Morgunblaðið - 15.11.2003, Page 55

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 15. NÓVEMBER 2003 55
✝ Steindór Krist-ján Sigurjóns-
son fæddist í Ham-
arsgerði í
Lýtingsstaðahreppi
í Skagafirði 11. júní
1923. Hann andað-
ist á heimili sínu 4.
nóvember síðastlið-
inn. Steindór var
sonur hjónanna Sig-
urjóns Helgasonar
frá Ánastöðum, f.
24.5. 1895, d. 20.8.
1974, og Margrétar
Helgu Magnúsdótt-
ur frá Gilhaga, f.
18.3. 1896, d. 19.1. 1986. Hálf-
systkini Steindórs, sammæðra
frá fyrra hjónabandi Margrétar
og Steindórs Sigfússonar frá
Mælifelli, eru Helga, f. 21.7.
1918, d. 1.8. 1994, og Sigfús, f.
7.6. 1921. Albræður Steindórs
eru Magnús Heiðar, f. 24.7. 1929,
1953, kvæntur Elínu Jóhönnu
Óskarsdóttur, f. 17.11. 1953.
Börn þeirra eru: a) Hulda, mað-
ur hennar er Atli Þorgeirsson,
sonur þeirra er Breki, b) Daníel
Pétur, c) Steinunn Ósk, og d)
Grétar Örn. 3) Karen Hulda, f.
18.10.1967, gift Eyjólfi Þór Þór-
arinssyni, f. 17.4. 1960. Börn
hans eru: a) Andrés Þórarinn,
kona hans er Jóhanna Ingv-
arsdóttir, dætur þeirra eru Alísa
Rún og Lovísa, b) Íris María og
c) Aníta Rós.
Steindór ólst upp í Hamars-
gerði til 6 ára aldurs. Þá fluttist
fjölskyldan í Árnes og þar
bjuggu þau í 9 ár. Árið 1938
fluttust þau í Nautabú. Árið 1949
giftist hann Huldu Axelsdóttur
og fljótlega hófu þau búskap á
Nautabúi í tvíbýli við foreldra
Steindórs en hann vann jafn-
framt utan heimilis fyrstu árin
við skurðgröft bæði innan hér-
aðs og utan. Árið 1974 tóku
Hulda og Steindór alfarið við
búinu.
Útför Steindórs verður gerð
frá Mælifellskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
og Indriði, f. 5.11.
1933.
Steindór kvæntist
15.11. 1949 Huldu
Axelsdóttur, f. 14.10.
1928. Foreldrar
hennar voru Karen
Guðjónsdóttir, f. 5.1.
1901 d. 23.10. 1995,
og Axel Sigurbjörns-
son, f. 14.8. 1895, d.
20.6. 1959. Börn
Steindórs og Huldu
eru: 1) Margrét
Helga, f. 12.11.1950,
gift Guðmundi Lár-
ussyni, f. 20.6. 1950.
Synir þeirra eru: a) Lárus, kona
hans er Guðrún Rut Sigmars-
dóttir, sonur þeirra er Elías Ótt-
ar, b) Steindór, kona hans er
Ólöf Ósk Magnúsdóttir, dóttir
þeirra er Margrét Helga, c) Ótt-
ar Sigurjón, d. 2.11. 1996, og d)
Vignir Andri. 2) Axel, f. 7.11.
Við viljum minnast afa okkar
Steindórs frá Nautabúi með fáeinum
orðum sem þó gætu sjálfsagt verið
óendanlega mörg.
Þegar við hugsum til baka voru
órjúfanleg heild afi og amma á
Nautabúi. Að fara norður í heimsókn
að Nautabúi var fastur punktur í til-
verunni hjá okkur bræðrum. Þar
varð tíminn afstæður og lífið snerist
um allt aðra hluti. Á kvöldin í eldhús-
inu drekkandi óteljandi kaffibolla og
ræðandi um tilveruna og atburði líð-
andi stundar við afa eru atvik sem
maður mun aldrei gleyma.
Við bræðurnir fórum á vorin í
sveit til afa og ömmu hver á fætur
öðrum, sumum þótti skrýtið að við
bræðurnir sem vorum aldir upp í
sveit værum sendir í sveit. Það var
kannski fyrst og fremst til að kynn-
ast betur afa og ömmu og erum við
ævinlega þakklátir fyrir það. Þakk-
látir fyrir það að fá að kynnast afa
sem var um markt sérstæður. Afi
hafði skoðanir á öllu og þótt maður
væri ekki alltaf sammála honum í
einu og öllu var ekki hægt annað en
samþykkja það sem hann sagði svo
drífandi var hann í sínum „málflutn-
ingi“. Og til að krydda umræðurnar
átti hann alltaf vísu í pokahorninu
sem við átti. Hann kunni ógrynni af
vísum og kvæðum sem hann gat þul-
ið, þó með smá aðstoð frá ömmu.
Hann átti einstaklega létt með ræða
við fólk og stundum stuða það með
því að slengja fram sterkum skoð-
unum en alltaf í gríni. Þannig gat
hann grínast í fólki sem hann hitti
dagsdaglega.
Einhvern tímann var Steindór
yngri að hlusta á afa sinn segja frá
því að hann hefði sagt starfstúlkun-
um í bankanum brandara og þær
hefðu veltst um að hlátri. Þá spurði
Steindór hvort þær hefðu ekki hlegið
af kurteisi af því að hann ætti svo
mikið að peningum; slíkar athuga-
semdir kunni afi vel að meta. Hann
var fyrirmyndarbóndi og lagði metn-
að sinn í það. Það breyttist ekkert þó
að árin færðust yfir og hefðbundinn
búskapur hafi verið lagður niður.
Hann lagði mikið upp úr því að halda
öllu vel við og halda býlinu snyrti-
legu. Hann undi hag sínum best í
heima á Nautabúi og vildi helst
hvergi annars staðar vera. Söknuður
ömmu er mikill eftir rúmlega hálfrar
aldar hjónaband í blíðu og stríðu.
Bræðurnir frá Stekkum.
Nú hefur hann Steindór á Nauta-
búi kvatt jarðvistina og líklega á
þann hátt sem hann hefði sjálfur
kosið ef hann hefði mátt velja. Hann
sat við eldhúsborðið heima á Nauta-
búi þegar kallið kom, snöggt og
óvænt. Heima á Nautabúi, þar sem
hann ólst upp og lífsstarfið var unn-
ið. Honum var fremur lítið um
sjúkrastofnanir og hefði án efa
reynst þungbært að þurfa að liggja
þar og heyja sitt dauðastríð. Heima
á Nautabúi leið honum best, þar vildi
hann vera þar til yfir lyki og þá ósk
fékk hann uppfyllta og fyrir það er
maður forsjóninni þakklátur. Stein-
dór var alla tíð heimakær, vildi helst
vinna að sínu búi meðan þrekið leyfði
og raunar lengur. Síðastliðið sumar
heyjuðu þau hjónin mestallt túnið á
Nautabúi þótt bústofninn væri ekki
til að íþyngja þeim. Hey hafa alla tíð
verið næg á Nautabúi og oft hafði
Steindór miðlað öðrum þegar að
þrengdi, þótt ekki væri haft hátt um
og líklega ekki alltaf verið goldið fyr-
ir með öðru en Guðsblessun og þakk-
læti, sem er líklega þegar allt kemur
til alls besta greiðslan. Já, þau Hulda
og Steindór hafa lengst af verið veit-
endur en ekki þiggjendur og margur
sem til þeirra hefur leitað, hefur far-
ið léttari í spori af þeirra fundi.
Steindór á Nautabúi var um
margt sérstakur maður. Hann var
maður hreinskiptinn og fannst sum-
um kannski hann vera um of hrein-
skilinn, en það var hans stíll að segja
það sem hann meinti og meina það
sem hann sagði, umbúðalaust og án
vífilengja. Hann las mikið seinni árin
og kunni utanbókar ókjörin öll af vís-
um, kvæðum og hnyttnum sögum, og
margt af því hefur hvergi verið skráð
og hverfur nú með honum. Það er
gömul saga og ný, að þjóðararfurinn
í munnlegri geymd fer oft forgörðum
vegna þess að þeim sem kunna og
geta er ekki sýnt um að skrá og varð-
veita það sem er geymt hjá greindu
og minnugu alþýðufólki.
Ég sem þetta rita á því láni að
fagna að hafa átt vinum að mæta á
Nautabúi í því sem næst hálfa öld.
Þau kynni hófust með því að systir
mín giftist Magnúsi H. Sigurjóns-
syni, bróður Steindórs, og strax frá
fyrsta degi tóku foreldrar þeirra
bræðra, heiðurshjónin Margrét
Magnúsdóttir og Sigurjón Helgason,
mér eins og einum af fjölskyldunni
og voru mér nánast sem afi og amma
og þótt þau hyrfu af lífsins leiksviði
hélst vináttan við Steindór og Huldu.
Á Nautabúi er eitt af þeim sárafáu
heimilum, þar sem mér finnst að ég
geti litið inn án þess að vera sér-
staklega boðið, enda fann maður fyr-
ir því að vera velkominn, þar voru
ekki tíðkaðar neinar sviðsetningar á
gestrisninni, hún var ósvikin. Stund-
irnar við eldhúsborðið á Nautabúi,
þar sem farið var með vísur, sögur
sagðar og þjóðmálin rædd, verða nú
að gimsteinum minninganna. Svo
ekki sé minnst á kaffibrauðið hennar
Huldu, sem var ómissandi hluti
heimsóknanna. Fyrir allt þetta lang-
ar mann að þakka. Fyrir hlýtt við-
mót, þétt handtak, í stuttu máli sagt
fyrir vináttuna, sem gerir lífið þess
virði að lifa því.
Ég veit að ég má mæla fyrir munn
konu minnar og barna einnig þegar
ég votta Huldu, börnum þeirra,
tengdabörnum og afkomendum öll-
um einlæga samúð vegna fráfalls
okkar góða vinar.
Guðbr. Þorkell Guðbrandsson,
Sauðárkróki.
Móðurbróðir minn og nafni Stein-
dór Sigurjónsson á Nautabúi er lát-
inn.
Kynni okkar Nafna eins og ég
lærði í upphafi að kalla hann (einnig
systkini mín og okkar fjölskyldur)
hófust þegar hann reiddi mig 13
vikna gamlan yfir Svartá til skírnar í
Reykjakirkju, man ég lítt eftir því,
en þeim mun betur eftir árunum sex-
tíu sem á eftir komu. Samskipti okk-
ar voru afarmikil því varla leið sá
dagur að ekki væru þau einhver,
hann t.d. flutti mjólkina í veg fyrir
mjólkurbílinn fyrir foreldra okkar
svo árum skipti ásamt ótal mörgu
öðru (og verður það seint fullþakkað)
hann var mjög natinn við að lina
veiki sem ég var illa haldinn af fram-
an af ævi sem var véla- og bíladella.
Sjálfur var hann ágætur vélamaður,
var einn af fyrstu skurðgröfustjór-
um á Íslandi og vann við það í mörg
ár. Fimmtán ára var ég ráðinn trakt-
oristi hjá honum og hans góðu konu
Huldu Axelsdóttur sem er góð hús-
móðir og snilldar matargerðarkona
en þau voru samrýmd og samtaka
um alla hluti og gestrisin svo af bar.
Fimm sumur var ég á Nautabúi hjá
þeim og síðar hjá afa og ömmu og
var það góður og skemmtilegur tími.
Nafni virtist hafa gaman af heyskap
og heyjaði ávallt langt umfram það
sem þurfti og var því alltaf aflögu
fær með hey. Heyjað var saman fyr-
ir bæði búin og bjuggu Nautabús-
bændur við góðan vélakost og gekk
vel undan þegar tíð var góð, en
snyrtimennska og natni einkenndi
búskapinn á báðum búum. Það var
fastur liður að koma í Nautabú þeg-
ar ég kom heim að Fitjum og var
stundum gengið verulega á svefn-
tíma þeirra hjóna þegar margt þurfti
að ræða. Nafni minn hafði oft aðra
sýn á menn og málefni og sá margt
spaugilegt við hlutina, hann kunni
firna mikið af vísum og ljóðum svo að
ég veit engan eins, þurfti hann ekki
að heyra flest þeirra nema einu sinni
til muna ævilangt, margt hvergi
skráð og er hætt við að það glatist.
Rökfastur var hann, fluggreindur og
lét ekki sinn hlut ef honum bauð svo
við að horfa.
Við systkinin frá Fitjum og fjöl-
skyldur okkar viljum votta Huldu og
fjölskyldu okkar innilegustu samúð.
Steindór Sigurðsson.
Ungum dreng voru fengin ýmis
verkefni þegar hann var fjósadreng-
ur á Nautabúi í Lýtingsstaðahreppi,
að moka flórinn, þvo mjólkurbrús-
ana, gefa hænsnunum eða ná í kýrn-
ar úr haga. Þetta var góður undir-
búningur fyrir lífið, skóli með
afburða kennurum, sem gáfu
drengnum tilfinningu fyrir því að
hann væri að gera gagn. Þannig upp-
eldi hafa íslenskir bændur veitt um
aldir og mér er það ljóst núna, að það
eru forréttindi að hafa fengið að
njóta þess.
Steindór föðurbróðir minn og
Hulda Axelsdóttir eiginkona hans
bjuggu á Nautabúi í félagi við afa
minn og ömmu, Sigurjón Helgason
og Margréti Magnúsdóttur. Ég var
ungur í sveit hjá afa og ömmu, en
ekki síður hjá Steindóri og Huldu,
sem tóku mér eins og sínu eigin
barni og voru mér góð. Heimili
þeirra, sem ber ótvírætt merki
menningar og mannkosta þeirra
beggja, var mér alltaf opið. Steindór
og Hulda voru samhent í búskapn-
um, bændur af lífi og sál og umgeng-
ust skepnur sínar af nærgætni og
góðri umhirðu, enda búnaðist þeim
vel. Og ég veit að þau voru góðir ná-
grannar og hjálpsöm sveitungum
sínum.
Huldu og fjölskyldunni votta ég
samúð mína.
Guðbrandur Magnússon.
Góður bóndi sem bætti jörð sína
og var bústólpi sinni sveit, greiðvik-
inn og úrræðagóður, vinfastur og
vinavandur er lýsing sem vel á við
Steindór á Nautabúi. Hann var
heimakær og vinnusamur, hélt sér
lítt fram, en var einstaklega góður
heim að sækja.
Aldrei mát í erli varð
allvel nýtir stundir
Steindór kátur eykur arð
ekur skít á grundir.
(IHJ)
Einhvern tíma meðan við Steini
áttum saman nágrenni skemmtum
við okkur við ofangreinda vísu, sem
var gerð um þá góðu búhætti sem
fyrst voru rómaðir í Njálu og hann
afrækti ekki; að aka skarni á hóla.
Steindóri var lagið að segja frá og
minni hans var gott.
Samhuga voru þau Nautabúshjón-
in og glaðværð ríkti við eldhúsborðið
í rabbi um daginn og veginn. Ríkari
kom maður af þeirra fundi og djúpur
söknuður situr eftir þegar sæti
Steindórs á Nautabúi er autt orðið.
Ingi Heiðmar Jónsson.
Mig langar í örfáuum orðum til
þess að minnast vinar míns og
fóstra. Þótt hann hafi ekki verið mik-
ið fyrir að vera í sviðsljósinu og síst
af öllum vildi láta mæra sig veit ég að
hann fyrirgefur mér þetta, þar sem
ég er svo langt í burtu og get ekki
kvatt hann öðruvísi. Ég var svo lán-
söm að fá að kynnast Steina og njóta
samvista við hann og fjölskyldu hans
á Nautabúi fjöldamörg sumur. Í
minningunni voru öll þessi sumur
böðuð gleði og hlátri og hamingju.
Það hafa fáar manneskjur sem ég
hef hitt á lífsleiðinni haft jafn mót-
andi áhrif á mig og Steini. Að fá að
umgangast hann eru forréttindi sem
ég fæ seint þakkað. Hann og frænka
mín, Hulda, kenndu mér barninu
ótalmargt, svo sem að lesa veðurfar
úr skýjum, virðingu fyrir náttúrunni
og skepnum. Hann hafði ríka og
sterka réttlætiskennd, var jafnan
æðrulaus og afskaplega barngóður.
Ég stóð varla út úr hnefa þegar ég
kom fyrst að Nautabúi, en var strax
tekin sem ein úr hópnum, mér falin
verkefni sem ég réð vel við eins og að
sækja kýrnar með Axel frænda og
Möggu frænku. Einhver sterkasta
minning mín þessi fyrstu sumur eru
þó réttir, þar sem búið var að smala
öllum kindum niður í Mælifellsrétt
og síðan var tekið til við að rýja og
var unnið langt fram á nótt. Ég lagði
mig því bara í ullarbing og í gegnum
svefnrofann finn ég að mér er lyft
upp blíðlega í sterkan faðm Steina
og hann segir við Huldu: „Sjáðu litlu
manneskjubaunina hún steinsefur.“
Mér fannst ég búa í öruggustu ver-
öld í heimi. Þau sem höfðu nóg að
gera, unnu frá morgni til kvölds við
búskapinn, munaði ekkert um að
leyfa telpukorni eins og mér að vera
með í öllu sem mögulegt var. Aldrei
fann ég fyrir öðru en að ég væri af-
skaplega mikilvægur hlekkur í bú-
skapnum, hvort sem það var við hey-
skap eða sem kúasmali. Ekki fyrr en
löngu seinna áttaði ég mig á því að
kannski hefði öðrum en Steina og
Huldu þótt það byrði að taka á móti
og passa barn úr höfuðborginni.
Hann vann alla tíð hörðum hönd-
um, var mikill dugnaðarforkur og
búmaður góður. Mér fannst stund-
um nóg um hversu hart hann þurfti
að vinna og dreif mig stundum með
honum út á tún að slá. Þá sat ég bara
á vélarhlífinn á traktornum í sér-
stöku barnasæti eins og við kölluð-
um það. Ekki töluðum við mikið
saman enda ekki hægt fyrir hávað-
anum í sláttuvélinni en af og til litum
við hvort á annað og brostum og vor-
um ánægð með félagsskapinn. Hann
átti afmæli 11. júní og eitt það besta
sem ég og krakkarnir gátum fært
honum var prins pólo og Egils malt-
öl. Ég veit ekki hvort ég gladdist
meira eða hann á sjálfan afmælis-
daginn þegar honum voru færðar
þessar gersemar og hann borðaði
súkkulaðið í einum bita, en malt-
flaskan gat enst honum í nokkra
daga. Þrátt fyrir miklar annir yfir
sumartímann hafði hann alltaf tíma
til að taka á móti gestum og var höfð-
ingi heim að sækja. Það er nefnilega
kannski það dýrmætasta, tíminn
sem hann gaf öllum sem hann heim-
sóttu. Það var alltaf tími til að taka á
móti gestum með konunglegum
veislum og sagðar sögur og hlegið
dátt. Hann var fjölfróður og kunni
kynstrin öll og hafði gaman af að
segja sögur og sjaldan endaði sagan
án þess að hún væri botnuð með
góðri vísu, sem að sjálfsögðu var
kveðin með stuðlum og höfuðstöfum.
Kæra Hulda frænka og fjölskyld-
an öll, ég sendi ykkur mínar dýpstu
samúðarkveðjur.
Elísabet Guðbjörnsdóttir.
STEINDÓR KRIST-
JÁN SIGURJÓNSSON
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
KARÓLÍNA K. SIGURPÁLSDÓTTIR,
Laugarbrekku 15,
Húsavík,
lést miðvikudaginn 12. nóvember.
Þorgeir Páll Þorvaldsson, Bryndís Jóhannsdóttir,
Hilmar Þorvaldsson, Ásta Lóa Eggertsdóttir,
Þóra Þorvaldsdóttir, Guðmundur Níelsson,
Soffía Björg Þorvaldsdóttir, Gísli Guðbjörnsson,
Magnús Þorvaldsson, Helga Kristjánsdóttir,
Ásdís Þorvaldsdóttir, Snorri Már Egilsson,
Ingvar Þorvaldsson, Árdís Björnsdóttir,
barnabörn og langömmubörn.
Elskuleg móðir okkar og tengdamóðir,
GUÐBJÖRG HASSING,
Krummahólum 4,
lést á Landspítalanum Fossvogi fimmtudaginn
13. nóvember.
Jarðarförin auglýst síðar.
Börn og tengdabörn.