Pressan - 12.03.1992, Qupperneq 40

FIMMTUDAGUR PRESSAN 12. MARS 1992
„Hann gat varla stopp-
að úti á götu þegar
maður hitti hann, held-
ur strunsaði áfram
rauður í framan,“ lýsir
Helga Bjartmars elsk-
unni sinni, Hallgrími
Thorsteinssyni, þegar
hún sá hann fyrst á
kvikmyndahátíð í
Sviss.
PRESSAN/í. Ól.
Þú gerir hluti sem þig dreymdi
aldrei um að þú gætir gert —
liggur við að þú sért dómgreind-
arlaus. Svefnlausar nætur taka
við, dagdraumar, ímyndaðir
ástarfundir, ráðabmgg og yfir-
höfuð furðuleg hegðan. Þú ert
ástfangin(n).
Þegar þú ert skotin(n) tekurðu
jafnvel upp á því að keyra trekk í
trekk framhjá heimili goðsins ef
svo heppilega vildi til að það
asnaðist til að líta út um glugg-
ann eða skreppa út í sjoppu.
Þú ferð í bíó með elskunni
þinni en eftir á manstu ekki um
hvað myndin fjallaði. Öll orkan
fór í að haldast í hendur, þó svo
að lófamir væm sveittir og putt-
amir límdir saman.
Svona getur ástin leikið mann,
þá sér í lagi fyrsta ástin og sjaldn-
ast gerir hún boð á undan sér. Þú
átt þéreinskis ills von, en þá ger-
ist það. Astargeislinn hæftr þig
og líf þitt er lagt í rúst. Að minns-
ta kosti um tíma.
Það em til óteljandi kenningar
um ástæður og eðli þess að verða
og vera ástfanginn. Freud hafði
lag á að tengja flest sem við ger-
um og hugsum við fortíðina og
samkvæmt því leitar mannfólkið
að móður sinni eða föður í mök-
um sínum. Á hinn bóginn taldi
hann að sumir leituðu andstæðu
sinnar vegna sjálfsfyrirlitningar
og enn aðrir hliðstæðu sinnar
vegna trúar á eigið ágæti.
Það hljóta allir að vera sam-
mála um að einn besti vímugjafi
sem völ er á er ástin. Það má
jafnvel færa rök fyrir því að ein
ástæða þess að fólk yfirgefur
maka sína í leit að ástinni sé ein-
faldlega löngun til að upplifa
vímuna á nýjan leik.
Síðan má ganga enn lengra og
tengja ástarvellíðan við bemsk-
una í undirmeðvitund okkar. Við
þráum ef til vill að komast aftur í
faðm móður okkar, þann örugga
heim, þar sem við fyrst fundum
fyrir ástinni.
Sönn ást getur aðeins verið
saklaus og ósjálfráð. Að sýnast
ástfanginn án sannrar ástar er
móðgun við lífið.
LYF VIÐ ÁSTARSORG
Ástinni getur fylgt viss gerð af
þunglyndi, taugaveiklun, spenna
og óróleiki. Það hefur reynst erf-
itt að henda reiður á hvað í raun
gerist í starfsemi líkamans, því
rannsóknir sem snúa að heila-
starfsemi eru mjög flóknar. Það
er langt frá því að vísindamenn
hafi þá starfsemi á hreinu. Þær
hugmyndir sem ff am hafa komið
em meira og minna úr lausu lofti
gripnar, en sjálfsagt koma endor-
fínin hér einhvers staðar við
sögu. Sókrates er kannski að vísa
til endorfíns þegar hann talar um
hamingju, því líkamleg vellíðan
er afleiðing af ástinni.
Ástin er hugarástand, rétt eins
og önnur geðshræring, eða jafn-
vel gleði, en lífeðlisfræðilegur
þáttur hláturs er til dæmis lítt
þekktur. Það er í raun og vem
ekkert vitað um þessi mál og því
leyfilegt að spekúlera. Maður
getur komið með alls konar hug-
myndir án þess að nokkur mót-
mæli — það veit enginn betur.
„Þetta er allt að verða svo
efnafræðilegt," segir Stefán B.
Sigurðsson lífeðlisfræðingur.
„Ef menn fyndu efni sem tengd-
ist ástinni á einhvem hátt væri ef-
laust hægt að gefa lyf við ástar-
sorg, mótefni gegn þessu ástan-
di. Maður tæki bara inn eina
pillu þegar manni væri sagt upp!
Þá væri það búið.“
FLESTIR HITTA ELSK-
UNA SÍNA Á KENDERÍI
En hvar hittist fólk í fyrsta
sinn og hvar kviknar ástin? Að
öllum líkindum hitta flestir elsk-
una sína á kenderíi, á balli, í part-
íi eftir ball eða biðröð við
skemmtistað. Þá liðkast um mál-
beinið, sannleiksþörfin eykst,
feimnin fýkur út um gluggann,
kynlífsfíkn gerir vart við sig hjá
velflestum og „auðmjúk" sam-
skiptaform verða ofan á.
Það er öllu óalgengara að
menn séu allsgáðir, að undan-
skilinni ástarvímunni, og leikað-
ferðir rómantískar. Við heymm
sögur af ást í fjölbýlishúsum,
milli hæða og stigaganga, ást í
flugvélum, rútum og skipum, ást
í gegnum bréfaskriftir og á
vinnustað. Fólk hefur jafrível
orðið ástfangið í rúllustiga í
Kringlunni og í gamla daga urðu
margar skautaferðimar á Tjöm-
ina byrjunin á nýjum ástarævin-
týrum.
Ást vegna misskilnings og
deilna eða eftir heiftarlegt rifrildi
er algengari en margur ætlar.
Eins einkennilegt og það hljóm-
ar þá heilla reiðar konur margan
manninn. Rétt eins og konan
sem hakkaði í sig sér ókunnugan
mann í boði því hann fór eitt-
hvað í taugamar á henni. Hún
var í meira lagi andstyggileg en
heillaði hann að sama skapi upp
úr skónum. Hann bankaði upp á
hjá henni næsta dag og úr varð
kærustupar.
BER KONA OG MAÐUR Á
GULUM JAKKA
Ást í sundi er vafalaust ekki
óalgeng, enda fylgjast allir vel
með öllum á þeim vettvangi. Páll
Stefánsson ljósmyndari hitti Ás-
laugu Snorradóttur, elskuna sína,
í Laugardalslauginni þar sem
hann var að fylgjast með upptök-
um á Bleikum slaufum Sigurðar
Pálssonar. Eins og Sigurður orð-
aði það í brúðkaupi þeirra fyrir
stuttu þá komu aðdráttarlinsu-
augu Páls að góðu gagni þennan
sólríka maídag. „Eg var ber í sól-
baði en Palli var í gulum jakka.
Mér fannst hann nú svolítið
spennandi og öðmvísi en aðrir,“
segir Áslaug þegar hún rifjar upp
„þennan fjördag í laugunum".
HALLGRÍMUR STRUNS-
AÐI ÁFRAM RAUÐUR í
FRAMAN
Hallgrímur Thorsteinsson og
Helga Bjartmars hittust fýrst á
kvikmyndahátíð í Sviss. Helga
var í samfloti með þýskum vini
sínum og leikara og benti honum
á Hallgrím sem dæmi um týpísk-
an íslenska uppa sem væri
merkilegur með sig. „Ég gerði
mér bara ekki grein fýrir því að
manngreyið væri svona feimið.
Hann var bara að deyja, hann var
svo skotinn í mér,“ segir Helga.
„Hann gat varla stoppað úti á
götu þegar maður hitti hann,
heldur stmnsaði áffam rauður í
framan." Stuttu seinna fluttist
Helga til íslands frá Þýskalandi
og fór Hallgrímur þá að gerast
tíður gestur á heimili hennar.
„Hann kom með blóm og strá til
mín og síðan fylgdu sögur af
svönunum á tjöminni. Ég vildi
ekkert hafa með þennan mann að
gera. Ef ég var ekki heima þá
héngu stráin á húninum.“ En úr
þessu öllu saman varð á endan-
um mikil ást.
LESTARFERÐ INN í
FRAMTÍÐINA
Það er einmitt í útlöndum sem
mörg af sérkennilegri kynnum
eiga sér stað. Lestarferðir um
Evrópu geta verið einstaklega
rómantískar um leið og þær em
ákaflega þreytandi. Ungur ís-
lendingur lenti í lestarklefa með
nokkmm amerískum stúlkum.
Þegar lestin kom á áfangastað
y