Morgunblaðið - 14.01.2005, Blaðsíða 60

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FÖSTUDAGUR 14. JANÚAR 2005 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Næring ekki
refsing
ÞAÐ var líf og fjör hjá þeim meira en 100
mentorum og grunnskólabörnum sem Vel-
ferðarsjóður barna bauð í keilu í Keiluhöll-
inni í Öskjuhlíð í gær. Mentorarnir eru úr
Háskóla Íslands, Kennaraháskóla Íslands,
Háskólanum á Akureyri, úr Kvennaskólanum
í Reykjavík og Verkmenntaskólanum á Ak-
ureyri.
Eitt meginmarkmið mentorverkefnisins
Vináttu er að háskóla- og framhaldsskóla-
nemendur vinni að velferð barna og öðlist
víðtæka reynslu í samskiptum við börn.
Áhersla er lögð á gagnkvæman ávinning og
hagsmuni samfélagsins í heild af því að börn
og ungmenni kynnist og læri af aðstæðum
hvert annars. Verkefnið byggist öðrum
þræði á þeirri hugmynd að samskipti barns
og mentors séu jákvætt innlegg í líf barns
því mentor verði barninu fyrirmynd.
Mentorverkefnið Vinátta hófst árið 2001
og hefur Velferðarsjóður barna á Íslandi
rekið það frá upphafi. Sjóðurinn var stofn-
aður árið 2000 af Íslenskri erfðagreiningu og
heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytinu.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Um 100 góðir vinir í keilu
NOTKUN nikótínlyfja er rúmlega þrefalt
meiri á Íslandi en á öðrum Norðurlöndum
samkvæmt skýrslu norrænu stofnunarinn-
ar NOMESCO um lyfjanotkun á Norður-
löndunum árin 1999–2003.
Notkun nikótínlyfja, mæld í skilgreindum
dagskömmtum, jókst á Íslandi úr 12,2
skömmtum á hverja þúsund íbúa árið 1999 í
16,6 skammta árið 2003. Til samanburðar
var neyslan 5,4 skammtar í Danmörku, 3,6
skammtar í Noregi og 4,1 skammtur í Finn-
landi árið 2003.
Þorsteinn Blöndal, yfirlæknir á lungna-
og berklavarnadeild Heilsuverndarstöðvar
Reykjavíkur, segir Íslendinga hafa tekið
fljótt við sér í notkun nikótínlyfja, sem
snemma hafi fengið viðurkenningu innan
heilbrigðisþjónustunnar. Þessum lyfjum
hafi hins vegar í fyrstu verið tekið með
miklum fyrirvara í mörgum öðrum löndum.
Þorsteinn er ekki í vafa um árangurinn
og bendir á að fyrir 20 árum hafi 40% full-
orðinna Íslendinga reykt daglega en í dag
sé hlutfallið komið niður í um 23%. Þetta sé
mikil breyting frá því sem var í þessum ald-
urshópi og fá ef nokkur dæmi um sambæri-
legt fall í öðrum löndum.
Tóku fljótt við sér
„Íslendingar tóku fljótt við sér og notuðu
þessi lyf óhikað. Ég tel að það hafi hjálpað
landanum að hætta að reykja,“ segir hann.
Þorsteinn segist aðspurður ekki telja
ólíklegt að notkun nikótínlyfja hér á landi sé
með því mesta sem þekkist í heiminum.
Framleiðendum nikótínlyfja var skemmt
þegar þeir drógu upp mynd af notkun
þeirra eftir löndum og ætluðu að sýna stöðu
Íslands á grafinu. „Urðu þeir þá að benda
með prikinu hátt fyrir ofan blaðið því Ísland
komst ekki inn á sama skala og önnur lönd.“
Þrefalt meiri
notkun nikó-
tínlyfja hér
SJÖ af þeim fjörutíu nýju starfs-
mönnum frá Portúgal sem komu til
landsins fyrir rúmri viku til starfa
við Kárahnjúkavirkjun eru þegar
farnir úr landi. Gianni Porta, verk-
efnisstjóri Impregilo, segir að þeir
hafi gefist upp á vetrarríkinu við
Kárahnjúka og þetta sé lýsandi
dæmi um þann vanda sem fyrirtækið
glími við. Mikil þörf sé á að fá verka-
menn til starfa sem vanir séu að-
stæðum sem þessum.
Porta átti ásamt fleiri fulltrúum
Impregilo fund með Árna Magnús-
syni félagsmálaráðherra og Vinnu-
málastofnun í gær. Þar skýrðu þeir
frá því að um sjötíu umsóknir hefðu
borist um störf við virkjunina og af
þeim stæði til að ráða um þrjátíu
manns, þar af tólf Íslendinga. Porta
sagði að von væri á fleiri umsóknum
á næstu dögum.
Gissur Pétursson, forstjóri Vinnu-
málastofnunar, segir að samkvæmt
þessum upplýsingum stefni allt í að
atvinnuleyfi verði gefin út fyrir um
140 erlenda verkamenn sem flestir
eru kínverskir. Verða fyrstu leyfin
að sögn Gissurar gefin út eftir
helgina. Síðan á að halda reglulega
samráðsfundi með fulltrúum Imp-
regilo til að fylgjast með ráðningar-
málunum og hvernig starfsauglýs-
ingar skila sér.
Nýkomnir Portúgalar
fara frá Kárahnjúkum
Vinnumálastofnun gefur út atvinnuleyfi eftir helgi
 Áhyggjur/4
HANN barðist einn, þessi mynd-
arlegi fálki, við stóran hóp hrafna
um bitann og virtist hafa betur.
Sjónarvottar að baráttunni sem að
nokkru fór fram í háloftunum
töldu að hrafnarnir hefðu verið allt
að 30 til 40 talsins, þannig að bar-
áttugleði fálkans hefur verið mikil
og hann ekki hugsað sér að láta
ætið frá sér fyrr en í fulla hnefana.
Hrafnarnir höfðu hins vegar fullan
hug á að fá sinn skerf af því.
Fálkinn var á sveimi við tjörn
austan Eyjafjarðarbrautar á Ak-
ureyri þar sem hann fann hræið og
flaug að lokum á brott með það.
Eflaust á stað þar sem hann gat
einn og óáreittur notið krás-
arinnar. Morgunblaðið/Kristján Kristjánsson
Flogið
burt með
bráðina
ÚRSKURÐARNEFND almanna-
trygginga hefur hafnað beiðni
einstaklings um greiðsluþátttöku
Tryggingastofnunar vegna
kostnaðar við postulínskrónur á
fjórar framtennur í efri gómi.
Áður hafði stofnunin samþykkt
að greiða fyrir tvær tennur sem
henni þótti réttlætanlegt að
krýna vegna sýrueyðingar af
völdum bakflæðis.
Margvíslegar orsakir
Í úrskurðinum segir að orsakir
tanneyðingar geti verið marg-
víslegar. Er það niðurstaða úr-
skurðarnefndar að af fyrirliggj-
andi gögnum, m.a. mati
utanaðkomandi tannlæknis,
verði ekki ráðið að tannvandi
kæranda stafi af bakflæði. Þvert
á móti hafi komið fram röksemd-
ir fyrir því að tanneyðingin stafi
að mestum hluta af „lágri bit-
hæð“ og þar af leiðandi „sam-
biti“, sem sé skaðlegt fyrir fram-
tennur. Kærandi hafði leitað
álits tveggja sérfræðinga á sviði
tannlækninga sem töldu það
„hreina fásinnu“ að taka ekki all-
ar tennurnar sex til meðferðar í
einu.
Fær postulín í tvær
framtennur af sex
ASÍ lýsti í gær miklum áhyggjum af
þróun verðlags. Neysluverðsvísitalan
hækkaði um 4% síðustu tólf mánuði
og hefur verðbólgan ekki mælst meiri
síðan um mitt ár 2002. Vísitala
neysluverðs hækkaði um 0,08% frá
síðasta mánuði. Veigamestu þættirn-
ir eru húsnæðisliðurinn, sem hækkar
um 2,9%, og gjaldskrár opinberra að-
ila, sem hækka um 4,4%. Miðstjórn
ASÍ varar við að hækkanir setji mik-
inn þrýsting á forsendur kjarasamn-
inga í haust. Birgir Ísleifur Gunnars-
son seðlabankastjóri segir verðbólgu
ekki komna upp fyrir efri þolmörk
peningamálastefnu Seðlabankans.
Áhyggjur
af verðbólgu
 Setja/11