Morgunblaðið - 14.01.2005, Blaðsíða 38

38 FÖSTUDAGUR 14. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Þuríður Axels-dóttir fæddist á
Ytri-Brekkum á
Langanesi 11. októ-
ber 1945. Hún lést á
líknardeild LSH í
Kópavogi 8. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hennar voru
Axel Davíðsson
húsasmiður, f. á
Ytri-Brekkum 17.
nóvember 1921, d.
18. september 1990,
og Þorbjörg Bjarna-
dóttir sjúkraliði, f. á
Felli á Langanes-
strönd 23. janúar 1920. Þuríður
ólst upp hjá afabróður sínum,
Guðmundi Vilhjálmssyni á Syðra-
Herborg f. 23. desember 1968,
gift Gunnari Braga Þorsteinssyni,
þau eiga þrjár dætur, Elínu Sól,
Þórdísi og Birtu, fyrir átti Her-
borg soninn Gísla Halldór með
Sigurði Ragnari Gíslasyni. b)
Matthildur f. 20. desember 1970, í
sambúð með Hólmgrími Sigvalda-
syni, Matthildur á synina Alex-
ander og Adam með Þórði Gunn-
arssyni. Þuríður og Gísli slitu
samvistum.
Seinni maður Þuríðar er Hall-
dór Erlingur Ágústsson vélstjóri,
f. 5. desember 1932, þau skildu.
Þuríður lauk landsprófi frá
Héraðsskólanum á Laugum, var
einn vetur í Húsmæðraskólanum á
Varmalandi og útskrifaðist sem
sjúkraliði vorið 1967. Hún starfaði
m.a. á Landakotsspítala, Hafnar-
búðum og nú síðast á Droplaug-
arstöðum.
Þuríður verður jarðsungin frá
Bústaðakirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
Lóni á Langanesi, og
konu hans Herborgu
Friðriksdóttur, eftir
þeirra dag tók dóttir
þeirra, Sigríður Guð-
mundsdóttir, við upp-
eldi Þuríðar. Systkini
Þuríðar eru: Elsa
Þórhildur f. 1.ágúst
1940, Björk f. 14. jan-
úar 1942, Þyri f. 26.
mars 1943, stúlka f.
22. júní 1944, d. í nóv-
ember sama ár, og
Davíð f. 17. nóvember
1946.
Þuríður var í sam-
búð með Gísla Sigurgeiri Haf-
steinssyni, f. 13. maí 1945. Þau
eignuðust tvær dætur, þær eru: a)
Þú aðalsmark á enni og brúnum barst,
svo björt á svip og hrein og sönn þú varst,
eg veit að ein eg verð ei um þann dóm,
að við þig aldrei festist nokkurt gróm.
Eg minnist þín, er sól í heiði hló,
er hamingjan þér gleði og farsæld bjó.
Þú barst af flestum, ung og íturfríð,
hve unaðsleg var sú hin liðna tíð.
Eg minnist þín við margan gleðifund,
eg man þig vel á beiskri reynslustund,
hve stóðst þú tigin, stór í þungri sorg,
hve stór þú varst en barst ei harm á torg.
Ó, vina kær, eg sakna sáran þín,
en samt eg veit að ávallt hjá mér skín
þín minning fögur, göfuð, hrein og góð,
sem gimsteinn lögð í minninganna sjóð.
(Margrét Jónsdóttir.)
Nú ertu farin elskan mín. Barátta
þín undanfarna mánuði hefur verið
erfið, en þó háð af miklu æðruleysi,
án kvartana rétt eins og lífshlaup
þitt allt. Ótal minningar streyma
fram í hugann þessa dagana, minn-
ingar sem verða geymdar í hjartanu
um ókomna tíð ásamt þakklæti fyrir
allt sem þú hefur kennt mér og gef-
ið.
Ég vona að þér líði vel þar sem þú
ert nú og veit að vel hefur verið tekið
á móti þér. Ég kveð þig með sárum
söknuði elsku mamma mín, Guð
geymi þig þín alltaf
Herborg.
Í dag verður kvödd hinstu kveðju
elskuleg móðir mín, en hún lést á
líknardeild Landspítalans eftir
hetjulega baráttu við krabbamein.
Það var okkur mikið áfall þegar
hún greindist fyrir einu og hálfu ári,
konu í blóma lífsins var skyndilega
kippt út úr dagsins amstri og við
tóku endalausar lyfjameðferðir, erf-
iðar meðferðir sem tóku mikið á
bæði líkama og sál, en mamma
kvartaði aldrei, hún tókst á við sjúk-
dóminn eins og hverja aðra vinnu og
stóð sig frábærlega. Hún vissi að
meininu yrði ekki stjórnað eða það
hrakið í burtu og þótt hún væri
svona dugleg og æðrulaus gat hún
hvorki né vildi sætta sig við sjúk-
dóminn, hún vildi ekki deyja en hún
hafði ekkert val, hún varð að fara.
Mamma gat verið með okkur um
jólin, það var henni og okkur mikils
virði og dýrmæt stund, stund sem ég
á alltaf í minningunni. Á líknardeild-
inni leið henni eins vel og hægt er að
líða þegar fólk er orðið svona veikt,
það er frábæru starfsliði fyrir að
þakka sem kann sitt fag og saman
myndar það einstakan hóp sem held-
ur utan um sjúkling og aðstandend-
ur hans af nærgætni, hlýju og virð-
ingu.
Hún talaði um að vera heima um
áramótin, það sýnir best hversu vel
henni leið þarna og hún var afskap-
lega þakklát fyrir allt sem gert var
til að létta henni lífið síðustu vikur.
Nú er ljósið hennar slokknað og í
hönd fer erfiður tími, tími saknaðar
og sorgar, en jafnframt dýrmætur
tími til að rifja upp minningar um
yndislega og ástríka móður sem
elskaði okkur skilyrðislaust.
Elsku mamma, þetta var erfitt
stríð en þú stóðst þig eins og hetja.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði,
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(Vald. Briem.)
Sofðu rótt, elsku mamma.
Þín
Matthildur.
Þótt hnígi sól að svölum hrönnum
og sveipi hauður koldimm nótt,
þótt þagni fugl á greinum grönnum
og gleði dagsins hverfi skjótt,
þótt drúpi úrsvöl dögg á rós –
ei deyr hið fagra himinljós.
Að morgni rís frá austurunnum
í allri dýrð hin fagra sól
og hreinum geislum, himinrunnum,
hlæjandi kyssir jarðarból.
Hún þerrir fríðrar fjólu tár
og foldar græðir kuldasár.
Svo gengur allt að guðs vors ráði,
gleði og sorgin skiptast á.
Þótt vinur hnígi lík að láði
og logi tár á hrelldri brá,
þá huggar eitt, sem aldrei brást:
Vér aftur síðar munum sjást.
(Kristján Jónsson.)
Nú þegar ég kveð elskulega
tengdamóður mína er svo margt
sem mig langar til að segja en fátt
sem ég kem orðum að. Ég gleymi því
aldrei þegar ég kom fyrst með Her-
borgu til þín í Marklandið, það var
rétt fyrir jólin 1991, þið Halldór tók-
uð svo vel á móti mér að manni leið
strax vel. Upp frá því urðu ferðirnar
til þín fleiri, oft ræddum við málin
svo sem barnauppeldi, sauðfjárbú-
skap, sjómennsku o.fl. og alltaf hafð-
ir þú ákveðnar skoðanir á öllum mál-
um og ekki vorum við alltaf sammála
en þegar ég lít til baka sakna ég þess
sárt að geta ekki rætt við þig um
heimsmálin. Ég mun seint gleyma
ferðinni sem við fórum til Kaup-
mannahafnar sumarið 2003 þótt hún
væri ekki löng. Alltaf varst þú til í
hinar ýmsu uppákomur þótt þú vær-
ir þá þegar orðin veik og aldrei vild-
irðu viðurkenna að þú værir þreytt á
þessu brölti þótt við vissum betur.
Elsku tengdamamma við eigum
eftir að sakna þín mikið og ótíma-
bært fráfall þitt á eftir að skilja eftir
stórt skarð í hjarta okkar sem aldrei
verður fyllt. Ég kveð þig með sökn-
uð í hjarta.
Megir þú hvíla í friði.
Þinn tengdasonur
Gunnar B. Þorsteinsson.
Lítill drengur lófa strýkur
létt um vota móðurkinn,
– augun spyrja eins og myrkvuð
ótta og grun í fyrsta sinn:
Hvar er amma, hvar er amma,
hún sem gaf mér brosið sitt
yndislega og alltaf skildi
ófullkomna hjalið mitt?
Lítill sveinn á leyndardómum
lífs og dauða kann ei skil:
hann vill bara eins og áður
ömmu sinnar komast til,
hann vill fá að hjúfra sig að
hennar brjósti sætt og rótt.
Amma er dáin – amma finnur
augasteininn sinn í nótt.
Lítill drengur leggst á koddann
– lokar sinni þreyttu brá
uns í draumi er hann staddur
ömmu sinni góðu hjá.
Amma brosir – amma kyssir
undurblítt á kollinn hans.
breiðist ást af öðrum heimi
yfir beð hins litla manns.
(Jóhannes úr Kötlum.)
Amma var frábær kona sem alltaf
hafði miklar skoðanir á hlutunum.
Ég mun alltaf minnast hennar og
þá daga sem ég var í pössun hjá
henni því það brást ekki að þá var
farið með bænir fyrir svefninn og lít-
il lög sungin þar til maður steinsofn-
aði. Við fórum líka oft saman út að
labba og stoppuðum við til að skoða
náttúruna og einfaldlega allt þar í
kring. Svo seinna komum við heim
og brölluðum lengi saman í eldhús-
inu og oftar en ekki varð það að kon-
unglegustu kræsingum. Amma, þú
munt alltaf verða föst í mínu hjarta
og ég hlakka til að sjá þig aftur.
Gísli Halldór Sigurðsson.
Elsku amma.
Okkur langar að þakka þér alla þá
ást sem þú hefur veitt okkur, allar
ferðir sem þú hefur farið með okkur,
hvort sem var í húsdýragarðinn,
austur á Höfn eða til útlanda, og líka
fyrir allar gistingar og öll jólin sem
við vorum saman. Nú er gott að
hugsa til þess að við höfum alltaf
verið saman á aðfangadagskvöld.
Okkur fannst gott að fá þig um
jólin, þó það væri skrýtið að sjá þig
koma með sjúkrabíl með hjólastól og
allskonar útbúnað með þér. Þú varst
alltaf svo góð við okkur og við ætlum
að muna þig eins og þú varst áður en
þú veiktist því þó þú værir lík þér
lengi, þá varstu svo ólík þér í útliti
og undir það síðasta var svo erfitt að
skilja það sem þú sagðir og þá urð-
um við feimnir við að tala við þig.
Við kveðjum þig með bæninni sem
þú kenndir okkur og við förum með
á kvöldin þegar við förum að sofa.
Ó, Jesú bróðir besti
og barnavinur mesti,
æ, breið þú blessun þína
á barnæskuna mína.
(Páll Jónsson.)
Við munum alltaf sakna þín, elsku
amma, hvíldu í friði, þínir ömmu-
strákar
Adam og Alexander.
Við fráfall yngstu systur minnar,
Þuríðar Axelsdóttur, langar okkur
að minnast hennar með nokkrum
orðum. Hana man ég fyrst sem hvít-
voðung í vöggu og næst þegar hún
var send 7 mánaða gömul í skamm-
tímavist til frændfólks okkar á
Syðra-Lóni, vegna veikinda á
bernskuheimili okkar. Skammtíma-
vistunin varð lengri en í upphafi var
ætlað, þrátt fyrir að foreldrar Þur-
íðar vildu fá hana þá vildi frændfólk-
ið á Syðra-Lóni helst ekki sleppa
þessari litlu prinsessu svo að hún
dvaldi í skammtímavistinni fram á
unglingsár, en þá tók hún sjálf þá
ákvörðun að dvelja áfram meðal
frændfólksins á Syðra-Lóni. Ekki
þarf að taka það fram að samskipti
foreldra og fósturforeldra voru í
góðu lagi og Þuríður kom í heim-
sóknir þegar tilefni gafst og var þá
meðal pabba, mömmu og systkina.
Þuríður var dugnaðarforkur til
náms og listfeng til verka. Það
hindraði hana ekki að ganga langan
veg og afskekktan til og frá Barna-
skólanum á Þórshöfn. Þuríður lauk
sinni barnaskólagöngu með glæsi-
brag og þaðan fór hún í gagnfræða-
skóla í Borgarnesi og síðar í Lauga-
skóla og lauk þaðan landsprófi.
Næst settist hún í Húsmæðraskól-
ann á Varmalandi í Borgarfirði. Að
því loknu fór hún til London. Hún
dvaldi þar í eitt ár sem aupair og
stundaði auk þess enskunám.
Um þessar mundir var Þuríður 19
ára gömul og fluttist búferlum til
Reykjavíkur þar sem hún lauk
sjúkraliðanámi og vann á sjúkra-
stofnunum í Reykjavík allan sinn
starfsferil.
Þegar systir mín yfirgaf átthag-
ana fyrir norðan var hún sem falleg
og upplýst manneskja reglulegur
auðfúsugestur á heimili okkar og
börnin okkar hrifust af henni, en
upp úr því strjáluðust samfundir
okkar enda langt á milli Reykjavíkur
og Langaness.
Hún gerði meira en að annast
sjúka í Reykjavík. Hún setti saman
heimili og eignaðist tvær myndar-
legar dætur, Herborgu fædda 1968
og Matthildi fædda 1970. Þegar önn-
um hversdagsins lauk tók Þuríður til
við uppeldi dætra sinna og sinnti
þeim af alúð og frábærum kærleika.
Hún fórnaði öllu í þágu dætranna og
hin síðari ár nutu barnabörnin
gæsku hennar og minnast hennar
sem góðrar ömmu. Skýrt dæmi kom
í ljós við dánarbeð hennar þar sem
prestur fór með bæn og spurði tvo
litla dóttursyni hennar hvað þeir
myndu best sem amma þeirra gerði
fyrir þá. „Hún kenndi okkur bænir
og var svo góð“.
Fyrir einu og hálfu ári greindist
Þuríður með krabbamein í lungum,
svo hastarlegan framgang hafði
sjúkdómurinn að þessari 58 ára
gömlu konu var kippt út úr daglegu
amstri, var hún þá komin í stöðu
sjúklinganna sem hún áður hafði
hjálpað svo vel. Tímann sem gafst
milli harðra meðferða við að fresta
framgangi sjúkdómsins notaði hún
til að hlúa að sínum nánustu, dætr-
um og barnabörnum. Æðruleysi og
styrkur Þuríðar í því stríði sannar
það að hún var hetja til hinstu stund-
ar.
Guð blessi minningu Þuríðar Ax-
elsdóttur. Hugheilar samúðarkveðj-
ur sendum við Herborgu og Matt-
hildi Þuríðardætrum, börnum þeirra
og venslafólki.
Elsa og Pálmi.
Þuríður systir okkar fæddist á
hlýjum haustdegi, eins og þeir ger-
ast fegurstir norður á Langanesi
þegar ,,laufvindar blása“ á gulnuð
strá og föl er á efstu fjöllum. Við,
eldri systurnar munum eðlilega ekki
mikið eftir þessum nýja sólargeisla á
heimilinu en þó bregður fyrir minn-
ingu frá skírn Þuríðar. Minningu um
barn í hvítum skírnarkjól sem í
minningunni er gólfsíður, allur í
blúndum og tekur öllum öðrum
skírnarkjólum fram, minningu um
hátíðleikann í bláu stofunni á Brekk-
um og rödd gamla prófastsins þegar
hann nefndi nafnið, Þuríður, með
sinni hrjúfu rödd.
Vorið 1946, þegar Þuríður var að-
eins sjö mánaða gömul urðu þátta-
skil í lífi fjölskyldunnar. Faðir okkar
veiktist hastarlega af lungnabólgu
og var vart hugað líf. Var hann flutt-
ur í skyndi til Akureyrar á sjúkra-
hús og fór móðir okkar að sjálfsögðu
með honum. Við, eldri systurnar,
fórum til ættingja á Þórshöfn en
Þuríður litla til afabróður okkar,
Guðmundar Vilhjálmssonar á Syðra-
Lóni og konu hans Herborgar Frið-
riksdóttur.
Faðir okkar komst til heilsu en
var veill í lungum, þoldi ekki heyryk-
ið, brá því búi ári síðar og fjölskyld-
an fluttist til Þórshafnar.
Þegar mamma og pabbi söfnuðu
barnahópnum saman og tóku til við
bústörfin á ný, höfðu Guðmundur og
Herborg tekið ástfóstri við litlu
stúlkuna og vildu gjarna hafa hana
áfram. Það varð úr og naut Þuríður
mikils ástríkis þeirra mætu hjóna og
góðrar umönnunar Sigríðar frænku
sinnar og héldu þær alltaf góðu sam-
bandi eftir að báðar fluttust til
Reykjavíkur fyrir nærfellt fjörutíu
árum.
Samband okkar systra var að
sjálfsögðu minna á bernsku- og ung-
lingsárum en ef við hefðum alist upp
saman, heimsóknir voru þó tíðar,
ekki síst á jólum og hvers konar við-
burðum í fjölskyldunni. Afmælin
hennar Þuríðar eru minnisstæð en
þá vorum við ævinlega boðin, einnig
eru varðveittar minningar um sam-
eiginlegar skautaferðir á Lóninu og
fleiri skemmtilegar samverustundir.
Þuríður gekk í barnaskóla á Þórs-
höfn. Hún átti létt með að læra, var
bæði samviskusöm og vandvirk og
stóð sig því mjög vel í skóla. Hún var
hlédræg og hæglát og lét því ekki
mikið á sér bera í krakkahópnum en
skilaði allri sinni vinnu bæði vel og
fallega unninni, hún skrifaði strax á
barnsaldri mjög vel og hafði alla tíð
bæði fallega og myndarlega rithönd.
Að sögn kennara hennar kom það
aldrei fyrir að hún mætti ólesin eða
án annarrar heimavinnu. Þessir eig-
inleikar fylgdu Þuríði alla tíð. Hún
vann allt sem henni var trúað fyrir
af alúð og samviskusemi og lagði
metnað sinn í að hafa reglu á hlut-
unum og fallegt í kringum sig.
Tvo vetur gekk Þuríður í ungl-
ingaskóla í Borgarnesi og vann síðan
einn vetur við búið á Lóni. Hún lauk
landsprófi frá Laugum vorið 1963,
síðan lá leiðin í húsmæðraskólann á
Varmalandi og í vist til Englands í
eitt ár. Þuríður settist að í Reykja-
vík. Móður okkar þótti vænt um að
fyrstu árin bjó hún af og til hjá
henni. Þótt Þuríður væri búin að afla
sér haldgóðrar menntunar sá hún
fljótt að starfsmenntun væri nauð-
synleg þeim sem vildu standa á eigin
fótum. Hún dreif sig því í sjúkralið-
anám fljótlega eftir að það hófst og
útskrifaðist vorið 1967. Þuríður
eignaðist tvær yndislegar dætur,
þær Herborgu og Matthildi, með
sambýlismanni sínum, Gísla Haf-
steinssyni. Þau slitu fljótlega sam-
vistum. Þuríður vann við sitt starf og
ól önn fyrir dætrunum litlu og lagði
sig alla fram um að veita þeim sem
best atlæti og hefur vinnudagur
hennar áreiðanlega oft verið langur
á þessum árum. Eftir að við urðum
fullorðnar og Þuríður settist að fyrir
sunnan hittumst við oftar. Fyrir
kom að við pössuðum hver fyrir aðra
og fórum saman í bíó eða búðir. Það
var ekki ónýtt að fá smekkkonuna
Þuríði til að hjálpa sér að velja föt á
börnin eða sjálfan sig. Þuríður gift-
ist Halldóri Erlingi Ágústssyni vél-
stjóra árið 1977 og bjuggu þau
lengst af í Marklandi 2 í Reykjavík
þar sem heimili Þuríðar stóð til
dauðadags. Þar ólust systurnar upp
við ást og umhyggju. Heimilið bar
smekkvísi húsmóðurinnar og mynd-
arskap fagurt vitni, m.a. prýddi
handavinnan hennar fallega frá
Varmalandi heimilið. Halldór var
mikið að heiman sem vélstjóri á
millilandaskipum en átti að sjálf-
sögðu frí inni á milli. Það varð því að
ráði að Þuríður hætti að vinna úti og
hafði þá frjálsari tíma með manni
sínum þegar hann var í landi. Þau
byggðu sér sumarbústað á yndisleg-
um stað í landi Vaðness í Grímsnesi.
Þau höfðu bæði mikinn áhuga á
ræktun, ekki síst sveitakonan Þur-
íður, sem plantaði, snyrti og hlúði að
gróðrinum sem óx og dafnaði. Fjöl-
skyldan dvaldist í sumarbústaðnum
hvenær sem færi gafst. Þuríður var
höfðingi heim að sækja og þau hjón
bæði og nutum við gestrisni þeirra
er við áttum leið hjá og sátum mynd-
arlegar veislur við fermingar og
brúðkaup dætranna. Ógleymanleg
ÞURÍÐUR
AXELSDÓTTIR