Pressan - 12.03.1992, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR PRESSAN 5. MARS 1992
UNDIR ÖXINNI
Amar Sígurmundsson
FORMAÐUR FÉLAGS FISKVINNSLUSTÖÐVA
Það verða
gjaldþrot í
sjávarútvegi
Þjóðhagsstofnun hefur sagt að ef
12 prósent sjávarútvegsfyrirtækja færu
í gjaldþrot myndi það bæta stöðu ann-
arra fyrirtækja um 3 prósent.
Er einhver ástæða til að koma í veg fyrir að hluti sjávarút-
vegsfyrirtækja fari á hausinn og þar með batni afkoma ann-
arra?
„Um 10 prósent af þessum íyrirtækjum standa verr en önnur. Það
hefur ekki komið fram hvemig þessi verst settu fyrirtæki dreifast um
landið. Ef þetta verður er sagt að það bæti afkomu annarra. Þeir sem
þetta segja gefa sér þær forsendur að fyrirtækin sem eftir verða fái
kvóta hinna án þess að greiða fyrir hann. Þetta skiptir verulegu
máli.“
Verður komist hjá því að mörg þessara fyrirtæki fari í gjald-
þrot?
„Persónuleg skoðun mín er sú að auðvitað verða gjaldþrot í sjáv-
arútvegi og þau eru að eiga sér stað. Við sjáum ekki fram á sértækar
aðgerðir. Það verður ekki farið í að bjarga einum og einum sérstak-
lega. Úti á landi, þar sem byggðir eru veikar, gerist það í auknum
mæli að sveitarfélögin koma inn í þennan rekstur. Ég tel það ekki af
hinu góða. Þegar menn standa frammi fyrir svona hlutum verða þeir
að meta hvort fyrirtækin eru burðarásar í sveitarfélögunum. Það eru
engar einhlítar lausnir til. Gjaldþrot munu fara vaxandi. Það stefnir í
þriggja og hálfs milljarðs króna halla á sjávarútveginum á þessu ári.
Fyrirtækin munu stöðvast í auknum mæli.“
Er það ekki staðreynd að þar sem fyrirtæki, sem eru burðar-
ásar, hafa farið í gjaldþrot hafa alltaf komið nýir rekstraraðilar,
að Ólafsvík undanskilinni? Tökum sem dæmi Raufarhöfn, Suð-
ureyri og Patreksfjörð.
„Varðandi Raufarhöfn þá lentu þeir í erfiðleikum fyrir nokkuð
mörgum árum. Þar hefur tekist ótrúlega vel til. Á Suðureyri eru nýj-
ar lausnir sem menn binda vonir við. Ég held að allir séu sáttir við
þær lausnir. Þar komu sterkir aðilar inn. Það má ekki gleymast að
menn eru að sameina fyrirtæki í stómm stfl. Á síðasta ári urðu fimm
stórar sameiningar í sjávarútvegi; fimmtán fyrirtæki urðu að fimm.
Auðvitað held ég að þetta haldi áfram. Við segjum líka að raunvext-
ir séu of háir. Sjávarútvegurinn greiddi á síðasta ári 12 til 13 millj-
arða í vexti af um 85 milljarða króna veltu. Þótt vextir lækki eitt-
hvað munu fyrirtæki engu að síður fara á hausinn."
Eg spyr aftur hvort það þurfi að vera alvont?
„Þá spyr ég hvar er lausnin? Sumir segja að eigi að stofha úreld-
ingarsjóð fyrir fiskvinnsluna. Ef það er gert verður að tryggja að það
rísi ekki samskonar fyrirtæki í næsta húsi. Hvar væri hagræðingin
þá? Þeir sem hafa komið nýir inn í greinina með lítinn kostnað hafa
ekki allir lifað lengi. Við verðum að ná niður kostnaði. Hráefnisverð
hefur að hluta verið of hátt. Ég sé þróunina þannig að það verða
nokkur stór og öflug fyrirtæki og mikill fjöldi smærri fyrirtækja.
Fiskmarkaðimir ýta undir þessa þróun.“
Má rekja ástæðuna fyrir þessum staðreyndum til kvótans?
„Kvótinn er ekki það sem veldur þessu. Samdráttur í þorskveið-
um eitt árið í viðbót er það sem er að pína okkur. Vinnslan í landi
líður einnig fyrir hversu mikið af vinnslunni hefur færst út á sjó.“
Er það ekki svo að þau fyrirtæki sem vinna aflann úti á sjó
standa best?
„Ég hugsa að þau fyrirtæki sem hafa komið best út séu fyrirtæki
sem eru bæði með vinnslu í landi og á sjó. Sumir þættir í þessum
fyrirtækjum koma þokkalega út, aðrir illa. Mikil ósköp, það em
dæmi þess að fyrirtæki séu réttu megin við strikið.“
NAFNBREYTINGIN
Á Ú8IDIIGOIEKKI
Fátt eða ekkert getur komið í
veg fyrir að rekstur Óss hf. hús-
eininga stöðvist innan skamms.
Löghald sem gert hefur verið á
húseignunum í Suðurhrauni 2 í
Garðabæ flýtir fyrir rekstrar-
stöðvun fyrirtækisins.
Eins og PRESSAN hefur
margoft greint frá keypti fyrir-
tækið eignimar af byggingarfé-
laginu Osi. Kröfuhafar í Ósi
óskuðu löghaldsins þar sem þeir
telja að ðs-húseiningar hafi
ekki staðið skil á kaupverðinu.
Meðal þess sem á vantar er
skuldabréf, að upphæð um 50
milljónir króna, sem aldrei virð-
ist hafa verið gefið út.
Til að halda eignunum þarf
Ólafur Bjömsson, aðaleigandi
Óss, að greiða hátt í eitt hundrað
milljónir hið minnsta. Ekkert
bendir til að honum takist þetta
og þess vegna blasir rekstrar-
stöðvun við.
Ólafur Bjömsson hefur reynt
að semja við kröfuhafana en til-
boð hans hafa ekki þótt þess
virði að tíma hafi verið eytt í að
skoða þau frekar.
Skuldir fyrirtækisins eru
miklar og þeir sem til þekkja
telja enga von til að Ós-húsein-
ingar uppfylli skilyrði til
greiðslustöðvunar. Það þýðir
aðeins eitt; gjaldþrot.
Olafur Björns-
son. Allt bendir
til að hann sjái á
eftir enn einu
fyrirtækinu í
gjaldþrot. Allar
tilraunir hans til
að losna undan
löghaldinu hafa
verið árangurs-
lausar.
GJALDÞROTI
Arnarborg hf.
Nú er lokið skiptameðferð á
búi Amarborgar hf. Ljóst er að
ekkert fæst upp í kröfur upp á
21 milljón króna, en litlar sem
engar eignir fundust. Tveir bflar
með takmarkað verðgildi, sem í
búinu fundust, runnu til veð-
hafa.
Amarborg hf. var rekin á
Reykjavíkurvegi 68 í Hafnar-
firði og annaðist fyrirtækið
dreifingu og sölu myndbanda.
Það var í eigu þeirra Jósteins
Kristjánssonar og Bjöms Frið-
þjófssonar, en þeir reka nú sam-
an veitinga- og skemmtistaðinn
L.A. Café við Laugaveg. Jó-
steinn rak á sínum tíma Mynd-
bandaleigu kvikmyndahúsanna
ásamt Guðgeiri Leifssyni, en
eftir brotthlaup Guðgeirs lenti
fyrirtækið í erfiðleikum. Jó-
steinn hefur ásamt Bimi rekið
nokkur myndbandafyrirtæki,
svo sem Á.B. vídeó og J.B.
myndbönd.
Lítill sem enginn rekstur var
hjá Arnarborg árin 1990 og
1991 og fyrirtækið var tekið til
gjaldþrotaskipta með úrskurði
skiptaréttar Hafnarfjarðar, upp-
kveðnum 11. nóvember 1991.
Var það að beiðni eigenda fyrir-
Flugfax gjaldþrota
Guðmundur Óli starfar enn
Flugfax, sem var umboðsaðili
Flying Tigers, hefur verið úr-
skurðað gjaldþrota. Nokkuð er
um liðið síðan stjómendur fyrir-
tækisins óskuðu gjaldþrota-
skipta. Ekki var hægt að úr-
skurða fyrirtækið gjaldþrota
fyrr, þar sem tryggingin, 150
þúsund krónur, var ekki lögð
fram fyrr en nokkrum vikum
efitir óskina um skiptin.
Stjómarformaður Flugfax var
Guðmundur Óli Guðmundsson
Iögmaður, en PRESSAN hefur
áður greint frá kæmm á hendur
honum, bæði hjá rannsóknar-
lögreglu og eins hjá Lögmanna-
félagi íslands.
PRESSAN sagði frá því í síð-
ustu viku að Skúli Sigurðsson
lögmaður hefði skilað inn lög-
mannsréttindum sínum til
dómsmálaráðuneytisins.
Þrátt fyrir mjög umdeildar
starfsaðferðir Guðmundar Óla
Guðmundssonar hefur hann
ekki enn lagt réttindi sín inn til
dómsmálaráðuneytisins.
tækisins, en ljóst að þeir hafa
ekki flýtt sér að fara fram á
gjaldþrotaskipti.
I þrotabúið barst meðal ann-
ars 132.539 dollara (tæplega 8
milljóna króna) krafa frá Es-
selte-dreifingarfyrirtækinu. Inn-
lendar kröfur vom upp á tæp-
lega 13 milljónir, þar af um 5
milljónir frá ríkissjóði. Krafa
ríkissjóðs var meðal annars
vegna áætlaðrar staðgreiðslu og
virðisaukaskatts.
Skiptameðferð er nú lokið á Arnarborg hf., fyrirtæki þeirra
Jósteins Einarssonar og Björns Friöþjófssonar. Ekkert
fékkst upp í 21 milljónar króna kröfu.
Ekkert fékkst upp í
21 milljónar
krðfur