar fólk kvart-
aði yfir ólátum drykkjumanna
ráku hermennirnir þá sem seldu
viskí úr bílskottum í burtu. Þegar
íbúarnir sögðu hermönnunum að
enginn væri til að hlusta á óskir
þeirra og kvartanir komu þeir á
hverfisráði og er þeir voru látnir
vita af ósprungnum handsprengj-
um og sprengikúlum fóru þeir á
staðinn og fjarlægðu þær. Á með-
an íraskir skæruliðar réðust dag-
lega á ameríska herinn hafði þessi
herdeild ekki orðið fyrir árás í tvo
mánuði.
Töldu fagnaðarlæti vera árás
Eftirlitsferðin um hverfið að
kvöldi 22. júlí, daginn sem synir
Saddams voru felldir, hafði verið
tíðindalaus, börn hlupu spennt á
eftir hermönnunum og foreldrar
vinkuðu þeim úr dyragættum húsa
sinna. En allt í einu fór rafmagnið
af og vélbyssunemar fóru í gang.
Verið var að skjóta upp í loft í
fagnaðarskyni yfir falli þeirra
Udays og Qusays, en hersveitin
frá Flórída taldi hins vegar að ver-
ið væri að ráðast á hana.
Hermennirnir fóru í varnarstöðu
í myrkrinu og reyndu að sjá hvað-
an skothvellirnir komu. Einn
þeirra þóttist greina mann sem
beindi Kalashnikov-riffli að honum
og skaut hann nokkrum skotum.
Eftir á kom í ljós að maðurinn
hafði einungis haldið á diski með
eggaldini og steiktum tómötum.
Ein kúlnanna fór í gegnum nálæg-
an glugga þar sem hin 9 ára gamla
Dina Mohammed var að borða
kvöldmat. Hún fékk kúluna í höf-
uðið, var flutt á spítala en lést þar.
Eftir þetta kraumar reiðin í íbú-
um hverfisins gagnvart Banda-
ríkjamönnunum. „Við dýrkuðum
þá,“ segir Faled, 25 ára frænka
Dinu. „Núna hata ég þá. Ég myndi
vilja sprengja þá. Þegar ég sé þá
hræki ég á þá.“ Hermennirnir hafa
ekki snúið aftur á staðinn þar sem
atburðirnir áttu sér stað og bygg-
ingaverkamaðurinn Zuher Khalil
Ibrahim segir að það eigi þeir ekki
að gera. „Ef þeir gera það mun
einungis ofbeldi bíða þeirra.“
Brýnast að bæta lífsgæðin
Síðan fyrsta maí þegar Bush
lýsti stríðinu lokið hafa 50 Banda-
ríkjamenn verið felldir í árásum.
Bandaríkjastjórn kennir fylgis-
mönnum Saddams um en dagblað-
ið Assah sem gefið er út í Bagdad
hefur aðra skýringu. „Á meðan
Ameríkanarnir reyna að byggja
upp verða kröfurnar um að þeir
hverfi á brott sífellt háværari,“
segir þar. „Ef Ameríkönunum mis-
tekst að bæta lífsgæði Íraka á
næstu mánuðum mun andstaðan
aukast og breiðast út.“
Klæðskerinn Mohammed Abed
studdi árás Bandaríkjamanna á
Bagdad jafnvel þótt hann teldi að
sprengja frá þeim hefði drepið
konu hans, móður, bróður og
frænda á markaði viku eftir að
stríðið hófst. „Það var vilji Allah,“
segir þessi þögli maður. Þremur
mánuðum síðar er hann þó að
verða óþolinmóður. Rafmagn er
aðeins á tvo tíma á dag og án þess
getur hann ekki notað saumavél-
arnar sínar. Allan daginn er hann
að afsaka sig við æfareiða við-
skiptavini. „Bandaríkjamenn los-
uðu okkur við Saddam en við héld-
um að með allri sinni tækni myndu
þeir gera eitthvað fyrir írösku
þjóðina,“ segir hann. „Þeir hafa
ekki gefið okkur neitt, bara lof-
orð.“
Skoðar alla kosti
Bandaríkjamenn verða að út-
vega „mannúðarhjálp, atvinnu-
tækifæri og góð laun,“ segir Ali
Abdul-jabbar Wahid, 27 ára, fyrr-
um höfuðsmaður í íraska hernum.
„Ef þeir gera það munum við bera
þá á höndum okkar.“ Hann segist
vera að íhuga að ganga í nýjan,
íraskan her sem Bandaríkjamenn
eru að stofna en vill samt halda
öllum kostum opnum. „Ég get allt-
af farið í annan her, her gegn
þeim,“ segir hann. „Ef þeir verða
áfram í Írak mun ég gera það.“
Erfiðara að vinna
friðinn en stríðið
Almenningi í Írak
finnst uppbygg-
ingin eftir stríðið
ganga hægt
Bagdad. AP.
Reuters
Írösk kona ber poka á herðum sér í Bagdad skammt frá stað þar sem
skæruliðar særðu tvo bandaríska hermenn í áras á mánudag.