Morgunblaðið - 09.12.2004, Síða 6

6 FIMMTUDAGUR 9. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fyrsta bókin
um íslenska
stjörnuhimininn
Loksins er fáanleg handbók fyrir þá sem hafa unun af því að horfa
til himins á vetrarkvöldum. Með myndum og kortum og
greinargóðum upplýsingum er kennt hvernig best er að standa að
stjörnuskoðun hérlendis. Bók sem ekkert heimili getur verið án.
Í fyrsta sinn á Íslandi!
• 53 stjörnumerki sem sjást frá Íslandi
• Allt um stjörnuskoðun
• Örnefnakort af tunglinu
• Mikill fjöldi mynda og stjörnukorta
Stjörnuskífa
fylgir með!
4. sæti
Handbækur
Penninn Eymundsson
og Bókabú›ir MM
1. – 7. des.
OG Vodafone lagðist ekki gegn því
að endurskoðunarskýrslur um Línu.-
net yrðu afhentar fulltrúum minni-
hlutans í stjórn
Orkuveitu
Reykjavíkur eft-
ir að ákveðið var
að fyrirtækið
keypti Línu.net.
Þetta kemur
fram í svari Ósk-
ars Magnússon-
ar, fyrrv. for-
stjóra, við fyrir-
spurn frá Guðlaugi Þór Þórðarsyni,
stjórnarmanni í OR.
Fulltrúar minnihlutans óskuðu
fyrr á árinu eftir skýrslum endur-
skoðenda um öll starfsár Línu.nets.
Eftir hálfs árs bið fengu þeir afhenta
skýrslu fyrir síðasta ár. Alfreð Þor-
steinsson, formaður stjórnar Línu.-
nets og OR, sagði í blaðinu 28. okt.
sl.: „Persónulega hef ég ekkert á
móti því að afhenda eldri skýrslur en
verð að virða vilja nýrra eigenda
Línu.nets hvað þetta varðar.“
Guðlaugur Þór sendi Óskari
Magnússyni svohljóðandi fyrirspurn
í tölvupósti sl. sunnudag: „Að gefnu
tilefni vill undirritaður fá upplýst
hvort að rétt sé að þú sem forstjóri
OgVodafone hafir farið fram á það
við Alfreð Þorsteinsson eða annan
forsvarsmann Orkuveitunnar að
stjórnarmenn OR fengju ekki að sjá
skýrslur endurskoðenda Línu.nets. “
Óskar svaraði um hæl: „Á sínum
tíma þegar Og Vodafone gekk frá
viljayfirlýsingu við OR var nefnt við
mig hvort ég hefði á móti því að þú
fengir endurskoðendabréf um Línu.
net. Ég taldi bara síðasta bréfið
skipta máli og hafði ekkert á móti
því að það væri afhent. Önnur voru
mín afskipti ekki af þessu.“
Og Vodafone
lagðist ekki
gegn afhend-
ingu skýrslna
Alfreð Þorsteinsson
„KANNSKI má segja að íslenskar
konur séu kærulausari og skipu-
leggi minna en þýskar konur,“ er
haft eftir Kristínu Hjálmtýsdóttur í
grein er ber yfirskriftina „Reyk-
vískar mæður“ sem birtist í þýska
tímaritinu Focus. Í greininni er
reynt að leita skýringa á atorku ís-
lenskra kvenna og í því samhengi
rifjað upp orðatiltækið um að vinn-
an göfgi manninn.
Í yfirskrift greinarinnar er talað
um að íslenskar konur séu tvöfaldir
Evrópumeistarar og er þar vísað til
þess að þær bæði vinni mest og
eignist á sama tíma flest börn sam-
anborið við evrópskar kynsystur.
Greinarhöfundur bendir á að ís-
lenskar mæður eru þær yngstu í
Evrópu, en að jafnaði eignast ís-
lenskar konur fyrsta barn sitt þeg-
ar þær eru 25,5 ára, og að hérlendis
sé lægsta dánartíðni ungbarna.
Einnig er bent á að hæsta fæðing-
artíðni í Evrópu sé hérlendis þar
sem hver kona eignast að meðaltali
tvö börn um ævina, til samanburðar
má nefna að í Þýskalandi er töl-
fræðin 1,3 börn á konu. Hvað at-
vinnumarkað snertir er bent á að
hérlendis sé aðeins 2,6% atvinnu-
leysi, hér sé lengstu vinnuviku í
Evrópu að finna og að atvinnuþátt-
taka kvenna sé sú mesta í Evrópu,
þ.e. 82%.
Gert auðveldara að samþætta
starfsframa og fjölskyldulíf
Greinarhöfundur beinir m.a.
sjónum að leikskólaaðstöðu ís-
lenskra barna og bendir til fróð-
leiks á að algengt sé að finna unga
efnilega tónlistarmenn starfandi á
leikskólum enda grípi margt tón-
listarfólk, sem ekki geti framfleytt
sér á tónlist sinni, til þess ráðs að
starfa á leikskóla. „Við íslenskar
konur erum almennt sannfærðar
um að börnin okkar hafi afar gott
af því að vera hluta úr degi á leik-
skóla í stað þess að vera einvörð-
ungu heima með foreldrum sínum,“
er haft eftir Huldu Dóru Styrm-
isdóttur, sem er móðir þriggja
drengja á aldrinum ellefu, níu og
þriggja ára. Í greininni kemur fram
að viku eftir fæðingu yngsta son-
arins hafi henni boðist starf fram-
kvæmdastjóra á fjárfestingar- og
alþjóðasviði Íslandsbanka.
Í greininni er einnig rætt við Þor-
gerði Katrínu Gunnarsdóttur
menntamálaráðherra og vakin at-
hygli á því að hún hafi eignast
yngsta barn sitt stuttu áður en hún
settist í ráðherrastólinn. Grein-
arhöfundur fjallar um annríki ráð-
herra og hefur eftir Þorgerði að
mikilvægt sé að íslenskar konur
segi samviskubitinu yfir því að
sinna börnum sínum ekki nóg stríð
á hendur.
Atorka íslenskra
kvenna vekur athygli
Í grein um íslenskar konur í þýsku tímariti er talað um að íslenskar konur séu tvöfaldir Evrópumeistarar. Er þar
vísað til þess að þær bæði vinni mest og eignist á sama tíma flest börn samanborið við evrópskar kynsystur þeirra.
STJÓRN Samtaka atvinnulífsins
(SA) lýsir í ályktun áhyggjum af verð-
bólgu og gengi krónunnar og horfum
um þróunina á næstunni. Samtökin
telja aðhald í ríkisfjármálum ekki
nægilegt og benda sérstaklega á að
laun hjá hinu opinbera geti ekki hald-
ið áfram að hækka umfram laun á al-
mennum markaði líkt og gerst hafi á
undanförnum árum.
Seðlabanki Íslands kynnti í síðustu
viku spá sína um að verðbólga yrði
3,5% að jafnaði á næstu tveimur árum
og verði komin yfir 4% í árslok 2006
ef ekki verður spornað gegn þeirri
þróun. Jafnframt tilkynnti bankinn
um sjöttu hækkun stýrivaxta bank-
ans á þessu ári. Stjórn SA bendir á að
þessi síðasta hækkun hafi ásamt öðr-
um peningamálaaðgerðum leitt til 5%
hækkunar á gengi krónunnar á
nokkrum dögum. „Það jafngildir 15
milljarða tekjulækkun útflutnings-
greina á ársgrundvelli. Við þetta hafa
rekstrarskilyrði fyrirtækja í alþjóð-
legri samkeppni versnað til muna, en
á sama tíma eru lagðar sértækar
álögur á þessi sömu fyrirtæki.“
Spáð er 11% aukningu þjóðarút-
gjalda á næsta ári og bendir SA á að
þetta sé mesta aukning á hagvexti frá
ofþensluárinu 1987. Eftirspurn eftir
vöru og þjónustu á næstu misserum
komi til með að setja verulegan þrýst-
ing á verðlag.
Aðhald ríkisfjármála
ekki nægjanlegt
„Að mati SA verður aðhald ríkis-
fjármála ekki nægjanlegt til að draga
úr þenslunni og verðbólguþrýstingn-
um, enda verður spenna í efnahagslíf-
inu meiri en árin 1999 og 2000 og að-
hald ríkisfjármála minna. Það er því
enn mikilvægara en áður að markmið
fjárlaga náist í það minnsta, en það
gerist ekki nema boðuðum aðhalds-
aðgerðum verði framfylgt og launa-
stefna ríkisins verði innan þess kostn-
aðarramma sem samningar á al-
mennum vinnumarkaði hafa markað.
Óumdeilt er að á undanförnum ár-
um hafa laun hjá hinu opinbera
hækkað langt umfram það sem al-
mennur vinnumarkaður hefur haft
tök á að standa undir. Þessi þróun er
einn helsti veikleiki íslenskrar efna-
hagsstjórnar og verður henni að
linna. Við þessar aðstæður eru al-
mennar skattalækkanir til þess falln-
ar að jafna kaupmáttarþróun á al-
mennum og opinberum vinnu-
markaði og ættu að geta haft áhrif til
að skapa sátt á vinnumarkaði og
hamla gegn skaðlegum launahækk-
unum sem engin innistæða er fyrir.“
Stjórn SA bendir á að á sama tíma
og fjárlög séu ekki nægilega aðhalds-
söm miðað við aðstæður og boðaðar
séu enn frekari vaxtahækkanir, sem
væntanlega hækkar enn gengi krón-
unnar, sé ríkið í skefjalausri sam-
keppni við banka og sparisjóði á lána-
markaði með starfsemi Íbúðalána-
sjóðs. „Á þessu sviði ýtir opinber
sjóður undir enn frekari aukningu út-
lána, einkaneyslu og verðbólgu.
Íbúðalánasjóður greiðir hvorki tekju-
skatt né ábyrgðargjald til ríkissjóðs.
Staða sjóðsins í samkeppni á íbúða-
lánamarkaði er því í andstöðu við all-
ar hugmyndir um heilbrigða sam-
keppni og aðkomu ríkisins að
samkeppnisrekstri.“
Samtök atvinnulífsins hvetja til
þess að afgangur af fjárlögum verði
aukinn á næstu árum frá því sem nú
er ráðgert svo góðum hagvexti þurfi
ekki að fylgja eins mikil hækkun
vaxta og gengis krónunnar. Samtök-
in segja að verulega sé farið að sverfa
að fyrirtækjum í alþjóðlegri sam-
keppni.
Hafa áhyggjur af útflutningi vegna hækkandi gengis
Jafngildir 15 millj-
arða tekjulækkun
AÐ sögn Gerðar G. Óskars-
dóttur, fræðslustjóra Fræðslu-
miðstöðvar Reykjavíkur, hafa
nokkrir grunnskólar í Reykja-
vík, líkt og Ártúnsskóli og Ás-
landsskóli í Hafnarfirði, útbúið
sérstakan skólafatnað fyrir
grunnskólabörnin í viðkomandi
skólum. Hún segir skólana þó
ekki setja það sem skilyrði að
börnin gangi í skólafatnaðin-
um.
Gerður segir hugmyndina
um skólafatnað í grunnskólum
vera skemmtilega en það sé
fyrst og fremst skólanna
sjálfra að ákveða hvort slíkt
yrði tekið upp í samráði við
foreldra. Hún segir engar
áætlanir um að stýra því mið-
lægt með því að skylda grunn-
skólabörn til þess að ganga í
skólafatnaði. Að sögn hennar
eru margir foreldrar spenntir
fyrir hugmyndinni um skóla-
fatnað en það yrði þó að gera
það með þeim hætti að samráð
yrði að vera milli foreldra og
skólayfirvalda í viðkomandi
skólum. „Mér finnst að þetta
eigi endilega að vera partur af
sjálfstæði skóla að ákveða
svona, og sjálfsagt að skólarnir
geri það í samvinnu við for-
eldraráðin og foreldra al-
mennt,“ segir Gerður.
Ekki rætt hjá
leikskólaráði
Þorlákur Björnsson, formað-
ur leikskólaráðs Leikskóla
Reykjavíkur, segir hugmynd-
ina um sérstakan leikskóla-
fatnað ekki hafa verið rædda
hjá leikskólaráði, og á hann
ekki von á að það verði rætt í
nánustu framtíð. „Þetta hefur
aldrei komið til umræðu, svo
ég viti til, síðustu þrjú árin,“
segir Þorlákur og bætir því við
að tilfinningar sem tengjast
svona fatnaði séu ekki komnar
hjá svo ungum börnum.
Foreldrar
spenntir fyr-
ir hugmynd-
inni um
skólafatnað
STEFNT er að því að samningur
milli tónlistarskólakennara og
sveitarfélaganna verði tilbúinn fyr-
ir jól. Sigrún Grendal, formaður
Félags tónlistarskólakennara, segir
að ákveðið hafi verið að funda
þrisvar sinnum í næstu viku.
Stefna að samn-
ingi fyrir jól