Morgunblaðið - 20.01.2004, Blaðsíða 33

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. JANÚAR 2004 33
✝ Friðrik Ingólfs-son, garðyrkju-
bóndi í Laugar-
hvammi í
Lýtingsstaðahreppi,
fæddist á Lýtings-
stöðum í Tungu-
sveit 26. júní 1924.
Hann lést á Heil-
brigðisstofnun
Skagfirðinga að
kvöldi sunnudagsins
11. janúar sl. á 80.
aldursári. Foreldr-
ar hans voru Ing-
ólfur Daníelsson, f.
25. janúar 1890 á
Steinsstöðum í Tungusveit, og
kona hans Jónína Guðrún Ein-
arsdóttir, f. 30. september 1885 í
Framnesi í Blönduhlíð. Friðrik
var fjórða barn þeirra hjóna, en
þau áttu alls fimm syni. Elstur
var Gísli, f. 1918, d. 1998, Daníel,
f. 1919, d. 2001, Eðvarð, f. 1921,
d. 1979, og yngstur er Jón Krist-
og á hún tvö börn, en önnur börn
af fyrra hjónabandi eru fjögur
og barnabörnin tíu. Sigurður f.
1949. Kona hans er Klara Jóns-
dóttir og eiga þau þrjú börn.
Jónína, f. 1950. Maður hennar er
Stefán Oddgeir Sigurðsson og
eiga þau fimm börn og fjögur
barnabörn. Sólveig, f. 1952. Mað-
ur hennar er Kolbeinn Erlends-
son og eiga þau tvo syni og tvö
barnabörn. Friðrik Rúnar, f.
1956. Á hann fimm börn og tvö
barnabörn.
Friðrik var við ýmis störf á
unglingsárum. Fór í Garðyrkju-
skóla ríkisins og útskrifaðist
þaðan 1942. Þau hjón byggðu
býlið Laugarhvamm 1948 og
hófu þar búskap með skepnur og
garðyrkju. Vann hann mikið við
húsasmíðar á næstu árum í sveit-
inni til að drýgja tekjurnar.
Gróðurhúsin voru svo byggð
þegar tími vannst til og breyttist
Laugarhvammur smám saman í
garðyrkjubýli. Síðustu árin vann
Friðrik við smíðar og ýmiss kon-
ar handverk.
Útför Friðriks verður gerð frá
Reykjakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
bergur, f. 1.10. 1925.
Friðrik kvæntist
20. september 1947
Sigríði Magnúsdóttur
frá Sauðárkróki, f.
20.7. 1925. Foreldrar
hennar voru Magnús
Halldórsson frá
Sauðárkróki, f. 1891,
d. 1932, og kona
hans Hólmfríður
Helgadóttir frá Ána-
stöðum í Lýtings-
staðahreppi, f. 1900,
d. 2000. Eitt barn
átti Sigríður fyrir
hjónaband, Erling
Jóhannesson, f. 1943. Kona hans
er Hulda Garðarsdóttir og eiga
þau fjögur börn og átta barna-
börn. Börn Sigríðar og Friðriks
eru: Helgi, f. 1947. Kona hans er
Sigríður Viggósdóttir og eiga
þau fjögur börn og tíu barna-
börn. Eitt barn af fyrra hjóna-
bandi hennar ólst upp hjá þeim
Laugarhvammur með græn tún
og gráa mela, laufguð tré, glerjuð
hús og gildan bónda, vinnusaman og
kappsfullan að rækta gúrkur, rósir,
sumarblóm, heyja tún sín, smíða
gróðurhús og hræra á traktor sín-
um þegar steypa þurfti. Þessi mynd
kemur í hugann ef horfið er 30 ár
aftur í tímann. Þau hjón, Sigga og
Friðrik, höfðu byggt sinn bæ við
bláa strauma Svartár, í hvömmun-
um vestan undir ásunum, hófu sinn
búskap með kúm og kindum en
Friðrik hafði farið í garðyrkjunám
og sneri sér með árunum alfarið að
þeirri búgrein.
Þegar ég varð nágranni hans um
1970 gekk ég ósjaldan að loknum
skóladegi í Steinsstaðaskóla suður í
Laugarhvamm, þar sem Friðrik var
oft að vinna í gróðurhúsum sínum; í
ársbyrjun, svona í janúarlok fór
hann að sá, tómatar áttu sinn tíma
en sumarblómin annan og þarna
ríkti gjarnan hlýja og friðsæld,
hann að vinna við dökka moldina, en
úti réð vetur ríkjum. Kannski hafði
hann sett saman vísu síðan síðast,
en á þessum árum lifnaði mjög yfir
vísnagerð og hagyrðingar sveitar-
innar lögðu gjarnan til skemmtiefni
þegar samkomur voru haldnar.
Kerskni var oft tilefni stökugerðar.
Friðrik fagnaði sr. Hjálmari Jóns-
syni þegar hann kom að Bólstað í
Húnaþingi og glettist aðeins við
Húnvetninga í leiðinni:
Sr. Hjálmar sauða gætir,
segir bestu hjörð.
Húnvetninga hann ef bætir
hefjum þakkargjörð.
Smíðar áttu mjög hug Friðriks,
hann þurfti mikið að smíða fyrir
garðyrkjuna, sáðkassa, glerglugga
yfir útireiti, alls kyns festingar og
heilu gróðurhúsin. Starfsdagurinn
var oft langur hjá þeim hjónum þeg-
ar framleiðsla gróðurstöðvarinnar
var í hámarki á vorin og sumrin.
Á veturna var rýmri tími, Friðrik
tók þátt í bridgeklúbbnum, var
lengi virkur í ungmennafélagi, tók
þátt í umræðum um ýmis málefni
sveitarinnar og átti frumkvæði að
því að koma á sönghópi rámra karla
sem æfðu þríradda söng í Árgarði,
félagsheimilinu, sem Lýtingar
byggðu og vígt var 1974. Næsta ár
voru konur boðnar velkomnar í
sönghópinn sem gekk undir nafninu
Heilsubótarkór og í fyllingu tímans
kviknaði Rökkurkórinn, sem átti
sér heimahöfn í Varmahlíð, með
þátttöku úr þessum hópi og öðrum
úr Seyluhreppi og einnig úr
Blönduhlíð.
Friðrik taldi sig ekki tónvísan, en
gerðist brautryðjandi og hvatti til
þátttöku þá, sem álengdar höfðu
staðið þegar söngur var annars veg-
ar. Ekki ætlaði hann að taka þátt í
söng flokksins, sem hann hafði safn-
að saman, en hann komst ekki upp
með það, hann var drifinn með og
margri ánægjustund skilaði þessi
félagsskapur. Eins og áður sagði
tóku margir kórfélaganna síðar þátt
í stofnun Rökkurkórsins en sumir
urðu félagar í karlakórnum Heimi.
Þannig rættist ásetningur Friðriks.
Við kölluðum hann afann í Heilsu-
bótarkórnum. Þar var tíðkuð
tveggja manna stjórn og afinn,
frumkvöðullinn, tók þátt í stjórninni
sem oddamaður. Gott er að hugsa
til þessa tíma, sem mótaðist af sam-
hug og hlýju.
Friðrik var mikill heimilismaður
og ófáar voru stundirnar sem hann
nýtti til að fegra það og bæta. Hann
byggði sundlaug og burstahús við
fyrir búningsaðstöðu, en síðar heit-
an pott heima við hús. Hann byggði
yfir pottinn þannig að innangengt
varð og var húsið nefnt Perlan.
Nýja og glæsilega stofu byggði
hann við íbúðarhúsið, en áður hafði
hann endurgert gömlu stofuna. Í
raun má segja að Laugar-
hvammsbæinn hafi hann tvíbyggt.
Þegar aldur færðist yfir Friðrik
og hann minnkaði umsvif í garð-
yrkjunni bætti hann vélakost sinn í
smiðju og nýtti vetrartímann mjög
til smíða. Gripi sína hafði hann ým-
ist til gjafa eða sölu. Kistlar, stofu-
klukkur og fleiri smíðisgripir frá
hendi hans voru eftirsóttir og róm-
aðir víða um land.
Ótalin er ein eftirminnilegasta
hliðin á Laugarhvammsheimilinu.
Mikill gestagangur fylgdi þeim
hjónum, ættbogar beggja fjölmenn-
ir, heimili þeirra rétt við skólasetrið
á Steinsstöðum þar sem síðar
byggðist upp þéttbýliskjarni. Þau
fögnuðu gestum, sem sóttu til
þeirra úr ýmsum áttum og á öllum
árstímum. Spilað var í stofuhlýjunni
á köldum vetrarkvöldum, gengið til
laugar undir stjörnubjörtum himni,
eða setið við eldhúsborð yfir sögum
gömlum og nýjum. Vinahópurinn
var stór og ekki síður venslamenn
þeirra. Þar var stundum eins og lít-
ið félagsheimili.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
(V. Briem.)
Ingi Heiðmar Jónsson.
Illa til þess oft ég finn,
ama fæ ei hrundið.
Er nú horfinn afi minn,
yfir breiða sundið.
Mun ég lengi muna þig,
mörg var slóðin valin.
Góðu kynnin glöddu mig,
guði vertu falinn.
(Fr. I.)
Með þessum fallegu línum sem
þú, afi minn, settir saman, vil ég og
fjölskylda mín þakka þér fyrir allt í
gegnum árin.
Elsku amma, sendum þér okkar
innilegustu samúðarkveðjur. Megi
Guð styrkja þig í sorginni.
Sigríður Jónína Helgadóttir.
Þegar fregnin um andlát Friðriks
Ingólfssonar barst kom hún ekki á
óvart, þar sem veikindi hans á síð-
ustu dögum sýndu hvert stefndi.
Fyrst man ég eftir Friðriki fyrir
tæpum fimmtíu árum. Var hann þá
að vinna í Steinsstaðaskóla en ég
nemandi þar. Kom hann gjarnan
eftir hádegið, hafði þá lokið gegn-
ingum heima, og var fram eftir degi.
Oft komu dætur hans með kaffi til
hans um miðjan daginn og voru þá
gjarnan tafðar um stund við tafl-
mennsku. Á þessum árum var tals-
vert mikið teflt í Lýtingsstaða-
hreppi og starfrækt taflfélag, sem
Friðrik var virkur þátttakandi í.
Það var svo fyrir um þrjátíu árum,
að við hjónin fluttum í Steinsstaða-
byggðina í næsta nágrenni við
Laugarhvamm. Var það gott ná-
grenni og samgangur mikill. Frið-
rik var stór í lund og fylginn sér í
hverju sem var, drengur góður og
mátti ekki vamm sitt vita í neinum
hlut. Vinur vina sinna og mátti mik-
ið ganga á, áður en þau bönd brystu,
sem einu sinni höfðu verið hnýtt. Í
átakamálum í sveitinni vorum við
ekki alltaf sammála og deildum
stundum hart, þar sem ólíkar skoð-
anir mættust. Urgaði aldrei lengi í
okkur, þótt hart væri tekist á. Ein-
hverju sinni var Friðrik mjög ósátt-
ur út af tilteknu máli sem tengdist
honum og var í gangi í sveitar-
stjórn. Taldi hann að afstaða meiri-
hlutans næði ekki nokkurri átt og
vildi fá breytingu þar á. Ræddum
við málin og reyndum að ná lend-
ingu. Viskífleygur var til á heim-
ilinu og var hann dreginn fram.
Eftir langar umræður segir Frið-
rik allt í einu: „Mikill drullusokkur
get ég verið. Hér sit ég og skamma
þig og drekk frá þér vínið.“ Er
skemmst frá því að segja að við náð-
um lendingu í málinu, sem náði
fram að ganga.
En það skal tekið fram að Friðrik
fór vel með vín og notaði það sjald-
an.
Friðrik var notalegur húsbóndi
og gaf það alltaf skýrt til kynna að
hann kunni að meta það sem vel var
gert. Góður verkmaður, handlaginn
og velvirkur. Skilaði hann ógjarnan
af sér verki, sem honum fannst vera
hægt að finna eitthvað að. Eru
smíðisgripir hans til vitnis um vand-
að handbragð og alúð við verk. Má
þar til nefna „Borgundarhólms-
klukkurnar“ sem urðu nokkuð
margar og viðgerðir á gömlum
munum sem sýna frábært hand-
bragð og listfengi.
Hagmæltur var Friðrik og gerði
oft hnyttnar vísur um líðandi stund.
Enda gamanyrði jafnan á vörum í
samræðum á góðum degi.
Nú verða samverustundirnar
ekki fleiri hérna megin með Friðriki
í Laugarhvammi. Þökkum við
gengnar stundir og allt gott á liðn-
um árum. Það er nú svo, að það sem
gefur lífinu gildi, umfram margt
annað, er gott samferðafólk á lífs-
leiðinni. En þetta er leiðin okkar
allra og eitt af því fáa sem við eigum
víst á lífsleiðinni.
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
en orðstír
deyr aldrigi
hveim er sér góðan getur.
(Úr Hávamálum.)
Friðrik minn, þökkum nágrenni
og samverustundir síðustu áratugi
og öll notalegheitin í gegnum tíðina.
Megi ljóssins Guð leiða þig og
styrkja á þeirri vegferð er þú nú
leggur á.
Mikil breyting hefur nú orðið í
Laugarhvammi. Samferðamaður í
tæp sextíu ár horfinn af sjónarsvið-
inu. Sigga mín, Guð veiti þér og þín-
um blessun sína og styrki þig í
söknuði komandi daga.
Sigríður og Kristján,
Lækjarbakka.
Böndin bresta, eitt og eitt, þau
sem tengja mig við sveitina mína.
Það er tilfinningin sem ég fæ í hvert
skipti sem einhver af okkar gömlu
nágrönnum og vinum í Lýtings-
staðahreppnum hverfur yfir móð-
una miklu. En það er nú gangur lífs-
ins og dauðans og ekkert við því að
gera. „En römm er sú taug, er
rekka dregur, föðurtúna til …“
Þess vegna munu aldrei rofna öll
bönd, ég þarf ekki annað en að
hugsa heim í sveitina mína, þá birt-
ast mér mínir gömlu góðu nágrann-
ar, allir ljóslifandi, í leik og starfi.
Ég upplifi á ný ógleymanlegu sum-
arkvöldin, hlý og hljóðbær og sveit-
in böðuð roðaglóð, skvaldrið í bæj-
arlæknum, fuglasönginn, glaðvær
sköll leikfélaga á næstu bæjum – og
allt er eins og var.
Það tókst góð vinátta með for-
eldrum mínum og þeim hjónum,
Friðriki og Siggu.
Þau voru bæði glaðvær og
skemmtileg, og var alltaf gaman að
fá þau í heimsókn og sérlega gott að
sækja þau heim. Gjallandi og glað-
legur hlátur Siggu var svo skemmti-
leg andstæða við djúpt og innilegt
hneggið í Friðrik. Ég kynntist þeim
betur eftir að ég óx úr grasi og lærði
þá enn frekar, að meta þann kunn-
ingsskap.
Heimili þeirra í Laugarhvammi
var einstaklega hlýlegt og skemmti-
legt og bar húsbændunum fagurt
vitni. Í þeim báðum bjó mikið list-
fengi, málverk Siggu skreyta veggi
og Friðrik var ákaflega hagur á tré,
smíðaði og skar út hina fegurstu
gripi.
Fallegt handverk vekur alltaf
áhuga minn, ekki sízt munir úr tré
og þegar ég kom þar hafði ég gam-
an af að skoða listaverkin sem
þarna prýddu húsakynni. Friðrik
var óþreytandi að sýna mér og út-
skýra ferlið við tilurð hinna ýmsu
smíðisgripa. Útskurðarlistaverkin
hans eru frábær og hann var ótrú-
lega afkastamikill á því sviði þegar
þess er gætt að hann byrjaði ekki á
þeirri listgrein fyrr en á efri árum
er heilsan var farin að bila.
Ekki er síður fagurt um að litast
utan dyra en innan því garðurinn er
blómum skrýddur og vel hirtur.
Friðrik fór á sínum tíma í garð-
yrkjuskólann á Reykjum í Ölfusi og
setti síðan upp gróðrarstöð í Laug-
arhvammi. En þar var mikið verk
fyrir höndum.
Þarna var nánast gróðurlaus mel-
ur, er þau hófu búskap sinn, en það
dettur engum í hug nú sem sér
skrúðgarðinn í kringum húsið. Móð-
ir mín segir mér að hún hafi fyrst
keypt af þeim kál, því hún fór
snemma að kenna okkur systkinun-
um að borða grænmeti.
Mín fyrsta minning um þau er
þegar við, krakkapottormar á sund-
námskeiðum, fórum suður í Laug-
arhvamm. Þá fengum við tómata
eða gúrkur í gogginn.
Maður verður svo svangur eftir
sund.
Seinna hófu þau ræktun á rósum
og það eru ófáir rósavendirnir frá
þeim sem glatt hafa hjörtu okkar.
Þegar foreldrar mínir fluttu norður,
síðsumars 1968, voru þau síðustu
gestirnir sem þau fengu í heimsókn
á Mælifelli. Þau komu kvöldinu áður
með stóran vönd af ilmandi rósum
og fullan kassa af tómötum.
Við mæðgur heimsóttum þau í
ágúst síðastliðnum, í fögru veðri, er
Skagafjörðurinn skartaði sínu feg-
ursta. Við vorum svo heppnar að
sækja vel að þeim og áttum við þar
ógleymanlega stund sem við erum
ákaflega þakklátar fyrir núna.
Elsku Sigga og fjölskylda, um
leið og ég votta ykkur dýpstu samúð
mína vil ég þakka góð kynni, hlýhug
og tryggð í gegnum árin.
Blessuð sé minning Friðriks.
Guð blessi ykkur öll.
Snæbjörg Bjartmarsdóttir
frá Mælifelli.
FRIÐRIK
INGÓLFSSON
 Fleiri minningargreinar
um Friðrik Ingólfsson bíða birt-
ingar og munu birtast í blaðinu
næstu daga.
Minningargreinum þarf að fylgja formáli með upplýsingum um hvar og
hvenær sá sem fjallað er um er fæddur, hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og börn og loks hvaðan útförin verður gerð og
klukkan hvað. Ætlast er til að þetta komi aðeins fram í formálanum, sem
er feitletraður, en ekki í greinunum sjálfum.
Formáli minningargreina
Eiginkona mín og móðir okkar,
ODDNÝ BERGSDÓTTIR,
lést á Heilbrigðisstofnun Sauðárkróks laugardaginn 17. janúar.
Jón Jónasson,
Stefanía Kristín Jónsdóttir,
Ágústa Sigrún Jónsdóttir,
Þorbjörg Jónsdóttir.
Elskuleg eiginkona mín, móðir okkar, tengda-
móðir, amma og langamma,
JENNÝ JÓNSDÓTTIR,
Vallabraut 6,
Njarðvík,
andaðist á Heilbrigðisstofnun Suðurnesja
fimmtudaginn 15. janúar.
Halldór Hörður Arason,
Stefán Halldórsson,
Jón Rúnar Halldórsson, Signý Elíasdóttir,
Jóhanna Halldórsdóttir, Sigtryggur J. Hafsteinsson
og ömmubörnin.