Morgunblaðið - 16.04.2004, Blaðsíða 31

DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 16. APRÍL 2004 31
EFTIR langan og gráan vetur er
fátt sem garðeigendur hlakka jafn
mikið til og að planta út sum-
arblómunum í garðinn. Sumarblóm
eru misharðgerð og eru sum betur
fallin til þess að þola kulda en önn-
ur. Þessar kuldaþolnu tegundir eru
það harðar af sér að þær þola svo-
lítið næturfrost án þess að það bitni
á áframhaldandi þroska plantn-
anna. Viðkvæmari tegundir sum-
arblóma eru hins vegar alls ekki
frostþolnar og í sumum tilfellum
má hitastigið ekki fara niður fyrir
5-6 C án þess að það bitni á plönt-
unum, blöðin verða blá og vöxtur
stöðvast. Það er því mjög skyn-
samlegt að byrja útplöntun sum-
arblóma að vori til á því að nota
harðgerðu tegundirnar því það er
alltaf hætta á næturfrosti, allt fram
í byrjun júní.
Fjólur og stjúpur
Harðgerðustu tegundir sum-
arblóma hafa margar hverjar verið
ræktaðar um áratugaskeið á Ís-
landi. Það eru fremstar í flokki
stjúpurnar og fjólurnar sem eiga
sér langa ræktunarsögu hérlendis.
Stjúpur og fjólur blómstra í öllum
regnbogans litum, eru sérstaklega
vindþolnar og harðgerðar plöntur
og ekki spillir fyrir að þær eru sér-
staklega blómviljugar. Blómg-
unartími þeirra hefst snemma í maí
og stendur langt fram á haust, jafn-
vel fram að jólum í góðri tíð. Vin-
sældir þessara plantna eru engin
tilviljun, þær hafa sýnt það og sann-
að að þær geta boðið íslenskri veðr-
áttu byrginn, hvort sem um er að
ræða slagveður af 17. júní gerðinni,
hífandi rok, steikjandi hita eða frost
og snjókomu, allt standa þær af sér
og eru alltaf jafn brosandi blómstr-
andi á eftir. Það er því vel við hæfi
að stjúpur og fjólur séu meðal
fyrstu sumarblómanna sem plantað
er í garða landsmanna á vorin.
Stjúpur og fjólur: Eru meðal fyrstu sumarblómanna sem plantað er í garða
landsmanna ár hvert.
Harðgerð
sumarblóm
 GARÐYRKJA
Guðríður Helgadóttir garðyrkju-
fræðingur. Félag garðplöntu-
framleiðenda
BRÁTT hefst prófatímabil á öllum
skólastigum með tilheyrandi lestri
og upprifjun. Gott er að huga að
mataræði til að heilinn virki sem
best og á vef BBC eru ábendingar
sem geta gagnast nemendum.
Fram kemur að rétt
mataræði geti hjálpað
til við einbeitingu,
svefn og minnkað
kvíða. Forðast ber sæt-
indi eins og súkkulaði
og kexkökur. Orku-
skotin sem slík fæða
gefur endast ekki lengi og geta
þvert á móti gert mann þreyttari.
Snakk og kartöfluflögur er heldur
ekki hentugur matur rétt fyrir próf
þar sem hann inniheldur mikla fitu
og slíkt gæti reynst erfitt fyrir maga
kvíðins nemanda að melta.
Ef nemandinn finnur hjá sér þörf
fyrir smásnarl ætti hann að taka sér
almennilegt hlé til þess og fá
sér ferska eða þurrkaða
ávexti, samloku, súpuskál,
ósaltaðar hnetur, jógúrt eða
ostbita.
Einnig verður að gæta að
því að drekka
nóg. Rannsóknir
hafa sýnt að
krakkar sem
drekka nóg af
vatni geta betur
einbeitt sér, tekið
við upplýsingum og
notað hugann. Þeir þjást líka síður
af höfuðverk. Forðast ber sykraða
drykki og ekki treysta á koffein-
drykki, hvað þá koffeintöflur.
Kvöldið fyrir próf er best að borða
pasta, hrísgrjón, kartöflur eða
brauð þar sem slík kolvetnarík fæða
stuðlar að góðum nætursvefni.
Mjólkurglas er líka gott fyrir svefn-
inn. Í morgunverð fyrir próf er gott
að fá sér próteinríka máltíð og
trefjaríka. T.d. egg og ristað brauð
eða hafragraut, múslí eða trefjaríkt
morgunkorn. Ef prófkvíðinn er of
mikill til að borða heila máltíð er
banani, rúsínur eða ávaxtadrykkur
góð byrjun.
 MATUR|Hnetur, þurrkaðir ávextir, súpa eða jógúrt er tilvalið snarl í próflestri
Morgunblaðið/Ásdís
Snakk og kartöfluflögur: Er ekki
hentugur matur rétt fyrir próf.
Ljósmynd/Kristinn Ingvarsson
Hollt snarl: Ósaltaðar hnetur eru
góður kostur í próflestri.
Rannsóknir hafa
sýnt að krakkar
sem drekka nóg
af vatni geta bet-
ur einbeitt sér.
Fæða fyrir heilann
Q-10 er nauðsynlegt fyrir orkumyndum frumanna!
“Við byggðum okkur
upp með Q-10
fyrir klifurferð
í Andesfjöllum.
Það gaf
góðan árangur”
Ari Trausti
Guðmundsson