Morgunblaðið - 30.04.2004, Blaðsíða 26

LISTIR
26 FÖSTUDAGUR 30. APRÍL 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÁRLEGIR vortónleikar Graduale-
kórs Langholtskirkju verða haldn-
ir í dag. Á fyrri hluta tónleikanna
verður flutt tónlist sem tengist vor-
inu og sumarkomunni og mun Ólöf
Kolbrún Harðardóttir syngja með
kórnum. Á seinni hluta tónleikanna
verður flutt tónverkið Von eftir
danska tónskáldið John Høybye
fyrir kór, einsöngvara, orgel, pí-
anó, altsaxófón, bassa og slagverk,
en verkið var einnig flutt á vortón-
leikum kórsins í fyrra. Einsöngvari
í Von er færeyska söngkonan Eivør
Pálsdóttir og stjórnandi kórsins er
Jón Stefánsson.
„Aðalverkið á tónleikunum er
auðvitað verk Johns Høybye. Við
fluttum það í fyrra á norrænu tón-
listarupppalendaþingi sem haldið
var Digraneskirkju, en Høybye
heiðursgestur og fyrirlesari þar,
og á vortónleikum okkar. Það sem
hefur bæst við verkið núna er
kóreógrafía fyrir kórinn, sem var
gerð af Aðalheiði Halldórsdóttur.
Hún er við nám í þessum fræðum í
Hollandi, en er stödd hér á landi í
verknámi,“ segir Jón Stefánsson í
samtali við Morgunblaðið. Auk
verkins eftir Høybye segir Jón önn-
ur verk á efnisskránni vera hefð-
bundin vorverk. „Til dæmis flytjum
við Strauss-vals sem heitir Vorljóð,
Senn kemur vor og Úr útsæ rísa Ís-
lands fjöll, sem er með ungmenna-
félags-voranda í sér. Á efnis-
skránni eru líka meðal annars tvær
Ave Maríur, eftir Eyþór Stefánsson
og Sigvalda Kaldalóns. Ólöf Kol-
brún syngur einsöng í þeirri síðar-
nefndu.“
Gradualekór Langholtskirkju er
skipaður krökkum á aldrinum 12–
18 ára, sem hefur verið starfrækt-
ur í 13 ár. Jón segir mikla eftir-
væntingu ríkja fyrir tónleikana
meðal kórfélaga. „Verkið hans
Høybye er djasskennt, og það höfð-
ar mjög til krakkanna,“ segir
hann.
Það er skammt milli stórra
högga hjá Gradualekórskrökkum,
því í febrúar flutti kórinn Gloriu
eftir Vivaldi ásamt hljómsveit, og í
byrjun júní er fyrirhuguð tónleika-
ferð um Vestfirði sem slá mun
botninn í þetta starfsár kórsins.
Hljóðfæraleikarar á tónleik-
unum er Sigurður Flosason, Kjart-
an Valdemarsson, Lára Bryndís
Eggertsdóttir, Gunnar Hrafnsson
og Pétur Grétarsson.
KB banki er styrktaraðili tón-
leikanna, sem hefjast í Langholts-
kirkju í dag kl. 17.
Morgunblaðið/Eggert
Eivør Pálsdóttir syngur einsöng í verkinu Von eftir John Høybye á tónleikum Gradualekórs Langholtskirkju.
Vorið boðið velkomið
HARPA Björnsdóttir opnar sýningu
á verkum sínum í Galleríi Sævars
Karls kl. 17 í dag, föstudag. Sýningin
ber yfirskriftina „klifun – amorous /
amorpous“.
Að þessu sinni sýnir Harpa inn-
setningu þar sem hún tekur goðsög-
una um einhyrninginn og jómfrúna
og mátar hana við okkar nútíma.
Innsetningunni er ætlað að vekja
andstæð og blendin hughrif; kveikja
hugmyndir um fegurð, erótík, helgi-
athafnir, klúrheit, kímni, missi, fórn,
ást og eyðileggingu, en fyrst og
fremst söknuð eftir goðsögum og
ævintýrum.
Harpa hefur starfað að myndlist
frá árinu 1983, haldið fjölda einka-
sýninga og tekið þátt í samsýningum
af ýmsu tagi, bæði hér á landi og er-
lendis.
Komið víða við á ferlinum
Í gegnum tíðina hefur hún í verk-
um sínum notað þann efnivið sem
hæfir viðfangsefninu hverju sinni,
svo sem eins og málverk, grafík,
skúlptúr, ljósmyndir, innsetningar
og texta. Hún hefur hlotið starfslaun
listamanna, auk annarra styrkja og
viðurkenninga, verið virk í fé-
lagsmálum listamanna og einnig tek-
ið að sér ýmis störf í menningargeir-
anum á liðnum árum.
Sýningin stendur til 19. maí og er
opin á verslunartíma.
Verk eftir Hörpu Björnsdóttur á sýningunni í Galleríi Sævars Karls.
Einhyrningurinn
og jómfrúin
HLYNUR Hallsson sýnir
um þessar mundir í Gallery
02 á Akureyri og ber sýn-
ingin yfirskriftina New
Frontiers. Ný landamæri.
Þar vísar listamaðurinn í
John F. Kennedy, fyrrver-
andi Bandaríkjaforseta,
„en honum varð tíðrætt um
hugtakið í kosningabarátt-
unni 1960,“ sagði Hlynur í
spjalli við Morgunblaðið.
Á sýningunni bregður
Hlynur upp „nýjum lönd-
um“ á myndverkum. „Þetta
eru ný lönd – ný landa-
mæri. Í verki sem ég gerði
fyrir nokkrum árum dró ég
upp pólitísk landamæri,
bara landamærin, og þar
sem lönd lágu að sjó eða
vötnum var bara eyða.“
Hann kveðst hafa velt því
fyrir sér hvort þetta væru
hin raunverulegu landa-
mæri; „talað er um menningarlanda-
mæri, tungumálalandamæri. Alls
kyns landamæri eru til í hugum
fólks. Á þessum tíma voru landa-
mæri að brotna upp, færast til, ný að
myndast og önnur að þurrkast út –
Júgóslavíu var búið að skipta upp og
Sovétríkjunum. Þýskaland var hins
vegar að sameinast.“
Evrópa án landamæra?
Svo bætir hann við: „Nú er mikið
talað um að Evrópa sé að verða án
landamæra. Þetta er flott slagorð,
en spurningin er hvort ekki sé verið
að byggja upp ytri landamæri og
þau verði enn sterkari en þau
gömlu!“
Hlynur leitaði fanga á Netinu og
víðar í því skyni að finna margs kon-
ar hópa sem berjast fyrir sjálfstæði
ákveðinna svæða, hvar „ný lönd“
gætu myndast. „Hér í Quebec,“ seg-
ir hann og bendir á kort af Kanada,
„var kosið um það fyrir nokkrum ár-
um hvort fylkið ætti að verða sjálf-
stætt ríki og munurinn var lítill. Úr-
slitin urðu 51% gegn 49%. Það var
sem sagt ákveðið að Quebec yrði
áfram hluti af Kanada. Síðan er ég
þarna með Baskaland sem allir
þekkja og yrði til með því að taka
bæði hluta af Spáni og Frakklandi.
Þarna er líka Katalónía sem er
miklu minna í fréttum en Baskaland
en þar er þó í raun og veru miklu
meiri og kröftugri barátta fyrir sjálf-
stæði, og Katalónar eru nú þegar
með sjálfsstjórn og eigið þing. Það
er kannski vegna baráttuaðferðar
Baskanna sem þeir eru svona mikið í
fréttum, vegna hryðjuverka. En
Katalóníumenn eru ekki síður þjóð-
ernissinnaðir.“
Sýning Hlyns í Texas í Bandaríkj-
unum vakti mikla athygli fyrir
nokkrum misserum.
Hneykslaði marga. Þessi
vekur ekki jafn sterk við-
brögð, eða hvað?
Hann svarar neitandi.
„Og þó. Ég er ekki viss um
að Tyrkir yrðu sérstaklega
ánægðir ef þeir sæju hve
stórt svæði ég tek af As-
íuhluta Tyrklands fyrir
Kúrdaland. Eða Norð-
menn, vegna þess að ég tek
nánast helming Noregs
undir Samaland, sem nær
svo yfir stóran hluta Sví-
þjóðar, Finnlands og yfir
allan Kólaskaga í Rúss-
landi.“
Vestfirðir orðnir að
„nýju landi“
Svo eru Vestfirðir orðnir
að „nýju landi“ á sýningu
Hlyns. „Mér þótti við hæfi
að taka eitthvað íslenskt.
Það var of einfalt að taka Vest-
mannaeyjar, og oft hefur verið talað
um, til dæmis í tengslum við kvóta-
málin, að Vestfirðingar væru betur
settir sjálfstæðir. Ég veit ekki betur
en síðast í síðustu viku hafi bæjar-
fulltrúi framsóknarmanna í Vestur-
byggð sagt að ekkert væri gert fyrir
Vestfirði. Allur fókus væri á Eyja-
fjarðarsvæðið, þannig að þessi um-
ræða kemur upp aftur og aftur.“
Hlynur tekur enga afstöðu með
verkum sínum. Hvort eitthvert
ákveðið landsvæði ætti að verða
sjálfstætt eða annað. „Ég er bara að
velta því fyrir sér hvar mörkin liggja
og til hvers er verið að þessu.
Kannski varpa verkin líka ljósi á
ólíka heima og ólíkar baráttuaðferð-
ir.“
Sýningu Hlyns Hallsonar í Gall-
ery 02 á Akureyri lýkur á morgun,
laugardag.
Landamæri Hlyns
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Hlynur Hallsson: Ekki viss um að Tyrkir yrðu sér-
staklega ánægðir ef þeir sæju hve stórt svæði ég tek af
Asíuhluta Tyrklands fyrir Kúrdaland.
BLÁSARAKVINTETTINN fyr-
ir flautu, óbó, klarínett, horn og
fagott kom undir sem tóngrein á
síðustu áratugum 18. aldar, aðal-
lega fyrir tilstilli þeirra félaga Ant-
ons Reicha og Franz Danzi (1763-
1826) er sömdu ekki aðeins mikið
af tónlist fyrir tréblásara almennt,
heldur nutu líka virðingar stærri
starfsbræðra eins og Webers og
Schubert. Og þó að Danzi teljist
varla meðal stærstu tónskálda tím-
ans, samdi hann ávallt spilvæna
tónlist og virtist aldrei hafa orðið
uppiskroppa með skemmtilegar
laglínur, þó að hann héldi sig innan
vébanda vínarklassíkur til dauða-
dags.
Blásarahópar seinni tíma hafa
jafnan kunnað að meta þetta ljúfa
tónskáld, sem iðulega er komið
fyrir í upphafi dagskrár, eins og
gerðist í Ými á sunnudaginn var
þegar Blásarakvintett Reykjavíkur
hóf leik sinn með Kvintett Danzis í
g-moll Op. 56. Eins og oft vill
verða með upphitunarsstykki virt-
ist ekki allt sitja jafn vel í samleik,
enda hraðavalið að auki nokkuð í
efra kanti, sérstaklega Menúettinn
(III) og loka-Allegróið er geystist
fram á fjörugu stakkatói.
Píanósextett Ludwigs Thuille
(1861-1907) var síðrómantískur
fram í fingurgóma og minnti oft
sláandi á þroskaárastíl Brahms.
Fyrstu tveir þættir voru þétt skrif-
aðir og fremur þungir, en létti
markvert yfir í III. þætti (Gavotte
quasi allegretto) með nærri prok-
ofjevskum skrúðgöngublæ; ekki
seinna vænna að manni fannst.
Lokaþátturinn var hnausþykkur
en líka á köflum ferskur og frum-
legur.
Þeir sexmenningar léku af mik-
illi tilfinningu, en kannski oft ívið
of sterkt, því að í þessu verki kom
fram svo ekki varð um villzt, að
áttstrendur salur Ýmis hentar mun
betur fyrir kórsöng en kraftmikla
kammertónlist. Glymjandin varð
víða yfirgengileg og gilti það um
öll hljóðfæri, þó að píanó og horn
kæmu sennilega verst út. Komist
slíkur samspilshópur ekki að í
Salnum, gæti því reynzt illskást að
setja mjúkar plötur aftan á gatas-
kermana, og jafnvel klæða inn-
veggi hússins stillanlegum teppum
líkt og í Hásölum í Hafnarfirði.
Aftur á móti gæti ómvistin trúlega
hentað mjög vel fyrir strengja-
kvartett.
Nokkru minna bar á þessu í
hinni meistaralegu þríþættu són-
ötu Brahms í Es-dúr fyrir klarín-
ett og píanó Op. 120 nr. 2, sem
Vovka Ashkenazy og Einar Jó-
hannesson léku bráðfallega með
sveigjanlegri dýnamískri mótun,
sérstaklega lokaþáttinn, svo varla
varð betur gert. Loks var Píanó-
sextett franska grallarans Jean
Françaix frá 1947; þrjár stuttar en
drepfyndnar smámyndir í tónum af
góðglöðum stertimönnum, létt-
klæddum drósum og „smeykum
strákum“, er hópurinn lék með
hæfilega útlifuðum tilþrifum og
miklum húmor.
Ríkarður Ö. Pálsson
Hvellur
tréblástur
TÓNLIST
Ýmir
Verk eftir Danzi, Thuille, Brahms og
Françaix. Blásarakvintett Reykjavíkur:
Bernharður Wilkinson flauta, Daði Kol-
beinsson óbó, Einar Jóhannesson klarín-
ett, Jósef Ognibene horn & Hafsteinn
Guðmundsson fagott. Vovka Ashkenazy,
píanó. Sunnudaginn 25. apríl kl. 16.
KAMMERTÓNLEIKAR
ÞAÐ er stór Chicago-helgi fram-
undan í Borgarleikhúsinu en á
laugardagskvöld er 40. sýning á
söngleiknum, sem frumsýndur
var 18. janúar síðastliðinn. Þá
verða tvær sýningar á verkinu kl.
15 og kl. 20. Með aðalhlutverkin í
Chicago fara Jóhanna Vigdís Arn-
ardóttir, Steinunn Ólína Þor-
steinsdóttir, Sveinn Geirsson,
Margrét Helga Jóhannsdóttir,
Bergur Þór Ingólfsson og Eggert
Þorleifsson. Auk þeirra taka níu
leikarar, níu dansarar Íslenska
dansflokksins og sjö hljóðfæra-
leikarar þátt í sýningunni. Leik-
stjóri er Þórhildur Þorleifsdóttir.
Síðasta sýning á leikriti Tenn-
essee Williams, Sporvagninn
Girnd, verður á Nýja sviði Borg-
arleikhússins í kvöld. Leikritið
var frumsýnt í desember. Með að-
alhlutverkin fara Sigrún Edda
Björnsdóttir, Björn Ingi Hilmars-
son og Harpa Arnardóttir. Leik-
stjóri er Stefán Jónsson.
40. sýningin á Chicago