Pressan - 25.06.1992, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR PRESSAN 25. JÚNÍ 1992
EGILL ÓLAFSSON. Er ekki vel við hæfi að þessi fremsti kvik-
myndaieikari okkar fari með hlutverk Jóns forseta? JÓN SIGURÐS-
SON. Það er heldur ekki fráleitt að Egill sé frekar líkur honum.
LEIKUR EGILL JÓN
FORSETA?
Saga film, eitthvert öflugasta
kvikmyndafyrirtæki á landinu,
undirbýr nú gerð leikinnar heim-
ildamyndar um Jón Sigurðsson
forseta og er ætlunin að hún
verði tilbúin og sýnd á fimmtíu
ára afmæli lýðveldisins, 1994.
Hefur fyrirtækið leitað eftir
smðningi frá Sjónvarpinu hér og
reyndar danska sjónvarpinu líka.
Reiknað er með að tökur hefjist
á næsta ári, en nú stendur yfir
vinna við rannsóknir og hand-
ritsgerð.
En það er þegar búið að
ákveða, eða svona næstum,
hverjum hlotnast það hnoss að
leika Jón Sigurðsson, þetta
mesta stórmenni íslenskrar sögu
síðari tíma, sverð Islands, sóma
og skjöld. Það fellur að líkindum
í hlut Egils Ólafssonar að túlka
Jón. Egill er náttúrlega vel að því
kominn; hann þótti standa sig
vel í hlutverki Jóns í þætti Önnu
Th. Rögnvaldsdóttur um Aðal-
stræti 16, eins og er von og vísa
þessa fremsta kvikmyndaleikara
Islendinga.
Og er ekki Egill, þegar öllu er
á botninn hvolft, dálítið líkur
Jóni Sigurðssyni?
SIGURÐURE. FÉKK
STYRKTIL AÐ
HALDA UPP Á
AFMÆLIÐ
Forstjóri Húsnæðisstofnunar,
Sigurður Elínmundur Guð-
mundsson, átti sextugsafmæli
þann 18. maí síðastliðinn. Af því
tilefni efndi hann til veislu í
húsakynnum stofnunarinnar
hinn 15. maí, og bauð þangað
starfsmönnum og stjómarmönn-
um stofnunarinnar. Munu
veislugestir hafa verið á milli 35
til 40 talsins og myndarlega
veitt.
Sigurður mun þó ekki hafa
þurft að kosta veisluhöldin að
öllu Ieyti sjálfur, því stjóm Hús-
næðisstofnunar samþykkti á
fundi að styrkja veisluhaldið
með upphæð sem mun hafa ver-
ið á bilinu 50-60 þúsund krónur.
Mun hún hafa staðið straum af
um helmingi af kosmaðinum við
veisluna. Afganginn borgaði
Sigurður.
Stjómin vildi þó hafa vaðið
fyrir neðan sig og beindi sér-
stakri fýrirspum til Ríkisendur-
skoðunar um hvort óhætt væri
að styrkja veisluna. Ríkisendur-
skoðun virðist hafa goldið jáyrði
við og því getur stjómin líklega
sofið rólegt.
í framhjáhlaupi má svo nefna
að stjómarformaður Húsnæðis-
stofnunar er Ingvi Örn Krist-
insson, hagfræðingur í Seðla-
banka.
ALLABALLAR MIS-
MIKIÐ Á MÓTI EES
Alþýðubandalagið heldur ráð-
stefnu um samninginn um evr-
ópska efhahagssvæðið á laugar-
dag og daginn eftir er boðað til
miðstjómarfundar til að taka af-
stöðu til samningsins. Þær gagn-
rýnisraddir hafa reyndar heyrst
að ofmælt sé að kalla ráðstefn-
una. því nafni, því þar tala ekki
sérffæðingar eða óvilhallir
menn, eins og yfirleitt tíðkast á
slíkum samkomum, heldur
munu þingmenn flokksins, níu
talsins, tala hver á fætur öðmm
og lýsa afstöðu sinni til EES.
Annars segja heimildir að
átökin á miðstjómarfundinum
verði einkum milli þeirra sem
eru ofboðslega mikið á móti
samningnum og þeirra sem ekki
em svo ofboðslega á móti hon-
um. Þama megi einkum greina
þrjá hópa: Þá sem em stjóm-
lyndir í hugsun og beinlínis á
móti fjórfrelsinu og frjálsum
„Þessi norski
Pavarotti reyndist
vera asni“
nafni
Vilja ekki norskan
Pavarotti
Kvikmyndafélagið Umbi stendur um þessar mundir í
samningaumleitunum við stórsöngvarann Luciano Pavarotti og er
honum ætlað hlutverk í mynd Guðnýjar Halldórsdóttur,
Karlakómum Heklu. Hugmyndir vom uppi um að ráða norskan
tvífara hans ef ekki yrði komist að samkomulagi., Jú, það er rétt að
samningaumleitanir standa yfir við hann og hans fylgdarlið,“ segir
Halldór Þorgeirsson, framleiðandi myndarinnar. „Eg leyfi mér
hins vegar að efast um að-úr þessu verði og satt að segja tel ég
líkurnar vera einn á móti tuttugu. Það hefur ekki verið sagt nei en
fyrstu tölur em of háar. Ef tekst er það auðvitað flott.“ Halldór
sagði að stórstjömur væm stundum tilbúnar að koma ffam í
litlum myndum, „en hans apparat er ekki alveg á sömu
nótum".
Um tíma var uppi sú hugmynd að fá tvífara
söngvarans, ítalskættaðan Norðmann að ]
Benito NaVa, í hans stað, en hætt var við
, J>að er fullt af mönnum sem
fyrir að vera tvífarar hans,
Halldór. „Það er líka einn til
Miinchen og svo er til heilt
Pavarotti-félag. Þessi norski
reyndist hins vegar asni þegar
talað var við hann.“
Þykir nú ljóst að annaðhvort verður notaður alvöm Pavarotti eða þá alls enginn.
Það má svo fljóta með að Pavarotti kom einu sinni til fslands, á Listahátið.
Kvöldið sem hann söng í Laugardalshöll vom umræður stjómmálaleiðtoga fyrir
kosningar í sjónvarpinu. Hvort sem sú var ástæðan eða ekki söng Pavarotti fyrir
hálftómu húsi. Það hefur víst ekki gerst oft á ferli þessa stórsöngvara, svo
kannski minnist hann íslendinga ekki með neinum sérstökum fögnuði.
viðskiptum, en í þeim hópi em
ffemstir Steingrímur J. Sigfús-
son, Hjörleifur Guttormsson
og líklega Svavar Gestsson.
Annar hópurinn hefur mestar
áhyggjur af sjálfstæðismálum og
fullveldi og em þar meðal ann-
arra Guðrún Helgadóttir og
Ragnar Arnalds.
Til þriðja hópsins mun svo
vera hægt að telja þá sem fyrst
og fremst em á móti því að eitt-
hvað gangi upp hjá Jóni Bald-
vini Hannibalssyni, en hafa
kannski minni áhyggjur af fúll-
veldi og frjálsræði í viðskiptum.
Þar mun vera langffemstur með-
al jafningja Ólafur Ragnar
Grímsson flokksformaður.
Fjórða hópinn má nefna til
sögunnar og hann er ekki ýkja
fjölmennur og má sfn lítils. Það
em þeir alþýðubandalagsmenn
sem em heldur hallir undir EES-
samninginn, einkum fólk úr
Reykjavík og af Reykjanesi, til
að mynda þeir sem hafa verið
kenndir við Birtingu.
í nýlegri skoðanakönnun Fé-
lagsvísindastofnunar kváðust 45
prósent þeirra kjósenda Alþýðu-
bandalagsins sem tóku afstöðu
vera á móti EES, 30 prósent
höfðu ekki skoðun og 25 prósent
vom fylgjandi samningnum.
I síðasttalda hópnum er eng-
inn þingmanna flokksins. Þeir
em allir á móti, bara mismikið.
Samt er talið að engin afdráttar-
laus niðurstaða fáist á miðstjóm-
arfundinum, heldur Ifekar loðin
ályktun, full af viðvömnum og
vamöglum, þar sem er hvatt til
þjóðaratkvæðagreiðslu og ýtr-
ustu varkámi.
KLERKAR MISSA
SPÓNÚRASKISÍN-
UM
Sá boðskapur Ólafs Skúla-
sonar biskups að prestar skuli
ekki fá beinar greiðslur frá sókn-
arbömum sínum fyrir embættis-
gjörðir á borð við skímir, ferm-
ingar, giftingar og jarðarfarir
hlýtur, eðli málsins samkvæmt,
að koma harðast niður á þeim
presmm sem sitja í fjölmennustu
sóknunum — og hafa þar af
leiðandi mestu aukatekjumar.
Biskup vill að prestar fái
„umbun annars staðar ffá“ fyrir
þessi verk, sem væntanlega þýð-
ir ffamlag úr ríkissjóði og tals-
verða og almenna tekjujöfnun
milli presta.
Af þeim prestum sem sitja í
fjölmennustu sóknunum og eiga
því hvað mest undir sér í þessu
máli má nefna Pálma Matthías-
son í Bústaðasókn, Frank M.
Halldórsson og Guðmund
Óskar Ólafsson í Nessókn,
Valgeir Ástráðsson í Seljasókn,
Arngrím Jónsson og Tómas
Sveinsson í Háteigssókn og þá
Birgi Snæbjörnsson og Þór-
hall Höskuldsson í Akureyrar-
sókn.
Sjálfur sat biskupinn lengi í
Bústaðasókn þar sem er mikið
fjölmenni. Hann hefur semsagt
haft ágætar tekjur af prestverk-
um. En nú þarf hann varla að
hafa áhyggjur af slíku.
SIGURÐUR E. GUÐMUNDSSON. Húsnæðisstofnun styrkti hann til að halda afmælisveislu. INGVI ÖRN KRISTINSSON. Stjórnin vildi
hafa vaðið fyrir neðan sig og spurði Ríkisendurskoðun um leyfi. ÓLAFUR RAGNAR GRÍMSSÖN. Fyrst og fremst á móti því að eitthvaö
gangi upp hjá Jóni Baldvini. STEINGRÍMUR J. SIGFÚSSON. Fremstur þeirra sem eru ofboðslega mikið á móti EES. RAGNAR
ARNALDS. Þjóðernissinnaðu.PÁLMI MATTHÍASSON. Gæti misst umtalsverðar tekjur vegna boðskapar biskups.
Þið eruð ekkert að
hugsa um að bjóða
upp á hringjaranám?
„ Við höfum boðið upp á
hringjaranám! “
Ólafur Skúlason biskup skýrði frá
því í setningarræöu á prestastefn-
unni að boðiö verði upp á djákna-
nám við guðfræðideild Háskóla fs-
lands frá og með haustinu 1993.
LÍTILRÆÐI
af bílagöngugötu
Ég hélt einusinni að mér
þætti svolítið vænt um miðbæ-
inn í Reykjavík og ekki að
undra þarsem ég er borinn og
bamfæddur í miðbænum og hef
raunar alið mestallan aldur
minn niðurvið Tjöm.
Eg gekk meira að segja svo
langt að skrifa lítið bókarkom
um þessa átthaga mína, pésa
sem þmnginn er síðrómantískri
angurværð sveitamanna sem
ævilangt una við ljúfa vanlíðan
útaf því að hafa ekki innan seil-
ingar bæjarhellu, hlaðvarpa,
túnfót, læk, lautardrag eða blóm
sem vaxa á þakinu.
Mín bæjarhella, lækur og
lautardrag var semsagt Kvosin,
Tjörnin og Austurstræti.
Mér fannst undur veraldar
vera f miðbænum þarsem rætur
mínar vom. , j lítilli kvos milli
tveggja hæða, við litla tjöm þar
sem fuglar himinsins eiga sér
sumarathvarf eða heimkynni og
afar mínir áttu löngum þá ósk
heitasta að sofna brosandi og
vakna hlæjandi en ömmur
höfðu bakað kleinur í þúsund ár
og sungið sáégspóa með bama-
bömunum framí rauðan dauð-
ann.“
Og ég fylgdist með því
hvemig lífið kviknaði í Austur-
stræti jregar sólin fór að skína,
hvemig ungir, gamlir, fallegir
og ljótir, blankir og ríkir, góðir
og vondir fylltu Ausmrstrætið í
farsælli sambúð með lífgjafa
sínum, blessaðri sólinni.
Og ég hugsaði með mér:
- Hér á að vera göngugata.
Það var bara eitt sem mér
hafði láðst að taka með í reikn-
inginn, neíhilega það að líklega
var ég eini eftirlifandi íslend-
ingurinn sem borinn er og bam-
fæddur í miðbænum í Reykja-
vik og hafði átt þar heima nær
óslitið í sextíu ár.
Ég var líklega einn um að
eiga mér Tjömina og Austur-
stræti að bæjarhellu, hlaðvarpa
og túnfætinum ,Jieima“.
Flestir, eða jafnvel allir aðrir,
vom þama aðkomumenn.
Og nú kem ég kannski að því
sem einhvemtímann átti að
verða mergurinn þessa máls.
Flestum hefur alla tíð verið
skítsama um Reykjavík, ein-
faldlega vegna þess að þeir sem
þangað hafa lagt leið sína hafa
löngum verið aðkomumenn en
ekki grónir upp þama á mölinni.
Það er öllurn andskotans
sama um Austurstræti nema
kannski búðarlokum sem kalla
sig Reykjavíkursamtök eða eitt-
hvað svoleiðis og halda því
fram að lífshamingjuna sé að-
eins hægt að höndla með búða-
rápi sem gefur af sér peninga en
þvíaðeins að gatan sé opnuð
fyrir bílaumferð aftur svo fólk
sé ekki að þvælast í göngugöt-
unni nema í verslunarerindum.
Tómas Guðmundsson orti á
sinni tíð ljóð um Austurstræti,
ljóð sem í dag er að mínum
dómi fremur ósannfærandi.
„Og þúsund hjörtu grípw
gömul kæti... “
„og bernsku vorrar alhvarf
Austurslrœti... “ osfrv.
Brjóstmynd af Tómasi var
svo komið fyrir í göngugötunni,
höfundi ljóðsins um Austur-
stræti til heiðurs. Bústuna varð
hins vegar að fjarlægja vegna
þess að vegfarendur stóðust
ekki freistinguna að míga fram-
aní skáldið um leið og þeir
gengu hjá.
Umgengni manna í Austur-
stræti bendir nefnilega til þess
að enn vanti þann herslumun í
andlegan þroska landsmanna að
hægt sé að hafa í Reykjavík
göngugötu.
Þess vegna ber að opna Aust-
urstræti aftur fyrir bílum og
ganga um götuna líkt og hing-
aðtil, einsog sorphaug.