Morgunblaðið - 05.09.2004, Side 11

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. SEPTEMBER 2004 11
handritið á fyrsta tökudegi rann upp
fyrir mér að kannski væri ég heppinn
maður,“ segir Baltasar.
„Forest átti mikinn þátt í að koma
þessu saman því hann setur ákveðinn
klassa, ákveðinn tón, og þá er auð-
veldara að fá aðra leikara með. Hann
er búinn að standa með verkefninu í
rúmt ár ef ekki lengur og á mikinn
þátt í því að þetta gekk upp á end-
anum,“ segir hann.
Eins og áður segir er leikmyndin
mikilfengleg en maðurinn sem ber
ábyrgð á henni heitir Karl Júlíusson
og segir Baltasar sérlega gott að
vinna með honum. Karl hefur áður
unnið með Sigurjóni að tveimur
myndum, K-19 og The Weight of
Water.
Tökumaður A Little Trip to Heav-
en er Óttar Guðnason. „Hann er einn
okkar efnilegasti tökumaður. Hann
er reyndar að gera sína fyrstu mynd.
Ég var að stríða honum um daginn
því þegar hann tók fyrsta rammann
sinn í bíómynd var hann bæði með
Juliu Stiles og Forest Whitaker inni í
rammanum. Fáir sem hafa lent í því.
En hann er búinn að vera að gera
stóra hluti erlendis í auglýsingum.
Það er gaman að blanda saman
reyndari mönnum og gefa öðrum
tækifæri. Ég hef nú oft gert það, gef-
ið fólki tækifæri, og það hefur yfir-
leitt alltaf komið eitthvað gott út úr
því,“ segir Baltasar, sem lýsir líka yf-
ir ánægju með að hafa Sigurjón á bak
við sig.
Myndin er dramatísk spennu-
mynd „sem snýst ekki um að bregða
fólki“ en andrúmsloftið er drauga-
legt. Þetta er spennumynd í greind-
arlegri kantinum. „Persónurnar og
leyndarmálin á bak við þær eru aðal-
málið,“ segir hann og bætir við að
myndin sé í anda Blood Simple,
fyrstu myndar Coen-bræðra, sem er
frá árinu 1984. „Tónninn er ekki svo
ósvipaður þótt sagan sé allt öðruvísi.
Þetta er mjög mikil persónusaga.“
Mamma Emmu Thompson með
Einnig leika virtir breskir leikarar
smærri hlutverk í myndinni og nefn-
ir Baltasar Philip Jackson, þekktan
sjónvarpsleikara, til sögunnar, verð-
launaleikkonuna Anne Reid og
Phyllidu Law, mömmu Emmu
Thompson. Auðvelt reyndist að fá
þetta fólk og fleiri til að vera með
þótt það væri aðeins fyrir einn dag.
„Það var ofboðslega ánægjulegt að fá
þessi viðbrögð.“
Baltasar vill fleiri verkefni af
þessu tagi í landið. „Ég hef oft sagt
að Íslendingar eigi að gera miklu
meira af því að taka þátt í alþjóðlegri
kvikmyndagerð. Við eigum auð-
lindina, sem er landið. Þetta er
skemmtilegur iðnaður og leiðir af sér
heilmikla vinnu og peninga inn í
landið,“ segir hann og heldur áfram:
„Staðsetningin skiptir ekki máli. Ef
þú tekur upp í New York þá þarftu að
flytja leikarana frá Los Angeles og
Bretlandi. Þetta fólk kemur alls stað-
ar að hvort sem er. Það eina sem er
erfitt er kostnaðurinn við mat
hérna,“ segir hann.
Tækni til trafala
Myndin gerist um miðjan níunda
áratuginn. „Farsímar og tölvur eru
svo leiðinlegar í bíómyndum. Gott að
losna bara við þá tækni. Það er búið
að eyðileggja öll spennuplott með
spurningum eins og af hverju sendi
hann henni ekki bara skilaboð? Til að
búa til spennumynd þarftu hindran-
ir. Það þyrftu allir símar að verða
batteríslausir þegar spennan byrj-
ar,“ segir hann.
„Það voru nokkrar ástæður fyrir
því að við vildum hafa þetta á þess-
um tíma. Mér finnst það líka
skemmtilegt að losa söguna aðeins
frá nútímanum og leika sér með stíl.“
Ekki mikið fyrir pastel
Baltasar segir aðspurður að verið
geti að listamaðurinn faðir hans,
Baltasar Samper, hafi haft áhrif á
hann. „Það getur vel verið að hans
verk hafi haft áhrif á mig. Þetta er
búið að vera uppi á vegg síðan ég var
krakki. Þetta eru svolítið kryddaðir
og sterkir litir, ég er ekki mikið fyrir
pastel. Það er ekkert ósvipað og
pabbi gerir. Ég er frekar expressj-
ónískur í því sem ég geri og hann er
það líka.“
Þetta er stærsta mynd sem Balt-
asar hefur gert. „Hún er þrisvar
sinnum stærri hvað umfang og
kostnað varðar en aðrar myndir sem
ég hef gert. Þetta er líka stærsta
mynd sem ég hef tekið þátt í því ég
hef leikið í mörgum bíómyndum
líka,“ segir hann. „Maður er ekkert
mikið að hugsa um það, maður er
bara að hugsa um næsta skot.
Hvernig get ég náð sem mestu út úr
næsta skoti? Hvernig get ég fengið
þennan leikara til að segja hlutina
eins og ég sá þá fyrir mér?“
Undirbúningur fyrir öllu
Undirbúningurinn er mikilvægur
en leikstjóri þarf líka að vera tilbú-
inn til að breyta öllu. „Ingmar Berg-
man sagði að því meira sem þú und-
irbyggir þig því meira frelsi hefðirðu
til að breyta hlutunum þegar þú
kemur að þeim. Ef þú ert búinn að
byggja eitthvað upp heildstætt er
ekkert mál að endurbyggja það út
frá einhverjum nýjum forsendum
sem leikarinn kemur með, ef þú ert
einu sinni búinn að hugsa það út. Ég
held það sé rosalega mikill sannleik-
ur í þessu og þetta hefur verið mér
leiðarljós. Ég undirbý mig mjög vel
og er yfirleitt búinn að ákveða
hvernig ég ætla að taka hlutinn en
breyti yfirleitt eitthvað. Ég sagði við
Óttar [kvikmyndatökumann]: Við
skulum kreista þetta eins og sítrónu,
hvern einasta tökustað. Ná öllu úr úr
honum sem við getum,“ segir Baltas-
ar, þakkar fyrir sig og heldur út í
ljósaskiptin.
Vinnudagurinn í kvikmyndagerð
er langur, ekki minni en tólf tímar.
Starfslið mætti á staðinn klukkan
hálffjögur um daginn og klukkan er
um níu þegar samtalinu við leikstjór-
ann lýkur og er því deginum langt í
frá lokið. Mikið er um að vera í fram-
leiðslu- og framreiðslurútunni þar
sem fartölvur eru á hverju borði og
verið er að elda mat. Áður en kvöld-
maturinn er framreiddur verður tek-
in upp morgunsena því á leiksviði
kvikmyndaheimsins má svindla.
Fyrsta reglan í bíómynd er að hún er
lygi.
er að hún er lygi
ingarun@mbl.is
Töfrar kvikmyndanna að verki, öðru nafni C90 sem er í formi hvíts dufts.
S
tórleikarinn For-
est Whitaker fer
með aðal-
hlutverkið í A
Little Trip to Heaven en
Morgunblaðið ræddi við
hann á tökustað í hjólhýsi
hans í Austur-Landeyjum.
Forest er virtur leikari og
hefur gert það gott sem
leikari, leikstjóri og fram-
leiðandi. Hann fæddist í
Texas í júlí 1961 en fjöl-
skylda hans fluttist á Los
Angeles-svæðið er hann
var aðeins barn að aldri.
Hann var valinn besti leik-
arinn á kvikmyndahátíð-
inni í Cannes fyrir túlkun
sína á djassistanum
Charlie Parker í Bird, mynd
Clints Eastwood frá 1988,
og hefur leikið í fjölda
minnisstæðra mynda. Ein-
hverjir muna áreiðanlega
eftir honum úr myndunum
Platoon, Good Morning,
Vietnam, The Enemy
Within, Phenomenon eða
Smoke, svo einhverjar séu
nefndar en hann hefur
leikið í fimmtíu myndum.
Einnig leikstýrði hann hinni
vinsælu Waiting to Exhale
og er kynnir í hinum marg-
slungnu þáttum The Twi-
light Zone.
Af hverju ákvaðstu að taka þátt í
myndinni?
„Ég fékk handritið sent og líkaði
það strax vel og fannst það mjög vel
skrifað. Þá skoðaði ég hvað Baltasar
hafði gert áður og mér fannst hann
hafa eitthvað að segja og vera góður
kvikmyndagerðarmaður. Ég fundaði
með Baltasar og Joni [Sigurjóni Sig-
hvatssyni] í L.A. og fann að Baltasar
er ástríðufullur kvikmyndagerð-
armaður,“ segir Forest.
„Ég hef þekkt Joni lengi, áður en
hann stofnaði Propaganda Films
með Steve Golin,“ segir hann en síð-
an er liðinn dágóður tími því fyr-
irtækið var stofnað árið 1986. „Síðar
leikstýrði ég myndböndum fyrir þá.
Á þessum tíma var ég farinn að leik-
stýra í leikhúsi,“ segir hann.
Hvað vissirðu um Ísland áður en
þú komst hingað?
„Ég vissi ekki mikið um landið en
hafði heyrt að það væri fallegt og
auðvitað er Joni mjög stoltur af því.
Það er ekki eins kalt hérna og ég
hélt. Svo heyrði ég af víkinga- og
álfasögum. Mig langar að fræðast
meira um þessa hluti en hef ekki
fengið tækifæri til þess enn. Ég hef
mikinn áhuga á trú og siðum hvers
lands sem ég kem til,“ segir Forest
sem spyr um landið og er áhuga-
samur. „Ég sá mynd af torfbæ í flug-
inu á leiðinni hingað. Mér finnst það
magnað, að vera svona nálægt jörð-
inni,“ segir þessi íhuguli og hægláti
leikari.
Hann hefur ekki séð mikið af ís-
lenskri náttúru en lýsir áhuga á að
skoða sig betur um áður en hann fer
og er áhugasamur þegar hann heyrir
að hægt sé að ganga á bak við Selja-
landsfoss, sem blasir við frá töku-
stað.
Hvað geturðu sagt mér um per-
sónuna sem þú leikur í myndinni?
„Ég leik Abe Holt, hann er trygg-
ingarannsóknarmaður. Það sem
hann gerir er að koma upp um svik
og koma í veg fyrir að fólk eigi kröfu
á tryggingafyrirtækið. Þessi persóna
er búin að vera undir miklu álagi.
Þegar hann rannsakar þetta
ákveðna mál í myndinni og sér að
það er eitthvað gruggugt við það
finnur hann að honum er ekki sama
um konuna [sem Julia Stiles leikur]
og barn hennar. Hann vill að það
verði í lagi með þau. Hann notar
þetta tækifæri til að gera eitthvað
heiðarlegt og snúa lífi sínu á betri
braut. Hann fer að hugsa um hvaða
veg hann er að feta í lífinu og fer að
stama þegar hann lýgur og getur
ekki lifað lífinu eins og hann gerði.
Þarna gerast viðburðir sem breyta
lífi hans.“
Pabbi þinn er trygginga-
sölumaður, ekki satt?
„Jú, en hann er reyndar kominn á
eftirlaun. Ég tók einmitt viðtal við
hann upp á spólu þar sem ég spyr
hann um starfið til að hjálpa mér við
hlutverkið. Ég ræddi við hann um
tryggingar. Þó að ég sé rannsókn-
armaður í myndinni en hann sölu-
maður þá veit hann margt um trygg-
ingar. Við ræddum líftryggingar og
allar þær kröfur sem geta komið upp.
Augljóslega sér hann tryggingafyr-
irtæki í öðru ljósi en gert er í mynd-
inni, honum finnst ekki að þau séu
bara að reyna að ná peningunum
þínum. Hann sagði mér margt sem
var fræðandi og hjálpaði mér með
persónuna.“
Vinnurðu rannsóknarvinnu af
þessu tagi fyrir hverja mynd?
„Sumar persónur hef ég leikið oft-
ar en einu sinni og þekki betur eins
og ég hef nokkrum sinnum leikið lög-
reglumann í New York. Ég hef leikið
rannsóknarmann áður en ekki trygg-
ingarannsóknarmann. Ég vildi líka
fræðast um hagi fólks í Minnesota.
Það er að minnsta kosti nauðsynlegt
fyrir mig að vinna svona rannsókn-
arvinnu.“
Hvernig er að vinna með Baltas-
ari leikstjóra?
„Mér finnst mjög gott að vinna
með honum. Hann skilur leikara mjög
vel og hvernig á að ná sem mestu úr
hverri senu. Hann er ástríðufullur og
nær að skila því til starfsliðsins á
tökustað. Leikstjórinn getur stjórnað
andrúmsloftinu svo mikið. Hann og
Óttar [kvikmyndatökumaður] sýndu
mér undirbúningsskot fyrir myndina
og það er mjög fallegt útlit á henni.
Hann virðist hafa ákveðinn stíl.“
Er öðruvísi að vinna með Baltas-
ari og hérna á Íslandi heldur en við
dæmigerða Hollywood-mynd?
„Allar myndir hafa sinn sjarma og
mest af honum kemur frá leikstjór-
anum. Ég hef verið heppinn og unnið
með mörgum áhugaverðum leik-
stjórum, sem allir eru einstakir. David
Fincher er öðruvísi en Joel Schu-
macher, og Joel Schumacher er ekki
eins og Jim Jarmusch og Neil Jord-
an er frábrugðinn Jim
og Scorsese er aftur
öðruvísi,“ segir hann.
Listinn er magnaður og
myndirnar sem sam-
starfið hefur leitt af sér
líka, Panic Room,
Phone Booth, Ghost
Dog: The Way of the
Samurai, The Crying
Game og The Color of
Money.
„Ég held að Baltasar
sé einn af þessum kvik-
myndagerðarmönnum
sem skera sig úr og eigi
eftir að gera einstæðar
myndir. Það sést af
ástríðunni og einbeit-
ingunni,“ segir Forest
og lætur vel af dvöl
sinni hérlendis.
„Þetta er allt mjög
vel skipulagt hér. Það
hefur allt gengið mjög
vel. Ég hef gert margar
myndir þar sem hlut-
irnir hafa alls ekki geng-
ið svona vel. Það hefur
verið séð vel um okkur
og við höfum nægan
tíma til að æfa og Balt-
asar tekur tíma í að ná
senunum eins og hann
vill hafa þær.“
Þú ert leikari, leik-
stjóri og framleiðandi, hefur það
áhrif á hvernig þú lítur á leiklist og
þessi mismunandi hlutverk?
„Kannski er ég auðveldari að eiga
við sem leikari og opnari fyrir þeim
vandamálum sem koma upp. Ég veit
samt ekki hvort það er gott að hafa
áhyggjur af þessum hlutum. Ég hef
unnið með leikurum sem hugsa ekki
um neitt annað en sjálfan sig en leika
samt mjög vel,“ segir Forest.
„Í leikstjórastólnum er mjög gott
að skilja leiklist. Sem framleiðandi er
ágætt líka að þekkja þetta allt en
mér finnst það í raun erfiðasta starf-
ið því maður er alltaf að fást við
vandamál og alls kyns smáatriði,“
segir hann.
„Ég reyni að gera hluti sem ég trúi
á og hugsa ekki of mikið um þá. Ef ég
finn hlutverk sem mig langar til að
fara með, handrit sem mér finnst
áhugavert sem leikstjóri eða kvik-
mynd sem ég vil framleiða, þá bara
geri ég það,“ segir Forest, sem finnst
líka mikil vinna að vera í leik-
stjórastólnum. „Það er erfitt verk að
vera í leikstjórahlutverki því það tek-
ur svo langan tíma, eitt og hálft eða
tvö ár. Þá viltu vera viss um að þú
sért í rétta verkefninu. Ég reyni það
svo sem í öllu.“
Hvernig velurðu hlutverk þín?
„Það er að hluta til innsæi og til-
finning sem ég fæ en maður metur
handritið og með hverjum maður á
eftir að vinna. Ég hef líka ákveðið að
gera mynd þar sem ég hef byggt ein-
göngu á því hver leikstjórinn er.
Kannski finnst mér handritið ekki
nógu gott en er viss um að leikstjór-
inn geti gert eitthvað úr því. Oftast
veg ég og met alla þessa þætti.“
Er mikilvægt að halda hlutverk-
unum fjölbreyttum?
„Fyrir mig sem manneskju sem vill
þroskast er það mikilvægt og ég vil
ekki vera sama persónan aftur og
aftur. Ég er ekki að gera það út af
ferlinum því ég er ekkert viss um að
það hjálpi ferlinum endilega. Leikarar
sem eru merktir ákveðnu hlutverki fá
oft nóg að gera og vinna stöðugt,“
segir Forest.
„Ég held að þessi mynd verði mjög
góð. Ég held að henni eigi eftir að
ganga vel. Persónan sem ég leik í
þessari mynd er ólík öðrum hlut-
verkum sem ég hef farið með. Ég
held að ég eigi eftir að þroskast í
hlutverkinu og eigi eftir að læra eitt-
hvað á veru minni hér.“
Ferðalag til Íslands
Morgunblaðið/Þorkell
Forest Whitaker er íhugull og hugsandi leikari, sem hefur unnið
með mörgum helstu kvikmyndagerðarmönnum samtímans.